Στη σημερινή χερσόνησο της Πρέβεζας, στη νοτιοδυτική Ήπειρο και σε απόσταση μόλις 6 χλμ. από την πρωτεύουσα του ομώνυμου Νομού, ανεγέρθηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο -σε ανάμνηση της Νίκης του επί του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ.- η Νικόπολη.
Βόρεια της πόλης, έξω από τα τείχη της, στην περιοχή του «εν άλσει Προαστείου» και ανάμεσα από Θέατρο και το Γυμνάσιο, βρίσκεται το Στάδιο της Νικόπολης. Η ίδρυσή του στα πρώτα χρόνια του Αυγούστου θα πρέπει να συνδέεται με την τέλεση αγώνων στο πλαίσιο των Νέων Ακτίων.
Το Στάδιο έχει σχήμα ελλειψοειδές με προσανατολισμό Α-Δ και συνολικό μήκος 247μ. και πλάτος 59μ. και ως ένα βαθμό δικαιολογεί το χαρακτηρισμό «καράβι» που του έχουν προσδώσει οι κάτοικοι της περιοχής. Κύριο χαρακτηριστικό του αποτελεί η περίκλειστη μορφή του, καθώς οι δύο μακρές πλευρές του στα ανατολικά και δυτικά αντίστοιχα, κλείνονται με σφενδόνες, αποκλίνοντας έτσι του κανόνα των σταδίων της ελληνικής αρχαιότητας που είχαν μόνο μία σφενδόνη. Στη δυτική πλευρά ανοίγεται η κύρια είσοδος, διαμορφωμένη με τρείς καμαροσκεπείς διαδρόμους, ενώ εκατέρωθεν αυτής διαμορφώνονται χώροι τραπεζιόσχημης κάτοψης. Μπροστά από την κεντρική είσοδο, περνούσε οδική αρτηρία, που συνέδεε το «Προάστειο» με το βόρειο σκέλος των ρωμαϊκών τειχών και τη βόρεια Νεκρόπολη με το Μνημείο της Νίκης του Αυγούστου. Μία ακόμη είσοδος στην ανατολική σφενδόνη εξασφάλιζε την πρόσβαση στο στίβο και στο γειτονικό θέατρο.
Δύο επιμήκεις αναλληματικοί τοίχοι στα βόρεια και στα νότια συγκρατούν εξωτερικά τα πρανή των μακρών πλευρών και ορίζουν το κοίλο με τις κερκίδες, που κατασκευάστηκαν σε κτιστά κλιμακωτά επίπεδα. Περιμετρικά της εξωτερικής όψης δηλώνονται τοξωτά ανοίγματα, που οδηγούσαν σε βοηθητικούς καμαροσκεπείς χώρους, με είσοδο από τις εξωτερικές πλευρές του μνημείου.
Το κοίλο έφερε λίθινα εδώλια, που είχαν πιθανότατα αφαιρεθεί κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο. Η ακριβής περίοδος τοποθέτησης των εδωλίων δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς δεν αποκλείεται στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του τα πρανή να ήταν χωμάτινα και τα εδώλια να προστέθηκαν σε μεταγενέστερη οικοδομική φάση του μνημείου.
Γεώργιος Ρήγινος
Αρχαιολόγος
Ρωμαϊκό στάδιο Νικόπολης
Στάδιο
Το Στάδιο της Νικόπολης βρίσκεται στο «Προάστειο» (Στράβων), ένα ιερό χώρο – τέμενος στο βόρειο τμήμα της Νικόπολης εκτός των ρωμαϊκών τειχών, σε χώρο ανάμεσα από το Γυμνάσιο και το Θέατρο της πόλης.
Σχεδιαστική και τοπογραφική αποτύπωση της κάτοψης του ρωμαϊκού Σταδίου. Επαρκής φωτογραφική τεκμηρίωση (αρχείο ΛΓ΄ ΕΠΚΑ).
Συνοικισμός Νικόπολη (Σμυρτούλα), Δήμου Πρέβεζας, Νομού Πρέβεζας.
Το Στάδιο κατασκευάστηκε στα πρώτα χρόνια του Αυγούστου και πιθανότατα συνδέεται με την τέλεση αγώνων στο πλαίσιο των Νέων Ακτίων.
Το Στάδιο έχει σχήμα ελλειψοειδές με προσανατολισμό Α-Δ και συνολικό μήκος 247μ. και πλάτος 59μ. Κύριο χαρακτηριστικό του αποτελεί η περίκλειστη μορφή του, καθώς οι δύο μακρές πλευρές του στα ανατολικά και δυτικά αντίστοιχα, κλείνονται με σφενδόνες. Στη δυτική πλευρά ανοίγεται η κύρια είσοδος, διαμορφωμένη με τρείς καμαροσκεπείς διαδρόμους, ενώ εκατέρωθεν αυτής διαμορφώνονται χώροι τραπεζιόσχημης κάτοψης. Μία ακόμη είσοδος στην ανατολική σφενδόνη εξασφάλιζε την πρόσβαση στο στίβο και στο γειτονικό Θέατρο.
Δύο επιμήκεις αναλληματικοί τοίχοι στα βόρεια και στα νότια συγκρατούν εξωτερικά τα πρανή των μακρών πλευρών και ορίζουν το κοίλο με τις κερκίδες, που κατασκευάστηκαν σε κτιστά κλιμακωτά επίπεδα. Περιμετρικά της εξωτερικής όψης δηλώνονται τοξωτά ανοίγματα, που οδηγούσαν σε βοηθητικούς καμαροσκεπείς χώρους, με είσοδο από τις εξωτερικές πλευρές του μνημείου.
Το κοίλο έφερε λίθινα εδώλια, που είχαν πιθανότατα αφαιρεθεί κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο. Η ακριβής περίοδος τοποθέτησης των εδωλίων δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς δεν αποκλείεται στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του τα πρανή να ήταν χωμάτινα και τα εδώλια να προστέθηκαν σε μεταγενέστερη οικοδομική φάση του μνημείου.
Το μνημείο διατηρείται μέχρι τις μέρες μας σε αρκετά καλή κατάσταση.
Στο μνημείο δεν έχουν πραγματοποιηθεί σε ευρεία κλίμακα στερεωτικές ή αναστηλωτικές εργασίες, πέρα από μικρο-στερώσεις τμημάτων.
Εκτός από την επίσκεψη του μνημείου, η αρκετά καλή κατάσταση διατήρησής του επιτρέπει την πραγματοποίηση εκδηλώσεων.
Τα τελευταία χρόνια το μνημείο έχει συνδεθεί με τον εορτασμό της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου και των εκδηλώσεων που διοργανώνονται από το ΥΠΠΟΤ στο πλαίσιο του εν λόγω εορτασμού. Πέραν τούτων, το ρωμαϊκό Στάδιο έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς κατά τη θερινή περίοδο συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις.
ΥΠ.ΠΟ.Τ. / ΛΓ΄ ΕΠΚΑ
ΥΠ.ΠΟ.Τ. / ΛΓ΄ ΕΠΚΑ
39.14513487976496
20.676468014717102
13,5 μ.
