Το αφήγημα των Ασκληπιείων, από τους Δελφούς στην Επίδαυρο

Πηγή: CNN.gr

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του θεσμού «Ημέρες Δελφικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2024», ο οποίος έλαβε χώρα κατά το τριήμερο 7, 8 και 9 Απριλίου με θεματική εστίαση φέτος, στην Υγεία και τη Διπλωματία των Πόλεων, παρουσιάστηκε από τον Βασίλη Λαμπρινουδάκη, ομότιμο καθηγητή Κλασσικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή του αρχαιολογικού ερευνητικού έργου στην Επίδαυρο, το ειδικότερου ενδιαφέροντος θέμα «Από τους Δελφούς στην Επίδαυρο και την ολιστική αντιμετώπιση της Υγείας στα ιερά του Ασκληπιού».

Ο κ. Λαμπρινουδάκης ανέπτυξε οπτικοακουστικά το αφήγημα των Ασκληπιείων της αρχαιότητας με λεπτομερή αναφορά στο Ιερό της Επιδαύρου, το οποίο αποτέλεσε το λίκνο της Υγείας κατά την αρχαιότητα και εξελίχθηκε σε ένα πολυδύναμο κέντρο περί το 400 π.Χ.. Αναφέρθηκε στην αφετηρία της θεουργικής Υγείας – στη θεογονία από τον Απόλλωνα στον Ασκληπιό και στη μετάβαση από το Ιερό του Απόλλωνα Μαλεάτα στον επιδαύρειο πεδινό χώρο του Ασκληπιείου, όπου η Θόλος με το υπόγειό της στέγασε από τον 4ο π.Χ. αιώνα τη χθόνια κατοικία του Ασκληπιού. Διευκρίνισε δε πως «είναι γνωστό από δελφικό χρησμό του Απόλλωνα από τον 5ο π.Χ. αιώνα πως ο Ασκληπιός γεννήθηκε στην Επίδαυρο».

Βασίλης Λαμπρινουδάκης

Ο καθηγητής ανέπτυξε παραστατικά και με βάση τα ευρήματα την καθαρτήρια και ιαματική χρήση του ύδατος – της «αναπνοής του νάματος» κατά τον Πλούταρχο και παρουσίασε την οργάνωση της λατρείας της Υγείας στην Επίδαυρο, με τις διαδοχικές διαδικασίες της θυσίας και του κοινού δείπνου του ασθενούς με τον θεό και στη συνέχεια της εγκοίμισης, αφού είχαν προηγηθεί ο καθαρμός, η νηστεία του ικέτη και η ανάγνωση των θαυμάτων του θεού.

Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά από τον κ. Λαμπρινουδάκη στην ολιστικότητα της θεραπευτικής αγωγής -ψυχής και σώματος- μέσω της δραματοθεραπείας, καθώς οι γιατροί της αρχαιότητας συνιστούσαν στους ασθενείς με νεύρωση να παρακολουθούν τραγωδίες και σε αυτούς με κατάθλιψη και μελαγχολία, κωμωδίες. Μάλιστα, είχε προηγηθεί της παρουσίασης του καθηγητή στο πρόγραμμα της ημέρας ένας περιεκτικός διάλογος μεταξύ των Nils Fietje, στελέχους του Π.Ο.Υ. και του Φώτη Παπαθανασίου, διευθυντή του Ιδρύματος Θεοχαράκη, για την ανάδειξη της τέχνης ως θεραπευτικού μέσου από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή, με έμφαση στη μουσικοθεραπεία.
Όπως τόνισε ο κ. Λαμπρινουδάκης, η λατρεία του Ασκληπιού διαδόθηκε και σε άλλα κέντρα με την ίδρυση ιερών στη λεκάνη της Μεσογείου, με πρώτο αυτό της Αθήνας. Το δίκτυο αυτό χαρακτηριζόταν από κοινές πρακτικές των Ασκληπιείων στη θεραπευτική προσέγγιση καθώς επίσης από κοινές πολιτικές αλλά και οικονομικές σχέσεις. Ο καθηγητής πληροφόρησε το ακροατήριο πως ήδη από το 2018 λειτουργεί το Διεθνές Δίκτυο Πόλεων με αρχαία Ασκληπιεία, το οποίο ιδρύθηκε από τους δήμους με τα τρία σημαντικότερα Ιερά: της Επιδαύρου, της Κω και της Τρίκκης (Τρικάλων), με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ιπποκράτειου Ιδρύματος της Κω.

Ειδικότερα για το Ασκληπιείο Επιδαύρου, αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η υλοποίηση ενός προγράμματος ανάδειξης της πολιτισμικής σημασίας του με τη διαμόρφωση του χώρου και των μνημείων του σε ένα οργανωμένο αρχαιολογικό και περιβαλλοντικό πάρκο, με καθοριστική τη συμβολή του σωματείου «Διάζωμα», του οποίου ο κ. Λαμπρινουδάκης είναι ιδρυτικό μέλος.

Καταλήγοντας, ο καθηγητής υπογράμμισε ότι το μοντέλο λειτουργίας των Ασκληπιείων θα μπορούσε να εμπνεύσει τα σύγχρονα Συστήματα Υγείας προς μια ανθρωποκεντρική κατεύθυνση, με δυνατότητα πρόσβασης όλων των πολιτών χωρίς διακρίσεις.

Την εκδήλωση συντόνισε ο Γιάννης Ρούντος, σύμβουλος εταιρικών υποθέσεων, επικοινωνίας και βιωσιμότητας με δραστηριότητα πρέσβευσης ιδεών και πρωτοβουλιών σε θέματα πολιτισμού, μέλος του σωματείου «Διάζωμα». Στην εισαγωγή του θέματος, επεσήμανε πως η Υγεία σήμερα αποτελεί κορυφαίο, οικουμενικό ζήτημα Βιωσιμότητας συνδεδεμένο άρρηκτα με τους πιο σημαντικούς Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης της παγκόσμιας ατζέντας του Ο.Η.Ε. (UN Sustainable Development Goals 2030).

Ο κ. Ρούντος χαρακτήρισε την Υγεία καθρέφτη του Κοινωνικού Πολιτισμού ως φορέα διαχρονικών φιλοσοφικών, ηθικών και πρακτικών αξιών για την ευημερία. Όπως υπογράμμισε, «Υγεία σημαίνει Πολιτισμός διότι κοινωνικοποιεί, (εκ)παιδεύει, εξευγενίζει και εξημερώνει τον άνθρωπο ως υπόθεση κομβική σωματικά, ψυχικά και πνευματικά, ακόμη και αισθητικά».

Βασίλης Λαμπρινουδάκης και Γιάννης Ρούντος

Οι «Ημέρες Δελφικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2024», που τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Τουρισμού, των Περιφερειών Αττικής και Στερεάς Ελλάδος και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, οργανώθηκαν από την ΑΜΚΕ «Δελφική Κληρονομιά» με φορέα υλοποίησης τη MINDVIEW. 70 ομιλητές από 13 χώρες, μεταξύ των οποίων πρόσωπα και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), συμμετείχαν στις εκδηλώσεις επιχειρώντας μια προβολή του δελφικού πνεύματος στις σύγχρονες προκλήσεις για την Υγεία.

Η Νταίζη Παπαθανασοπούλου, κοινωνιολόγος, πρόεδρος της ΑΜΚΕ «Δελφική Κληρονομιά» και επιστημονική σύμβουλος του City & Region Planning, τόνισε κατά τον χαιρετισμό έναρξης των εκδηλώσεων πως οι «Ημέρες Δελφικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς» φιλοδοξούν να γίνουν ένα ζωντανό εργαστήριο ζύμωσης και ώσμωσης παγκοσμίων ιδεών, αποτελώντας μια φιλόξενη κυψέλη ενός ουμανιστικού πνεύματος φιλαλληλίας, συνεργασίας συνδημιουργίας.

Από αριστερά: Γιάννης Ρούντος, Λίνα Νικολοπούλου (MINDVIEW), Νταίζη Παπαθανασοπούλου, Βασίλης Λαμπρινουδάκης