Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΣ» 2023 - Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ

Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΣ»

Υιοθεσία από το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ πόλεων της Ελλάδας με ιστορικό και αρχαιολογικό υπόβαθρο

Το Πρόγραμμα ΠΟΛΙΣ είναι η ΝΕΑ πρόταση υιοθεσίας του Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ, μετά τα αρχαία θέατρα, για τις ελληνικές πόλεις με ιστορικό υπόβαθρο. Στόχος του προγράμματος είναι ο «εμβολιασμός» των πόλεων αυτών με την αξία των συνεργειών και τη μαγεία των ολοκληρωμένων προγραμμάτων βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.

Το Πρόγραμμα αφορά σε ολιστικές παρεμβάσεις σε αστικά κέντρα με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, πολιτιστική και ιστορική σημασία, ώστε να λειτουργήσουν ως «καλές πρακτικές», που θα μπολιάσουν με καινοτομία και δημιουργικότητα την άσκηση της αστικής πολιτικής της χώρας. Το πρόγραμμα στηρίζεται φιλοσοφικά και επιστημονικά στη «Χάρτα της Λειψίας για τις βιώσιμες ευρωπαϊκές πόλεις», η οποία τονίζει τη μετασχηματιστική δύναμη των πόλεων και προωθεί την ιδέα της αστικής πολιτικής για το κοινό καλό.

Το ΔΙΑΖΩΜΑ, αξιοποιώντας την εμπειρία που συνεχίζει να αποκτά από ομόλογες μελέτες (Ο.Χ.Ε, Β.Α.Α κ.λπ.) σε άλλες περιοχές της χώρας, συμβάλλει με τις δικές του δυνάμεις σε θέματα σχεδιασμού και υλοποίησης των αναγκαίων παρεμβάσεων, έτσι ώστε οι πόλεις αυτές να αποτελέσουν «αστικά ορόσημα» ολιστικής φιλοσοφίας. Με σύνθημά του το «Όλοι οι πόροι, ένα Προϊόν», οραματίζεται να κινητοποιήσει όλες τις «ψηφίδες» της κάθε πόλης, προκειμένου να αναδυθεί η δυναμική της, μέσα από τη συνάντηση των μνημείων με τον δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο. Οι πόλεις θα μετατραπούν σε ελκυστικούς και ανταγωνιστικούς τόπους διαβίωσης και άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και σε πολυθεματικούς τουριστικούς προορισμούς, με σύγχρονες υποδομές πολιτισμού.

Η μόνη οδός προς την κατεύθυνση αυτή είναι ο συνδυασμός φυσικών αναπλάσεων στον αστικό ιστό, μαζί με ήπιες (soft) δράσεις και παρεμβάσεις, που θα υπηρετούν το τρίπτυχο ΛειτουργικότηταΠροσβασιμότηταΑισθητική, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Βασικοί πυλώνες, στην προσπάθεια αυτή, θα είναι οι θεσμοί του Cluster επιχειρήσεων και του Φορέα Λειτουργίας (Φορέας Διαχείρισης – Λειτουργίας Προορισμού – D.M.O.), που θα διασφαλίσουν τον ολιστικό χαρακτήρα της εφαρμογής του ΠΟΛΙΣ και την βιωσιμότητά του σε κάθε πόλη ξεχωριστά.

Η θερμοκοιτίδα “D-Hub”,  την οποία δημιούργησε το ΔΙΑΖΩΜΑ για την υποστήριξη των νέων προγραμμάτων πολιτιστικού τουρισμού που σχεδιάζονται στη χώρα, υποστηρίζει δωρεάν τους δήμους ως Τεχνικός Σύμβουλος σε όλη τη διάρκεια σχεδιασμού του Προγράμματος, αλλά και στα μετέπειτα στάδια ωρίμανσης των δράσεων που το αφορούν, μέχρι και την συγκρότησή τους ως «ενιαίου προϊόντος». Στη φαρέτρα του έχει όλη την τεχνογνωσία που έχει αποκομίσει σχετικά με την ωρίμανση των μελετών για τις υποδομές της κάθε πόλης, αλλά και των ήπιων δράσεων (soft ενεργειών) (μάρκετινγκ, ψηφιακά, επιχειρηματικότητα, φορέα λειτουργίας). Απόσταγμα της εμπειρίας αυτής αποτελούν οι τρεις Χάρτες που έχει συντάξει (ΠράσινηΨηφιακήΕπιχειρηματικότητας), ως οδηγό εφαρμογής για τις πόλεις που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα ΠΟΛΙΣ.

Α’ Φάση του ΠΟΛΙΣ

Ήδη απολαμβάνουμε τους καρπούς της Α΄ Φάσης του Προγράμματος ΠΟΛΙΣ, στο οποίο συμμετείχαν οι πόλεις Άρτα, Νάξος, Ηράκλειο, Κομοτηνή, Θήβα, Καλαμάτα, Λάρισα και Κοζάνη. Με προτροπή του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ και διαρκή παρουσία του D-Hub, ο κάθε δήμος προχώρησε στην ανάθεση Στρατηγικής Μελέτης (Master Plan) σε έμπειρους μελετητές, προκειμένου να καθοριστεί η ταυτότητα και το όραμα της πόλης, πάνω στα οποία σχεδιάστηκαν οι απαιτούμενες παρεμβάσεις. Οι μελέτες αυτές αποτελούν «θησαυρό» στα χέρια των δήμων, καθώς παρέχουν το αξιακό υπόβαθρο για όλα τα μελλοντικά χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ ήδη συνέβαλαν καθοριστικά στην ένταξη των πόλεων στα εξής προγράμματα:

Οι πόλεις Άρτα, Ηράκλειο, Κομοτηνή, Καλαμάτα, Λάρισα και Κοζάνη έχουν επιλεγεί για χρηματοδότηση στο Πρόγραμμα «Παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση του Δημόσιου Χώρου», το οποίο έχει εντάξει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο Ταμείο Ανάκαμψης και Σταθερότητας. Το Πρόγραμμα, με συνολικό προϋπολογισμό 204 εκατ. Ευρώ, φιλοδοξεί να δημιουργήσει συνθήκες αστικής αναζωογόνησης με σημαντικά περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.

Η Καλαμάτα και η Κοζάνη είναι οι δυο από τις έξι συνολικά ελληνικές πόλεις που επελέγησαν  από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα «100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις έως το 2030 από και προς τους πολίτες». Η αποστολή «Πόλεις» θα λάβει χρηματοδότηση ύψους 360 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για την περίοδο 2022-23, ώστε να ξεκινήσουν οι πορείες καινοτομίας προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.

η Κοζάνη, στο πλαίσιο του προγράμματος European Bauhaus,  συμμετέχει ως εταίρος στο έργο  «EHHUR- EYES HEARTS HANDS Urban Revolution» για το οποίο η χρηματοδότηση είναι 5 εκ. ευρώ.

Καλαμάτα

Κομοτηνή

Ηράκλειο

Λάρισα

Άρτα

Κοζάνη

Νάξος

Θήβα

Β’ Φάση του ΠΟΛΙΣ

Για τη Β’ Φάση του ΠΟΛΙΣ, επιλέχθηκε η πόλη της Λάρισας, ως πιλότος, την οποία το ΔΙΑΖΩΜΑ ανέλαβε να “προετοιμάσει”, ως άμισθος σύμβουλος και πάλι της Δημοτικής Αρχής, για την κατάθεση φακέλου στο Πρόγραμμα της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ), που πρόκειται να ξεκινήσει εντός του 2023. Η Λάρισα θα αποτελέσει το ισοδύναμο, σε επίπεδο πόλης, της Περιφέρειας Ηπείρου, στην οποία το ΔΙΑΖΩΜΑ ξεκίνησε πιλοτικά, πριν δέκα χρόνια, τη συγκρότηση της «Πολιτιστικής διαδρομής στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου».

Η Λάρισα αποτελεί την ιδανική περίπτωση συνέχισης του προγράμματος ΠΟΛΙΣ, ως πόλη με δύο Αρχαία Θέατρα, με υφιστάμενες πολύ καλές υποδομές βιώσιμης αστικής κινητικότητας, με ένα ιστορικό κέντρο που έχει δυνατότητες για δραστική αναβάθμιση, καθώς και με ένα εξαιρετικό, εγκεκριμένο σχέδιο, από την Α΄ Φάση του ΠΟΛΙΣ (Ταμείο Ανάκαμψης και Σταθερότητας). Κυρίως όμως, η Λάρισα έχει μια Δημοτική Αρχή και μια Εφορεία Αρχαιοτήτων με όραμα, που «μιλούν τη ίδια γλώσσα» με το ΔΙΑΖΩΜΑ, αλλά και μια ενεργή και εμπνευσμένη ομάδα μελών του Σωματείου μας, που την αγαπούν και την ονειρεύονται στην καλύτερη εκδοχή της.

Πολιτιστική Διαδρομή Ιστορικού Κέντρου
Ιστορικό Κέντρο
Πρόταση Πιλοτικής Διαδρομής

Περιλαμβάνει τις 4 λειτουργικές ροές της πόλης (ΑμεΑ, Πεζοί, Ποδήλατα, Αυτοκίνητο)

Πόλοι Πιλοτικής Διαδρομής

Χρηματοδοτικές πηγές

Το ΔΙΑΖΩΜΑ για την υλοποίηση του προγράμματος θα αναπτύξει μια συμμαχία μέσα από διαρκείς διαβουλεύσεις όλων των δυνάμεων της χώρας και όλων των χρηματοδοτικών προγραμμάτων (Ε.Σ.Π.Α. 2021-2027,  Ταμείο Ανάκαμψης – Recovery, Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, Πρόγραμμα «ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ», Πράσινο Ταμείο, Ιδιωτικοί Πόροι, New European Bauhaus, 100 Neutral Cities, Χορηγίες, Δωρεές κλπ.).