Το «διάζωμα» είναι όραμα ζωής…

Περιοδικό “ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ”
Της Ζέτας Καρασπήλιου
2 Απριλίου 2014

Μία κίνηση πολιτών, εμπνευστής της οποίας είναι ο τ. υπουργός Πολιτισμού Σταύρος Μπένος, μαζί με μια ομάδα λαμπρών επιστημόνων, καλλιτεχνών και ενεργών πολιτών.

Γνωρίζετε ότι 125 αρχαία ελληνικά θέατρα βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα και ότι για την καθολική ανάδειξη και  προστασία τους λειτουργεί ήδη 5 χρόνια στην Αθήνα το σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ»; Πρόκειται για κίνηση πολιτών, εμπνευστής της οποίας είναι ο τ. υπουργός Πολιτισμού Σταύρος Μπένος, μαζί με μια ομάδα λαμπρών επιστημόνων, καλλιτεχνών και ενεργών πολιτών. Μεταξύ των υποστηρικτών του σωματείου είναι ο ακαδημαϊκός Σπύρος Ευαγγελάτος, η τραγωδός Λυδία Κονιόρδου, ο σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης, ο μουσικοσυνθέτης της Διασποράς Δημήτρης Παπαδημητρίου, οι καθηγητές Πανεπιστημίου Πέτρος Θέμελης και Βασίλης Λαμπρινουδάκης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Γιώργος Κουρουπός κ.ά. επώνυμοι και απλοί πολίτες.

Τα ενεργά μέλη του Διαζώματος είναι 650, ενώ τα αρωγά μέλη 300, μεταξύ των οποίων αρκετοί ξένοι αρχαιολόγοι. Ανοιχτό σε όλους, το ΔΙΑΖΩΜΑ άνοιξε  μια αγκαλιά για την προστασία των αρχαίων θεάτρων, αυτού του κορυφαίου επιτεύγματος της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής και κατάφερε να ανατρέψει τη νοοτροπία των Νεοελλήνων απέναντι στα αρχαιολογικά μνημεία, για να τα αγαπήσουν και να τα εντάξει στην πολιτιστική καθημερινότητά τους. Τα αρχαία ελληνικά θέατρα αποτελούν κορυφαία επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Έργα τέχνης που κατασκευάσθηκαν για να φιλοξενήσουν έργα τέχνης. Οικοδομήματα που συγκεντρώνουν στη δομή, στα μέρη, αλλά και στις λεπτομέρειές τους την πρωτοτυπία, τη χάρη, την αγχίνοια, την έκφραση της δημοκρατίας και της συμμετοχής των πολιτών, δηλαδή ό,τι καλύτερο διαθέτει το ελληνικό πνεύμα. Κτίσματα που αιώνες τώρα διατηρούν ζωντανή και σύγχρονη τη χρηστικότητα και τη μοναδικότητα της μορφής τους.
Ο Σταύρος Μπένος, με θητεία στη Τοπική Αυτοδιοίκηση ως δήμαρχος Καλαμάτας και σε διάφορα υπουργεία ως υπουργός μεταξύ των οποίων και  το υπουργείο Πολιτισμού, παραχωρεί συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στο «Νέο Κόσμο», όπου μιλά για το όραμά του, για την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, μέσω της λειτουργίας του Διαζώματος, τα επόμενα σχέδια και τη σχέση με την Ομογένεια της Αυστραλίας.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ «ΔΙΑΖΩΜΑ»

Η μέριμνα για τα μνημεία ήταν πάντα και παραμένει ένα ξεχωριστό κομμάτι της ζωής μου. Δεν μπορώ να τα αντιμετωπίσω ως ερείπια, ως νεκρά πράγματα. Βλέπω σε αυτά ζωντανούς οργανισμούς που εκπέμπουν μηνύματα γνώσης, σοφίας, αισθητικής, αρμονίας, διαλόγου με το περιβάλλον και τη φύση, που στέλνουν μηνύματα ζωής.
Το «ΔΙΑΖΩΜΑ» είναι όραμα ζωής για μένα. Ήδη, έκλεισε ο πρώτος κύκλος της Κίνησης των Πολιτών, ο οποίος είχε ως επίκεντρο τη συνάντηση των αρχαίων μνημείων με τους πολίτες, αφενός, τη λεγόμενη «κοινωνικοποίηση» και, αφετέρου, την καταγραφή, τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση  των αρχαίων μας μνημείων. Όλοι αυτοί οι θησαυροί βρίσκονται σε ψηφιακή μορφή στην ιστοσελίδα μας www.diazoma.gr. Η ιστοσελίδα μας είναι δίγλωσση –Ελληνικά και Αγγλικά-, όπου μπορεί ο κάθε πολίτης να πλοηγηθεί στο Πανόραμα των αρχαίων ελληνικών θεάτρων, όπου με επιστημονική τεκμηρίωση οι αρχαιολόγοι του υπουργείου και πολλοί καθηγητές Πανεπιστημίων  προσφέρουν μια εικονική ιστορική και αρχαιολογική ξενάγηση στα αρχαία μνημεία του Πολιτισμού μας, που δεν ανήκουν μόνο σε μας, αλλά και στην  ανθρωπότητα.

Ακόμη, ένα μεγάλο κομμάτι ήταν η χρηματοδότησή τους από την κοινωνία με τους κουμπαράδες και το πρόγραμμα «Υιοθετήστε ένα αρχαίο θέατρο». Ανοίξαμε τρεις νέες πύλες χρηματοδότησης για να βοηθήσουμε το έργο του υπουργείου Πολιτισμού και για να αυξήσουμε ποιοτικά και ποσοτικά τις επιδόσεις του υπουργείου Πολιτισμού. Αυτές οι πύλες είναι των μεγάλων χορηγών, των πόλεων και των περιφερειών και των πολιτών. Έχουμε, επίσης, πλούσια εκδοτική δραστηριότητα με σπάνιες επιστημονικές εκδόσεις για τα αρχαία θέατρα της Μεσσηνίας, της Αιτωλοακαρνανίας, της Μακεδονίας, της Στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας. Υπάρχει πλούσια παραγωγής ντοκιμαντέρ και μια παγκόσμια πρώτη – την ψηφιακή ξενάγηση από το κινητό τηλέφωνο της αρχαίας Επιδαύρου και της αρχαίας Μεσσήνης. Πρόκειται για μια προσφορά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Είναι μια χρήσιμη ξενάγηση για τους ξένους και τους Έλληνες του εξωτερικού.

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

Τώρα, αρχίζει ο δεύτερος κύκλος, τον οποίο ονομάζω «Συνάντηση με την πραγματική Οικονομία», δηλαδή συνάντηση με την αειφορία και την βιώσιμη ανάπτυξη, πως τα μνημεία αυτά μπορούν να ευεργετήσουν κυριολεκτικά την οικονομία της χώρας μας με την ενέργεια τους, το φως τους, την αισθητική τους. Πως μπορούν να γίνουν πρωταγωνιστές της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό? Πιλοτικά σχεδιάζουμε ένα νέο πρόγραμμα «Πολιτιστική διαδρομή αρχαίων θεάτρων στην Ήπειρο». Αυτό το έργο εντάχθηκε πρώτο στο νέο ΕΣΠΑ, έχει προϋπολογισμό 37 εκατ. ευρώ, και αυτό που το χαρακτηρίζει είναι ότι τα μνημεία συναντιούνται και γονιμοποιούνται με τους ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας και την παραγωγή τους. Δηλαδή, οι πιστώσεις δεν αφορούν μόνο την ανάδειξη και την προστασία των αρχαίων θεάτρων της Ηπείρου – Νικόπολης, Δωδώνης κ.α., αλλά θα  γίνουν έργα κλασικής υποδομής για την προσβασιμότητα των μνημείων, έργα για τους τοπικούς παραγωγούς, νέα καταλύματα και ότι άλλο έχει σχέση με τον λαϊκό πολιτισμό, τη γαστρονομία και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής, που τώρα πιλοτικά ξεκινά από την Ήπειρο και θα επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα. Αυτό το πρόγραμμα έχει την ιδιαίτερη υποστήριξη του Ευρωπαίου Επιτρόπου Περιφερειακής Ανάπτυξης Γιοχάνες Χαν, ο οποίος το θεωρεί πρότυπο και πιλοτικό σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτό γίνεται σε μια εποχή που δεν απορροφούνται σωστά και αρκετά τα ευρωπαϊκά κονδύλια στην Ελλάδα. Αυτή είναι η δική μας συμβολή προς την κατεύθυνση να βοηθήσουμε τη χώρα μας να εξαντλήσει με τον καλύτερο τρόπο τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.

Επίσης, έχουμε συνεργασία με όλους τους μεγάλους κρατικούς φορείς με στόχο την ορθή χρήση αυτών των χώρων – ΜΜΑ, Λυρική Σκηνή, Εθνικό Θέατρο, φεστιβάλ Αθηνών. Έχουν φιλοξενηθεί συναυλίες κλασικής μουσικής, όπερες, θεατρικές παραστάσεις σε επιλεγμένα αρχαία θέατρα και φέτος εγκαινιάζουμε τη συνεργασία μας με το Φεστιβάλ Αθηνών, όπου η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου θα ερμηνεύσει το έργο «Η Γυναίκα της Ζάκυνθο» του Δ. Σολωμού, σε σκηνοθεσία Δ. Αβδελιώδη σε 26 αρχαιολογικούς χώρους το καλοκαίρι. Δίνουμε ένα δείγμα γραφής και στους τοπικούς άρχοντες  πως πρέπει να αντιμετωπίζουν τα μνημεία αυτά με ιερότητα και να φιλοξενούν εκδηλώσεις, που είναι αντάξιες της ιστορίας και της αισθητικής τους. Το λέω αυτό, επειδή στο παρελθόν είχαν γίνει βαρβαρότητες εις βάρος των μνημείων  με την φιλοξενία ακατάλληλων δρωμένων. Χρειάζεται γνώση, αγάπη και φροντίδα…

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ

Σε εξέλιξη βρίσκεται και ένα άλλο πρόγραμμα αποκατάστασης 52 θεάτρων σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού  και οι Πολιτιστικές Διαδρομές, οι οποίες μαζί με τις αντίστοιχες Περιβαλλοντικές Διαδρομές θα αυξήσουν  ποσοτικά και ποιοτικά το τουριστικό μας εισόδημα. Στην Ελλάδα υπάρχει μια στρέβλωση στην τουριστική οικονομία. Εχουμε επώνυμα μνημεία και δεν έχουμε επώνυμες διαδρομές και όλο το τουριστικό προϊόν μας κατευθύνεται σε 10 αρχαιολογικούς χώρους, ενώ θέλουμε να ανοίξουμε τα φτερά αυτής της χώρας, επειδή έχουμε υπέροχα μνημεία παντού – στη Μακεδονία, την Ήπειρο, την Αιτωλοακαρνανία, την Θεσσαλία και αλλού.  Μάλιστα, πρόκειται να εμπλουτίσουμε τις Πολιτιστικές διαδρομές και με το αδελφάκι του Πολιτισμού – το Περιβάλλον. Εχουμε μια διαβούλευση με το υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου να έχουμε μαζί με τα κορυφαία μνημεία πολιτισμού και τις Περιβαλλοντικές διαδρομές με επίκεντρο τις φυσικές ομορφιές της Ελλάδας. Η χώρα μας διαθέτει πολλές προστατευόμενες περιοχές και εμείς θα παίξουμε τον υποκινητικό μας ρόλο μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία, για να αξιοποιηθεί και βελτιωθεί το τουριστικό μας προϊόν και να δοθεί άλλη δυναμική στην τουριστική μας βιομηχανία. Αυτός ήταν και ο στόχος της αξέχαστης Μελίνας Μερκούρη. Έλεγε συνέχεια εντός και εκτός Ελλάδος ότι ο Πολιτισμός μας είναι η βαριά μας βιομηχανία και είχε απόλυτο δίκαιο.

Ακόμη, διοργανώνουμε πολλές εκδηλώσεις στην περιφέρεια – στη Δωδώνη πριν το Πάσχα έχουμε συνάντηση με τους τοπικούς συλλόγους για την αξιοποίηση του Πολιτισμού και του Τουρισμού, ακολουθεί ξενάγηση παιδιών από παιδικούς σταθμούς σε 20 αρχαία θέατρα, όπου  θα παρουσιάσουν μικρά δρώμενα εκεί. Τέλος Ιουνίου έχουμε μια σπουδαία εκδήλωση στην Ερέτρια με τους χορηγούς μας για να δώσουμε θεσμικά χαρακτηριστικά σε συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα και να αναβαθμίσουμε το εθελοντικό χορηγικό κίνημα της χώρας μας. Το κορυφαίο γεγονός είναι η ετήσια συνέλευσή μας τον Σεπτέμβριο στη Θεσσαλία, ενώ πέρυσι ήταν στην Ήπειρο. Κάνοντας έναν απολογισμό στα 5 χρόνια της λειτουργίας μας, καταφέραμε να δημιουργήσουμε μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία, η οποία παράγει έργο με την αποκατάσταση  σε αρχικό στάδιο των 52 αρχαίων μας μνημείων, που ήταν λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό και παράλληλα έφερε πιο κοντά τους πολίτες στην πολιτιστική κληρονομιά τους αλλά και την πραγματική οικονομία με τα μνημεία αυτά.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

Λατρεύω την Ομογένεια. Οι Έλληνες του εξωτερικού είναι μεγάλο, αναπόσπαστο κομμάτι της πατρίδας μας και δεν πρέπει να αποκοπεί ποτέ η σχέση αγάπης με τη μητέρα-πατρίδα. Ως Διάζωμα έχουμε κάνει κάποιες εκδηλώσεις με τις Ομοσπονδίες των Αποδήμων της Κρήτης, της Μεσσηνίας  και της Αρκαδίας. Πιστεύω ότι φέτος θα πρέπει πιο δυναμικά να συνεργαστούμε με την Ομογένεια και ειδικά με τους Έλληνες της Αυστραλίας, τους οποίους έχω γνωρίσει από την εποχή της Δημαρχίας μου στην Καλαμάτα.
Ήμουν καλεσμένος στη Μελβούρνη και το Σίδνεϊ για πολιτιστικές εκδηλώσεις και ανταλλαγές και γνώρισα από κοντά τον Ελληνισμό της Αυστραλίας που έχει πολύ Νόστο, αλλά και μια αθώα και αυθεντική ματιά στην Πατρίδα…

Τα επόμενα βήματα μου είναι να αναζωογονήσουμε τη σχέση της Ομογένειας με τα αρχαία μας μνημεία. Ευελπιστώ, ότι η συνέντευξη αυτή στη μεγαλύτερης κυκλοφορίας ομογενειακή εφημερίδα «Νέος Κόσμος» θα συνδράμει προς την κατεύθυνση αυτή…

• Διαβάστε το δημοσίευμα και εδώ.
• Το δημοσίευμα σε pdf.