Το θέατρο της αρχαίας Σικυώνας βρίσκεται στο Τοπικό Διαμέρισμα Βασιλικού του Δήμου Σικυωνίων, στον νομό Κορινθίας.
Με βάση τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και την κατασκευή του θεάτρου, που περιελάμβανε τη σκηνή με τις δυο ράμπες και την οπίσθια στοά, τις παρόδους, τα αναλήμματα του κοίλου και την ορχήστρα με τις προεδρίες, και το γεγονός ότι δεν εντάσσεται στον «ιπποδάμειο» ιστό της πόλης, το θέατρο χρονολογείται στα τέλη του 4ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. Ανακατασκευάσθηκε τη ρωμαϊκή περίοδο, πιθανόν μετά το 146 π.Χ.
Το θέατρο της Σικυώνας είναι κατασκευασμένο στις υπώρειες της ακρόπολης των ελληνιστικών χρόνων, στο φυσικό κοίλο του λόφου, δυτικά της αρχαίας αγοράς. Όπως όλα τα αρχαία θέατρα ακολουθεί την ίδια αρχιτεκτονική σχεδίαση. Τα μέρη του είναι τρία: το κοίλον, η ορχήστρα και η σκηνή.
Ως κατασκευή συνδυάζει τη χρήση δυο τεχνικών α) της δόμησης με εγχώριο πωρόλιθο και β) της λάξευσης τμημάτων του θεάτρου στο φυσικό βράχο. Το κοίλον, διαμέτρου 125 μ., έχει όψη προς τα βορειοανατολικά. Δυο οριζόντιες δίοδοι το χωρίζουν σε τρία διαζώματα. Έχει ανασκαφεί μόνο τμήμα του κατώτερου διαζώματος, όπου δεκαέξι κλιμακωτοί διάδρομοι ορίζουν δεκαπέντε κερκίδες.
Συνολικά πρέπει να υπήρχαν εξήντα σφήνες (σειρές) εδωλίων. Στην πρώτη σειρά των εδωλίων είναι οι τιμητικές θέσεις (προεδρίες) των ιερέων και άλλων επισήμων προσώπων της πόλης (αρχόντων, στρατηγών κ.λ.π.). Οι προεδρίες, κατασκευασμένες από πωρόλιθο, είναι διαμορφωμένες ως θρόνοι και φέρουν διακόσμηση. Χαρακτηριστικό στοιχείο του θεάτρου είναι οι δυο θολωτοί δίοδοι στα άκρα του πρώτου διαζώματος, μήκους 16 μ., πλάτους 2,55 μ. και ύψους 2,60 μ., οι οποίες αποτελούσαν και τις κύριες εισόδους των θεατών.
Η ορχήστρα, διαμέτρου 24,04 μ. έχει σχήμα λίγο μεγαλύτερο από το ήμισυ της περιφέρειας ενός τέλειου κύκλου και το δάπεδο της είναι στρωμένο με πατημένο χώμα. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι το θαυμάσιο από τεχνική άποψη αποχετευτικό της σύστημα. Μια αποχετευτική τάφρος, πλάτους 1,25 μ. και βάθους 1.00 μ., σκεπασμένη με πλάκες στο σημείο επαφής με κάθε μια από τις κλίμακες, διέτρεχε την ορχήστρα μπροστά από τα τιμητικά εδώλια και εξέχυνε τα όμβρια ύδατα σε αβαθή τάφρο, που διασχίζει την ορχήστρα παράλληλα προς τον τοίχο του προσκηνίου. Τα ύδατα διοχετεύονταν σε μια τρίτη τάφρο που διέσχιζε κάθετα την ορχήστρα και απέληγε σε μικρή κλίμακα πίσω από τα σκηνικά.
Το σκηνικό οικοδόμημα αποτελείται από το προσκήνιο και την κυρίως σκηνή, η οποία ήταν διώροφη και έφερε πλούσιο γλυπτικό και αρχιτεκτονικό διάκοσμο. Δυο συμμετρικές ράμπες λαξευμένες στο πέτρωμα, οδηγούσαν στο λογείο. Στις παρόδους, δεξιά και αριστερά, πλάτους 4 μ., υπήρχαν πύλες κατά το πρότυπο του θεάτρου της Επιδαύρου. Στην πίσω (βορειοανατολική) πλευρά της σκηνής οικοδομήθηκε στοά δωρικού ρυθμού με 13 κίονες, που απολήγει στο βορειοδυτικό άκρο σε κρηναία κατασκευή.
Στη ρωμαϊκή εποχή το σκηνικό οικοδόμημα επεκτάθηκε καλύπτοντας μέρος της ορχήστρας και κατασκευάστηκε νέο, χαμηλό λογείο (pulpitum), στη θέση του προσκηνίου.
Tο θέατρο, πέραν της διεξαγωγής αγώνων αρχαίου δράματος, χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος συγκέντρωσης των πολιτών της Σικυώνας, για τη λήψη αποφάσεων πολιτικού ενδιαφέροντος.
Η κατάσταση διατήρησης των ανασκαμμένων τμημάτων του αρχαίου θεάτρου είναι μέτρια. Σοβαρές ζημιές παρατηρούνται στα εδώλια, το σκηνικό οικοδόμημα και τη δυτική δίοδο.
Στο παρελθόν, το θέατρο είχε χρησιμοποιηθεί για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Μετά το 2000 απαγορεύθηκε η παραχώρηση χρήσης για παραστάσεις και εκδηλώσεις και επιτρέπεται μόνον η επίσκεψη του μνημείου.
K. Κίσσας
Αρχαιολόγος
Δημοσιεύτηκε 18 Νοεμβρίου, 2014
Ιστορική μέρα σήμερα στο Αρχαίο Θέατρο Σικυώνας –όπως την χαρακτήρισε και ο δήμαρχος Σικυωνίων Σπύρος Σταματόπουλος.
Ο Έφορος Κωνσταντίνος Κίσσας παρουσία αρχαιολόγων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας ενημέρωσε για την πορεία των ανασκαφών.
Τόσο ο Υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς όσο και ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης δήλωσαν με κατηγορηματικό τρόπο ότι θα βοηθήσουν με κάθε τρόπο την ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου.
Παρόντες ακόμη ο αντιπεριφερειάρχης Κορινθίας Πελοπίδας Καλλίρης ο Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Άγγελος Παπαγγελόπουλος και ο Δήμαρχος Σικυωνίων Σπύρος Σταματόπουλος.
sfedona.gr
Αρχαίο θέατρο Σικυώνας
Θέατρο
Το Θέατρο της Σικυώνας είναι κατασκευασμένο στις υπώρειες της ακρόπολης των ελληνιστικών χρόνων, στο φυσικο κοίλο του λόφου, δυτικά της αρχαίας αγοράς. Όπως ολα τα αρχαία θέατρα ακολουθεί την ίδια αρχιτεκτονική σχεδίαση. Τα μέρη του είναι τρια: το κοίλον, η ορχήστρα και η σκηνή.
Υφίσταται μερική φωτογραφική τεκμηρίωση σε επιμέρους αρχεία (ΛΖ΄ ΕΠΚΑ, φωτογραφικό αρχείο Μουσείου Σικυώνας), κάλυψη αεροφωτογραφίας. Η αποτύπωση του αρχαίου θεάτρου Σικυώνας εκπονήθηκε από τον τοπογράφο μηχανικό Γκέλη Μιχάλη στα πλαίσια της διπλωματικής του εργασίας στο Ε.Μ.Π. καθυπόδειξη της ΛΖ΄ ΕΠΚΑ. Επιμέρους σχεδιαστικές αποτυπώσεις ορχήστρας, σκηνικού οικοδομήματος, παρόδων, τμήματος κοίλου περιλαμβάνονται στις δημοσιεύσεις του μνημείου.
Επίκειται τρισδιάστατη απεικόνιση του Θεατρου (σκανάρισμα με λέιζερ).
Αγορά αρχαίας Σικυώνας, περιοχή: Τ.Δ. Βασιλικού (αρχαία Σικυώνα) Δήμου Σικυωνίων Νομού Κορινθίας.
Με βάση τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και την κατασκευή του Θεάτρου, που περιελαμβανε τη σκηνή με τις δυο ράμπες και την οπίσθια στοά, τις παρόδους, τα αναλήμματα του κοίλου και την ορχήστρα με τις προεδρίες, και το γεγονός ότι δεν εντάσσεται στον «ιπποδαμειο» ιστό της πόλης, το Θεατρο χρονολογείται στα τέλη του 4ου / πρώιμο 3ο αι. π.Χ. Ανακατασκευάσθηκε τη ρωμαϊκη περίοδο, πιθανόν μετά το 146 π.Χ.
Το Θέατρο της Σικυώνας είναι κατασκευασμένο στις υπώρειες της ακρόπολης των ελληνιστικών χρόνων, στο φυσικό κοίλο του λόφου, δυτικά της αρχαίας αγοράς. Όπως άλα τα αρχαία θέατρα ακολουθεί την ίδια αρχιτεκτονική σχεδίαση.
Τα μέρη του είναι τρία: το κοίλον, η ορχήστρα και η σκηνή. Ως κατασκευή συνδυάζει τη χρήση δυο τεχνικών α) της δόμησης με εγχώριο πωρόλιθο και β) της λάξευσης τμημάτων του θεάτρου στο φυσικό βράχο. το κοίλο του θεάτρου, διαμέτρου 125 μ, έχει όψη προς τα βορειοανατολικά. Δυο οριζόντιες δίοδοι το χωρίζουν σε τρία διαζώματα.
Έχει ανασκαφεί μόνο τμήμα του κατώτερου διαζώματος, όπου δεκαέξι κλιμακωτοί διάδρομοι ορίζουν δεκαπέντε κερκίδες. Συνολικά πρέπει να υπήρχαν εξήντα σφήνες (σειρές) εδωλίων. Στην πρώτη σειρά των εδωλίων είναι οι τιμητικές θέσεις (προεδρίες) των ιερέων και άλλων επισήμων προσώπων της πόλης (αρχόντων, στρατηγών κ.λ.π.). Τα προεδρία, κατασκευασμένα από πωρόλιθο είναι διαμορφωμένα ως θρόνοι και φέρουν διακόσμηση. Χαρακτηριστικά στοιχεία του θεάτρου είναι οι δυο θολωτοί δίοδοι στα άκρα του πρώτου διαζώματος, μήκους 16 μ, πλάτους 2,55 μ και ύψους 2,60 μ, οι οποίες αποτελούσαν και τις κύριες εισόδους των θεάτρων. Η ορχήστρα, διαμέτρου 24,04 μ έχει σχήμα λίγο μεγαλύτερο από το ήμισυ της περιφέρειας ενός τέλειου κύκλου και το δάπεδο της είναι στρωμένο με πατημένο χώμα. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι το θαυμάσιο από τεχνική άποψη αποχετευτικό της σύστημα.
Μια αποχετευτική τάφρος, πλάτους 1,25 μ και βάθους 1,00 μ, σκεπασμένη με πλάκες, στο σημείο επαφής με κάθε μια από τις κλίμακες, διέτρεχε την ορχήστρα μπροστά από τα τιμητικά εδώλια και εξέχυνε τα όμβρια ύδατα σε αβαθή τάφρο, που διασχίζει την ορχήστρα παράλληλα προς τον τοίχο του προσκηνίου. Τα ύδατα διοχετεύονταν σε μια τρίτη τάφρο που διέσχιζε κάθετα, περί το μέσο την ορχήστρα, και απέληγαν σε μικρή κλίμακα πίσω από τα σκηνικά. Το σκηνικό οικοδόμημα αποτελείται από το προσκήνιο και την κυρίως σκηνή, η οποία ήταν διώροφη και έφερε πλούσιο γλυπτικό και αρχιτεκτονικό διάκοσμο. Δυο συμμετρικές ράμπες λαξευμένες στο πέτρωμα, οδηγούσαν στο λογείο. Στις παρόδους, δεξιά και αριστερά, πλάτους 4 μ, υπήρχαν πύλες κατά το πρότυπο του θεάτρου της Επιδαύρου.
Στην οπίσθια (βορειοανατολική) πλευρά της σκηνής οικοδομήθηκε στοά δωρικού ρυθμού με 13 κίονες, που απολήγει στο βορειοδυτικό άκρο σε κρηναία κατασκευή. Στη ρωμαϊκή εποχή το σκηνικό οικοδόμημα επεκτείνεται σε βάρος της ορχήστρας, αφού κατασκευάζεται νέο, χαμηλό λογείο (pulpitum), που αντικαθιστά το προσκήνιο.
Tο θέατρο εκτός από τόπος διεξαγωγής αγώνων αρχαίου δράματος χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος συγκέντρωσης των πολιτών της Σικυώνας, για τη λήψη αποφάσεων πολιτικού ενδιαφέροντος.
Η κατάσταση διατήρησης των ανασκαμμένων τμημάτων του αρχαίου θεάτρου είναι μέτρια. Σοβαρές ζημιές παρατηρούνται στα εδώλια, το σκηνικό οικοδόμημα και τη δυτική δίοδο.
Το ανασκαμμένο τμήμα του θεάτρου (σκηνικό οικοδόμημα, ορχήστρα και κοίλο) αποκαλύφθηκε απο τις ανασκαφές της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, μεταξύ των ετών 1886 και 1898, ενώ εργασίες και αποκάλυψη τμήματος του κοίλου του πραγματοποιήθηκε απο την εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεια τα έτη 1952 και 1982. Με χρηματοδότηση απο το Γ΄ Κ.Π.Σ, η ΛΖ΄ ΕΠΚΑ πραγματοποίησε με αυτεπιστασία τα έτη 2006-200, εργασίες αποκατάστασης της ανατολικής θολωτής διόδου του αρχαίου Θεάτρου ενώ υποστυλώθηκε προσωρινά η δυτική θολωτή δίοδος.
Με την αρ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ42/6145/330/19-4-2000 απόφαση απαγορεύθηκε η παραχώρηση χρήσης του αρχαίου θεάτρου Σικυώνας με κατάλογο και άλλων θεάτρων για παραστάσεις και εκδηλώσεις.
Είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, προ του 2000 για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις απο αθηναϊκούς θιάσους και ιδιαίτερα από τοπικά σχολικά θεατρικά σχήματα και κύρια τη σικυώνια θεατρική σκηνή.
Το μνημείο ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στην Αρχαιολογική Υπηρεσία αρμόδια για το Νομό Κορινθίας.
37.984139°
22.710575°
| Όνομα | Ημερομηνία | Ποσό (€) |
|---|---|---|
| Εφορεία Αρχαίου Θεάτρου Σικυώνας ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΙΑΤΟΥ | 8.950.00 | |
| ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΑΣΟΥΡΑΣ (ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΔΙΟΜΗΔΗ ΠΑΝ. ΧΑΣΟΥΡΑ) | 1.000.00 | |
| ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΚΙΑΤΟΥ | 1.000.00 | |
| ΠΟΡΤΟΚΑΛΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ | 300.00 | |
| ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ - ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ | 300.00 | |
| ΔΗΜΟΥ ΜΑΙΡΗ | 200.00 | |
| ΜΟΣΧΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ | 100.00 | |
| ΛΙΑΚΗ ΧΡΗΣΤΙΝΑ | 100.00 | |
| ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 1oυ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΒΑΡΗΣ | 50.00 | |
| ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΔΗΜΟΥ ΣΙΚΥΩΝΙΩΝ | 1.000.00 |
| Δαπάνη | Ημερομηνία | Ποσό (€) |
|---|---|---|
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΙΚΥΩΝΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ | 12.914.40 |
| Περιγραφή | Budget | Target | Remarks |
|---|---|---|---|
| «Αποκάλυψη, Προστασία και Ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Σικυώνας». | 200.000.00 | Το ποσό διατίθεται μέσω Προγραμματικής Σύμβασης που υπεγράφη | |
| Συμπληρωματικές εργασίες | 15.000.00 | 15.000.00 | Το ποσό που συγκεντρώνεται στον κουμπαρά θα διατεθεί για συμπληρωματικές εργασίες. |
Α΄ Φάση :
