Πρόγραμμα Ανασυγκρότησης Βόρειας Εύβοιας: Το πρότυπο σχέδιο του Σταύρου Μπένου

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ – Βηματοδότης

Τον περασμένο Αύγουστο, σε συνθήκες πολιτικής κρίσης, εν μέσω των καταστροφικών πυρκαγιών, ο Πρωθυπουργός τού ανέθεσε το σύνθετο έργο της αναγέννησης και ανασυγκρότησης της καμένης Βόρειας Εύβοιας.

Ο Σταύρος Μπένος είναι ένα πρόσωπο ξεχωριστό. Άφησε εποχή ως δήμαρχος Καλαμάτας, διακρίθηκε αργότερα ως πολιτικός με την έμπνευσή του για τα ΚΕΠ, και πιο πρόσφατα, μέσω του «Διαζώματος», για την ανάδειξη παραμελημένων αρχαιολογικών χώρων και ιδιαιτέρως αρχαίων θεάτρων όπως εκείνο της Δωδώνης στην Ήπειρο. Τον περασμένο Αύγουστο, σε συνθήκες πολιτικής κρίσης, εν μέσω των καταστροφικών πυρκαγιών, ο Πρωθυπουργός τού ανέθεσε το σύνθετο έργο της αναγέννησης και ανασυγκρότησης της καμένης Βόρειας Εύβοιας. Η τοποθέτησή του αλλά και η έμπνευσή του για τον τρόπο αποκατάστασης της περιοχής σκανδάλισαν και σκανδαλίζουν πολλούς. Ιδιαιτέρως τον στενό κύκλο της νεοδημοκρατικής παράταξης, ο οποίος δεν χάνει ευκαιρία να του επιτεθεί. Απορήσαμε για τις επιθέσεις και θελήσαμε να μάθουμε από πού πηγάζει τέτοιος «πόνος» και «καημός» για τον Σταύρο Μπένο. Τον ρωτήσαμε λοιπόν και μας εξήγησε ότι σε εκείνες τις δύσκολες μέρες των καταστροφικών πυρκαγιών ο Πρωθυπουργός τον εκάλεσε και του πρότεινε να αναλάβει το δύσκολο έργο, «γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τι κάνω και πώς χειρίζομαι τέτοια πρότζεκτ».

«Ακούστε», συνέχισε, «το μυστικό βρίσκεται στις συνέργειες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, αυτό έμαθα στη διαδρομή των πολλών ετών και έτσι συνεχίζω να πορεύομαι. Έτυχε το 1986, όταν καταστράφηκε η Καλαμάτα από τον ισχυρό σεισμό, να αντλώ έμπνευση και δυνάμεις από δυο ξεχωριστούς διανοουμένους, τον γνωστό σε όλους Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος με καλούσε να βλέπω το όλον, να φαντάζομαι τη μεγάλη εικόνα και να αντιμετωπίζω τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και δημιουργίες ως ένα δίχτυ που θα αγκαλιάζει όλη την πόλη και θα την παρασέρνει στους ρυθμούς της, και έναν άγνωστο στους περισσότερους μοναδικό πολεοδόμο, τον επονίτη, επί δεκαετίες εξόριστο, Γρηγόρη Διαμαντόπουλο, από τον οποίο διδάχθηκα και κατανόησα την αξία των συνεργειών ευρείας κλίμακας, χωρίς τις οποίες δεν μπορείς να κάνεις βήμα στην Ελλάδα». Και συνέχισε την εξιστόρησή του λέγοντας ότι «στον μεγάλο σεισμό του 1986 το ένα τέταρτο των κτιρίων της Καλαμάτας κρίθηκε κατεδαφιστέο και έπρεπε να πάρουμε μια μεγάλη απόφαση για το πώς θα ανοικοδομήσουμε την πόλη. Είχε προηγηθεί το 1985 ο πολεοδομικός νόμος Τρίτση και οι μεγάλες συγκρούσεις γι’ αυτόν, επειδή για τις αναπλάσεις εντός σχεδίου απαιτούσε από τα μεγάλα οικόπεδα 60% εισφορά σε γη. Εξοπλισμένοι από τις προβλέψεις εκείνου του νόμου, συλλάβαμε την ιδέα να μετατοπίσουμε την προσοχή μας από τα κτίρια στους ανθρώπους, στις ανάγκες τους και στις λειτουργίες της πόλης. Κάπως έτσι αλλάξαμε την πόλη και επινοήσαμε ένα πολεοδομικό σχέδιο ανθρωποκεντρικό, το οποίο απεδείχθη λειτουργικό και αποδοτικό για όλους. Είχαμε επίσης την τύχη τότε να έλθουν τα χρήματα από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα απευθείας στον Δήμο, με συστηματικούς μηχανισμούς παρακολούθησης και αξιολόγησης των έργων, που δεν άφηνε περιθώρια λοξοδρόμησης ή παρανομιών». «Αυτή είναι η πνευματική μου προίκα» μας εκμυστηρεύθηκε ο κ. Μπένος, «την οποία εφήρμοσα στα ΚΕΠ και αργότερα στο «Διάζωμα» αναγνώρισα την αξία των ολιστικών σχεδίων οργάνωσης, που μπορούν να ενώσουν όλους τους πόρους και να τους μεταποιήσουν σε πραγματικό προϊόν». «Κάπως έτσι», συνέχισε, «στα πολιτιστικά έργα στην Ήπειρο, στη Στερεά, στη Θράκη, στην Ανατολική και Δυτική Μακεδονία ενοποιήσαμε τα μνημεία με τον τουρισμό και την αγροδιατροφή και αποδώσαμε ολοκληρωμένο προϊόν στις τοπικές κοινωνίες».

Πώς λειτουργεί το μοντέλο ανασυγκρότησης

Και προχώρησε εξηγώντας πώς λειτουργεί το μοντέλο ανασυγκρότησης και αναγέννησης της Βόρειας Εύβοιας: «Το σχέδιο που έχει παρουσιαστεί στον Πρωθυπουργό και στην κυβέρνηση προβλέπει φορέα διαχείρισης του όλου έργου, συστάδα επιχειρήσεων που θα συμμετάσχει και συνεργατικές δράσεις με τους κατοίκους της περιοχής, γιατί θέλουμε ταυτόχρονα με την αναβίωση του καμένου δάσους να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις ώστε να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους. Η ιδέα είναι όλοι οι πόροι να συγκεντρωθούν υπό έναν ενιαίο φορέα, να τρέξουν οι μελέτες για το δάσος, τους δρόμους, τις μεταφορές, την αγροδιατροφή, τον τουρισμό, τις επιχειρήσεις, τις δραστηριότητες, το ανθρώπινο δυναμικό και άλλους τομείς, που θα εκπονηθούν από τα καλύτερα συμβουλευτικά σχήματα της χώρας και θα χρηματοδοτηθούν από τα ιδιωτικά εταιρικά μέλη, μεγάλες επιχειρήσεις και ξεχωριστά ιδρύματα της χώρας. Yπολογίζουμε ότι σε τέσσερις μήνες από τώρα και συγκεκριμένα την 1η Μαρτίου του 2022 θα έχουμε πλήρως καταγεγραμμένη την πρώτη δέσμη μέτρων και δράσεων και ακολούθως την 1η Σεπτεμβρίου θα έχουμε στα χέρια μας όλες τις μελέτες συνοδευόμενες από πλήρες και εξασφαλισμένο χρονοδιάγραμμα. Στο ίδιο πλαίσιο κατευθυνόμαστε στη δημιουργία πρότυπων γραφείων πολεοδομίας, μοντέρνων κέντρων χωρικού σχεδιασμού, εξελιγμένων μηχανισμών διαχείρισης του δάσους, μοντέρνων ΚΕΠ και αναβίωσης του προγράμματος βοήθειας στο σπίτι. Ολα μαζί μπορούν να αποτελέσουν πρότυπες μονάδες για ολόκληρη τη χώρα. Για όλα αυτά, για την παρακολούθηση όλου του σχεδίου ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας, για τη συγκέντρωση και αξιοποίηση όλων των πόρων, από τα χρήματα μέχρι τη ρητίνη και τη βιομάζα του δάσους, θα συγκροτηθεί μια ανώνυμη εταιρεία υπό την αιγίδα του κράτους που θα αγρυπνά και θα εποπτεύει τα πάντα». Για να καταλήξει όσον αφορά τον ρόλο και τη θέση του στο όλο σχέδιο ότι «εγώ είμαι ένας απλός εθελοντής, δεν έχω καμία διοικητική ή οικονομική αρμοδιότητα, ούτε θα αποκτήσω, θέλω απλώς να συμμετάσχω και να καταθέσω σε αυτή την προσπάθεια τις εμπειρίες μου από την εμπλοκή μου με τα δημόσια και ιδιωτικά πράγματα».

Αυτά μας είπε και συμπλήρωσε αφήνοντάς μας ότι «στη Βόρειο Εύβοια ανθίζει ένα πρότυπο πεδίο μεταρρύθμισης για όλη τη χώρα». Η κατακλείδα είναι ίσως αυτή που ενοχλεί και ερεθίζει περισσότερο απ’ όλα το συντηρητικό νεοδημοκρατικό μπλοκ που αισθάνεται να χάνει ένα πεδίο παραδοσιακής πελατειακής δράσης…