Η συντήρηση, αναστήλωση και αποκατάσταση του θεάτρου του ιερού της Δωδώνης. 1960-2014 – Σμύρης Γεώργιος

Σχετικά Θέατρα

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
11 Φεβρουαρίου 2014

Παρακολουθήστε και εδώ το video

Η Δωδώνη, με το αρχαιότερο στην ελληνική επικράτεια μαντείο και το μεγαλύτερο της εποχής του (και όχι μόνον) θέατρο, αποτελεί το αντικείμενο της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου, στο Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο του Megaron Plus. Ο λόγος για δύο άκρως ενδιαφέρουσες επιστημονικές διαλέξεις με ομιλητές τον Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής για την αποκατάσταση του θεάτρου και των άλλων μνημείων του ιερού της Δωδώνης, αρχιτέκτονα και επίκουρο καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γεώργιο Σμύρη, και τον Προϊστάμενο στη ΙΒ’ Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Σουέρεφ, οι οποίοι βασισμένοι στην επαγγελματική τους πείρα και ευαισθησία επιχειρούν την αποτίμηση των εργασιών συντήρησης, αναστήλωσης και αποκατάστασης του Μνημείου στη διάρκεια των νεότερων χρόνων, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη ανάδειξης και κοινωνικής επαναξιοποίησης μιας κιβωτού της πολιτιστικής μας κληρονομιάς σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς, προς όφελος του κοινού.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό Σωματείο Διάζωμα.

Η Δωδώνη, αρχαιολογική θέση ενεργή ήδη από την Εποχή του Χαλκού, έχει συνδεθεί με το αρχαιότερο μαντείο που συναντάται στον ελλαδικό χώρο. Υπαίθριο στην αρχή (με μια βελανιδιά, την ιερή φηγό), με τη μορφή μικρού ναού όπου φυλάσσονταν τα αφιερώματα των προσκυνητών στο τέλος του 5ου αιώνα π.Χ., εξελίχθηκε αργότερα, στα χρόνια του βασιλιά Πύρρου (312-272 π.Χ.), σε συγκρότημα λατρευτικών και διοικητικών οικοδομημάτων με βουλευτήριο, πρυτανείο και θέατρο, το μεγαλύτερο της εποχής του όπου ανά τετραετία τελούνταν τα Νάια προς τιμήν του Νάιου Δία. Ένα θέατρο που χωρούσε 18.000 θεατές (περισσότερους απ’ ό,τι το Θέατρο της Επιδαύρου).

Με την επικράτηση του χριστιανισμού το μαντείο έπαψε να λειτουργεί, ενώ το περίφημο θέατρο -που καταστράφηκε δυο φορές (από τους Αιτωλούς το 219 π.Χ. και από τον ρωμαίο στρατηγό Αιμίλιο Παύλο το 31 π.Χ.) και επισκευάστηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο για να χρησιμοποιηθεί ως αρένα για θηριομαχίες- επανήλθε στο φως το διάστημα 1875-1878, οπότε και ακολούθησαν ανασκαφές.

Οι συστηματικές εργασίες στερέωσης και αναστήλωσης του θεάτρου, του σταδίου και των λοιπών μνημείων ξεκίνησαν μετά το 1961, με πιστώσεις της Αρχαιολογικής Εταιρείας και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, και συνεχίζονται. Αυτές ακριβώς παρουσιάζει και αποτιμά στην ομιλία του με θέμα «Η συντήρηση, αναστήλωση και αποκατάσταση του θεάτρου του ιερού της Δωδώνης: 1960-2014» ο καθηγητής Γεώργιος Σμύρης, ταξινομώντας τες σε τρεις διακριτές ενότητες: τη δεκαετία του 1960, οπότε άρχισαν και ολοκληρώθηκαν οι επεμβάσεις στο μεγαλύτερο μέρος του θεάτρου για να γίνει εφικτή η επανάχρησή του στο πλαίσιο της αναβίωσης του αρχαίου δράματος. Την περίοδο 1970-2000, κατά την οποία το μνημείο δέχτηκε μικρής κλίμακας επεμβάσεις και παράλληλα χρησιμοποιήθηκε συστηματικά για παραστάσεις («εξετάζονται οι συνέπειες των δράσεων αυτών στο αρχαίο θέατρο, με κατακλείδα την απαγόρευση της παραχώρησής του για εκδηλώσεις») και την περίοδο από το 2000 έως σήμερα, στη διάρκεια της οποίας έχει αναπτυχθεί ένα συγκροτημένο πρόγραμμα αποκατάστασης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο καθηγητής αναφέρεται ιδιαιτέρως στις κρατούσες ανά περίοδο ιδεολογικές και τεχνικές συνιστώσες και θα παρουσιάσει αναλυτικά το πρόγραμμα αποκατάστασης μετά την ολοκλήρωση ενός συνεκτικού τμήματος του κάτω διαζώματος. Αναφορά γίνεται και στις ειδικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί, στις μεθόδους ταύτισης των παρατοποθετημένων αρχιτεκτονικών μελών και αποκατάστασης της φθοράς του αρχαίου υλικού, καθώς και στην επιλογή των υλικών αποκατάστασης του θεάτρου.

Ομιλητής
Σμύρης Γεώργιος
Αρχιτέκτονας, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Δωδώνης

Ο Γεώργιος Σμύρης γεννήθηκε και διαμένει στα Ιωάννινα. Είναι απόφοιτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής της Νεάπολης Ιταλίας (1982) και διδάκτωρ της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ (2000). Από το 2008 είναι επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου διδάσκει Ιστορία της Αρχιτεκτονικής και Θεωρία των αποκαταστάσεων των μνημείων και των έργων τέχνης. Από το 1986 έως την εκλογή του εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού, όπου ασχολήθηκε συστηματικά με την αποκατάσταση των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της Βορειοδυτικής Ελλάδας και των Ιονίων νήσων Κέρκυρας και Λευκάδας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα οθωμανικά μνημεία της περιοχής, μεταξύ των οποίων το κάστρο των Ιωαννίνων και ο οικισμός του, τα οθωμανικά τεμένη της πόλης και της υπαίθρου και τα οθωμανικά οχυρά της ευρύτερης περιοχής. Έχει συμμετάσχει σε σημαντικό αριθμό επιστημονικών συνεδρίων σχετικών με την ιστορία και την αποκατάσταση των μνημείων και έχει συγγράψει ικανό αριθμό εργασιών για τα παραπάνω θέματα. Είναι Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Αποκατάσταση του θεάτρου και των άλλων μνημείων του ιερού της Δωδώνης, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Αποκατάσταση των μνημείων του αρχαιολογικού χώρου της Νικόπολης και μέλος επιστημονικών επιτροπών με αντικείμενο τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα για τη διαχείριση του μνημειακού πλούτου και την προβολή της ιστορικής αρχιτεκτονικής.