Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων από μαθητές. Η ώρα του απολογισμού.

Τα σχολεία ανταποκρίθηκαν με θέρμη και αυτή τη σχολική χρονιά 2015-2016 στη δράση «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα» που το Διάζωμα πρότεινε και η Γενική Δ/νση Σπουδών Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ενέκρινε και στη συνέχεια ενημέρωσε την εκπαιδευτική κοινότητα μέσω των Περιφερειακών Διευθύνσεων της χώρας.

Το ελληνιστικό θέατρο του Δίου, τα θέατρα, της αρχαίας Μεσσήνης, της Ήλιδος, του Θορικού, της Δημητριάδος, της Κασσώπης, της Στράτου, των Φιλίππων, της Θάσου, του Ασκληπιείου Επιδαύρου, του Θορικού, του Ευωνύμου Τραχώνων Αλίμου, του Αμφιαρείου Ωρωπού, της Ερέτριας, της Ηφαιστίας Λήμνου, της Δωδώνης, του Διονύσου Ελευθερέως, το μικρό θέατρο αρχαίας Επιδαύρου, το ρωμαϊκό ωδείο Κορίνθου, το ρωμαϊκό ωδείο Πατρών και το ρωμαϊκό ωδείο Κω είναι ορισμένοι από τους χώρους θέασης και ακρόασης που «υιοθετήθηκαν» από μαθητές και δέχτηκαν την αναζωογονητική νεανική αύρα.

Με τη λέξη «υιοθεσία» εννοούμε τη μοιραία σχέση αγάπης που δημιουργείται ανάμεσα στον μαθητή και το αρχαίο θέατρο, ωδείο ή στάδιο μέσα από διεργασίες φανερές ή μυστικές που συντελούνται από την ώρα που συναντιέται με την ιστορία του μνημείου μέσα από γραπτές ή προφορικές πηγές και οπωσδήποτε την ώρα που αγγίζει το μνημείο, που αφουγκράζεται τα μιλήματά του, τις αφηγήσεις δηλαδή των ανθρώπων που το έζησαν αλλά και των ανθρώπων που το έφεραν μετά από αιώνες σιωπής του στο φως, το φρόντισαν και δημιούργησαν τις συνθήκες προστασίας και διάσωσής του. Αλλά και την ώρα που δονείται η ύπαρξή του όλη όταν επιτελεί ο ίδιος ο μαθητής ή παρακολουθεί την επιτέλεση από συμμαθητές του δρωμένων παρόμοιων με αυτά του παρελθόντος. Από αυτή τη σχέση γεννιούνται οι συνειδητοί κληρονόμοι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς που θα προστατεύσουν τα μνημεία και θα αγωνιστούν για τη διάσωσή τους για να συνεχίσουν αυτά να μας διδάσκουν στο διηνεκές.

Το υλικό που μας έστειλαν τα σχολεία που πήραν μέρος στη δράση και το οποίο έχει αναρτηθεί στο πεδίο «Μαθητές ξεναγοί στα αρχαία θέατρα», για μια ακόμη φορά ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Όσοι επιλέξουν να περιηγηθούν στις υπέροχες δημιουργίες θα βρεθούν εμπρός σε βίντεο και φωτογραφικά στιγμιότυπα που αποτυπώνουν:

• τις υπέροχες στιγμές που χάρισαν οι μαθητές τεσσάρων σχολείων του νομού Πρεβέζης στα εταιρικά μέλη του Διαζώματος, στην τοπική κοινωνία και στους μαθητές του Γενικού Λυκείου Μελίκης Ημαθίας που πραγματοποιούσαν την πενθήμερη εκδρομή τους στην Ήπειρο, με εντυπωσιακή ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Κασσώπης και με συγκλονιστικά δρώμενα, μουσικά και θεατρικά, στο θαυμαστό αρχαίο θέατρο (1ο ΓΕΛ Φιλιππιάδας, 4ο Γυμνάσιο Πρέβεζας, Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας, 2ο Δημοτικό Σχολείο Καναλλακίου)
•  τις εκλεκτές συναντήσεις σχολείων από διάφορα μέρη της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού τα οποία αξιοποίησαν τις δυνατότητες και τα οφέλη του eTwinning εκπαιδευτικού προγράμματος σύμπραξης σχολείων, για να συνομιλήσουν περί αρχαίων θεάτρων, να ανταλλάξουν γνώσεις και ξεναγήσεις, διαδικτυακά αλλά και σε πραγματικό χρόνο και τόπο (το 1ο Γυμνάσιο Γέρακα, το 1ο Γυμνάσιο Μεσσήνης και το ICS Palazzo Salinari di Montescaglioso με το πρόγραμμα «The ancient theaters echo in their silence», το 4ο Γυμνάσιο Πρέβεζας, το Αρσάκειο Ιωαννίνων, το Αρσάκειο Εκάλης, το Αρσάκειο Τιράνων και το Γυμνάσιο IISS «O. M. Corbino» Siracusa με το πρόγραμμα «Ας υιοθετήσουμε ένα αρχαίο θέατρο»)
• τις συγκινητικές ξεναγήσεις σε σπουδαίους αρχαιολογικούς χώρους από μαθητές, σε μαθητές με ειδικές ανάγκες και μαθητές πολυπολιτισμικών σχολείων (Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος-Pierce)
• την παρουσίαση της ιστορίας και της αρχιτεκτονικής αρχαίων θεάτρων με θεατρικό τρόπο (2ο Γυμνάσιο Κω, 9ο Δημοτικό Σχολείο Αλίμου)
• την παρουσίαση αποσπάσματος από την Αισχύλεια τραγωδία «Επτά επί Θήβας» ανασυντεθειμένου με αρχαιοελληνική προσωδιακή εκφορά και μουσική εισαγωγή με ανακατασκευασμένο μουσικό αυλό (Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο)
• τη σύνδεση του αρχαίου θεάτρου με τη διονυσιακή λατρεία και τη δημιουργία του κρασιού (4ο Γυμνάσιο Δράμας)Με ευφάνταστο τρόπο αξιοποιήθηκε από σχολεία η ξενάγηση σε αρχαία θέατρα που δημιούργησαν και πραγματοποίησαν οι μαθητές για τους συμμαθητές τους ή για μαθητές άλλων σχολείων. Έτσι:
• μεταφράστηκε στα αγγλικά το βίντεο που δημιούργησαν οι μαθητές του 1ου ΓΕΛ Κατερίνης για το ελληνιστικό θέατρο του Δίου, προκειμένου να αξιοποιηθεί για την ενημέρωση των ξένων αποστολών που παίρνουν μέρος στη διεθνή δράση «Εν Δίω Ολύμπια»
• πραγματοποιήθηκε από τους μαθητές του 1ου Γυμνασίου Μεσσήνης ξενάγηση στους μαθητές πέντε σχολείων της Μεσσηνίας που παρακολούθησαν το 5ο Διεθνές Νεανικό Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος στο Εκκλησιαστήριο της αρχαίας Μεσσήνης και από τους μαθητές του 7ου Γυμνασίου Βόλου ξενάγηση σε μαθητές του Γυμνασίου Πτελεού και σε μαθητές Δημοτικών Σχολείων του Βόλου
•  δημιουργήθηκε έντυπος οδηγός με ξενάγηση σε αρχαία θέατρα και αρχαιολογικούς χώρους που απευθύνεται σε μαθητές, συγκεκριμένα από μαθητές του 4ου Γυμνασίου Κερατσινίου για μαθητές που θα επισκέπτονται την αρχαία Μεσσήνη, από μαθητές του Βαρβακείου Προτύπου Γυμνασίου για μαθητές που θα επισκέπτονται τον αρχαιολογικό χώρο του Αμφιαρείου Ωρωπού και από μαθητές του ΓΕΛ Ερέτριας για την αρχαία Ερέτρια
• δημιουργήθηκαν, επίσης, έξυπνες ψηφιακές δημιουργίες (Pop Up 3D e-book για το αρχαίο θέατρο Επιδαύρου από το 5ο Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου και e-book με περιλήψεις των αριστοφανικών κωμωδιών, «Πλούτος», «Ειρήνη», «Νεφέλες» από τα σχολεία που συμμετείχαν στο e-Twinning πρόγραμμα «The ancient theaters echo in their silence», το 1ο Γυμνάσιο Γέρακα, το 1ο Γυμνάσιο Μεσσήνης και το ICS Palazzo Salinari di Montescaglioso.Το υπέροχο βίωμα από την «υιοθεσία» αρχαίων θεάτρων ορισμένα σχολεία επέλεξαν να το μεταγγίσουν στην τοπική κοινωνία κάνοντας πράξη την πρόταση του Διαζώματος για τη διοργάνωση εκδηλώσεων από τα σχολεία που συμμετείχαν στη δράση με τον τίτλο: «Τα σχολεία υιοθετούν. Η κοινωνία αγκαλιάζει» (3ο Γυμνάσιο Καβάλας, 2ο Γυμνάσιο Κω, Αρσάκειο Γυμνάσιο Πατρών, 3ο Γυμνάσιο Αγρινίου, 1ο Γυμνάσιο Γέρακα, 4ο Γυμνάσιο Πρέβεζας, 4ο Γυμνάσιο Κερατσινίου, 9ο Δημοτικό Σχολείο Αλίμου, Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος-Pierce, Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο, Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας, 1ο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Αμαλιάδας). 

  Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στην αγαστή συνεργασία των σχολείων και των Εφορειών Αρχαιοτήτων οι οποίες έχουν αγκαλιάσει τη δράση διευκολύνοντας τις μαθητικές κοινότητες να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα μέσα στους μαγευτικούς αρχαιολογικούς χώρους και να υλοποιήσουν ακόμα και μεγάλες εκδηλώσεις, όπως είναι το 1ο Μαθητικό Φεστιβάλ Θεάτρου και Μουσικής Δήμου Κω στο ρωμαϊκό ωδείο της Κω (2ο Γυμνάσιο Κω) ή παραστάσεις όπως αυτή στο ρωμαϊκό ωδείο Νικόπολης από το Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας με αφορμή την Ευρωπαϊκή Γιορτή Μουσικής.

  Τέλος, τη φετινή χρονιά παράλληλα με τη δράση «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα» πραγματοποιήθηκε και η δράση «Οι μαθητές μας ξεναγούν στα αρχαία θέατρα» η οποία προτάθηκε από τα Υπουργεία, Παιδείας και Πολιτισμού σε συνεργασία με το Διάζωμα και την ΕΡΤ Α.Ε. Οι μαθητές των σχολείων που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα δημιούργησαν ερασιτεχνικά δεκάλεπτα βίντεο μέσα από τα οποία με ευφάνταστο τρόπο παρουσιάζονται η ιστορία και η λειτουργία αρχαίων θεάτρων. Αξιοποιήθηκε το υλικό από την ιστοσελίδα του Διαζώματος καθώς και ο εκπαιδευτικός φάκελος του Υπουργείου Πολιτισμού «Αρχαίο θέατρο στον κύκλο του χρόνου». Όπως προανήγγειλε η ΕΡΤ, το σύνολο του οπτικοακουστικού υλικού θα αξιοποιηθεί από τηλεοπτικές εκπομπές και την ιστοσελίδα της. Βραβεία απέσπασαν το Μουσικό Σχολείο Λάρισας για το αρχαίο θέατρο Λάρισας (1ο βραβείο), το 2ο Γυμνάσιο Χανίων για το αρχαίο θέατρο Απτέρας (2ο βραβείο) και το Γυμνάσιο Βελισσαρίου για το αρχαίο θέατρο Δωδώνης (3ο βραβείο). Ιδιαίτερη μνεία απέσπασαν το 2ο Δημοτικό Σχολείο της Ιερής Πόλεως Μεσολογγίου, το Γυμνάσιο Θουρίας και το Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Βόλου.

  Μαίρη Μπελογιάννη

  Φιλόλογος, Δρ. αρχαιολόγος

  Υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Διαζώματος