Πρόοδος Εργασιών

Γεωφυσικές Έρευνες
Απαλλοτριώσεις
Ανασκαφές
Μελέτες Αποκατάστασης
Εργασίες Αποκατάστασης

Γρήγορη μετάβαση

Αρχαίο θέατρο Γυθείου

Περιγραφή
Πολυμέσα
Επιστημονικό δελτίο
Χρηματοδοτήσεις
Πρόοδος Εργασιών
Τα νέα του θεάτρου

Tο αρχαίο θέατρο του Γυθείου βρίσκεται στις ανατολικές υπώρειες του λόφου της αρχαίας ακρόπολης, στο βόρειο τμήμα του σύγχρονου οικισμού του Γυθείου και χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους (2ος αι. μ.X.). Το 1891 το μνημείο ανασκάφηκε από τον Aνδρέα Σκιά.  Tότε ήρθε στο φως σχεδόν ολόκληρο το θέατρο, εκτός από το πίσω μέρος της σκηνής.

Το θέατρο ήταν κατασκευασμένο από εγχώριο υπόλευκο μάρμαρο, εκτός από τους πώρινους αναλημματικούς τοιχους στο βόρειο και νότιο τμήμα του κοίλου. Σύμφωνα με το Σκιά το κοίλο περιλάμβανε δώδεκα σειρές εδωλίων, χωρίς διάζωμα και πέντε κάθετους διαδρόμους.

H σκηνή του θεάτρου είχε μήκος 12 μ. και πλάτος 5 μ. Πίσω από τη σκηνή και σε ψηλότερο επίπεδο, υπήρχαν επτά μικρά, σχεδόν τετράγωνα, διαμερίσματα που ήταν προσβάσιμα μέσω δυο κλιμάκων και διαμόρφωναν στοά. Η πρώτη σειρά εδωλίων που προορίζεται για τους επίσημους, γνωστή ως προεδρία, διαθέτει  ερεισίνωτα, ειδικά στηρίγματα για την πλάτη.

Ονομασία Μνημείου

Αρχαίο θέατρο του Γυθείου

Κατηγορία

Θέατρο

Σύντομη περιγραφή

Tο θέατρο του Γυθείου κτίστηκε το 2ο αι. μ.X. και ανασκάφηκε το 1891. Συνολικά διέθετε δώδεκα σειρές εδωλίων και πέντε κάθετους διαδρόμους. Στην πρώτη σειρά καθισμάτων υπήρχαν οι προεδρίες. Στο βόρειο και στο νότιο τμήμα του υπήρχαν πώρινοι αναλημματικοί τοίχοι. Πίσω από τη σκηνή υπήρχε μια στοά. Από τη σκηνή διατηρούνται μόνο τα θεμέλια του πρόσθιου τοίχου, ενώ δεν έχουν σωθεί τα παρασκήνια.

Θέση

Tο αρχαίο θέατρο του Γυθείου βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου της ακρόπολης, στο βόρειο τμήμα της πόλης του Γυθείου και κοντά στο χώρο της αγοράς της πόλης των πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων.

Δείτε το στο Google Earth

 

Χρονολόγηση

Χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους (2ος αι. μ.X.).

Γενική περιγραφή Μνημείου

Το θέατρο ανέσκαψε ο Ανδρέας Σκιάς τον 19ο αι. μετά  από αγορά του οικοπέδου από την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία.

Το θέατρο ήταν κατασκευασμένο από εγχώριο υπόλευκο μάρμαρο. Συνολικά περιλάμβανε κατά τον Σκιά δώδεκα σειρές καθισμάτων χωρίς διάζωμα και πέντε κάθετους διαδρόμους. Στην πρώτη σειρά καθισμάτων υπήρχαν καθίσματα με ερεισίνωτα. Στο βόρειο και στο νότιο τμήμα του υπήρχαν πώρινοι αναλημματικοί τοίχοι. H σκηνή του θεάτρου είχε μήκος 12 μέτρα και πλάτος 5. Πίσω από τη σκηνή και σε ψηλότερο επίπεδο, υπήρχαν επτά μικρά, σχεδόν τετράγωνα, διαμερίσματα.

Υπάρχουσα κατάσταση

Το θέατρο δεν είναι ορατό στο σύνολό του: τμήμα της νότιας παρόδου καλύπτεται από επιχώσεις, το σκηνικό οικοδόμημα είναι ορατό μόνο στη δυτική πρόσοψή του και μέρος του βρίσκεται εκτός του περιφραγμένου χώρου. Tο κοίλο του θεάτρου σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση, αν και ορισμένα από τα εδώλια είναι κατά τόπους αποκρουσμένα, ενώ ορισμένα από το ανώτερο σωζόμενο τμήμα του κοίλου έχουν μετακινηθεί από την αρχική τους θέση.

Έρευνες – Επεμβάσεις

Το μνημείο ανασκάφηκε το 1891 από τον Aνδρέα Σκιά.  Το  1963  ξεκίνησαν με δαπάνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας,  εργασίες συντήρησης και διαμόρφωσης, έγιναν εργασίες στερέωσης και συμπλήρωσης και επανατοποθετήκαν εδώλια. Εργασίες έγιναν και στις κλίμακες ανόδου.  Σήμερα η κατάσταση διατήρησης του μνημείου επιτρέπει τη συντήρηση και μερική αναστήλωσή του, για τις οποίες απαιτούνται οι σχετικές μελέτες (2009).

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Είναι δυνατή η οργάνωση εκδηλώσεων στο χώρο της πλατείας στο χώρο που καταλαμβάνει η ορχήστρα του θεάτρου.

Ιστορικό σύγχρονων χρήσεων

Από το έτος 2013 και εξής πραγματοποιούνται στο θέατρο του Γυθείου πολιτιστικές εκδηλώσεις σε συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας και του Δήμου Ανατολικής Μάνης, ειδικά μάλιστα στο πλαίσιο εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς (τελευταίο σαββατοκύριακο Σεπτεμβρίου εκάστου έτους),  όπως θεατρικές παραστάσεις, μουσικές εκδηλώσεις κ.α. Ο χώρος παραχωρείται επίσης για τη διοργάνωση θεατρικών και μουσικών εκδηλώσεων από το Δήμο Ανατολικής Μάνης κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου.

Πρόσθετες πληροφορίες
Γεωγραφικό Πλάτος

36Ο45΄48’Ν

Γεωγραφικό Μήκος

22Ο33’53’Ε

Υψόμετρο

206 μ.

Τεκμηρίωση – Βιβλιογραφία
  • Φ. Βερσάκης ,«Η σκηνή του εν Γυθείω ρωμαϊκού θεάτρου», Αρχαιολογική Εφημερίς, Αθήνα 1912
  • Ι. Βιγγοπούλου, Ευγ. Δρακοπούλου, Λ. Δρούλια, κ.α., Μάνη πολιτιστικό οδοιπορικό, 1993-1994. Περιηγητές στη Μάνη 15ος-19ος αι., Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Υπουργείου Πολιτισμού, Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, Ιστορικό Εθνολογικό Μουσείο Μάνης, Πύργος Κρανάκη, Γύθειο, Ιούλιος 1993-Δεκέμβριος 1994.
  • Π. Γιαννακόπουλος,Το Γύθειον, Αρχαιολογική και Ιστορική Άποψις από της Προϊστορικής Εποχής μέχρι του Μεγάλου Κωνσταντίνου, Αθήναι 1966, σ. 100,110, 151.
  • Α. Ν. Σκιάς, «Περί του εν Γυθείω θεάτρου και του παρ’ αυτώ αρχαίου κτιρίου»,ΠΑΕ, 1891, σελ. 71-90.
  • Buckler, “The Myth of the Moveable Skenai”, American Journal of Archeology, (1986), σ. 431-2
  • Eliopoulou-Rogan, Mani, History of Monuments, Athens, 1973, σ. 58-59
  • Greenhalge, Eliopoulos, Ed, Deep into Mani, journey the Southern Tip of Greece. London, Βoston, 1985, σ. 19-21, 30-35, 44-46

 

ΌνομαΗμερομηνίαΠοσό (€)
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΚΟΥΛΟΜMΑΤΗ19/01/2022160.00
ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ20/12/2021610.00
ΓΥΘΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ250.00
ΔΙΑΖΩΜΑ ΣΩΜΑΤΕΙΟ100.00
ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΡΑΦΑΚΟΥ50.00
ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΥ50.00
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΥ25.00
ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΒΑΛΙΕΡΑΚΗ20.00
ΑΝΤΩΝΙΑ ΣΤΡΑΤΟΓΙΑΝΝΗ20.00
ΠΑΝΑΓΟΥΛΑΚΟΥ ΠΑΝΑΓΟΥΛΑΚΟΥ5.00
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΛΕΤΡΗΣ5.00
ΕΥΑΝΘΙΑ ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΥ25.00
Σύνολο
€1.320.00

Δαπάνες

ΔαπάνηΗμερομηνίαΠοσό (€)
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΓΥΘΕΙΟΥ0.00
Σύνολο
€0.00
Υπόλοιπο
€1.320.00
ΠεριγραφήBudgetTargetRemarks
Μελέτη αποκατάστασης του θεάτρου30.000.00
Funding LevelΠηγή χρηματοδότησηςΠεριγραφή των έργωνRemarks
100.000

Υπεγράφη προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, ύψους 100.000 ευρώ, μεταξύ του Υπουργείου , Πολιτισμού & Αθλητισμού και της Περιφέρειας Πελοποννήσου / Π.Ε. Λακωνίας.

«Ανασκαφική έρευνα, τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση και ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Γυθείου».

  • Την Τετάρτη 04 Μαρτίου 2009 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο Γυθείου, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα του νομού Λακωνίας, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. (βλ. εδώ)
  • Το «ΔΙΑΖΩΜΑ» έχει ανοίξει ειδικό τραπεζικό λογαριασμό (κουμπαρά) για το αρχαίο θέατρο του Γυθείου. (βλ. εδώ)
  • Τη Δευτέρα 22 Απριλίου του 2013 υπεγράφη, με προτροπή του Σωματείου
    «ΔΙΑΖΩΜΑ», προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, ύψους 100.000 ευρώ, μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού και της Περιφέρειας Πελοποννήσου / Π.Ε. Λακωνίας για το έργο: «Ανασκαφική έρευνα, τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση και ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Γυθείου» (βλ. εδώ). Τη χρηματοδότηση διέθετε η Περιφέρεια Πελοποννήσου – Π.Ε. Λακωνίας. Αντικείμενο της σύμβασης ήταν το εξής: 1. Ανασκαφική διερεύνηση επιλεγμένων σημείων και ανασκαφικός καθαρισμός του μνημείου, 2. Τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση του θεάτρου και καταγραφή του κατακείμενου οικοδομικού υλικού, που προέρχεται κυρίως από το σκηνικό οικοδόμημα και εντοπίζεται στον περιβάλλοντα χώρο του, 3. Στατικές μελέτες στερέωσης – γεωλογική μελέτη, 4.  Περισυλλογή, μεταφορά και τακτοποίηση του κατακείμενου υλικού και 5.  Μελέτη αποκατάστασης του μνημείου.
  • Η παραπάνω προγραμματική σύμβαση δεν ενεργοποιήθηκε και το μνημείο βρίσκεται σε ακινησία. Απαιτείται η συνέχιση της ανασκαφικής έρευνας στο μνημείο, η εκπόνηση των μελετών αποκατάστασής του και η έναρξη των εργασιών αποκατάστασής του.
  • Είναι σε εξέλιξη η υλοποίηση του προγράμματος ΟΧΕ ΜΆΝΗΣ και υπό έγκριση ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του προγράμματος «Πολιτιστική Διαδρομή “Μορέας”: ένα ταξίδι από τις αρχαίες στις σύγχρονες πόλεις».  (ΣΤΙΓΜΑ)
  • Σύνδεση της αποκατάστασης του μνημείου με τα παραπάνω προγράμματα. (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)

Χορηγοί Θεάτρων