Γρήγορη μετάβαση

Γ. Λασκαράκης: Το Δημογραφικό του Έβρου και η δυναμική αντιμετώπισή του

πηγή: ΓΝΩΜΗ

Του Γιάννη Λασκαράκη*

Το “δημογραφικό” της χώρας αναδεικνύεται ως ένα μείζον εθνικό πρόβλημα  που πρέπει να αντιμετωπισθεί με μια εμπνευσμένη  πολιτική που να περιλαμβάνει μακροχρόνιους σχεδιασμούς  με συγκεκριμένους στόχους  και πόρους.

Η εφαρμογή  της  πολιτικής αυτής δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο σε δράσεις που αποσκοπούν στην βελτίωση  των δημογραφικών παραμέτρων, δηλαδή   την αύξηση των γεννήσεων στο κρίσιμο όριο των δύο γεννήσεων ανά γυναίκα, τουλάχιστον. Σημαντικά είναι τα επιδόματα, η βρεφική και παιδική φροντίδα, η τηλεργασία  κλπ, αλλά καθοριστικές είναι και οι πολιτικές για την οικονομία, την ανάπτυξη, την επιστροφή του πληθυσμού σε φθίνουσες περιοχές, στους οποίους  θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνονται και νόμιμοι μετανάστες με ειδικές δεξιότητες.

Για την εκπόνηση του σχεδίου για τη δημογραφικό θα πρέπει να ληφθούν υπόψη όχι μόνο η υφιστάμενη κατάσταση και οι τάσεις σε επίπεδο χώρας αλλά και οι σημαντικές  διαφοροποιήσεις σε περιφερειακό και νομαρχιακό επίπεδο, όπως συμβαίνει σήμερα στη Θράκη και στον Έβρο. Η τελευταία έρευνα για το δημογραφικό  ανέδειξε την τραγική κατάσταση του Νομού. Στο Τρίγωνο, που κάποτε έσφυζε από ζωή, σε μια γέννηση  αντιστοιχούν 18,5 θάνατοι Η κατάσταση παραμένει το ίδιο απελπιστική καθώς κατεβαίνουμε προς το νότο με μικρή βελτίωση. Μόνο την Αλεξανδρούπολη η σχέση αυτή είναι 1 προς 1.

Εδώ στον Έβρο οι επιδιώξεις της δημογραφικής πολιτικής πρέπει να προσδιορίζονται από τις ιδιαίτερες συνθήκες και τα προβλήματα που επικρατούν, αλλά και από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής και από το μέλλον που διαγράφεται  με βάση τις  γεωστρατηγικές εξελίξεις.  Επομένως, μια δημογραφική πολιτική οφείλει να είναι αναπόσπαστο τμήμα ενός  γενικότερου σχεδίου ανάπτυξης και  τα λαμβανόμενα μέτρα να είναι συμβατά και να εξυπηρετούν τους ειδικούς και με τους γενικότερους στόχους για την ανασυγκρότηση του νομού μετά τις πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού.

Αυτό προσπαθεί να υλοποιήσει η  επιτροπή για την ανασυγκρότηση του Έβρου στην οποία το σωματείο Διάζωμα, με τον πρόεδρό του Σταύρο Μπένο, επιχειρεί να συνθέσει ένα ολιστικό σχέδιο ανασυγκρότησης  το οποίο να μην περιορίζεται στην αναγέννηση του δάσους της Δαδιάς και στις αποζημιώσεις των πληγέντων  από  τη φωτιά, αλλά να ανατάξει όλη  την  κοινωνία του Έβρου, να εντοπίσει τους πλουτοπαραγωγικούς του πόρους και να ολοκληρώσει τις υποδομές που  απαιτούνται για την  αξιοποίησή τους.

Βασικός οδηγός για την υλοποίηση αυτού του στόχου είναι το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής για την Θράκη, ο οποίος συνοψίζεται σε πέντε άξονες

  1. Αγροτική ζωή – πρωτογενής τομέας
    Αναδιαμόρφωση του πρωτογενούς τομέα του Έβρου και ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής
  2. Νέο δάσος και υποδομές
    Ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση του Έβρου σε συνδυασμό με ένα σύγχρονο δίκτυο υποδομών
  3. Επενδύσεις
    Αναδιάταξη του εργασιακού, οικονομικού και επενδυτικού μοντέλου για μια καινοτόμα και βιώσιμη ανάπτυξη στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης
  4. Βιώσιμη ανάπτυξη
    Δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης. Να είναι  ο Έβρος για τους άριστους και όχι για εξορία.
  5. Κόμβος εξωστρέφειας
    Διαπεριφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία: ο Έβρος ως brand name

Με βάση αυτούς τους στόχους συντάσσεται  ήδη το master plan του προγράμματος ανασυγκρότησης με έργα και δράσεις που θα έχουν ωριμότητα, δηλαδή μελέτη,  χρηματοδότηση και κύριο του έργου. Η προθεσμία για την έγκριση του  master plan είναι η  30η Σεπτεμβρίου .

Ξεκίνησε επίσης η δημόσια διαβούλευση  στον ιστότοπο της επιτροπής  evrosmeta.gr στον οποίο φορείς και πολίτες  μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους.

Πρέπει να τονισθεί  ότι το πρόγραμμα αυτό θα είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που θα έχει την έγκριση των αρμοδίων οργάνων, με χρηματοδότηση από πολλά διαφορετικά   ταμεία.

Ας πάρουμε για παράδειγμα το Τρίγωνο, ανάμεσα στους μυθικούς ποταμούς, τον Άρδα και τον Έβρο. Είναι μια προνομιακή περιοχή. «Τριεθνές» τη λέμε, διότι εκεί συναντώνται τρεις χώρες. Ελλάδα, Βουλγαρία, Τουρκία. Εκεί βρίσκεται  ανεκμετάλλευτο  ένα πολύτιμο ορυκτό, συμβατό με το περιβάλλον, ο Ζεόλιθος, με εκτιμώμενα αποθέματα 100 εκατ. τόνων. Η αξιοποίησή του αφορά  πολλές εφαρμογές, από την ιατρική μέχρι τη βιομηχανία οικιακών συσκευών. Μια καθετοποιημένη μονάδα θα απασχολούσε πλήθος εργαζομένων.  

Η περιοχή επίσης βρίσκεται ανάμεσα σε τρία μεγάλα πανεπιστήμια της ευρύτερης Θράκης: Της Φιλιππούπολης, της Αδριανούπολης και του Δημοκρίτειου. Φαντασθείτε τη συνεργασία αυτών των πνευματικών ιδρυμάτων στον τομέα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, της τεχνικής νοημοσύνης, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το διασυνοριακό πρόγραμμα Interreg για την ίδρυση ενός τεχνολογικού πάρκου στο Τρίγωνο. Έτσι θα επανέλθουν και οι αγρότες με νέες  δυναμικές καλλιέργειες, θα ιδρυθούν  και  σύγχρονες κτηνοτροφικές μονάδες. Θα λειτουργήσει  και η νέα διπλή σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρούπολης – Ορμένιο με προοπτική τη σύνδεση των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και  Μπουργκάς. Θα ενταχθεί προσεχώς και ο αυτοκινητόδρομος Αλεξανδρούπολη- Ορμένιο στον διευρωπαϊκό άξονα ΙΧ Ελσίνκι-Αλεξανδρούπολη.

Αυτά  τα ενδεχόμενα θα προκαλούσαν την άρση της απομόνωσης και την άριστη της καταπολέμησης της δημογραφικής καχεξίας του Τριγώνου.

Αλλά και για ολόκληρο τον Έβρο, τα Δαρδανέλια της ξηράς, με την τεράστια γεωστρατηγική σημασία,  το σταυροδρόμι πέντε πολιτισμών με τα μνημεία τους,  διανοίγονται εξαιρετικές προοπτικές. Αρκεί να μάθουμε την ξεχασμένη λέξη «εξωστρέφεια» . Σε απόσταση 250 χιλιομέτρων γύρω μας,  δυόμισι ωρών ταξιδιού,  ζουν 30 εκατομμύρια αλλοδαποί, εν δυνάμει τουρίστες και καταναλωτές. Να αξιοποιήσουμε  τις 8 διεθνείς «πύλες» εξόδου- εισόδου που διαθέτει ο Έβρος, οδικές, σιδηροδρομικές, αεροπορικές και θαλάσσιες  Να κτίσουμε νέα τελωνεία και γέφυρες. Να ξεχάσουμε τις «Θερμοπύλες» της ήττας  και να θυμηθούμε τον στρατηλάτη- κατακτητή  Μεγαλέξανδρο. Όχι για να κατακτήσουμε βέβαια τις χώρες της άπω Ανατολής. Τις αγορές της γειτονικής Ανατολής πρέπει να κατακτήσουμε. Αυτό χρειαζόμαστε για να λύσουμε το δημογραφικό στον Έβρο.

* Ο Γιάννης Λασκαράκης είναι πολιτικός μηχανικός, αναπληρωτής του Σταύρου Μπένου,  στην  επιτροπή  για την ανασυγκρότηση του Έβρου