Generation D:  «Από την Αθήνα στην Ελευσίνα. Μία πολιτιστική διαδρομή στο χθες και το σήμερα» από το Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις Αθηνών (σχολικό έτος 2023-24)

Σχετικά Θέατρα

Πρόγραμμα σχολικής δραστηριότητας  «Από την Αθήνα στην Ελευσίνα. Μία πολιτιστική διαδρομή στο χθες και το σήμερα»(Ι-ΙΙ).

Δελτίο τύπου του Καλλιτεχνικού Γυμνασίου Αθηνών

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το Σχολείο μας υλοποίησε το εγκεκριμένο από το ΥΠΑΙΘΑ καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του σωματείου «Διάζωμα», με τίτλο «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα». 

Αυτή τη φορά σχεδιάσαμε μία βιωματική διαδρομή γνώσης, στοχασμού και έμπνευσης, εκκινώντας από το θέατρο του Διονύσου Ελευθερέως, το οποίο είχαν γνωρίσει παλαιότερα οι μαθητές και μαθήτριες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, και καταλήγοντας σε έναν τόπο σχετικά άγνωστο αλλά με τεράστιο ενδιαφέρον, τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας. Προσπαθήσαμε να συνδέσουμε τους δύο ιερούς τόπους, διασχίζοντας νοητά την απόσταση που μας χωρίζει από αυτούς και παρατηρώντας τα χαρακτηριστικά τους στη σημερινή εποχή.

Σκοπός αυτής της διαδικασίας ήταν με βιωματικό και ευχάριστο τρόπο να μελετήσουμε την ιστορία των μνημείων στη νότια πλαγιά της Ακρόπολης, προεξάρχοντος του θεάτρου Διονύσου Ελευθερέως, καθώς και  αυτήν της Ελευσίνας, του χώρου τέλεσης των μυστηρίων της λατρείας της Δήμητρας και της Κόρης· να ανακαλύψουμε την πολιτισμική αξία τους, να μπορέσουμε να μεταδώσουμε αυτή τη γνώση σε άλλους μαθητές/-τριες· τελικώς, να τα συνδέσουμε με την τοπική ιστορία αλλά και τη σύγχρονη ζωή.

Γενικός στόχος ήταν να εμπλακούν όλοι/-ες οι μαθητές/-τριες αξιοποιώντας τις ξεχωριστές ικανότητες, δεξιότητες και γνώσεις τους στη διερεύνηση των μνημείων και στη δημιουργία πρωτότυπων καλλιτεχνικών έργων. Μέσω της διαθεματικής προσέγγισης του θέματος, της συνεργασίας τεχνών και επιστημών και της βιωματικής  εμπειρίας, οι μαθητές /-τριες γίνονται συνειδητοί φορείς της ελληνικής αλλά και παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς· θα αγωνισθούν για τη διάσωση και προστασία των μνημείων, ώστε να συνεχίσουν αυτά να διδάσκουν την ανθρωπότητα.

Η μεθοδολογία του σχεδίου δράσης περιέλαβε ποικίλες εικαστικές πρακτικές, μελέτη πηγών και ανάγνωση κειμένων, εργαστήρια, διαλέξεις από ειδικούς, αξιοποίηση ΤΠΕ. Οι εκπαιδευτικές δράσεις συμπεριέλαβαν περιήγηση στους αρχαιολογικούς χώρους και τη γύρω περιοχή, παρατήρηση, φωτογράφιση, σχεδιαστική αποτύπωση εκ του φυσικού, καλλιτεχνικά δρώμενα.

Στο πρόγραμμα συμμετείχε η Β΄ λυκείου  (44 μαθητές και μαθήτριες).

Αφετηρία μας στάθηκε η περυσινή εργασία του σχολείου μας για το θέατρο Διονύσου Ελευθερέως. Τη συνεχίσαμε και βελτιώσαμε, με στόχο να προετοιμάσουμε  την ξενάγηση μαθητικής ομάδας του σλοβακικού καλλιτεχνικού λυκείου Súkromná škola umeleckého priemyslu Bohumila Baču (αγγλική ονομασία: Bohumil Bača ´s private school of art industry), το οποίο μας επισκέφθηκε τον περασμένο Μάρτιο, στο πλαίσιο συνεργασίας των δύο σχολείων.

Η ειδικότητα εικαστικών της Β΄ Λυκείου, λαμβάνοντας τη σκυτάλη από την περυσινή ομάδα, αξιοποίησε και εμπλούτισε ένα πρωτότυπο παιχνίδι ξενάγησης στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης, προσθέτοντας ζωγραφιές αλλά και κείμενα στην αγγλική γλώσσα. Τα κείμενα αυτά, με τη μορφή QR-codes,  εμπλούτισαν το πληροφοριακό υλικό στο πίσω μέρος ζωγραφικών εικόνων που τοποθετήθηκαν σε χειροποίητες βαλίτσες και οι οποίες αποτέλεσαν τη σκευή των κοινών ομάδων μαθητών/-τριών από τις δύο χώρες, για την επίσκεψή τους στον αρχαιολογικό χώρο.

Παράλληλα, οι ομάδες όλων των κατευθύνσεων και ειδικοτήτων της Β΄ Λυκείου προετοίμασαν την επίσκεψη στην Ελευσίνα, την περυσινή πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης (2023).

• Η ομάδα θεάτρου επεξεργάστηκε κείμενα σχετικά με το μυθολογικό κύκλο της Δήμητρας και Κόρης, καταλήγοντας στη δραματοποιημένη απαγγελία αποσπάσματος από το ποιητικό έργο «Προεόρτιον» του Δ.Π. Παπαδίτσα.
• Η ομάδα χορού δημιούργησε μία κινητική δράση εμπνευσμένη από το μύθο της Περσεφόνης και την εναλλαγή των εποχών.
• Η ομάδα εικαστικών μελέτησε αποσπάσματα από τον ομηρικό ύμνο στη Δήμητρα (7ος αι. π.Χ.), σε νεοελληνική μετάφραση των Δ. Μαρωνίτη και Δ. Κοπανίτσα· κάθε μέλος της ανέλαβε να εικονογραφήσει μερικούς στίχους του ύμνου με πρωτότυπο και δημιουργικό τρόπο.
• Επίσης, κατά την επίσκεψη ομάδας σλοβάκων μαθητών/-τριών στην Αθήνα, οργανώθηκαν και υλοποιήθηκαν κοινά εργαστήρια εικονογράφησης, με θεματικό άξονα τους μυθολογικούς κύκλους του Διονύσου και της Δήμητρας και Κόρης.  Οι ομάδες εργάστηκαν πυρετωδώς για μία περίπου εβδομάδα και δημιούργησαν πρωτότυπες εικαστικές αφίσες.
• Με την ευκαιρία της μαθητικής επίσκεψης, παραδόθηκε μάθημα Αρχαίων Ελληνικών στην αγγλική γλώσσα, με θέμα την Αντιγόνη του Σοφοκλή.
• Ακόμη, στο πλαίσιο του μαθήματος της Βιολογίας, οι μαθητές /-τριες θετικής κατεύθυνσης της Β΄ λυκείου ασχολήθηκαν με το θέμα της κλιματικής κρίσης και ιδίως με τις επιπτώσεις της στα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
• Αλλά και στο μάθημα των Πολυμέσων, τα μέλη της ομάδας εικαστικών έμαθαν πώς να αξιοποιούν QR-codes, για να πειραματιστούν με τη διάδραση στο δημόσιο χώρο.

Διαλέξεις, παρουσιάσεις, συζητήσεις με ειδικούς, στο χώρο του σχολείου.

Με γνώμονα την εμβάθυνση σε ποικίλους εννοιολογικούς άξονες του θέματος, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, επισκέφθηκαν το Σχολείο μας, παρουσίασαν έργα τους και συζήτησαν με τους μαθητές αρκετοί καλλιτέχνες και επιστήμονες.  

1) Η αρχιτέκτων και εικαστικός καλλιτέχνης Παναγιώτα (Πέγκυ) Ζάλη και οι αρχιτέκτονες Παναγιώτης Λιανός και Σοφοκλής Κουτσουρέλης, παρουσίασαν το διαδραστικό πολυμεσικό έργο τους «A cyber-eco-feminist goat path_Towards West Attica my hometown» και συζήτησαν με την Β΄ Λυκείου εικαστικών (22/ 12/ 2023).

2) Με το σκηνοθέτη Σίλα Μιχάλακα, υπεύθυνο ανάπτυξης και εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας, έγινε μία γόνιμη συζήτηση για την παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά, μετά την  προβολή  ντοκιμαντέρ του για την Παναγία Μεσοσπορίτισσα, η οποία έχει προταθεί επισήμως από την Ελλάδα να ανακηρυχθεί “Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά” από την Unesco (2/2/2024).

3) Προβολή του εμβληματικού και πολυβραβευμένου ντοκιμαντέρ «Αγέλαστος Πέτρα». Ακολούθησε συζήτηση με το σκηνοθέτη της ταινίας Φίλιππο Κουτσαφτή, ο οποίος με ευγένεια και γενναιοδωρία απάντησε σε πλήθος ερωτήσεων των μαθητών, ιδίως της ειδικότητας κινηματογράφου (12/2/2024).

4) Ο εικαστικός καλλιτέχνης και εικονογράφος Svetlin Vassilev μίλησε για την ιστορία της εικονογράφησης και παρουσίασε βραβευμένα έργα του,  με την ευκαιρία της επίσκεψης της σλοβακικής μαθητικής ομάδας, στο πλαίσιο εργαστηρίων εικονογράφησης που πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο (15/3/2024).

5) Ο Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος και Κλίματος στο ΕΚΠΑ, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή καθώς και της αντίστοιχης Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής, παρουσίασε με εύληπτο τρόπο και συζήτησε με τους/τις μαθητές /-τριες της Β΄ λυκείου, το πολυπαραγοντικό πρόβλημα της κλιματικής κρίσης. Επίσης, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις επιπτώσεις της στα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, απαντώντας σε ερωτήσεις για τα μνημεία της Ακρόπολης και της Ελευσίνας (1/4/2024).

Εκπαιδευτική επίσκεψη  και Δράσεις στο Θέατρο Διονύσου Ελευθερέως και στο Ασκληπιείο Αθηνών, 14/03/2024.

 Κατά την εκπαιδευτική επίσκεψη στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης, οι σλοβάκοι μαθητές/-τριες, σε μικτές ομάδες με τους/τις έλληνες/-ίδες μαθητές/-τριες, συμμετείχαν σε παιχνίδι ξενάγησης στο θέατρο Διονύσου, το Ασκληπιείο και τα άλλα μνημεία. Εφοδιασμένοι/-ες με σχεδιαγράμματα και βαλίτσες με ζωγραφικά έργα και πληροφοριακά κείμενα αναζήτησαν τα μνημεία και βρήκαν βασικές πληροφορίες για αυτά.   Εν συνεχεία, μέσω του πεζοδρόμου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, πραγματοποιήθηκε περίπατος στους λόφους Νυμφών και Μουσών και ξενάγηση από τις υπεύθυνες εκπαιδευτικούς.

Εκπαιδευτική επίσκεψη  και Δράσεις στον αρχαιολογικό χώρο Ελευσίνας,    04/04/2024.

Κατά την εκπαιδευτική επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο Ελευσίνας, η  αρχαιολόγος Ευσταθία Ανέστη παρουσίασε με τον ευχάριστο τρόπο της συζήτησης στους/στις μαθητές /-τριες το μυθολογικό κύκλο της Δήμητρας και Κόρης, τα ελευσίνια μυστήρια και την ιστορία του τόπου. Μετά από περιήγηση στο μουσείο, παρουσιάσθηκαν δρώμενα από τους μαθητές και τις μαθήτριες, στο χώρο της Ρωμαϊκής Αυλής:

• Δραματοποιημένη απαγγελία αποσπάσματος από το «Προεόρτιον» του Δ. Π. Παπαδίτσα.

Σύνδεσμος για το βίντεο:  https://youtu.be/gcqMq6ASZNI

• Κινητική δράση με θέμα την Περσεφόνη και τη διαδοχή των εποχών με μουσική υπόκρουση από τις «Τέσσερεις Εποχές» του A. Vivaldi.

Σύνδεσμος για το βίντεο:  https://youtu.be/qMmkwGZhoio

• Ακολούθησε περιήγηση στην πόλη της Ελευσίνας και εικαστική επιτέλεση (επικόλληση αυτοκόλλητων με QR-codes σε επιλεγμένα σημεία) με θέμα την εικονογράφηση του «Ομηρικού Ύμνου στη Δήμητρα». Το σκεπτικό της δράσης αυτής είναι ότι τα εικαστικά έργα τοποθετούνται μεν στο δημόσιο χώρο, όμως «κρυμμένα» για τους αμύητους ή αδιάφορους. Όποιος όμως αναρωτηθεί τι μπορεί να σημαίνει αυτό που βλέπει και «σπάσει» τον κώδικα (QR-code), θα ανταμειφθεί με ένα όμορφο εικαστικό έργο συνταιριασμένο με ένα ιερό ποιητικό απόσπασμα.

Κατά τη διαδικασία αναστοχασμού, τα μέλη της σχολικής ομάδας διαπίστωσαν ότι, παρά τις δυσκολίες, το εξωστρεφές εγχείρημα της συνεργασίας με εκπαιδευτικό φορέα του εξωτερικού πιστώνεται στις θετικές προσπάθειες του σχολείου μας. Επίσης, τα εργαστήρια εικονογράφησης και η εκπαιδευτική δράση στην Ελευσίνα ολοκληρώθηκαν με μεγάλη επιτυχία.

Ακολουθεί σύνδεσμος για τη διαδικτυακή παρουσίαση της εικονογράφησης του ομηρικού ύμνου στη Δήμητρα, σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book):

Σύνδεσμος για την παρουσίαση του μαθητή Αλέξανδρου Σίρπο, με θέμα την Ελευσίνα:

https://prezi.com/view/Io4qIVFZDxuLmRlr5RuL

Σύνδεσμος για τη σχολική ιστοσελίδα: http://gym-kall-athin.att.sch.gr/?p=3670

Σχεδίαση – συντονισμός προγράμματος Ι: Αδαμαντία Αλμπάνη, εικαστικός.

Υπεύθυνες καθηγήτριες: Διαμαντούλα Σμηλάνη, εικαστικός, Σταματίνα Τσιμπούκου, φιλόλογος.

Συντονισμός προγράμματος ΙΙ: Διονύσιος Μαρούλης, φιλόλογος.

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ιωάννα Τζάμπα, εικαστικός.

Επίσης, συμμετείχαν στο πρόγραμμα οι συνάδελφοι:

Ευθύμιος Κυρλή, ηθοποιός

Γιώργος Πασχάλης, βιολόγος,

Βασίλης Σκαρμούτσος, χορογράφος

Κατερίνα Φέκα, φιλόλογος αγγλικής γλώσσας.

Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Μαίρη Μπελογιάννη, υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του πολιτιστικού σωματείου “Διάζωμα”, για τη συνεχή υποστήριξη και προσφορά της.

Τέλος, ευχαριστούμε την Εφορεία Αρχαιοτήτων της Πόλης των Αθηνών και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, για την παραχώρηση αδειών να πραγματοποιήσουμε τις δημιουργικές περιηγήσεις μας στους αρχαιολογικούς χώρους. Επίσης, ευχαριστούμε τις αρχαιολόγους Αμαλία Γιαννακοπούλου και Ευσταθία Ανέστη για τη συνεργασία.