Το ταξίδι μας: To Αρχαίο Θέατρο της Σικυώνας

Σχετικά Θέατρα

H αρχαία Σικυώνα είναι μια από τις πιο σημαντικές πόλεις του αρχαίου κόσμου χάρη στην πλούσια ιστορική και καλλιτεχνική της παράδοση. Εδαφικά καταλάμβανε μεγάλο μέρος της σημερινής δυτικής Κορινθίας και συνόρευε με την Κόρινθο και τις Κλεωνές στα ανατολικά, τον Φλιούντα και τη Στύμφαλο στα νότια, και την Αχαΐα στα δυτικά.

Σπουδαίο δείγμα της ακμής της Σικυώνας από τον 5^ο έως τον 2^ο π.Χ. αιώνα αποτελεί το αρχαίο θέατρο, που αποκαλύφθηκε στην περιοχή του Βασιλικού, σε μικρή απόσταση από την πόλη του Κιάτου. Χρονολογείται στα τέλη του 4^ου ή τις αρχές του 3^ου π.Χ. αιώνα, ενώ ανακατασκευάστηκε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Εκτός από θεατρικές παραστάσεις, αποτέλεσε χώρο συγκεντρώσεων των πολιτών για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων.

To θέατρο ήταν το επίκεντρο των πρώτων ανασκαφών στη Σικυώνα κατά τον ύστερο 19^ο αιώνα από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών. Από τη δεκαετία του 1920 έως τη δεκαετία του 1950 η ανασκαφική έρευνα υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας και την διεύθυνση καταρχάς του Α. Φιλαδελφέος και στη συνέχεια του Α. Ορλάνδου επικεντρώθηκε στο χώρο της αγοράς της αρχαίας πόλης. Περιορισμένη ανασκαφή στο χώρο του ναού και του θεάτρου έγινε κατά τη δεκαετία του 1980 από την Κ. Κρυστάλλη-Βότση για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Στο σύνολό τους οι ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας αποκάλυψαν σημαντικά μνημεία του αστικού κέντρου της Σικυώνος, και  έδειξαν πως ήταν αναγκαία η συνέχιση της έρευνας για τον αποσαφηνισμό των χρονολογικών φάσεων των μνημείων και την σχέση τους με την αρχαία αγορά.

Από το 2013 που άνοιξε και πάλι η ανασκαφή έως το 2020, ήρθαν στο φως σημαντικά μνημεία του αστικού κέντρου, όπως ο ναός και τμήματα στοάς της αγοράς καθώς και συγκρότημα εργαστηρίων κεραμικής. Παράλληλα συνεχίστηκε η ανασκαφική διερεύνηση μνημείων που είχαν ανασκαφεί κατά το παρελθόν (κυρίως από τον Α. Ορλάνδο) και συγκεκριμένα τμήματος της μεγάλης νότιας στοάς και του γυμνασίου της πόλης. Αμέσως μετά το πέρας αυτού του κύκλου των ανασκαφών ξεκίνησαν οι μελέτες συντήρησης και προστασίας των ανασκαμμένων χώρων και συνεχίζεται η μελέτη και συντήρηση των ευρημάτων που προέκυψαν.

Το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» για περισσότερο από μια δεκαετία, είναι αρωγός της πολιτείας στο σπουδαίο έργο αποκάλυψης και κοινωνικοποίησης του Αρχαίου Θεάτρου της Σικυώνας. Από το 2009, που ο πρόεδρος του Διαζώματος, κ. Σταύρος Μπένος επισκέφτηκε το θέατρο, στο πλαίσιο περιοδείας της στα αρχαίας θέατρα της Κορινθίας προκειμένου να συμβάλει ενεργά το σωματείο στην ανάδειξή του και μέχρι σήμερα, έχει γίνει πλήθος ενεργειών για την «κοινωνικοποίησή» του. Από τις πρώτες ενέργειες ήταν το άνοιγμα «ΚΟΥΜΠΑΡΑ», ενός ειδικού τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο οι πολίτες να μπορούν να συμμετέχουν οικονομικά στην προσπάθεια ανάδειξης του μνημείου. Μάλιστα, για το σκοπό αυτό, τον Ιούνιο του 2019, πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση στον προαύλιο χώρο του θεάτρου.

Επίσης, το 2014 το «ΔΙΑΖΩΜΑ» παρότρυνε τους αρμόδιους φορείς, δηλαδή, το Υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Πελοποννήσου και το Δήμο Σικυωνίων, να υπογράψουν Προγραμματική Σύμβαση Πολιτιστικής Ανάπτυξης με αντικείμενο την αποκάλυψη, προστασία και ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου. Τη χρηματοδότηση του παραπάνω προγράμματος  ανέλαβαν η Περιφέρεια Πελοποννήσου – Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας και ο Δήμος Σικυωνίων, και διέθεσαν το ποσό των 100.000 ευρώ έκαστος.

Επίσης, τον Απρίλιο του 2016 το «ΔΙΑΖΩΜΑ» ανέθεσε στον αρχιτέκτονα – μηχανικό, κο Γιώργο Μπινιάρη, την προμελέτη  για την αποκατάσταση και ανάδειξη του θεάτρου αρχαίας Σικυώνας, αξιοποιώντας τον «ΚΟΥΜΠΑΡΑ» του θεάτρου.

Τέλος, το Νοέμβριο του 2017 υπεγράφη, με παρότρυνση του Διαζώματος μια νέα Προγραμματική Σύμβαση για το Αρχαίο Θέατρο Σικυώνας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Σικυωνίων. Αντικείμενό της ήταν η εκπόνηση της Β΄ Φάσης του έργου που αφορούσε την αποκάλυψη, προστασία και ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου της Σικυώνας, καθώς και η διερεύνηση του Αρχαίου Σταδίου της Σικυώνας. Και αυτή τη φορά, η χρηματοδότηση καλύφθηκε από την Περιφέρεια Πελοποννήσου μέσω της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας και το Δήμο Σικυωνίων, με το ποσό των 100.000 ευρώ έκαστος.  Χάρη στην παραπάνω χρηματοδότηση έγιναν εργασίες αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου (σε κάτω κοίλο, αναλημματικούς τοίχους, εύριπο, σύνδεση με αρχαίο στάδιο), με ταυτόχρονη εκπόνηση της μελέτης αποκατάστασης του μνημείου. Το Νοέμβριο του 2020 η σύμβαση αυτή τροποποιήθηκε προκειμένου να παραταθεί χρονικά (έως 31-03-2021) και να αυξηθεί ο προϋπολογισμός της  κατά 20.000 ευρώ, προκειμένου να ανατεθεί η μελέτη αποκατάστασης του θεάτρου. Το ποσό αυτό το διέθεσε ο Δήμος Σικυωνίων.

Νέα ώθηση στο ανασκαφικό πρόγραμμα δόθηκε τον Απρίλιο του 2021, όταν υπεγράφη μια νέα Προγραμματική Σύμβαση για τη συνέχιση των ανασκαφών στην αγορά της Αρχαίας Σικυώνας, ανάμεσα στο Δήμο Σικυωνίων, τον οποίο εκπροσώπησε ο  δήμαρχος κ. Σπύρος Σταματόπουλος, και τον αναπληρωτή καθηγητή Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και διευθυντή του ερευνητικού προγράμματος στην περιοχή,  κ. Γιάννη Λώλο. Οι ανασκαφές στο σημείο αυτό, εξάλλου, χρηματοδοτούνται ανελλιπώς από το Δήμο Σικυωνίων από το 2013 και έχουν φέρει στο φως ενδιαφέροντα ευρήματα, τα οποία παρέχουν αξιόλογες πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση των κατοίκων της αρχαίας Σικυώνας.

Τον Οκτώβριο του 2021 ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Χρίστος Δήμας  επισκέφτηκε τον αρχαιολογικό χώρο και ανακοίνωσε τη στήριξή του στη συνέχιση του έργου ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου, καθώς έγραψε στο Twitter: «Επίσκεψη στην Αρχαία Σικυώνα. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να συζητηθεί στο ΚΑΣ η μελέτη για το αρχαίο θέατρο. Η μελέτη προβλέπει την συντήρηση – αναστήλωση τμήματος του θεάτρου με σκοπό να γίνει και πάλι κατάλληλο για την φιλοξενία παραστάσεων, με χωρητικότητα περίπου 800 θεατών».

Το ανασκαφικό έργο που συντελείται είναι εξαιρετικά σημαντικό από κάθε άποψη και η σταθερή υποστήριξη της πολιτείας και της κοινωνίας των πολιτών όλα αυτά τα χρόνια καταδεικνύει την κοινή στόχευση  για την ανάδειξη της πολιτιστικής και ιστορικής ταυτότητας της Αρχαίας Σικυώνας, ως μοχλού για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.

Μπορείτε να ενημερωθείτε στη συνέχεια αναλυτικά για την πρόοδο εργασιών στο Αρχαίο Θέατρο Σικυώνας και τη συμβολή του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» στην ανάδειξή του:

• Την Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2009 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κ. Σταύρος Μπένος επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο Σικυώνας, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα του νομού Κορινθίας, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. (βλ. εδώ)
• Το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» έχει ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό (κουμπαρά) για το αρχαίο θέατρο Σικυώνας. Την Κυριακή 28 Ιουνίου 2009 πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση στον προαύλιο χώρο του αρχαίου θεάτρου της Σικυώνας, στην οποία το Παράρτημα Κιάτου του Λυκείου των Ελληνίδων και η πρόεδρός του, κα Μαρία Φωτοπούλου-Καραμπέτσου ανακοίνωσαν το άνοιγμα του «κουμπαρά» και την κατάθεση από το Παράρτημα Κιάτου του ποσού των 1.000 ευρώ. (βλ. εδώ)
• Στις 15 Μαΐου του 2014 υπεγράφη, με την παρότρυνση του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, ύψους 200.000 ευρώ, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Σικυωνίων για το έργο «Αποκάλυψη, Προστασία και Ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Σικυώνας». Τη χρηματοδότηση του παραπάνω προγράμματος (100.000 ευρώ έκαστος) διαθέτουν: α. η Περιφέρεια Πελοποννήσου – Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας και β. ο Δήμος Σικυωνίων. Στόχος του προγράμματος είναι η συνολική προστασία του αρχαίου θεάτρου, η διάσωσή του ως αρχαιολογικό τεκμήριο και ιστορική μαρτυρία, η αναχαίτιση της περαιτέρω απώλειας του αυθεντικού υλικού, η συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη της αρχικής ταυτότητας του μνημείου ως έργου αρχιτεκτονικής, η διαμόρφωση μιας πιστής, αναγνώσιμης εικόνας του, η αποκατάσταση της λειτουργικότητάς του και τέλος η προετοιμασία του για την ασφαλή υποδοχή επισκεπτών και η απόδοσή του στην τοπική κοινωνία. (βλ. εδώ)
• Το πρόγραµµα της παραπάνω προγραμματικής σύμβασης περιλάμβανε τις ακόλουθες ενότητες:

Α΄ Φάση :

• Α1. Προκαταρκτικές εργασίες.
• Α2. Λήψη άµεσων σωστικών µέτρων προστασίας των ήδη αποκαλυφθέντων αρχαίων µελών.
• Α3. Εκπόνηση αρχιτεκτονικής µελέτης και Σχεδίου – Πλαισίου (master – plan), τα οποία θα υποβληθούν προς έγκριση στις συναρµόδιες ∆ιευθύνσεις του ΥΠ.ΠΟ.Α.
• Α4. Εκπόνηση προκαταρκτικών µελετών συντήρησης και αποκατάστασης.

• Τον Αύγουστο του 2014 ξεκίνησαν οι εργασίες στο πλαίσιο του έργου «Αποκάλυψη, Προστασία και Ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Σικυώνας».
• Την Πέμπτη 14 Απριλίου του 2016 το «ΔΙΑΖΩΜΑ» ανέθεσε την προμελέτη «Αποκατάσταση και ανάδειξη του θεάτρου αρχαίας Σικυώνας» στον αρχιτέκτονα – μηχανικό, κο Γιώργο Μπινιάρη. Το ποσό καλύφθηκε από τον «κουμπαρά» (ηλεκτρονικό τραπεζικό λογαριασμό) που έχει ανοίξει το «ΔΙΑΖΩΜΑ» για το αρχαίο θέατρο της Σικυώνας. (βλ. εδώ) Αντικείμενο της ανατιθεμένης μελέτης είναι η αποκατάσταση – ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου Σικυώνας, η συμπλήρωση των κατά χώρα σωζόμενων καταλοίπων του κοίλου του αρχαίου θεάτρου και η εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης αποκατάστασής του.
• Την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου του 2017 η εκπόνηση της παραπάνω προμελέτης ολοκληρώθηκε και παρελήφθη από το Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» (βλ. εδώ).
• Στις 21 Νοεμβρίου 2017 υπεγράφη, μετά από παρότρυνση του Διαζώματος, νέα Προγραμματική Σύμβαση για το Αρχαίο Θέατρο Σικυώνας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Σικυωνίων για το έργο: «Αποκάλυψη, Προστασία και Ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου της Σικυώνας (Β΄ Φάση) και Διερεύνηση του Αρχαίου Σταδίου της Σικυώνας». Η Περιφέρεια Πελοποννήσου μέσω της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας και ο Δήμος Σικυωνίων αναλαμβάνουν να χρηματοδοτούν τη Β΄ Φάση του ερευνητικού προγράμματος με το ποσό των 100.000,00 ευρώ έκαστος. (βλ. εδώ)
• Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει τη Β΄ φάση εργασιών, δηλαδή:
  • Β1. την ολοκλήρωση των εργασιών αποκάλυψης του Θεάτρου βάσει των προβλεπόμενων στο Σχέδιο Πλαίσιο με παράλληλη αρχαιολογική και φωτογραφική τεκμηρίωση,
  • Β2. την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων ερευνών για τη συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του μνημείου και εκπόνηση των σχετικών μελετών σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Σχεδίου Πλαισίου,
  • Β3. την ανάδειξη της σύνδεσης του θεάτρου με το αρχαίο στάδιο, στο οποίο θα εκτελεστούν εργασίες αναγνώρισης της μορφής του και
  • Β4. την επεξεργασία εποπτικού υλικού προβολής των μνημείων. Ο συνολικός προϋπολογισμός του Προγράμματος ανέρχεται στα 200.000,00 ευρώ.
• Πραγματοποιήθηκαν με την παραπάνω χρηματοδότηση εργασίες αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου (σε κάτω κοίλο, αναλημματικούς τοίχους, εύριπο, σύνδεση με αρχαίο στάδιο), με ταυτόχρονη εκπόνηση της μελέτης αποκατάστασης του μνημείου.
• Την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2020 υπεγράφη τροποποίηση της από 21-11-2017 προγραμματικής σύμβασης, με στόχο την τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος της σύμβασης έως 31-03-2021 και με ταυτόχρονη αύξηση του προϋπολογισμού, κατά 20.000 ευρώ, προκειμένου να ανατεθεί η μελέτη αποκατάστασης του θεάτρου. Το ποσό των 20.000 ευρώ διαθέτει ο Δήμος Σικυωνίων.
•  Η μελέτη ανατέθηκε, ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 2021 και έχει σταλεί για έγκριση στο Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου το έργο να ενταχθεί στην επόμενη προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ. (ΣΤΙΓΜΑ)
•  Έγκριση της μελέτης αποκατάστασης του μνημείου από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και η ένταξη της αποκατάστασής του στην επόμενη περίοδο του Ε.ΣΠ.Α. 2021-2027. (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)

Επισκεφτείτε τη σελίδα του θεάτρου στον ιστότοπο του Διαζώματος, ΕΔΩ.

Πηγές:

Δήμας: Το επόμενο διάστημα η συζήτηση στο ΚΑΣ της μελέτης για το αρχαίο θέατρο Σικυώνας – iefimerida

Δήμος Σικυωνίων: Χρηματοδοτεί εκ νέου το ανασκαφικό πρόγραμμα στην αρχαία Σικυώνα – https://argonafplia.gr

Τι έφερε στο φως η αρχαιολογική έρευνα  – iefimerida.gr