«Για έκτη χρονιά μαθητές-ξεναγοί στα αρχαία θέατρα. Έγκριση του εκπαιδευτικού προγράμματος του Διαζώματος»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα»

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα» σχεδιάστηκε το 2014 από το «Διάζωμα», την Κίνηση Πολιτών για την αποκατάσταση, την ανάδειξη και την ένταξη στην καθημερινότητά μας των αρχαίων θεάτρων, αυτού του κορυφαίου επιτεύγματος της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, εκεί ακριβώς όπου συντελέσθηκε η έκρηξη των δημοκρατικών θεσμών και άνθισε η πολιτιστική και πνευματική δημιουργία, με στόχο οι μαθητές:

• να μάθουν για τους αρχαίους θεατρικούς χώρους της περιοχής τους ή άλλων περιοχών που θα επιλέξουν
• να μάθουν για τη γέννηση και την εξέλιξη του αρχαίου θεάτρου,
• να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της μέριμνας για την ανάδειξη και την προστασία των αρχαίων μνημείων,
• να εκπονήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα μελέτης του αρχαίου θεάτρου,
• να οργανώσουν δράσεις βίωσης του θεάτρου με διδασκαλία παραστάσεων,
• να οργανώσουν συνεργατικά προγράμματα με άλλες μαθητικές κοινότητες του εσωτερικού και εξωτερικού,
• να «υιοθετήσουν» τα αρχαία θέατρα της επιλογής τους και να τα προβάλουν στη σχολική κοινότητα, αλλά στην τοπική κοινωνία

Με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (βλ. έγγραφο με αρ. Πρωτ.: Φ.1/ΔΝ/185391/Δ7) το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί για έκτη συνεχή σχολική χρονιά.

Απευθύνεται σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς σχολείων Πρωτοβάθμιας (Δημοτικό) και Δευτεροβάθμιας (Γυμνάσιο, Λύκειο) Εκπαίδευσης όλης της χώρας (Γενικής Εκπαίδευσης, Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Μουσικά Γυμνάσια-Λύκεια, Καλλιτεχνικά Γυμνάσια-Λύκεια, Αθλητικά Σχολεία, Σχολεία Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, Σχολεία Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης). Μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο των παρακάτω μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών: α/ για τα σχολεία Π/θμιας Εκπ/σης: Ιστορία, Πληροφορική, Γλώσσα, Μαθηματικά, Θεατρική Αγωγή, Εικαστικά, Μουσική, β/ για τα σχολεία Δ/θμιας Εκπ/σης: Ιστορία, Γλωσσική Διδασκαλία, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία από μετάφραση, Λογοτεχνία, Θρησκευτικά, Μουσική, Καλλιτεχνικά, Φυσική Αγωγή, Πληροφορική, Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Ξένες Γλώσσες. Επίσης, μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο προγραμμάτων πολιτιστικών, περιβαλλοντικών, αγωγής υγείας.

Η υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη του Διευθυντή/ντριας και του Συλλόγου Διδασκόντων της σχολικής μονάδας. Θα έχει προηγηθεί η ενημέρωση των γονέων/κηδεμόνων των μαθητών/τριών που επιθυμούν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα και να έχει εξασφαλιστεί η ενυπόγραφη δήλωση συναίνεσης αυτών έχοντας υπόψη ότι η συμμετοχή των παιδιών τους δεν είναι υποχρεωτική.

Πριν την υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει να προηγηθεί ενημέρωση των Συντονιστρών/στριών Εκπαιδευτικού Έργου Εκπαίδευσης για την Αειφορία, των οικείων ΠΕ.Κ.Ε.Σ., καθώς και των Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων/Σχολικών Δραστηριοτήτων των οικείων Διευθύνσεων Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπ/σης όπου ανήκει το σχολείο. Η ενημέρωση του Σωματείου «Διάζωμα», για τον χώρο θέασης και ακρόασης (θέατρο, ωδείο, στάδιο) που επιθυμεί να «υιοθετήσει» το σχολείο, μπορεί να γίνει και είναι καλοδεχούμενη, εφόσον το επιθυμεί το σχολείο.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ξεκινά από τη στιγμή που οι ενδιαφερόμενοι καθηγητές/τριες και η ομάδα των μαθητών/τριών που θα συγκροτηθεί θα επιλέξουν το θέατρο, το ωδείο ή το στάδιο. Ο κατάλογος χώρων θέασης και ακρόασης που συνοδεύει το έγγραφο έγκρισης του προγράμματος είναι ενδεικτικός. Εκπαιδευτικοί και μαθητές μπορούν να επιλέξουν και αρχαίους χώρους θέασης και ακρόασης που δεν περιλαμβάνονται σε αυτόν. Στη συνέχεια, η ομάδα των μαθητών/τριών με την καθοδήγηση των καθηγητών/τριών ή των αρχαιολόγων που έχουν την ευθύνη των χώρων αυτών, θα συγκεντρώσει και θα επεξεργασθεί το υλικό για το αρχαίο θέατρο και τον περιβάλλοντα αρχαιολογικό χώρο.

Το πρόγραμμα θα πρέπει να υλοποιείται με την υποχρεωτική παρουσία του/της εκπαιδευτικού. Η συνολική διάρκειά του προτείνεται να είναι έως τρεις (3) διδακτικές ώρες. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος εντός ωρολογίου προγράμματος και σχολικού πλαισίου, δεν πρέπει να παρακωλύεται με οποιονδήποτε τρόπο η εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδας.

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να υποδείξουν στους μαθητές/τριες να αξιοποιήσουν:

1. τον εκπαιδευτικό φάκελο του Υπουργείου Πολιτισμού με τίτλο «Αρχαίο θέατρο στον κύκλο του χρόνου» που έχει αποσταλεί στις κατά τόπους διευθύνσεις της Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης και έχει αναρτηθεί στον κόμβο του Υπουργείου Πολιτισμού www.ancienttheater.culture.gr. Στον ίδιο φάκελο στοιχεία υπάρχουν και για το αρχαίο θέατρο του Κουρίου Κύπρου (http://ancienttheater.culture.gr/el/theatra-wdeia-tou-arxaiou-kosmou).
2. τον σύνδεσμο

http://www.visitcyprus.com/files/Cyprus_10000_ebrochure/Cyprus_10000_years_of_history_10-2015_GR.pdf για το ελληνορωμαϊκό θέατρο Κουρίου και το ωδείο Πάφου και τον σύνδεσμο http://www.mcw.gov.cy/mcw/da/da.nsf/All/F96798F81F53A7A3422578B60044EDDE?OpenDocument για το ελληνιστικό-ρωμαϊκό θέατρο στη θέση Λόφος Φάμπρικας στη Νέα Πάφο Κύπρου

3. την ιστοσελίδα του «Διαζώματος» www.diazoma.gr. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ενότητες: «Τα θέατρα» (με υποενότητες, Ταυτότητα Αρχαίων θεάτρων, Θεατροπαιδεία, Περιηγήσεις), «Οι διαδρομές» «eΒιβλιοθήκη», «Generation D»..

 

Η ενότητα «Generation D» (http://www.diazoma.gr/generationd/#/) του Διαζώματος αποτελεί την εκπαιδευτική πλατφόρμα που φιλοξενεί και προβάλλει τις μαθητικές δημιουργίες από τις εκπαιδευτικές δράσεις και τα προγράμματα που υλοποιούνται στα σχολεία από το 2010 κι εξής με όχημα τα αρχαία θέατρα, ωδεία και στάδια και τη συνάντηση της εκπαιδευτικής κοινότητας με αυτά. Ενδεικτικά αναφέρονται παρουσιάσεις με τη χρήση λογισμικών παρουσίασης (π.χ. με power-point) της ιστορίας, της αρχιτεκτονικής δομής και της χρήσης μέσα στον χρόνο όλων των χώρων θέασης και ακρόασης, η πραγματοποίηση μουσικοθεατρικών δρωμένων, Μαθητικών Φεστιβάλ Μουσικής και Θεάτρου, έντυπα (ελληνικά και ξενόγλωσσα), αφίσες, οδηγοί ξενάγησης (ελληνικοί, ξενόγλωσσοι, σε γραφή braille), άρθρα στον τύπο, έντυπο ή ηλεκτρονικό, βίντεο, σύντομα ραδιοφωνικά μηνύματα, ψηφιακά εκπαιδευτικά παιχνίδια, επιτραπέζια εκπαιδευτικά παιχνίδια, καινοτόμα πολιτιστικά προϊόντα από εικονικές επιχειρήσεις που αναπτύσσονται στα σχολεία στο πλαίσιο του θεσμού του σχολικού συνεταιρισμού.

Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι προσεκτικοί ώστε η χρήση του παρουσιαζόμενου ή διαμοιρασθέντος εκπαιδευτικού υλικού να μην υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα και να τηρείται το θεσμικό πλαίσιο «περί πνευματικής ιδιοκτησίας» (Ν.4212/2013).

Κατά την υλοποίηση των δράσεων θα πρέπει να είναι εξασφαλισμένη η προστασία των προσωπικών δεδομένων των μαθητών/τριών, βάσει της ελληνικής και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (ν. 2472/1997, ν. 4139/2013, Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679, Οδηγία 2002/58/ΕΚ και Οδηγία 2009/136/ΕΚ). Επίσης, δεν θα πρέπει να επιτραπεί σε καμία περίπτωση η φωτογράφιση, η βιντεοσκόπηση και η ηχογράφηση των μαθητών/τριών, αν προηγουμένως δεν έχει δοθεί η γραπτή συγκατάθεση των γονέων τους.

Σε ό,τι αφορά στην υλοποίηση δράσεων του προγράμματος σε χώρους εκτός σχολείου θα πρέπει:

α) η επίσκεψη των μαθητών/τριών να πραγματοποιείται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων και τη σύμφωνη γνώμη του/της Διευθυντή/ντριας της σχολικής μονάδας και με ευθύνη αυτών καθώς και με την παρουσία εκπαιδευτικού/ών της σχολικής μονάδας

β) να τηρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις περί ασφαλούς μετακίνησης, όπως ορίζονται στο ΠΔ 79/2017 (ΦΕΚ 109/τ.Α’/2017) για την Π/θμια Εκπαίδευση. Για τις σχολικές επισκέψεις και μετακινήσεις των μαθητών /τριών για την Δ/θμια να λαμβάνονται υπόψη όσα προβλέπει η υπ. απόφαση αριθ. 33120/ΓΔ4/6-3-17 Υ.Α., αριθ. Φύλλου 681, τευχ. Β, με τίτλο: Εκδρομές-Εκπαιδευτικές επισκέψεις μαθητών και μαθητριών Δημόσιων και Ιδιωτικών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης εντός και εκτός Χώρας.

γ) οι χώροι υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος να πληρούν τις προϋποθέσεις των χώρων συνάθροισης κοινού, και να έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια των μαθητών/τριών.

 

Στον ενδεικτικό κατάλογο, από τον οποίο οι καθηγητές/τριες και η ομάδα των μαθητών/τριών που θα γίνουν οι ξεναγοί των συμμαθητών τους έχουν επιλέξει τον αρχαίο χώρο θέασης και ακρόασης για να υλοποιηθεί η δράση, έχουν σημειωθεί και τα στοιχεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων στην περιοχή ευθύνης της οποίας ανήκει ο χώρος. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να καλούν στον αριθμό τηλεφώνου ή να στέλνουν μήνυμα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, προκειμένου να τους δοθούν η άδεια επίσκεψης στον αρχαιολογικό χώρο, καθώς και η άδεια ανάρτησης φωτογραφιών ή βιντεοσκόπησης της δράσης τους.

Επισημαίνεται ότι η συμμετοχή των μαθητών και των εκπαιδευτικών στο εν λόγω πρόγραμμα είναι δωρεάν και προαιρετική και ότι δεν θα υπάρχει διάθεση/προβολή  οποιουδήποτε υλικού που μπορεί να αφορά έμμεση ή άμεση διαφήμιση/προώθηση εμπορικών προϊόντων φορέων/επιχειρήσεων ή υπηρεσιών ατόμων/φορέων ή δεν είναι εγκεκριμένο από το Υ.ΠΑΙ.Θ. για το σχολικό έτος 2019-2020, συμπεριλαμβανομένων και των αναφορών σε τυχόν χορηγούς του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος. Επίσης, θα απουσιάζει οποιοδήποτε στοιχείο διαφημιστικού, προπαγανδιστικού, προσηλυτιστικού, αυταρχικού, ρατσιστικού, ξενοφοβικού, έμφυλων διακρίσεων ή μη σεβασμού της διαφορετικότητας χαρακτήρα. Τέλος, το εν λόγω πρόγραμμα να μη χρησιμοποιηθεί για κανενός είδους διαφημιστικό ή άλλο εμπορικό σκοπό.

Ενδεικτικές προτάσεις για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα

Εκτός από την ξενάγηση στο αρχαίο θέατρο, το αρχαίο ωδείο ή το αρχαίο στάδιο και τον ευρύτερο αρχαιολογικό τους χώρο που θα ετοιμάσουν οι μαθητές της ομάδας, η οποία υλοποιεί το πρόγραμμα, για τους συμμαθητές τους, μπορούν να γίνουν και κάποια από τα παρακάτω:

• Δημιουργία εντύπου με την ιστορία του μνημείου στην ελληνική και σε άλλες γλώσσες
• Δημιουργία οδηγού με την ξενάγηση που ετοίμασαν οι μαθητές για το μνημείο και τον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο (στην ελληνική γλώσσα ή και σε άλλες γλώσσες ή σε γραφή braille)
• Δημιουργία παρουσίασης με λογισμικό power point ή βίντεο ή ντοκιμαντέρ για τον χώρο θέασης και ακρόασης που έχει επιλεγεί, στην ελληνική γλώσσα, στην ελληνική με αγγλικούς υπότιτλους ή στην αγγλική, στη γαλλική ή στη γερμανική γλώσσα ή στη νοηματική γλώσσα
• Επιτέλεση δρωμένων παρόμοιων με αυτά του παρελθόντος, θεατρικών, μουσικών και αθλητικών, ανάλογα με το είδος του χώρου θέασης και ακρόασης (αρχαίο θέατρο, αρχαίο ωδείο, αρχαίο στάδιο)
• Ξενάγηση στο αρχαίο θέατρο, ωδείο ή στάδιο από την ομάδα των μαθητών και σε μαθητές άλλου σχολείου. Ενδιαφέρον έχει η συνεργασία σχολείων με σχολεία Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.
• Συμπράξεις σχολείων, εντός και εκτός Ελλάδας, αλληλογνωριμία μαθητών, επισκέψεις και ξεναγήσεις είτε δια ζώσης είτε εικονικές, δράσεις μουσικές, θεατρικές, αθλητικές μέσα σε αρχαία θέατρα, ωδεία ή στάδια μια συμβολική ημέρα όπως είναι η 18^η Απριλίου που έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και τοποθεσιών-ICOMOS ως Διεθνής Ημέρα Μνημείων, χάραξη πολιτιστικών περιπάτων-εμπειριών επί τη βάσει ιστορικών γεγονότων, προσώπων μυθικών ή ιστορικών, αξιών που θα αποτελέσουν προτάσεις όχι μόνο για σχολεία, αλλά για όλο τον κόσμο που επιθυμεί να ζήσει μια ξεχωριστή εμπειρία
• Συνάντηση του σχολείου που υλοποιεί τη δράση με την τοπική κοινωνία, μεταφορά του βιώματος και ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας με την ξενάγηση που θα κάνουν οι μαθητές της ομάδας, η οποία μπορεί να διανθιστεί με ομιλία από κάποιον διακεκριμένο καλεσμένο σε κατηγορίες όπως είναι η τέχνη, οι επιστήμες, ο πολιτισμός, ο εθελοντισμός, με μουσική παράσταση από κάποιον καλλιτέχνη ή καλλιτεχνική ομάδα, με παρουσίαση δράσεων εθελοντισμού/κοινωνικής προσφοράς του σχολείου ή άλλων κοινωνικών ομάδων, με παρουσίαση ιδεών των μαθητών για την τουριστική προώθηση της περιοχής τους
• Συνεργασίες εκπαιδευτικών και αρχαιολόγων που θα σχεδιάσουν από κοινού εκδηλώσεις επιλέγοντας μια θεματική από τον χώρο του πολιτισμού, της επιστήμης ή της τεχνολογίας
• Δημιουργία blog στο οποίο οι μαθητές θα αναρτούν τις δράσεις τους αναφορικά με τον χώρο θέασης και ακρόασης που έχουν υιοθετήσει
• Δημιουργία δικτύου σχολείων με κεντρική θεματική τα αρχαία θέατρα

Κάθε σχολείο που επιθυμεί να αναρτήσει το υλικό του από την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος στην εκπαιδευτική πλατφόρμα του Διαζώματος «Generation D», δημιουργεί το προφίλ του (ένα μικροκείμενο έως 500 λέξεις με την ιστορία, τις δράσεις του και τα στοιχεία επικοινωνίας του) το οποίο συνοδεύει με μια φωτογραφία του σχολείου κι ένα δελτίο τύπου στο οποίο περιγράφονται οι δράσεις που σχετίζονται με την «υιοθεσία» του αρχαίου χώρου θέασης και ακρόασης (θα εξυπηρετούσε πολύ εάν σε ένα μικρής έκτασης κείμενο δοθούν στοιχεία του προφίλ του σχολείου και της δράσης στην αγγλική ή και τη γαλλική γλώσσα). Μετά την ανάρτηση θα αποσταλούν από το Διάζωμα στο σχολείο έπαινοι για τους μαθητές/τριες που συμμετείχαν στη δράση και για το σχολείο και βεβαιώσεις για τους συμμετέχοντες καθηγητές/τριες.

Για πληροφορίες ή για αποστολή υλικού μπορείτε να απευθύνεστε στην κ. Μαίρη Μπελογιάννη, καθηγήτρια φιλόλογο και δρ. Αρχαιολογίας (στοιχεία επικοινωνίας: τηλ. 210-6518409, 6945-851474, e–mail: margofiv@otenet.gr)

Δείτε αναλυτικά την έγκριση του εκπαιδευτικού προγράμματος από το Υπουργείο Παιδείας:

«Έγκριση αιτήματος για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος με τίτλο: «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων: Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα»