Πρόοδος Εργασιών

Γεωφυσικές Έρευνες

Απαλλοτριώσεις

Ανασκαφές

Μελέτες Αποκατάστασης

Εργασίες Αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα στην Wikipedia

Γρήγορη μετάβαση

Αρχαίο θέατρο Μακύνειας

Περιγραφή

Πολυμέσα

Επιστημονικό δελτίο

Χρηματοδοτήσεις

Πρόοδος Εργασιών

Τα νέα του θεάτρου

Το θέατρο της αρχαίας Μακύνειας βρίσκεται στη θέση «Παλιόκαστρο» του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Αντιρρίου.

Το θέατρο είναι μονόσφηνο και ίσως χρησιμοποιήθηκε και ως βουλευτήριο. Έχει τοξοειδή ορχήστρα χωρίς οχετό και στενό κοίλο χωρίς διάζωμα, με δεκατέσσερις (14) συνολικά σειρές εδωλίων. Για ένα τόσο μικρό θέατρο δεν προνοήθηκαν κλίμακες ανόδου στο κοίλο.

Τα επίσημα ή τιμώμενα πρόσωπα προορίσθηκε να κάθονται στο βόρειο τμήμα της ορχήστρας. Εκεί το τοξοειδές περίγραμμα του κοίλου διακόπτεται κάθετα από τρεις ευθύγραμμες και παράλληλες σειρές εδωλίων με διάκενο περίπου ένα μέτρο, μεταξύ πρώτης και δεύτερης, και εγκάρσιες πλάκες στην τρίτη βορειότερη σειρά ως ερεισίνωτα, που αναμφίβολα αποτελούσαν την προεδρία. Έτσι οι επίσημοι εκτός από τα δρώμενα στη σκηνή έβλεπαν και τους θεατές. Προ των θέσεων των επισήμων υπάρχει λίθινος θρόνος που προοριζόταν για το τιμώμενο πρόσωπο.

Στα ανατολικά του θεάτρου βρίσκεται η σκηνή, η οποία όμως έχει καταρρεύσει λόγω της απότομης κλίσης της πλαγιάς στην οποία είναι κτισμένη, ενώ πιθανή είναι και η σταδιακή αφαίρεση του οικοδομικού υλικού και η επαναχρησιμοποίησή του σε νεότερες κατασκευές. Λίγοι θεμέλιοι λίθοι που σώζονται, όχι όμως πάντοτε στην αρχική τους θέση, μας επιτρέπουν να ανασυνθέσουμε με επιφύλαξη την εικόνα της σκηνής. Υπολογίζεται ότι οι διαστάσεις της ήταν 21,60 μ. Χ 9,70 μ. Εκτός της σκηνής είναι ορατά και τα θεμέλια των στενών παρόδων του θεάτρου. Παρασκήνια δεν διακρίνονται ούτε άλλα στοιχεία του θεάτρου παρά μόνο ένα τμήμα αναλημματικού γωνιώδη τοίχου κατά τη νότια πλευρά του.

Λόγω του εύθρυπτου ψαμμιτολιθικού υλικού της δόμησης του θεάτρου επείγει ο σχολαστικός καθαρισμός και η συντήρηση των κερκίδων και των άλλων λειτουργικών στοιχείων του.

Η έρευνα του θεάτρου έγινε κατά το 1988 και 1989 εξ αιτίας αρχαιοκαπηλικής δραστηριότητας που παρατηρήθηκε εκεί.
Μόνη επιτρεπόμενη χρήση είναι η απλή επίσκεψη.

Λ. Κολώνας
Αρχαιολόγος

Αρχαίο θέατρο Μακύνειας - ρεπορτάζ ALPHA news

Δημοσιεύτηκε 3 Ιανουαρίου, 2011
Ρεπορτάζ
στις ειδήσεις του ALPHA news, για την πρωτοβουλία του Διαζώματος στην διάσωση Αρχαίων θεάτρων.

Φωτοθήκη

Αρχαίο θέατρο Μακύνειας

Ονομασία Μνημείου

Αρχαίο θέατρο Μακύνειας

Κατηγορία

Θέατρο

Σύντομη περιγραφή

Το θέατρο της αρχαίας Μακύνειας βρίσκεται στη θέση «Παλιόκαστρο» του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Αντιρρίου. Το θέατρο είναι μονόσφηνο και ίσως χρησιμοποιήθηκε και ως βουλευτήριο. Έχει τοξοειδή ορχήστρα χωρίς οχετό και στενό κοίλο χωρίς διάζωμα, με δεκατέσσερις (14) συνολικά σειρές εδωλίων.

Τεκμηρίωση - Βιβλιογραφία

Λ. Κολώνας, Μακύνεια, ΑΔ 48 (1993), 141-2
Λ. Κολώνας, Η Μακύνεια μέσα από τις πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες, Ναυπακτιακά, τόμος. 6, 1992-93, Αθήνα 1994, σελ. 79-95
St. Steiros – P. Psimoulis & Chr. Kolonas, The theatre of Aitolian Makyneia, BSA 100 (2005)

Θέση

Δ.Δ. Μακύνειας Δήμου Αντιρρίου Θέση «Παλιόκαστρο».

Γενική περιγραφή Μνημείου

Το θέατρο της Μακύνειας είναι μονόσφηνο και ίσως χρησιμοποιήθηκε και ως βουλευτήριο. Έχει τοξοειδή ορχήστρα χωρίς οχετό και στενό κοίλο χωρίς διάζωμα, με δεκατέσσερεις (14) συνολικά σειρές εδωλίων. Για ένα τόσο μικρό θέατρο δεν προνοήθηκαν κλίμακες ανόδου στο κοίλο. Τα επίσημα ή τιμώμενα πρόσωπα προορίσθηκε να κάθονται στο Β. τμήμα της ορχήστρας. Εκεί το τοξοειδές περίγραμμα του κοίλου διακόπτεται κάθετα από τρεις ευθύγραμμες και παράλληλες σειρές εδωλίων με διάκενο περίπου 1 μ., μεταξύ πρώτης και δεύτερης, και εγκάρσιες πλάκες στην τρίτη βορειότερη σειρά ως ερεισίνωτα, που αναμφίβολα αποτελούσαν την προεδρία. Οι επίσημοι έτσι εκτός από τα δρώμενα στη σκηνή έβλεπαν και τους θεατές. Προ των θέσεων των επισήμων υπάρχει στη θέση του λίθινος θρόνος του τιμωμένου προσώπου. Στα Α. του θεάτρου βρίσκεται η σκηνή, η οποία όμως έχει καταρρεύσει λόγω της απότομης κλιτύος, ενώ πιθανή είναι και η σταδιακή αφαίρεση του οικοδομικού υλικού και η επαναχρησιμοποίησή του σε νεότερες κατασκευές. Λίγοι θεμέλιοι λίθοι που σώζονται, όχι όμως πάντοτε στην αρχική τους θέση, μας επιτρέπουν να ανασυνθέσουμε με επιφύλαξη την εικόνα της σκηνής. Υπολογίζεται ότι οι διαστάσεις της ήταν 21,60 Χ 9,70 μ. Εκτός της σκηνής είναι ορατά και τα θεμέλια των στενών παρόδων του θεάτρου. Παρασκήνια δεν διακρίνονται ούτε άλλα στοιχεία του θεάτρου παρά μόνο ένα τμήμα αναλημματικού γωνιώδη τοίχου κατά τη Ν. πλευρά του.

Υπάρχουσα κατάσταση

Λόγω του εύθρυπτου ψαμμιτολιθικού υλικού της δόμησής του επείγει ο σχολαστικός καθαρισμός και η συντήρηση των κερκίδων και των άλλων λειτουργικών στοιχείων του θεάτρου.

Έρευνες - Επεμβάσεις

Η έρευνα του θεάτρου έγινε κατά το 1988 και 1989 εξ αιτίας αρχαιοκαπηλικής δραστηριότητας που παρατηρήθηκε εκεί.

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Απλή επίσκεψη

Πρόσθετες πληροφορίες

Το μνημείο ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στην αρχαιολογική υπηρεσία αρμόδια για το νομό Αιτωλοακαρνανίας (ΛΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. Μεσολογγίου), ενώ τα δικαιώματα της δημοσίευσης έχει ο κος Λάζαρος Κολώνας, Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠ.ΠΟ.

Πνευματικά δικαιώματα

Το μνημείο ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στην αρχαιολογική υπηρεσία αρμόδια για το νομό Αιτωλοακαρνανίας (ΛΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. Μεσολογγίου).

Γεωγραφικό Πλάτος

38.355956°

Γεωγραφικό Μήκος

21.724681°

Υψόμετρο

Κουμπαράς Χρηματοδοτήσεις

Όνομα	Ημερομηνία	Ποσό (€)
ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.		21.000.00
ΕΣΟΔΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ 26 ΚΑΙ 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΑΠΟ ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε		1.200.00
ΡΟΥΒΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ		100.00
Γ΄ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΣΤΡΙΤΣΙΟΥ ΑΧΑΪΑΣ		60.00

Σύνολο

€22.360.00

Δαπάνες

Δαπάνη	Ημερομηνία	Ποσό (€)
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ – ΦΟΡΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ν. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ		822.25
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ Απόδοση παρακρατούμενου φόρου μελέτης – 27/06/2013		285.89
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΑΠΟΔΟΣΗ ΦΟΡΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ –		1.382.11
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΔΑΦΟΣ Α.Ε (ΕΞΟΦΛΗΣΗ) –		3.075.00
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΔΟΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ – 19/02/2013		2.847.15
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ Εισιτήρια εκδήλωσης Μακύνειας –		73.80
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ Ν. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ		2.277.42
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Β΄ΦΑΣΗ Ν.ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ –		7.125.47
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ Παραγωγή ντοκιμαντέρ Αρχαία Θέατρα Αιτωλ/νίας – 12/2012		1.000.91
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΡΙΤΗΣ ΔΟΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ		2.000.00
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΕΞΟΔΑ – ΦΟΡΟΙ ΤΟΚΩΝ		0.01
ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ Φόρος Α’ δόσης μελέτης Χατζηδάκη Νικολάου – 31/03/2013		266.96

Σύνολο

€21.156.97

Υπόλοιπο

€1.203.03

Περιγραφή	Budget	Target	Remarks
Μελέτη αποκατάστασης και άλλες συμπληρωματικές μελέτες	50.000.00	50.000.00	Το Διάζωμα σε συνεργασία με τη Γέφυρα Α.Ε. και τους πολίτες θα συγκεντρώσει το ποσό των 50.000,00 € .Το «Διάζωμα» έχει αναθέσει στον αρχιτέκτονα-μηχανικό, κο Νίκο Χατζηδάκη, τη μελέτη αποκατάστασης του μνημείου, με χρήματα που συγκεντρώνονται στον κουμπαρά του μνημείου. Ανέθεσε, επίσης, την απαιτούμενη γεωτεχνική μελέτη στον κο Γιώργο Ντουνιά και την Εταιρεία Έδαφος Μηχανικοί Α.Ε.

Funding Level	Πηγή χρηματοδότησης	Περιγραφή των έργων	Remarks
70.000	Προγραμματική Σύμβαση / Δήμος Αντιρρίου	Ανασκαφικές εργασίες	Στο μνημείο ήδη γίνονται ανασκαφικές εργασίες μέσω της προγραμματικής σύμβασης που έχει υπογράψει ο τέως Δήμος Αντιρρίου με το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ύψους 70.000,00 €.

Την Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο της Μακύνειας, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα του νομού Αιτωλοακαρνανίας, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. (βλ. εδώ)
Το «ΔΙΑΖΩΜΑ» έχει ανοίξει ειδικό τραπεζικό λογαριασμό (κουμπαρά) για το αρχαίο θέατρο της Μακύνειας. (βλ. εδώ)
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2010, με την παρότρυνση του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», υπεγράφη προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Αντιρρίου, ο οποίος διέθεσε χρηματοδότηση, ύψους 70.000,00 ευρώ, στο ΥΠ.ΠΟ.Τ. για την προστασία και ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Μακύνειας. (βλ. εδώ) Στόχος του προγράμματος είναι η προστασία – ανάδειξη του θεάτρου της αρχαίας Μακύνειας, δεδομένου ότι η κατάσταση του μνημείου λόγω του εύφθαρτου δομικού υλικού του καθιστά απαραίτητες ορισμένες παρεμβάσεις. Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει τις ακόλουθες εργασίες: α) Σχολαστικό καθαρισμό του κοίλου, των αναλημμάτων του κοίλου, της ορχήστρας και της περιοχής της σκηνής του θεάτρου, καθώς και του παρακείμενου αρχαίου ναού. β) Δοκιμαστική έρευνα στην περιοχή της σκηνής και τους αναλημματικούς τοίχους του κοίλου του μνημείου. γ) Συμπληρωματική φωτογραφική και σχεδιαστική αποτύπωση του μνημείου παράλληλα με την ολοκλήρωση των παραπάνω εργασιών.

Με χρηματοδότηση μέσω της Προγραμματικής Σύμβασης πραγματοποιήθηκαν ανασκαφικές εργασίες, οι οποίες επικεντρώθηκαν κυρίως στο κτήριο της σκηνής, όπου έως σήμερα έχουν αποκαλυφθεί: τοίχοι διαφορετικών οικοδομικών φάσεων, το δάπεδο του ανατολικού χώρου της σκηνής και πολυάριθμοι λιθόπλινθοι από τους ισχυρούς τοίχους του κτηρίου οι οποίοι κατέπεσαν προς την πλαγιά.
Η εταιρεία «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.» υιοθέτησε το αρχαίο θέατρο της Μακύνειας.
Την Τετάρτη 08 Δεκεμβρίου 2010 εγκαινιάστηκε επισήμως, με εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα «Μιχάλη Κακογιάννη», η εκστρατεία διάσωσης του αρχαίου θεάτρου της Μακύνειας. Την προσπάθεια αυτή στηρίζουν αφενός ο τοπικός δήμος, ο οποίος επιθυμεί να αναδείξει τον πολιτιστικό πλούτο μιας κομβικής για την Ελλάδα περιοχής με εύκολη πλέον πρόσβαση χάρη στην περιώνυμη γέφυρα, και αφετέρου η κατασκευαστική εταιρεία «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.» και η Κίνηση Πολιτών «ΔΙΑΖΩΜΑ». Στην εκδήλωση μίλησαν ο Σταύρος Μπένος, πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», ο Ανδρέας Ευθυμιόπουλος, δημοτικός σύμβουλος του δήμου, ο Παναγιώτης Παπανικόλας, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.» και η κα Μαρία Γάτση, προϊσταμένη της ΛΣΤ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων. (βλ. εδώ) Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την προβολή βίντεο με την ηθοποιό Μαρία Ναυπλιώτου, το οποίο δημιουργήθηκε από την εταιρεία «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.» για την προώθηση της καμπάνιας. (βλ. εδώ)

Η Εταιρεία «Γέφυρα Α.Ε.» διέθεσε χορηγία, ύψους 19.200 ευρώ, για την ενίσχυση του κουμπαρά του μνημείου.
Την Παρασκευή 26 Αυγούστου και το Σάββατο 27 Αυγούστου του 2011 ανέβηκε στη σκηνή του αρχαίου θεάτρου της Μακύνειας η παράσταση «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ». Πρόκειται για ένα πρωτότυπο σκηνικό εγχείρημα με αφορμή τα 100 χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που ετοίμασε αποκλειστικά για το αρχαίο θέατρο της Μακύνειας ο Θοδωρής Γκόνης, με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Πρωτόπαππα. Η πρωτοβουλία εντάχθηκε στην κοινή προσπάθεια του Δήμου Ναυπακτίας, του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» και της «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.» για την ανάδειξη του μνημείου. (βλ. εδώ)
Τη Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013 το «Διάζωμα» ανέθεσε δύο μελέτες που απαιτούνται για την ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Μακύνειας, με χρήματα που συγκεντρώθηκαν στον κουμπαρά του μνημείου από τη χορηγία της Εταιρείας «ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.». Η πρώτη μελέτη, με αντικείμενο: «Αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου της Μακύνειας» ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα-μηχανικό, κο Νίκο Χατζηδάκη, η δεύτερη μελέτη, με αντικείμενο: «Γεωτεχνικές – γεωλογικές έρευνες και μελέτες για το αρχαίο θέατρο της Μακύνειας στην Αιτωλοακαρνανία» ανατέθηκε στην εταιρία «ΕΔΑΦΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Α.Ε.». (βλ. εδώ).
Η μελέτη αυτή περιλαμβάνει: Α. Τεκμηρίωση – Βιβλιογραφική και αρχειακή έρευνα. Β. Καταγραφή της παθολογίας επί των σχεδίων αποτύπωσης σε μικρότερη κλίμακα και περιγραφή των αιτίων των φθορών. Γ. Πρόταση αποκατάστασης, η οποία θα περιλαμβάνει τις:

Απαιτούμενες εργασίες ανάταξης, στερέωσης και συμπλήρωσης λίθων.
Προτάσεις επίλυσης όλων των προβλημάτων που διαγνώστηκαν.
Προτάσεις για τα αναλήμματα του κτηρίου της σκηνής.
Προτάσεις για τη δυνατότητα ανάταξης και επανατοποθέτησης των γωνιόλιθων που παρασύρθηκαν από την κατωφέρεια της πλαγιάς, με σκοπό τη συγκράτηση του πρανούς.
Πρόταση για την κατασκευή των απαραίτητων διαδρομών, σημάνσεων, πινακίδων και στάσεων που απαιτούνται για τη βελτίωση της επισκεψιμότητας του μνημείου και του περιβάλλοντος του. Η μελέτη αποκατάστασης περιελάμβανε επιπλέον την πρόταση επανατοποθέτησης και ανάταξης λιθοπλίνθων της σκηνής και ανάταξης των εδωλίων του κοίλου που έχουν μετακινηθεί. Η πρόταση ανάδειξης του μνημείου και του περιβάλλοντός του περιλαμβάνει τη δημιουργία διαδρομής πρόσβασης και περιήγησης, αλλά και σύνδεσης του μνημείου με τον ναό και την ακρόπολη, αξιοποιώντας τις φυσικές ιδιαιτερότητες της περιοχής, ώστε να δημιουργηθεί ένας οργανωμένος χώρος ενημέρωσης και ψυχαγωγίας.

Η εκπόνηση των μελετών ολοκληρώθηκε και στις 16 Φεβρουαρίου 2016 παρελήφθησαν από το Διοικητικό Συμβούλιο του «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ».
Στις 21 Ιουλίου 2017 οι παραπάνω μελέτες εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του Υπουργείου Πολιτισμού, με την υπ’ αρ. ΑΔΑ: ΨΒΕΧ4653Π4-0Η6 / 2017 απόφαση. (ΣΤΙΓΜΑ)

Πρέπει να υλοποιηθεί με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ το πρόγραμμα Πολιτιστικής Διαδρομής στα Αρχαία Θέατρα Αιτωλοακαρνανίας που προτείνει το «ΔΙΑΖΩΜΑ», όπου θα ενταχθεί και η αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου της Μακύνειας. (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)