Το θέατρο βρίσκεται μέσα στα όρια των τειχών της αρχαίας Δημητριάδος, στη θέση «στα Δόντια» (η ονομασία της θέσης προέρχεται από τους σωζόμενους πεσσούς της γέφυρας του αγωγού του αρχαίου υδραγωγείου που διέρχεται δίπλα από το θέατρο), κοντά στη συνοικία των Ν. Παγασών του Δήμου Βόλου.
Το θέατρο κατασκευάστηκε ταυτόχρονα με την ίδρυση της αρχαίας πόλης από τον Δημήτριο Πολιορκητή με συνοικισμό των πόλεων της Μαγνησίας το 294-292 π.Χ. Η μορφή που έχει σήμερα δίνει την εικόνα ενός μνημείου απογυμνωμένου από τη λίθινη επένδυση των εδωλίων στην περιοχή του κοίλου, ενώ το κτίριο της σκηνής ανήκει στη ρωμαϊκή περίοδο. Το θέατρο εγκαταλείπεται οριστικά μετά τα μέσα του 4ου αι. μ.Χ.
Παρά την εκτεταμένη λιθοθηρία που ξεκίνησε από την εγκατάλειψη του θεάτρου, το μνημείο διασώζει την τριμερή διαίρεση των ελληνιστικών θεάτρων: το σκηνικό οικοδόμημα, την ορχήστρα και το κοίλο με το επιθέατρο.
Οι οικοδομικές φάσεις, που έχουν εντοπιστεί από τις μέχρι σήμερα έρευνες, είναι τέσσερις στο σκηνικό οικοδόμημα και άλλες τέσσερεις ή τρεις στην περιοχή του κοίλου, χωρίς να μπορεί προς το παρόν να γίνει ακριβής χρονολόγηση όλων των φάσεων και απόλυτη συσχέτιση αυτών της σκηνής με εκείνες του κοίλου.
Η επιλογή της θέσης του θεάτρου μέσα στην πόλη δεν είναι τυχαία. Κατασκευάστηκε απέναντι από το ανάκτορο των Μακεδόνων βασιλέων και κάτω από το λόφο όπου ήταν ιδρυμένο το ηρώο των Αρχηγετών και Κτιστών της πόλης της Δημητριάδος. Έχει υποστηριχτεί ότι το θέατρο εξυπηρετούσε και τις ανάγκες ηρώου.
Μπάμπης Γ. Ιντζεσίλογλου
Αρχαιολόγος
Δημοσιεύτηκε στις 10 Μαΐ 2015
Σειρά Μικρές παραγωγές
Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος
Θέατρο
Το μνημείο έχει την τριμερή χαρακτηριστική διάρθρωση των Ελληνιστικών θεάτρων: κοίλο, ορχήστρα και σκηνικό οικοδόμημα.
Υφίσταται πλήρης φωτογραφική και σχεδιαστική τεκμηρίωση των τελευταίων ανασκαφών του μνημείου. Από τις παλαιότερες ανασκαφές της δεκαετίας του ’50 υπάρχουν μόνον ορισμένες φωτογραφίες. Δημοσιευμένο σχέδιο του Peter Marzolff υπάρχει στη σειρά Demetrias.
Το θέατρο βρίσκεται στη θέση «Στα Δόντια» στη συνοικία Ν. Παγασών του Δήμου Βόλου.
Κατασκευάστηκε το 294-292 π.Χ. κατά την ίδρυση της Δημητριάδος. Εγκαταλείφθηκε μετά τα μέσα του 4ου μ.Χ. Διακρίνονται τέσσερις επισκευαστικές φάσεις στο κοίλο και τη σκηνή.
Οι αρχιτεκτονικές κατασκευές που είναι σήμερα ορατές στο αρχαίο θέατρο Δημητριάδος είναι κατάλοιπα της μορφής που είχε το θέατρο κατά τη ρωμαϊκή περίοδο και ύστερα από τη μεγάλη λιθοθηρία που έγινε στο μνημείο από τους Παλαιοχριστιανικούς χρόνους και αργότερα. Στη ρωμαϊκή περίοδο χρονολογούνται τα ακόλουθα μέρη του θεάτρου: α) η σκηνή με τις τρεις αίθουσες β) η χωμάτινη ορχήστρα με τη βάση της θυμέλης στο μέσον της γ) το γυμνό από λίθους κοίλο και τους σποραδικά τοποθετημένους πωρόλιθους, πολλοί από τους οποίους είναι σε δεύτερη χρήση. δ) οι δυο ομάδες εδωλίων που σώζονται πάνω στους βατήρες των εδωλίων (στο κάτω μέρος του κοίλου υπάρχουν ορισμένοι γωνιόλιθοι που έχουν τοποθετηθεί από τη δεκαετία του ’60 για να χρησιμοποιηθούν ως καθίσματα από τους θεατές των παραστάσεων που άρχισαν να δίνονται στο θέατρο).ε)τέλος το μεγάλο ρωμαϊκό ανάλημμα του κοίλου με τους γωνιόλιθους στη βόρεια πάροδο. Από το ελληνιστικό θέατρο είναι ορατά σήμερα: α)σπαράγματα τοίχων από τρεις προγενέστερες (από τη ρωμαϊκή) φάσεις της σκηνής β) ο στυλοβάτης της στοάς του προσκηνίου και οι τοιχοβάτες δεξιά και αριστερά που στήριζαν τις ράμπες που οδηγούσαν στο θεολογείο γ) ο περιμετρικός αγωγός και η χωμάτινη ορχήστρα δ) το σύνολο των βατήρων των εδωλίων που διακρίνονται σε τρεις φάσεις ε) τα κατώφλια των πυλών στις δυο παρόδους στ) ο μεγάλος αναλημματικός τοίχος του κοίλου με τα ωμά πλιθιά στη βόρεια πάροδο και ζ) τα δυο τμήματα των αναλημμάτων στη βόρεια πίσω πλευρά του κοίλου, που οριοθετούν προς την πλευρά αυτή την έκταση του θεάτρου.
Στο μνημείο δεν έγιναν αναστηλωτικές εργασίες εκτός από τη ρωμαϊκή σκηνή η οποία συμπληρώθηκε μέχρι ύψους ενός περίπου μέτρου μετά την ανασκαφή του Δ. Ρ. Θεοχάρη τη δεκαετία του ‘50. Η συμπλήρωση αυτή ήταν επιβεβλημένη στο τέλος της δεκαετίας του ‘50 και σ’ αυτήν οφείλεται κυρίως η καλή σχετικά κατάσταση διατήρησης της σκηνής μέχρι σήμερα. Ήδη, όμως, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται αλλοιώσεις στη συνοχή των κονιαμάτων που καθιστούν απαραίτητη την απομάκρυνση των παλαιών συμπληρώσεων και την αντικατάστασή τους με την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων και υλικών. Έχουν επίσης προταθεί και οι ακόλουθες εργασίες: α) η τοποθέτηση τριών ελλειπόντων μαρμαροπλίνθων στη σειρά των βατήρων των εδωλίων που θα εξασφαλίσουν τη συνέχεια και τη συνοχή τους και β) η συμπλήρωση των ελλειπόντων καλυπτήριων πλακών του κτιστού αγωγού που ορίζει την περίμετρο της ορχήστρας. Τέλος έχει ολοκληρωθεί η προμελέτη για την αναστήλωση δυο πώρινων κιόνων της στοάς του ελληνιστικού προσκηνίου με την τοποθέτηση στην κορυφή τους του υπερκείμενου θριγκού. Η προμελέτη βασίστηκε στα ευρήματα των ανασκαφών των τελευταίων ετών στο αρχαίο θέατρο που συνδυάστηκε και με ταυτίσεις ακατάγραφων αρχιτεκτονικών μελών, που φυλάσσονταν στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου και τα οποία προέρχονταν από τις ανασκαφές του Απ. Αρβανιτόπουλου στην περιοχή της σκηνής. Το πρόβλημα της προστασίας του πιο ευαίσθητου τμήματος του θεάτρου, που είναι το κοίλο, θα πρέπει να γίνει αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης για τον τρόπο αντιμετώπισής του, διότι λόγω του παγετού τεμαχίζονται τα ευπαθή διάσπαρτα τμήματα του πωρόλιθου, πολλά από τα οποία είναι σε δεύτερη χρήση, και με τις βροχές μεταφέρονται σε χαμηλότερα επίπεδα κάνοντας εξαιρετικά δύσκολη την προσπάθεια εκ των υστέρων να εξευρεθεί η θέση από την οποία προέρχονται.
39.343272°
22.924647°
| Όνομα | Ημερομηνία | Ποσό (€) |
|---|---|---|
| ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΔΙΑΖΩΜΑ | 1.150.00 | |
| ΛΟΥΚΑΣ ΣΥΡΙΓΟΣ | 50.00 | |
| Γ1 4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΒΟΛΟΥ | 140.00 |
| Δαπάνη | Ημερομηνία | Ποσό (€) |
|---|---|---|
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ (ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η/Υ) | 1.109.00 |
| Περιγραφή | Budget | Target | Remarks |
|---|---|---|---|
| Εγκατάσταση υποδομής WI-FI και προμήθεια Η/Υ | 2.000.00 | 2.000.00 |
| Funding Level | Πηγή χρηματοδότησης | Περιγραφή των έργων | Remarks |
|---|---|---|---|
| 750.000 | Αναστήλωση και αποκατάσταση τμημάτων του αρχαίου θεάτρου | Το έργο είναι σε εξέλιξη. |
