Πρόοδος Εργασιών

Γεωφυσικές Έρευνες
Απαλλοτριώσεις
Ανασκαφές
Μελέτες Αποκατάστασης
Εργασίες Αποκατάστασης

Γρήγορη μετάβαση

Αρχαίο θέατρο Μήλου

Περιγραφή
Πολυμέσα
Επιστημονικό δελτίο
Χρηματοδοτήσεις
Πρόοδος Εργασιών
Τα νέα του θεάτρου

Το αρχαίο θέατρο της Μήλου βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου, όπου εκτείνεται η αρχαία πόλη, μεταξύ των σύγχρονων οικισμών Τρυπητή και Κλήμα, σε μία εντυπωσιακή θέση με θέα τον κόλπο της Μήλου. Το μνημείο είναι εν μέρει ανασκαμμένο. Από τις μέχρι σήμερα ανασκαφές έχει αποκαλυφθεί η ορχήστρα, τμήμα του κοίλου, του σκηνικού οικοδομήματος και του δυτικού αναλήμματος.
Η σωζόμενη μορφή του θεάτρου ανήκει στη ρωμαϊκή εποχή, ωστόσο είναι πιθανόν η αρχική κατασκευή του οικοδομήματος να ανάγεται στην ελληνιστική εποχή. Η φυσική κλίση της πλαγιάς χρησιμοποιήθηκε για το κοίλο, το οποίο έχει την τυπική πεταλόσχημη χάραξη των αρχαίων ελληνικών θεάτρων. Από το κοίλο έχουν αποκαλυφθεί οι επτά κερκίδες με εδώλια από λευκό μάρμαρο έως και σε 9 σειρές. Κάθε σειρά έχει από τέσσερα έως πέντε εδώλια. Η προς τα επάνω έκταση του κοίλου δεν είναι γνωστή.

Η ορχήστρα είναι διαμορφωμένη σε βάθος περ. 1,70μ. κάτω από τη στάθμη των πλακών του διαζώματος, προκειμένου να λειτουργεί ως αρένα. Η κάθετη επιφάνεια του βράχου μεταξύ του επίπεδου της αρένας και των πλακών του διαζώματος έφερε επένδυση από μαρμάρινες πλάκες. Από το σκηνικό οικοδόμημα σώζονται ίχνη θεμελίωσης, τμήμα τοίχου, τμήμα του τοιχοβάτη καθώς και διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη. Ως προς τη μορφή του, τα αρχιτεκτονικά μέλη οδηγούν σε μικρασιατικά πρότυπα. Από τα δύο πλευρικά αναλήμματα του θεάτρου έχει αποκαλυφθεί εν μέρει μόνον το δυτικό.

Πάντου Πέγκυ
Αρχαιολόγος, ΚΑ΄ Ε.Π.Κ.Α.

Ονομασία Μνημείου

Αρχαίο θέατρο Μήλου

Κατηγορία

Θέατρο

Σύντομη περιγραφή

Βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου όπου εκτείνεται η αρχαία πόλη, σε μία εντυπωσιακή θέση με θέα τον κόλπο της Μήλου. Το μνημείο είναι εν μέρει ανασκαμμένο. Από τις μέχρι σήμερα ανασκαφές έχει αποκαλυφθεί η ορχήστρα, τμήμα του κοίλου, του σκηνικού οικοδομήματος και του δυτικού αναλήμματος.

Εικόνες - Σχέδια

Tο 1816 έγιναν σχέδια του θεάτρου από τον C. Haller von Hallerstein και το 1836 από τους αρχιτέκτονες της Expédition scientifique de Morée (βλ. βιβλιογραφία). Φωτογραφική τεκμηρίωση, τοπογραφικές και σχεδιαστικές αποτυπώσεις του μνημείου έχουν γίνει κατά περιόδους από την ΚΑ΄ ΕΠΚΑ. Oι φωτογραφίες και τα σχέδια τηρούνται στο αρχείο της Εφορείας

Τεκμηρίωση - Βιβλιογραφία
  1.  A. Blouet, Expédition scientifique de Morée ordonnée par le gouvernement français. Vol. III. Architecture et Sculpture, Paris, 1838, 12, πιν. 25-29.
  2. V. E. de Marcellus, Souvenirs de l’ Orient, Paris 1840.
  3.  L.Ross, Reisen auf den griechischen Inseln des ägäischen Meers (vol. 3), Stuttgart–Tübingen 1845, 7.
  4. Ι. Χατζηδάκης, Η Ιστορία της νήσου Μήλου, Αθήνα, 19722, 93.
  5.  C. Renfrew – M. Wagstaff (eds.), An Island Polity. The Archaeology of Exploitation in Melos, Cambridge 1982.
  6. Η. Bankel, Carl Haller von Hallerstein in Griechenland 1810-1817, Berlin 1986.
  7. Φ. Ζαφειροπούλου, ΑΔ 49 (1994): Χρονικά Β΄2, 674.
Θέση

Βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου όπου εκτείνεται η αρχαία πόλη της Μήλου, μεταξύ των σύγχρονων οικισμών Τρυπητή και Κλήμα. Περιλαμβάνεται στη Ζώνη Α΄ Αδόμητη Απολύτου Προστασίας της αρχαίας πόλης της Μήλου (ΦΕΚ 1193/Β/19.11.98).

Χρονολόγηση

Η σωζόμενη μορφή του θεάτρου ανήκει στη ρωμαϊκή εποχή, ωστόσο είναι πιθανόν η αρχική κατασκευή του οικοδομήματος να ανάγεται στην ελληνιστική εποχή.

Γενική περιγραφή Μνημείου

Το αρχαίο θέατρο βρίσκεται στην περιοχή που εκτείνεται η αρχαία πόλη της Μήλου και είναι εν μέρει ανασκαμμένο.
Η φυσική κλίση της πλαγιάς χρησιμοποιήθηκε για το κοίλο, το οποίο έχει την τυπική πεταλόσχημη χάραξη των αρχαίων ελληνικών θεάτρων. Από το κοίλο έχουν αποκαλυφθεί οι επτά κερκίδες με εδώλια από λευκό μάρμαρο έως και σε 9 σειρές. Κάθε σειρά έχει από τέσσερα έως πέντε εδώλια. Η προς τα επάνω έκταση του κοίλου δεν είναι γνωστή.
Η ορχήστρα είναι διαμορφωμένη σε βάθος περ. 1,70μ. κάτω από τη στάθμη των πλακών του διαζώματος, προκειμένου να λειτουργεί ως αρένα. Η κάθετη επιφάνεια του βράχου μεταξύ του επίπεδου της αρένας και των πλακών του διαζώματος έφερε επένδυση από μαρμάρινες πλάκες.
Από το σκηνικό οικοδόμημα σώζονται ίχνη θεμελίωσης, τμήμα τοίχου, τμήμα του τοιχοβάτη καθώς και διάσπαρτα αρχιτεκτονικά μέλη. Ως προς τη μορφή του, τα αρχιτεκτονικά μέλη οδηγούν σε μικρασιατικά πρότυπα.
Από τα δύο πλευρικά αναλήμματα του θεάτρου, κατασκευασμένα από ντόπιο ανδεσίτη, έχει αποκαλυφθεί εν μέρει μόνον το δυτικό.

Υπάρχουσα κατάσταση

Φυσικά αίτια αλλά και εκτεταμένη λιθοθηρία προκάλεσαν σημαντικές φθορές και βλάβες στο μνημείο.

Έρευνες - Επεμβάσεις

Το αρχαίο θέατρο της Μήλου ανακαλύφθηκε το 1814 και καθαρίστηκε το 1836 από τον μετέπειτα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο Ι, ο οποίος το αγόρασε όταν ήταν ακόμη διάδοχος και στη συνέχεια το δώρισε στον γιο του Όθωνα, όταν έγινε βασιλιάς της Ελλάδας.
Από το 1990 μέχρι το 1995, στο πλαίσιο του έργου «Στερέωση-Αναστήλωση Θεάτρου Μήλου» (χρηματοδότηση Μ.Ο.Π. μέσω Π.Δ.Ε του ΥΠ.ΠΟ), η ΚΑ΄ ΕΠΚΑ, με σκοπό την αποκάλυψη και ανάδειξη του μνημείου, πραγματοποίησε ανασκαφικές εργασίες -κατά τις οποίες αποκαλύφθηκε η ορχήστρα και πολλά αρχιτεκτονικά μέλη- καθώς και μικρές στερεωτικές επεμβάσεις σωστικού χαρακτήρα.
Το 2009 εκπονήθηκε μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου στο πλαίσιο των Μελετών Ωρίμανσης του Γ΄ Κ.Π.Σ.

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Απλή επίσκεψη

Ιστορικό σύγχρονων χρήσεων

Στο πρόσφατο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, από το 2000 όμως έπαψε να παραχωρείται, δεδομένου ότι η κατάστασή του εγκυμονούσε κινδύνους, τόσο για τους θεατές όσο και για το ίδιο το μνημείο.

Πρόσθετες πληροφορίες

Το έργο «Ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Μήλου» έχει ενταχθεί στο Ε.Π. Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 2007-2013 με φορέα υλοποίησης την ΚΑ΄ ΕΠΚΑ. Σκοπός του έργου είναι η διάσωση του μνημείου από την περαιτέρω κατάρρευση, η συντήρηση και προστασία του, η βελτίωση της εικόνας του και ο ευπρεπισμός του άμεσου περιβάλλοντός του, η ασφαλής επίσκεψη του μνημείου και η δημιουργία ενός χώρου διδακτικού, πυρήνα πολιτιστικής δραστηριότητας της Μήλου.

Πνευματικά δικαιώματα

ΥΠ.ΠΟ.Τ – ΚΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Δικαιοδοσία

ΥΠ.ΠΟ.Τ – ΚΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Γεωγραφικό Πλάτος

36.737732°

Γεωγραφικό Μήκος

24.42102°

ΌνομαΗμερομηνίαΠοσό (€)
ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣ14/09/20232.00
ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣ14/09/20232.00
ΕΛΕΟΝΩΡΑ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗ22/06/202350.00
ΔΙΑΖΩΜΑ ΣΩΜΑΤΕΙΟ3.000.00
Σύνολο
€3.054.00

Δαπάνες

ΔαπάνηΗμερομηνίαΠοσό (€)
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΗΛΟΥ Αμοιβή Έδαφος Α.Ε. ΤΟΥ 869 –2.152.50
Σύνολο
€2.152.50
Υπόλοιπο
€901.50
ΠεριγραφήBudgetTargetRemarks
Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου20.000.0020.000.00

Συμπληρωματικές εργασίες ανάδειξης του θεάτρου.

Τα χρήματα του κουμπαρά (στόχος 20.000,00 ευρώ) θα διατεθούν για τις απαιτούμενες συμπληρωματικές εργασίες ανάδειξής του.

Για τη διευκόλυνση των εργασιών το «ΔΙΑΖΩΜΑ» ανέθεσε Γεωτεχνική μελέτη στην εταιρεία «ΕΔΑΦΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Α.Ε.», η οποία ήδη ολοκληρώθηκε.

Funding LevelΠηγή χρηματοδότησηςΠεριγραφή των έργωνRemarks
150.000.000

Ε.Σ.Π.Α.

Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Μήλου

  • Για την προστασία του μνημείου, τη βελτίωση της επισκεψιμότητάς του, την ασφαλή επίσκεψή του, την επανένταξή του στην πολιτιστική ζωή του νησιού και τη δημιουργία ενός χώρου διδακτικού, πυρήνα πολιτιστικής δραστηριότητας της Μήλου, εκπονήθηκε το 2009 η μελέτη αποκατάστασής του, με χρηματοδότηση από το Γ΄ Κ.Π.Σ.
  • Η αναστήλωση και η ανάδειξη του θεάτρου της Μήλου εντάχθηκε στο Ε.Σ.Π.Α., με χρηματοδότηση 1.500.000,00 €.
  • Σκοπός του έργου ήταν η διάσωση του μνημείου από την περαιτέρω κατάρρευση, η συντήρηση και προστασία του, η βελτίωση της εικόνας του και ο ευπρεπισμός του άμεσου περιβάλλοντός του, η ασφαλής επίσκεψη του μνημείου και η δημιουργία ενός χώρου διδακτικού, πυρήνα πολιτιστικής δραστηριότητας της Μήλου.
  • Το ΔΙΑΖΩΜΑ ανέθεσε Γεωτεχνική μελέτη στην εταιρεία «ΕΔΑΦΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Α.Ε.», η οποία ήδη ολοκληρώθηκε.
  • Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν.
  • Πραγματοποιήθηκαν συγκολλήσεις αρχιτεκτονικών μελών, εργασίες αποχωμάτωσης του σκηνικού οικοδομήματος,εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης των εδωλίων των 5 πρώτων κερκίδων. Τέλος, έχουν ανακατασκευαστεί με νέο μάρμαρο 3 κλίμακες του θεάτρου.
  • Το Σάββατο 9 Ιουλίου 2016 κατά τη διάρκεια μιας συγκινητικής εκδήλωσης το αναστηλωμένο αρχαίο θέατρο της Μήλου άνοιξε τις πύλες του και παραδόθηκε στο κοινό, μετά από την ολοκλήρωση των εργασιών ανάδειξής του.