Το έργο στο Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος στο τέλος του καλοκαιριού 2012

Σχετικά Θέατρα

Το Φθινόπωρο έχει ήδη φθάσει και το ενταγμένο στο ΕΣΠΑ Ε.Π. Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδος-Ηπείρου, 2007-2013 και ήδη υλοποιούμενο από τη ΙΓ΄ΕΠΚΑ έργο με τίτλο “Αναστήλωση και αποκατάσταση τμημάτων του αρχαίου θεάτρου Δημητριάδος και συνολική βελτίωση του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου του”, που συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, υλοποιείται με γρήγορους ρυθμούς. Το θέατρο έχει αρχίσει να ανανεώνεται και να παίρνει τμηματικά τη μορφή που θέλουμε να έχει το μνημείο στο τέλος του έργου (Εικόνα 1).

Δυο θεμελιώσεις μνημείων, που ήταν στημένα στην περιφέρεια της ορχήστρας, έχουν συντηρηθεί και, όπου ήταν απαραίτητο, έχουν συμπληρωθεί (Εικόνες 2 και 3). Aνάλογες εργασίες έγιναν και στον αναλημματικό τοίχο με τις αντηρίδες, που βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά του θεάτρου (Εικόνες 4 και 5).

Ολοκληρώθηκαν οι καθαρισμοί και η αποκάλυψη των τοίχων της Ρωμαϊκής Σκηνής προκειμένου να διαπιστωθεί η παθολογία τους (Εικόνα 6). Ύστερα από τη σύνταξη και υποβολή μελέτης και την έγκρισή της από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα ακολουθήσουν εργασίες αντικατάστασης των τσιμεντοκονιαμάτων, που είχαν τοποθετηθεί κατά τη δεκαετία του ’50, με συμβατό κονίαμα η σύνθεση του οποίου προσδιορίστηκε μετά από αναλύσεις των αρχαίων κονιαμάτων.

Φέτος κατά το χρονικό διάστημα των πέντε μηνών υλοποίησης του έργου, έχουν προχωρήσει ικανοποιητικά οι εργασίες του επίπονου και χρονοβόρου έργου του καθαρισμού και της συντήρησης των κατακερματισμένων πωρόλιθων που βρίσκονται στο κοίλο του θεάτρου, ενώ παράλληλα πραγματοποιείται και η στερέωσή τους πάνω στο έδαφος (Εικόνα 7).

Ακόμη φέτος άρχισε να λειτουργεί η Ιστοσελίδα (www.theatreofdemetrias.gr) του έργου του αρχαίου θεάτρου της Δημητριάδος (Εικόνα 8), που δημιουργήθηκε για λόγους ενημερωτικούς, αλλά και επιστημονικούς, αφού προσφέρει βήμα σε κάθε φιλίστορα να εκφράσει τις απόψεις του για το αρχαίο θέατρο και για το έργο που συντελείται σ’αυτό. Ταυτόχρονα η λειτουργία της Ιστοσελίδας δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες της να έρθουν σε επαφή μαζί μας και να κλείσουν ραντεβού για επίσκεψη στο χώρο του θεάτρου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου. Η αύξηση των επισκεπτών του θεάτρου Δημητριάδος πιστεύουμε ότι οφείλεται και στη λειτουργία της Ιστοσελίδας.

Για τον έλεγχο των λίθων και την καταγραφή των αλλαγών τους που θα παρατηρούνται στο πέρασμα του χρόνου γίνεται αρίθμηση, καθαρισμός, φωτογραφική τεκμηρίωση και καταγραφή της κατάστασης διατήρησης όλων των λίθων του θεάτρου, αλλά κυρίως των πωρόλιθων στο κοίλο του θεάτρου με τις διαστάσεις τους, την περιγραφή τους και την ταυτοποίηση της πρώτης χρήσης τους, όταν η θέση τους στο κοίλο δεν είναι η αρχική. Όλα τα ανωτέρω δεδομένα δημιουργούν μια πολύ χρήσιμη μεγάλη ηλεκτρονική βάση δεδομένων (Εικόνα 9) που θα ενημερώνεται κατά διαστήματα. 2

Τέλος, εντός των επόμενων ημερών θα προωθηθεί για δημοσίευση η προκήρυξη για την ανασύσταση, κατασκευή και τοποθέτηση δυο ημικιόνων με τον ενδιάμεσο θριγκό από το προσκήνιο της ελληνιστικής φάσης του θεάτρου και την κατασκευή τριών από τους ελλείποντες μαρμάρινους βατήρες των εδωλίων στο κάτω μέρος του κοίλου.

Όπως συμβαίνει πολλές φορές, ο αρχαιολόγος, που δουλεύει σε αρχαία μνημεία, έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με αποκαλύψεις, που αιφνιδιάζουν, γιατί αποτελούν τα κατάλοιπα μιας αναγνωρίσιμης ανθρώπινης δραστηριότητας. Στις περιπτώσεις αυτές τα μνημεία παύουν να είναι άψυχα κτίρια, οι πέτρες και τα αγγεία δεν αποτελούν βουβά ευρήματα, αλλά αποκτούν ζωή και φωνάζουν για τις ιστορίες που έζησαν στο παρελθόν.

Μια τέτοια περίπτωση ζήσαμε πριν λίγες μέρες, μέσα στον Αύγουστο. Μη φανταστεί κανείς ότι βρήκαμε γυαλιστερά χρυσά κοσμήματα, νομίσματα ή άλλου είδους πολύτιμα αντικείμενα.

Πάνω στο θεμέλιο ενός τοίχου της ελληνιστικής σκηνής του θεάτρου βρέθηκε άθραυστο το πάνω μέρος ενός οξυπύθμενου αμφορέα με τις δυο λαβές του κολλημένες στο λαιμό και στους ώμους (Εικόνα 10) (τα αγγεία αυτά χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαιότητα για τη μεταφορά, με πλοία, του κρασιού, αλλά και άλλων υγρών και στερεών τροφών). Αρχικά αυτό καθ’ αυτό το εύρημα δεν μας έκανε εντύπωση και ας βρέθηκε αναποδογυρισμένο με το χείλος του αμφορέα προς τα κάτω. Θα μπορούσε η κλίση του λαιμού προς τα κάτω να ήταν τυχαία. Πολλές φορές τα αντικείμενα όταν πέφτουν καταλήγουν να σταθούν σε περίεργες στάσεις.

Όταν, όμως, αφαιρέθηκε ο λαιμός του αγγείου και άρχισε ο καθαρισμός του σημείου, διαπιστώθηκε ότι κάτω από το λαιμό δεν υπήρχε κάποια από τις πέτρες του θεμελίου, αλλά ένας κτιστός μικρός χώρος γεμάτος με καθαρό χώμα (Εικόνα 11). Ο αναποδογυρισμένος λαιμός του αμφορέα πάνω από ένα χώρο με χώμα, εκεί που έπρεπε να υπάρχει μια πέτρα του θεμελίου, μας έκανε να σκεφτούμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σημείο, όπου τελέστηκε μια τελετουργία, μια πράξη σπονδής στη γη ή χοών, μια αναίμακτη θυσία στους θεούς, πιθανόν στα πλαίσια των εγκαινίων των θεμελίων κατά την περίοδο κατασκευής μιας από τις αρχιτεκτονικές φάσεις της ελληνιστικής σκηνής. Ο λαιμός του αγγείου (είναι μια διαμπερής τρύπα) έγινε το μέσο που θα οδηγούσε το υγρό (πιθανόν κρασί) της σπονδής ή των χοών στο χώμα, μέσα στο θεμέλιο.

Το έργο της ανάδειξης ενός μνημείου όχι απλώς πρέπει να συμβαδίζει με την προσπάθεια κατανόησης της λειτουργίας του, αλλά κυριολεκτικά θα λέγαμε ότι η ανάδειξη ενός μνημείου δεν μπορεί να γίνει αν δεν είναι γνωστή σε λεπτομέρειες η ιστορία του μνημείου.

Βόλος, 15 Σεπτεμβρίου 2012
Μπάμπης Γ. Ιντζεσίλογλου
Αρχαιολόγος