Εφτά χρόνια Διάζωμα. Αρχαία θέατρα και σύγχρονη ανάπτυξη.

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
Συντάκτης: Βασιλική Τζεβελέκου
21 Απριλίου 2015

Η επιστημονική δουλειά, που επιτελείται μεθοδικά από το 2008, όταν ο Σταύρος Μπένος ίδρυσε την κίνηση πολιτών «Διάζωμα» με στόχο την προστασία και ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων, αποδίδει χειροπιαστούς καρπούς. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, που το «Διάζωμα» διοργάνωνε τη 2η Συνάντηση με τα Εταιρικά του Μέλη, ο Καλαματιανός οραματιστής δεν έκρυψε τη χαρά του για τα καλά νέα. Δύο έργα εντάχθηκαν στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Ηπείρου και κατ’ επέκταση στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Η συντήρηση, αποκατάσταση, ανάδειξη του Θεάτρου και των άλλων Μνημείων του Ιερού της Δωδώνης (προϋπολογισμού 960.000 ευρώ). Και οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του Αρχαίου Θεάτρου Γιτάνων Θεσπρωτίας (προϋπολογισμού 1.200.000 ευρώ).

Οι δυο αυτοί χώροι εντάσσονται και στο πρόγραμμα του «Διαζώματος», «Πολιτιστική Διαδρομή στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου», συνολικού προϋπολογισμού 37.302.000 ευρώ για 37 έργα και δράσεις. Με την υλοποίηση των έργων στα δύο μνημεία θα αντιμετωπιστούν, λοιπόν, οι επείγουσες ανάγκες της Πολιτιστικής Διαδρομής με τις πρώτες επισκέψεις στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου να ξεκινούν τον Μάιο. Αναμένεται σύντομα η ένταξη ανάλογων έργων και για τους άλλους χώρους της Πολιτιστικής Διαδρομής, όπως Αμβρακία, Κασσώπη και Νικόπολη.

Με επιμονή και γνώση, έχοντας δημιουργήσει γύρω του ένα ασφαλές δίκτυο αρχαιολόγων και άλλων επιστημόνων πολλών ειδικοτήτων μαζί με ένα πλήθος εθελοντών, ο Σταύρος Μπένος εργάζεται αόκνως. Προτεραιότητα του «Διαζώματος» είναι οι συνέργειες ανάμεσα στους θεσμούς του κράτους (υπουργεία Πολιτισμού, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Περιφέρειες, Δήμους κ.ά.), ώστε να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο τα κεφάλαια από την Ευρώπη. Οι συνέργειες αφορούν τον πολιτισμό, τον τουρισμό, τις τοπικές κοινωνίες και τις επιχειρήσεις (όπως η ηπειρώτικη βιομηχανία εμφιαλώσεων «Βίκος» που συμμετέχει).

Πρόκειται για ένα μοντέλο αναπτυξιακής πολιτικής, που ξεκινάει από τα αρχαία θέατρα και έλκει από μαθητές σχολείων που τα υιοθετούν μέχρι μεγάλες επιχειρήσεις και ιδρύματα, τα οποία χορηγούν τις μελέτες πριν κατατεθούν οι φάκελοι προς χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Τα προηγούμενα χρόνια επιτελέστηκαν εργασίες σε δεκάδες αρχαία θέατρα – υπάρχουν 40 προγραμματικές συμβάσεις εκ των οποίων ολοκληρώθηκαν οι 20 – με χρηματοδότηση αποκλειστικά από χορηγούς του «Διαζώματος». Για το άμεσο μέλλον αναμένεται οι συνέργειες ανάμεσα στους θεσμούς του κράτους να φέρουν αποτελέσματα, ώστε να αξιοποιηθούν απόλυτα οι χρηματοδοτικές επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Είκοσι συνολικά Εταιρικά Μέλη του Διαζώματος -εκ των οποίων τέσσερις τράπεζες και δεκαέξι επιχειρήσεις- συμμετείχαν στη συνάντηση που έγινε στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου «COSTA NAVARINO» στη Μεσσηνία (εταιρικό μέλος κι αυτό, πρόσφερε τη φιλοξενία).

Παρευρέθηκαν καθηγητές πανεπιστημίου, δήμαρχοι, εκπρόσωποι επιχειρήσεων και ιδρυμάτων (Ωνάση, Κωστόπουλου, «Νέον» κ.ά.), η δρ Ευαγγελία Μηλίτση – Κεχαγιά, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, ο Κοσμάς Σιδηρόπουλος, υπεύθυνος των προγραμμάτων για το ΕΣΠΑ του υπουργείου Πολιτισμού, αλλά και η νέα πρόεδρος του ΤΑΠΑ Ασπασία Λούβη.

Η κ. Λούβη χαρακτήρισε το «Διάζωμα» πρότυπο, «καθώς έχει υπερβεί και άρει καθολικά, ορισμένες φορές, τα εμπόδια» και έχει δημιουργήσει συνέργειες με τοπικές κοινωνίες, αυτοδιοίκηση, χορηγούς. Ωστόσο η πρότασή της, εθελοντές «ήθους» να μπορούν να αναλάβουν τη φύλαξη μνημείων ακόμα και τις ημέρες των απεργιών των φυλάκων, προκάλεσε έκπληξη και δυσαρέσκεια. Πρόκειται για μια πρόταση, που δύσκολα θα υιοθετηθεί. Ωστόσο προκαλεί ερωτήματα για τον τρόπο που η έμπειρη κατά τα άλλα κ. Λούβη θα χειριστεί την αναμόρφωση του ΤΑΠΑ. Τι προτάσεις θα καταθέσει προς τον Νίκο Ξυδάκη, του οποίου είναι επιλογή; Τι σημαίνει να υποστηρίζει την εθελοντική φύλαξη των μνημείων εν μέσω απεργιακών κινητοποιήσεων;

Την επόμενη ημέρα, πάντως, κατά τη διάρκεια ξενάγησης στην Αρχαία Μεσσήνη, ο Πέτρος Θέμελης ζήτησε από το κράτος «να αναλάβει τη φύλαξη του χώρου». «Εθελοντής ιδιώτης είμαι κι εγώ και συμπλέω με το κράτος», είπε. Και αναφέρθηκε στις αρχαιολογικές σχολές, ελληνικές και ξένες, που συμμετέχουν εθελοντικά στις ανασκαφές και την ανάδειξη της Αρχαίας Μεσσήνης. Κατήγγειλε, όμως, ότι ο χώρος (400 στρέμματα) διαθέτει τέσσερις φύλακες, εκ των οποίων η μια είναι έγκυος γυναίκα. Αρα τρεις φύλακες και ένας επιπλέον για το Μουσείο. Και αναρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν το υπουργείο Πολιτισμού να μην μπορεί να κάνει σωστή κατανομή του φυλακτικού προσωπικού, αφού ακόμα δεν έχει στείλει κανέναν εποχικό υπάλληλο.

Μαθητές υιοθετούν την Αρχαία Μεσσήνη
Η επίσκεψη στην Αρχαία Μεσσήνη είχε και μια ευχάριστη έκπληξη από το Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας. Στο εκκλησιαστήριο-ωδείο οι μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου παρουσίασαν για πρώτη φορά σε κοινό τη δράση τους «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα», που ολοκλήρωσαν με τη βοήθεια των καθηγητών τους. Τραγούδησαν, απήγγειλαν στίχους και έκαναν τη δική τους παρουσίαση για το αρχαιολογικό πάρκο, ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα της χώρας.

Σαν να ήταν η ζωντανή απόδειξη της ομιλίας του καθηγητή Βασίλη Λαμπρινουδάκη που είχε περιγράψει ως εξής τον ιδανικό πολίτη:

«Αυτός που θεωρεί καθήκον του ότι εκτός από τη χρήση και τη βίωση του δημόσιου αγαθού έχει και το χρέος να συμβάλει ανάλογα με τις δυνατότητές του, ατομικά ή συλλογικά, στην προστασία και την προαγωγή αυτού του αγαθού».

• Διαβάστε το δημοσίευμα σε pdf.
• Διαβάστε το δημοσίευμα εδώ.