Δημόσια διαβούλευση για το αρχαίο θέατρο Μαρώνειας

Σχετικά Θέατρα

“Παρατηρητής της Θράκης – online”
Τετάρτη 16 Μαρτίου 2010

Μια σημαντική πρωτοβουλία πήραν δύο σύλλογοι της περιοχής μας και συγκεκριμένα η Πολιτιστική Κίνηση Νομού Ροδόπης και ο Σύλλογος Φίλων Αρχαίου Θεάτρου Μαρώνειας που αφορά στην πραγματοποίηση ημερίδας για την ορθή χρήση του Αρχαίου Θεάτρου Μαρώνειας, ένα θέμα που απασχόλησε την τοπική κοινωνία αλλά και τους φορείς της κατά το παρελθόν.

Παρών στην συζήτηση θα είναι και ο πρόεδρος της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Διάζωμα» Σταύρος Μπένος, γνωστότερος σε όλους μας και ως υπουργός Πολιτισμού και ως υφυπουργός Εσωτερικών αλλά και ως δήμαρχος Καλαμάτας.

Με αφορμή αυτή την επίσκεψη ο κ. Μπένος μίλησε στην εκπομπή του Δάμωνα Δαμιανού «Αιχμή του Δόρατος» στο ραδιόφωνο του Παρατηρητή, για το «Διάζωμα» και τους στόχους του αλλά και για το Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας…

Προίκα μου η πολιτική και την κουβαλώ πάντα

ΠτΘ: κ. Μπένο πώς κατορθώσατε και αφήσατε πίσω την πολιτική διαγράφοντάς την με μια μονοκονδυλιά;
Σ.Μ.: Δεν την διέγραψα. Η πολιτική είναι η προίκα μου και την προίκα μας την κουβαλάμε πάντα. Απλά άνοιξα ένα νέο κύκλο αγάπης γιατί ανέκαθεν στην πολιτική, στα τριάντα χρόνια που ασχολήθηκα, το μεγάλο μου πρόταγμα ήταν ο πολιτισμός και τα μνημεία μας.

ΠτΘ: Δεν αισθανθήκατε ότι κάτι σας λείπει όταν πήρατε την απόφαση να μην ξαναμπείτε σε αυτή την πορεία;
Σ.Μ.: Απολύτως τίποτα. Υπ’ όψιν ότι το «Διάζωμα» το προετοίμαζα ενώ ήμουν στην πολιτική για μια ολόκληρη δεκαετία. Δεν ήταν κάτι που έγινε από τη μια μέρα στην άλλη.

ΠτΘ: Το «Διάζωμα» είναι μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση η οποία ασχολείται με την ανάδειξη των αρχαίων ελληνικών θεάτρων. Άρα θα μπορούσε κανείς να σας κατατάξει, ειδικά το «Διάζωμα», στους τυχερούς, γιατί προικοδοτήθηκαν για τη λειτουργία τους, και δεν εννοώ οικονομικά μόνον, αλλά ουσιαστικά με το κύρος ενός ανθρώπου που ήταν στην πολιτική και ο οποίος θα μπορούσε να ανοίγει πόρτες για να το καταστήσει γνωστό και ευρύτερα και βεβαίως παρεμβατικότερα και σε σχέση με άλλες προσπάθειες που γίνονται…
Σ.Μ.: Το είπατε πολύ ωραία. Έφερα όλη μου την προίκα, ήταν για μένα ένα αντίδωρο ό,τι μου έδωσε η πατρίδα μας και η δημόσια ζωή μου που με προίκισε με τόσα πράγματα, τόσο ωραία πράγματα για μένα, τώρα που είμαι ο απόλυτος εθελοντής, και σημειώστε το. Στο «Διάζωμα» είναι σαν να δίνω ένα ωραίο αντίδωρο μέσα από την κοινωνία των πολιτών, γιατί συμμετέχουν πάρα πολλοί άνθρωποι, ακόμη και από την περιοχή σας, για αυτό το μεγάλο σκοπό.

Πρώτη αρχή του «Διαζώματος» να μην πάρουμε χρήματα από το κράτος

ΠτΘ: Κρατώ το εθελοντής, γιατί βρισκόμαστε σε μια περίοδο ιδιαίτερα ύποπτη και καχύποπτη ταυτόχρονα σε ό,τι αφορά τα ζητήματα Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, στη συνείδηση της κοινωνίας υπάρχουν άλλοι συνειρμοί για αυτό και κρατώ το εθελοντής…
Σ.Μ.: Καλά κάνετε και το κρατάτε και κρατείστε και κάτι ακόμη. Επειδή εγώ τις ζω αυτές τις παθογένειες, όταν ιδρύθηκε το «Διάζωμα» κάναμε αμέσως δύο κινήσεις για την λειτουργία του. Πρώτον δεσμευθήκαμε ότι δεν θα πάρουμε λεφτά από το κράτος ποτέ…

ΠτΘ: Και το κρατήσατε μέχρι τώρα;
Σ.Μ.: Βεβαίως και δεν πρόκειται αυτό να το παραβιάσουμε. Εμείς μόνο μεταφέρουμε χρήματα από την κοινωνία των πολιτών για τις ανάγκες των αρχαίων θεάτρων. Και το δεύτερο, και σας παρακαλώ να το δείτε και καλώ και τους ακροατές να το δουν, όλα τα στοιχεία είναι ανηρτημένα στο διαδίκτυο. Όλα τα οικονομικά του σωματείου, που στην ουσία είναι οι εισφορές των μελών, γιατί είμαστε οκτακόσια μέλη σε όλη τη χώρα, καθώς και οι χορηγίες που γίνονται είτε στο σωματείο είτε στα θέατρα είναι όλα ανηρτημένα στο διαδίκτυο. Η ιστοσελίδα μας είναι diazoma.gr. Την διαφάνεια και την διαύγεια την κάναμε πολύ νωρίτερα.

Επίσκεψη εργασίας η επίσκεψή μου στη Θράκη

ΠτΘ: Ποιος είναι ο σκοπός της επίσκεψής σας στη Θράκη;
Σ.Μ.: Η προηγούμενη επίσκεψή μου ήταν μια συνάντηση γνωριμίας του «Διαζώματος» με τους φορείς, με τους αρχαιολόγους, με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Τώρα είναι επίσκεψη εργασίας. Έτσι και αλλιώς προγραμμάτιζα να έρθω αλλά ήρθε ταχύτερα μια ωραία αφορμή από δύο συλλόγους, από τον Σύλλογο Φίλων Αρχαίου Θεάτρου, όπου πρόεδρος είναι ο αγαπημένος μου Θανάσης Γκαϊφύλλιας, που είναι και ιδρυτικό μέλος του «Διαζώματος» και μια από τις ψυχούλες του, και η Πολιτιστική Κίνηση Ροδόπης, της οποίας γραμματέας είναι μια εξαιρετική φιλόλογος η κ. Δώρα Κάσσα, που μαθαίνω ότι αυτή και ο σύλλογος κάνουν σπουδαία δουλειά. Η συνάντηση έχει ως αντικείμενο την ορθή χρήση, και αυτό σημειώστε το, του σπουδαίου μνημείου που έχετε εκεί, του Αρχαίου Θεάτρου της Μαρώνειας. Θέλω να συμβάλλω σε αυτή τη συζήτηση όμως δεν είναι μόνο αυτό. Θέλω να δω επιτόπου το μνημείο, τις ανάγκες του, σε ποιο σημείο έχουμε φτάσει, προκειμένου να παρέμβει το «Διάζωμα» για την ολοκλήρωση των εργασιών που απαιτούνται για την πλήρη ανάδειξη του μνημείου.

Η συζήτηση για τη χρήση των αρχαίων μνημείων δεν θα σταματήσει ποτέ

ΠτΘ: Τα προηγούμενα χρόνια «σηκώθηκε πολύ σκόνη» για την υπόθεση του αρχαίου Θεάτρου της Μαρώνειας με αφορμή μια διαμάχη, στην Ελλάδα εξάλλου είναι συνηθισμένο αυτό, μεταξύ αρχαιολόγων, αναστηλωτών, πολιτικών και κοινωνίας για το κατά πόσο θα έπρεπε το αναστηλωμένο μνημείο να δοθεί σε χρήση ή να αφεθεί προκειμένου να αποτελεί ιστορικό μνημείο που θα θαυμάζουμε όλοι μας χωρίς να το κακομεταχειριζόμαστε και να το χρησιμοποιούμε με τέτοιο τρόπο που να μην αμφισβητηθεί η υπόστασή του…
Σ.Μ.: Αυτή η συζήτηση δεν θα σταματήσει ποτέ. Δεν είναι μόνο μια ελληνική πρωτοτυπία είναι μια παγκόσμια συζήτηση για τη χρήση των μνημείων. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη συνταγή για αυτό, γιατί το κάθε μνημείο έχει τις ιδιαιτερότητές του. Το μνημείο κατ’ αρχήν πρέπει να φροντίζουμε να το αναδείξουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό για να αποκαθιστούμε την επισκεψιμότητά του. Δεύτερον αν το ίδιο μνημείο μπορεί να υποδεχθεί χρήση, που αυτό εξαρτάται κυρίως από το υλικό του, τότε βεβαίως κανένας αρχαιολόγος μας δεν θα έχει σε αυτό αντίρρηση. Οι αρχαιολόγοι είναι παρεξηγημένοι ως προς αυτό. Απλά οι αρχαιολόγοι μας προσπαθούν, επειδή ξέρουν πολύ περισσότερα πράγματα από τους απλούς πολίτες και πολλές φορές τα πολιτικά στελέχη, τα αυτοδιοικητικά είτε και τα κεντρικά πολιτικά στελέχη, να δώσουν την καλύτερη δυνατή λύση στο κάθε μνημείο ξεχωριστά

ΠτΘ: Έχετε εικόνα για τη Μαρώνεια;
Σ.Μ.: Βεβαιότατα, γιατί το «Διάζωμα» ήταν εκείνο που σε συνεργασία με την κ. Καραδήμα, μια σπουδαία αρχαιολόγο της περιοχής, που έχει την ευθύνη της αναστήλωσης του μνημείου, είχαμε οργανώσει και το πρώτο θεατρικό αναλόγιο με την Λυδία Κονιόρδου και τον Θοδωρή Γκόνη που το σκηνοθέτησε. Μόνη της πήρε την πρωτοβουλία η κ. Καραδήμα επειδή το υλικό της Μαρώνειας είναι κατάλληλο και μπορεί να υποδεχθεί χρήσεις. Προσέξτε όμως. Οι δύο αυτοί σύλλογοι αύριο θέλουν να συζητήσουμε για την ορθή χρήση του θεάτρου, γιατί η ιερότητα αυτών των μνημείων δεν επιτρέπει οποιαδήποτε χρήση. Πρέπει να σεβαστούμε το χώρο, το μνημείο, και πρέπει οι χρήσεις να είναι συμβατές με την αξία που έχουν αυτά τα μνημεία.

Πρωτοφανές τοπικοί σύλλογοι να κάνουν ημερίδα για την ορθή χρήση του Θεάτρου

ΠτΘ: Υπάρχει ένας άτυπος κατάλογος κανόνων ορθής χρήσης αυτών των θεάτρων;
Σ.Μ.: Δεν υπάρχουν, γιατί μπαίνουμε σε επικίνδυνα μονοπάτια λογοκρισιών αξιολογήσεων. Οι κανόνες αφορούν την καθημερινή αισθητική και όπως αυτή υπαγορεύεται και διαμορφώνεται στις τοπικές κοινωνίες. Εκεί στη Θράκη αυτό σας περισσεύει. Και μια απτή απόδειξη αυτού του πράγματος είναι ακριβώς αυτή η εκδήλωση που γίνεται αύριο. Είναι πρωτοφανές τοπικοί σύλλογοι να κάνουν ημερίδα για την ορθή χρήση του μνημείου. Είναι πιστέψτε με καταπληκτικό. Έχοντας μια εικόνα από όλη την χώρα το «Διάζωμα» προσπαθεί πολλές φορές να συγκρατεί την επιθετικότητα συλλόγων που πιστεύουν, στην σωστή προσέγγιση, ότι το μνημείο ανήκει στους πολίτες, αλλά πάνε στο μνημείο οποιαδήποτε εκδήλωση. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα

ΠτΘ: Φαίνεσθε αισιόδοξος ότι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με τέτοιο τρόπο που να είναι συμβατός με την ιστορικότητά του και φιλικό και με τους πολίτες που θα πάνε εκεί να το δουν…
Σ.Μ.: Τα είπατε όλα, δεν έχω άλλα να προσθέσω.

Θέλουμε να εξαντλήσουμε και την πιο μικρή πιθανότητα για το Αρχαίο Θέατρο Αβδήρων

ΠτΘ: Και μετά θα επισκεφτείτε τα Άβδηρα…
Σ.Μ.: Στα Άβδηρα είναι πιο πολύπλοκο το θέμα, δυστυχώς εκεί έχουμε προβλήματα, κάνουμε σημαντικές προσπάθειες, τις οποίες θα συνεχίσουμε βεβαίως να δούμε τι σώζεται. Είχαμε μια πρώτη γεωσκόπηση χορηγία, του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και είχαμε κάνει μια ημερίδα προ τριμήνου στην Ξάνθη από τους αρχαιολόγους μας και συγκεκριμένα τον κ. Μάτσα, που ήταν και ο ανασκαφέας, Δεν έχουμε ακόμη ενθαρρυντικά σημάδια, αλλά θέλουμε να επιμείνουμε, θέλουμε να συνεχίσουμε, θέλουμε να εξαντλήσουμε και την πιο μικρή πιθανότητα που υπάρχει να βρούμε ορισμένα έστω μέλη του σπουδαίου αυτού θεάτρου, τουλάχιστον να αποκαταστήσουμε την γεωμετρία του, γιατί δεν έχουμε ελπίδες να βρούμε, από ό,τι φαίνεται, υλικό, όπως βρήκαμε στη Μαρώνεια. Αυτά αύριο θα τα πούμε επί τόπου και δεν θα είναι εκεί μόνο ο κ. Μάτσας αλλά και ο νέος έφορος της Ξάνθης, επιτέλους διορίστηκε έφορος ένας σπουδαίος επιστήμονος ο κ. Μπόνιας, που ήταν στην Καβάλα, μάλιστα η μεταφορά του έγινε και για αυτό το λόγο, να ανυψώσει και να δώσει κύρος στη νέα εφορία εκεί της περιοχής. Θα δούμε τι συνέχεια θα δώσουμε σε αυτή την προσπάθεια.

Σε περιόδους κρίσης η σχέση του νεοέλληνα με το παρελθόν του γίνεται πιο ισχυρή

ΠτΘ: κ. Μπένο σε μια εποχή κρίσης, που δεν κρίνεται στα στενά όρια της οικονομικής κρίσης, ποια η σχέση του νεοέλληνα με το παρελθόν του;
Σ.Μ.: Πιστέψτε με ότι σε περιόδους κρίσης η σχέση με το παρελθόν του γίνεται πιο ισχυρή. Στο «Διάζωμα» έχουμε εντυπωσιαστεί, γιατί ο νεοέλληνας, όπως τον περιγράφετε, που δέχεται όλες αυτές τις πιέσεις, που έχει τραυματισθεί βαθύτατα από την αξιακή περισσότερο κρίση που υπάρχει στην χώρα, θέλει κάπου να ακουμπήσει και προσπαθεί να βρει ένα πεδίο αξιών, για να μπορέσει να βρει το νήμα της συνέχειάς του, να βρει τις δυνάμεις να προχωρήσει στη ζωή του. Εμείς το βιώνουμε και με ένα άλλο θεαματικό τρόπο, με τις εισφορές που έχουμε κυρίως από απλούς πολίτες για τα μνημεία αυτά, λες και οι άνθρωποι θέλουν σε αυτή τη σκοτεινή συγκυρία να βγάλουν μπροστά την φωτεινή τους πλευρά

ΠτΘ: Χωρίς να υπάρχει κίνδυνος ώστε να μπλεχτεί αυτή η προσπάθεια αναδίφησης του παρελθόντος με στοιχεία προγονοπληξίας ή μπερδέματος στοιχείων που μας χαρακτήρισαν στο διάβα της ιστορικής μας πορείας ως λαού;
Σ.Μ.: Μου βάζετε πολύ ωραία θέματα. Όπως και το προηγούμενο θέμα με την χρήση των μνημείων, ούτε και σε αυτό υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή. Η απειλή είναι πάντα μπροστά μας και το «Διάζωμα» δίνει ένα πολύ μεγάλο αγώνα ακριβώς για να αποκατασταθεί με σωστό τρόπο η ισορροπία, γιατί τα μνημεία αυτά μπορεί να μας κάνουν όλους περήφανους που ζούμε σε αυτό τον τόπο, αλλά ταυτόχρονα είναι και μνημεία του παγκόσμιου πολιτισμού. Είναι ένα κεκτημένο όλων των πολιτών του κόσμου.

ΠτΘ: Ο Έλληνας έχει ομφάλιο λώρο με το αρχαίο παρελθόν του ή το έφτιαξε κατ’ ανάγκην αργότερα προκειμένου να υπάρχει κάτι, ώστε να ακουμπά πάνω σε αυτό;
Σ.Μ.: Αυτό που λέτε συνέβη ως εκρηκτική ύλη του νεοελληνικού έθνους. Και το 21 εκεί στηρίχθηκε, όπως και όλο το κίνημα του φιλελληνισμού στη γαλλική επανάσταση, που με τη σειρά της στηρίχθηκε στην αρχαία ελληνική γραμματεία, φιλοσοφία, πολιτισμό. εκεί στηρίχθηκαν οι μύθοι και η μυθοπλασία να το πούμε έτσι του νεοελληνικού έθνους μόνο που θέλει προσοχή, σε σχέση με αυτό που είπατε, να μην πάμε στην άλλη οδό, της προγονοπληξίας, της προγοναλαγνείας και ό,τι άλλο.

 Το «Διάζωμα» δεν υποκαθιστά κανέναν

ΠτΘ: κ. Μπένο με το Υπουργείο Πολιτισμού ποια η σχέση σας, ποια η επαφή σας, πώς παρεμβαίνει σε όλα αυτά, αν παρεμβαίνει;
Σ.Μ.: Είναι εξαιρετική η σχέση μας με το Υπουργείο Πολιτισμού, γιατί είναι ξεκάθαροι οι κανόνες. Δεν υποκαθιστούμε κανέναν, νομίζω ότι και σε αυτό το «Διάζωμα» δίνει ένα ιδιαίτερο στίγμα, γιατί οι Μη Κυβερνητικές οργανώσεις έχουν μια παθογένεια στην Ελλάδα. Πέραν της αδιαφάνειας της οικονομικής, η παθογένειά τους έγκειται στο γεγονός ότι κινούνται σαν το φαινόμενο του εκκρεμούς. Όταν ιδρύονται είτε απλώνουν το χέρι στο κράτος είτε έχουν ακτιβίστικο χαρακτήρα, όπως οι περιβαλλοντικές κυρίως οργανώσεις

ΠτΘ: Δεν υπάρχει δηλαδή μέσος όρος…
Σ.Μ.: Ακριβώς. Το “Διάζωμα” δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Το “Διάζωμα” χωρίς κανένα κόμπλεξ δήλωσε την παρουσία του, όχι ως μια διακήρυξη αγάπης για τα μνημεία, αλλά ως ένα σωματείο που είναι αποφασισμένο να κάνει έργο. Όμως να κάνει έργο χωρίς να αμφισβητεί ή να θίγει ή να πλήξει με οτιδήποτε την υπόσταση του Υπουργείου Πολιτισμού. Αγαπάμε τους αρχαιολόγους μας και το δείχνουμε κάθε μέρα αυτό θέλοντας να ενδυναμώσουμε το θεσμικό τους ρόλο, είναι πολύ διακριτοί οι ρόλοι μας. Εμείς αφενός κάνουμε ένα κίνημα αγάπης, ένα χαλάκι ωραίο, ανάμεσα στους αρχαιολόγους μας, με αφορμή τα μνημεία, και στην κοινωνία των πολιτών και αφετέρου να βρούμε χρήματα, γιατί δυστυχώς η χώρα μας περνά κρίση και δεν υπάρχουν χρήματα κυρίως για ερευνητικά και ανασκαφικά προγράμματα και ανάθεσης μελετών για τα μνημεία, προκειμένου να αναδειχθούν αυτά τα καταπληκτικά μνημεία της χώρας μας.

Πάντα αυτός που ασχολείται με το δημόσιο χώρο θα πρέπει να έχει ένα χώρο ονείρων

ΠτΘ: Με αφορμή την αυτοδιοικητική σας ιδιότητα θα σας ρωτήσω αν θα θέλατε να είστε δήμαρχος ώστε να υλοποιήσετε τον Καλλικράτη σε αυτή τη φάση που διανύει ο θεσμός;
Σ.Μ.: Αν δεν είχα κάνει τον ιστορικό κύκλο μου, που τον έκανα σε μια άλλη χρονική περίοδο που είχε τα δικά της δεδομένα, θα ήταν μια πολύ μεγάλη πρόκληση. Ο Καλλικράτης είναι μια σπουδαία μεταρρύθμιση.

ΠτΘ: Οι δήμαρχοι όμως εδώ στην περιοχή λένε συχνά ότι αναγκάζονται να ασχολούνται με τη λάντζα και με πολλά πράγματα που είναι κάθε άλλο παραγωγικά…
Σ.Μ.: Αυτό είναι φυσικό στην αρχή ενός νέου θεσμού. Ακόμη δεν έχουν βγει όλες οι υπουργικές αποφάσεις ή οι εγκύκλιοι, υπάρχουν πολύ σοβαρά ερωτηματικά και αυτό είναι φυσικό. Εγώ όμως έχω να δώσω μια απλή συνταγή, ότι όση λάντζα να υπάρχει, και αυτό ισχύει και για τον πρόεδρο ενός μικρού πολιτιστικού συλλόγου μέχρι τον πρωθυπουργό της χώρας, για όλη δηλαδή την πυραμίδα των αξιωμάτων, πάντα αυτός που διαχειρίζεται δημόσια ύλη και ασχολείται με το δημόσιο χώρο πρέπει να έχει ένα χώρο ονείρων κάθε στιγμή. Πιστέψτε με ότι και μέσα στους σεισμούς είχα ένα χώρο ονείρων για την πόλη μου. Δεν επέτρεπα στην καθημερινότητα να με συντρίψει.

Συντάκτης: Δάμωνας Δαμιανός
e-mail: [email protected]