«Ο Οιδίπους Τύραννος», στο αρχαίο θέατρο της Ηφαιστίας

13 Αυγούστου 2010

Της Αναστασίας Σπυριδάκη,

 Συγκίνηση και δέος από ηθοποιούς και θεατές στην πρώτη παράσταση που δόθηκε προχθές το βράδυ, Τετάρτη 11 Αυγούστου, μετά από 2.500 χρόνια στο αρχαίο θέατρο της Ηφαιστίας. «Ο Οιδίπους Τύραννος», ο τραγικός εστεμμένος της Θήβας, έκοψε το νήμα μετά από δυόμισι χιλιετίες και ζωντάνεψε σ’ ένα από τα σπουδαιότερο θέατρα του αρχαίου ελληνικού κόσμου το αρχαίο δράμα.

Οι δυο χιλιάδες και πλέον θεατές που παρακολούθησαν την παράσταση μέσα στο θέατρο αλλά και στο χώρο δίπλα, εκεί όπου ο δήμος Μούδρου είχε στήσει γιγαντοοθόνες, παρακολούθησαν με προσήλωση, σεβάστηκαν το χώρο και όλοι εξέφρασαν την ευχή να καθιερωθεί ετήσια διοργάνωση αρχαίας τραγωδίας στο αρχαίο θέατρο της Ηφαιστίας.

Φανερά συγκινημένοι λίγο πριν ξεκινήσει η παράσταση, ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Νίκος Σηφουνάκης και ο δήμαρχος Μούδρου, Κώστας Αδαμίδης, αναφέρθηκαν στις προσπάθειες που καταβλήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια για να γίνει το «όνειρο πραγματικότητα» και – όπως ανέφερε ο κ. Σηφουνάκης στους θεατές – «η αναστύλωση και η ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου και η προοπτική ανάδειξης συνολικά της νεκρόπολης της Ηφαιστίας υπήρξε και παραμένει στόχος και όραμα. Σ’ αυτό το εκπληκτικό αρχαϊκό τοπίο, στοχεύουμε στην ετήσια καθιέρωση ενός διημέρου αρχαίας τραγωδίας στον ιερό χώρο του αρχαίου θεάτρου.».
Συγκινητικός ο λόγος του δημάρχου Μούδρου, Κώστα Αδαμίδη: «Είναι προφανές ότι η συνείδηση πως στο χώρο αυτό έχουν κατοικήσει θεοί και κοινοί θνητοί στην ιστορική διαδρομή άνω των 3.000 χρόνων που έχει ο τόπος αυτός, ότι η μοναξιά του Φιλοκτήτη στο Σοφοκλή κάπου είχε ακουμπήσει σε τούτες τις πέτρες, δημιουργεί συγκίνηση και δέος.»
Το αρχαίο θέατρο της Ηφαιστίας, σύμφωνα με τον κ. Αδαμίδη, μπορεί να αποτελέσει «το κέντρο μιας ανάπτυξης με βάση τον πολιτισμό. Ένα όραμα που τέθηκε με τη διακήρυξη της Πολιόχνης για την ανάδειξη του αιγαιοπελαγίτικου πολιτισμού. Αυτή είναι η δύναμη της Ελλάδας και της Λήμνου. Εδώ πιθανότατα κρύβεται μια νέα Δήλος, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σηφουνάκης, και είναι λογικό αν κοιτάξουμε γύρω μας. Πέρυσι το καλοκαίρι ο Christian Sciaretti, σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου της Γαλλίας, επισκέφθηκε τη σπηλιά του Φιλοκτήτη πριν την παράσταση στο Παρίσι. Ακολούθησε πολύμηνη επαφή με το Εθνικό Θέατρο της Γαλλίας για το ανέβασμα του “Φιλοκτήτη” στο φυσικό του χώρο. Όμως ο θάνατος του πρωταγωνιστή, Laurent Terzief, ματαίωσε την παράσταση. Η σημερινή παράσταση προέκυψε ως πρόταση του Νίκου Σηφουνάκη πριν τέσσερις μήνες, αλλά ουσιαστικά τον τελευταίο μήνα οριστικοποιήθηκε.».Ο σκηνοθέτης της παράστασης «Οιδίπους Τύραννος», Σπύρος Ευαγγελάτος, ενθουσιασμένος από το αρχαίο θέατρο, δήλωσε ότι επιθυμεί να ανεβάσει «Φιλοκτήτη» στο «φυσικό του χώρο» και ευχαρίστησε όλους για τη δυνατότητα που του δόθηκε η πρώτη παράσταση που ανεβαίνει μετά από 2.500 χρόνια στο αρχαίο θέατρο της Ηφαιστίας να είναι αυτή που ο ίδιος σκηνοθέτησε.
«Έρχομαι για πρώτη φορά στη Λήμνο και χαίρομαι πάρα πολύ για την ευκαιρία που μας δίνεται», δήλωσε ο πρωταγωνιστής της παράστασης Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ενώ για το αρχαίο θέατρο τόνισε ότι «το γεγονός του χώρου υπερβαίνει την παράσταση. Ευχαριστούμε γι’ αυτή τη πολύ σπουδαία ευκαιρία που μας δόθηκε.».
Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη δήλωσε ενθουσιασμένη από το χώρο του αρχαίου θεάτρου, από την ακουστική, αλλά και την προσήλωση των θεατών στην παράσταση. «Χαίρομαι που ένα ακόμη αρχαίο θέατρο προστίθεται στον αριθμό των αρχαίων θεάτρων που λειτουργούν στην Ελλάδα. Η ενέργεια που έχει ο καλλιτέχνης, τα μάρμαρα που είναι διαποτισμένα από ήχους, όλο αυτό το σκηνικό δημιουργεί μια άλλη αίσθηση σε όλους.»
Την παράσταση παρακολούθησαν ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Νίκος Σηφουνάκης, ο υφυπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Μάρκος Μπόλαρης, η Λημνιά στην καταγωγή βουλευτής Έβρου Όλγα Ρενταρή – Τέντε, ο πρώην υπουργός Γιώργος Πασχαλίδης, ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Δημήτρης Χαλκιώτης, ο έπαρχος Λήμνου, Δημήτρης Σάραγκας, οι δήμαρχοι Μούδρου Κώστας Αδαμίδης, Μύρινας Νάσος Σκαμάγκης και Νέας Κούταλης Δημήτρης Βουλγαράκης, ο πρόεδρος της ΕΑΣ Λήμνου, Σάββας Βαρελτζής, στελέχη της αυτοδιοίκησης και το σύνολο των φορέων της Λήμνου.Παρεμβάσεις…
Οι παρεμβάσεις που έγιναν για το ανέβασμα της πρώτης, μετά από 2.500 χρόνια, παράστασης έχουν μόνιμο χαρακτήρα και η προϊσταμένη της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Όλγα Φιλανιώτου, έδωσε την υπόσχεση ότι το αρχαίο θέατρο, με την κατάλληλη φροντίδα, θα μπορεί να λειτουργεί και τα επόμενα χρόνια, με παραστάσεις που αρμόζουν στον ιερό χώρο.
Το αρχαίο θέατρο είναι το σημαντικότερο μνημείο της αρχαίας πόλης της Ηφαιστίας και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους «συνδέεται άμεσα με την εγκατάσταση των Αθηναίων στη Λήμνο και βέβαια με τους θεσμούς της δημοκρατίας». Τα πρώτα ίχνη του θεάτρου εντοπίστηκαν το 1928 και το 1930 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Silvio Accame. Συστηματικότερη, όμως, ανασκαφική έρευνα πραγματοποιήθηκε από το 1937 έως το 1939 από τον G. Libertini. Τότε αποκαλύφθηκε η ορχήστρα, η σκηνή και το μεγαλύτερο μέρος του θεάτρου. Η ανασκαφή, όμως, διακόπηκε λόγω του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και από τότε το θέατρο παρέμεινε ερειπωμένο, με ορατά τα σημάδια της λιθοθηρίας, έως το 2002 που ξεκίνησαν οι εργασίες στερέωσης και ανάδειξης και ολοκληρώθηκαν το Δεκέμβριο του 2004.
Η επιμονή του υφυπουργού Νίκου Σηφουνάκη και του δημάρχου Μούδρου, Κώστα Αδαμίδη, για να λειτουργήσει ξανά το θέατρο έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα στο γεμάτο χρώματα δειλινό της 11ης Αυγούστου του 2010.Χαρακτηριστικά τα όσα είπε ο δήμαρχος Μούδρου, ο οποίος μετέφερε τα λόγια ενός κατοίκου της περιοχής «που πριν λίγες μέρες είπε: “όταν κάποτε μας δείχνατε τις πέτρες του θεάτρου και μιλούσατε για μελλοντικές παραστάσεις, εμείς γελούσαμε για την κοροϊδία”. Όμως κάποιοι πίστεψαν σ’ αυτό και φθάσαμε ως εδώ. Πώς να ξεχάσω, όμως, τη διαχρονική αγωνία της κ. Μαρίας Λαμπαδαρίδου – Πόθου για την τύχη του θεάτρου της Ηφαιστίας και για τη μοναδική σχετική αρθρογραφία της, ή το Νίκο Σηφουνάκη για την ουσιαστική διαχρονική του συμβολή. Όμως είναι προφανές ότι για την πραγματοποίηση του ονείρου δούλεψαν πολλοί», τόνισε ο κ. Αδαμίδης, ενώ κατέληξε λέγοντας: «Όπως οι Αθηναίοι πολίτες μαζί με τους Ηφαιστιείς και ίσως τους προσκυνητές του Καβειρίου απολάμβαναν στο θέατρο της Ηφαιστίας, “μίμησιν πράξεως σπουδαίας και τελείας”, ας τη ζήσουμε απόψε στον ίδιο χώρο, ας ενδώσουμε γι’ άλλη μια φορά στην αίσθηση της αναζήτησης στον ίδιο τόπο της δράσης του δράματος.»