“Για μένα η πολιτική ήταν δώρο στην ζωή μου!”

Συνέντευξη στην εφημερίδα “Χρόνος της Κομοτηνής”,
Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2008

Δήμος Μπακιρτζάκης

Ένα μεγαλόπνοο εγχείρημα που έχει σαν στόχο την αναστύλωση και λειτουργία των αρχαίων θεάτρων στην Ελλάδα, ξεκινά ο πρώην υφυπουργός πολιτισμού Σταύρος Μπένος, μέσω της ίδρυσης της κυβερνητικής οργάνωσης «Διάζωμα». Με περισσότερα από 200 ιδρυτικά μέλη, μεταξύ των οποίων ο δήμαρχος Αθηναίων Νικήτας Κακλαμάνης, ο συντοπίτης μας Θανάσης Γκαιφύλλιας, δήμαρχοι, νομάρχες, καλλιτέχνες και άλλοι, η οργάνωση «Διάζωμα» βρίσκεται στην πρώτη φάση ολοκλήρωσης του καταστατικού.

Ο κ. Μπένος που αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή προκειμένου να αφιερωθεί αποκλειστικά στο εγχείρημα αυτό, που φυσικά έχει σαν αντικείμενο και το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας, μίλησε στο ράδιο Χρόνος 87,5fm για την προσπάθεια αυτή. Πριν παραθέσουμε όμως σημεία της συνέντευξης αξίζει να θυμηθούμε σταθμούς της καριέρας στου Σταύρου Μπένου. Εξελέγη βουλευτής Μεσσηνίας με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. στις εκλογές του 1990, του 1993, του 1996, του 2000 και βουλευτής Β’ Αθηνών στις εκλογές του 2004. Μετέχει στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων και στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος της Βουλής. Εξελέγη Δήμαρχος Καλαμάτας στις εκλογές του 1978, του 1982 και του 1986. Διετέλεσε υφυπουργός Πολιτισμού στην τελευταία κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου και υπουργός Πολιτισμού, υπουργός Αιγαίου και υφυπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης στις κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη.
Σταθμοί στα κυβερνητικά του καθήκοντα ήταν η δημιουργία και ενίσχυση δικτύων τέχνης, η προώθηση του προγράμματος “Ποιότητα για τον Πολίτη”, η λειτουργία του 1502 για την τηλεφωνική εξυπηρέτηση των πολιτών που βραβεύτηκε από τον Ο.Η.Ε., τα “Γραφεία του Πολίτη” στο Αιγαίο, η ανάδειξη της νησιωτικότητας του Αρχιπελάγους και η ίδρυση και λειτουργία των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) από τις Κοινότητες, τους Δήμους και τις Νομαρχίες. Εκλεγμένο μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. από το 1990 έως το 2004. Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Συντονιστής Περιβάλλοντος από τον Ιούνιο έως και το Νοέμβριο του 2006. Μέλος της Επιτροπής Προγράμματος του Κινήματος με αντικείμενο το “Νέο Μοντέλο Διακυβέρνησης”. Ο Σταύρος Μπένος άνοιξε την καρδιά του αποκάλυψε τους στόχους της μη κυβερνητικής οργάνωσης της οποίας ηγείται, ενώ κλήθηκε να σχολιάσει και την πολιτική στιγμή, της οποίας πρωταγωνιστούσε για πολλά χρόνια.

Tο «Διάζωμα» είναι η μη κυβερνητική οργάνωση στην οποία κ. Μπένο ηγείστε αυτή την στιγμή. Είναι μία προσπάθεια η οποία γίνεται για την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων;
-Για την αναστύλωση και λειτουργία των αρχαίων θεάτρων. Αυτή θα είναι η αποστολή του συλλόγου «Διάζωμα». Αυτή την στιγμή έχει ολοκληρωθεί το καταστατικό και ολοκληρώνεται η συζήτηση με τα ιδρυτικά μέλη που θα είναι περίπου 200. Θα είναι ένα δίκτυο πολιτών σε όλη την Ελλάδα χωρισμένοι σε 3 ενότητες. Η μία κοινότητα έχει την προέλευσή της από την επιστημονική κοινότητα των αρχαίων θεάτρων, δηλαδή αρχαιολόγοι, αναστηλωτές. Η δεύτερη κοινότητα προέρχεται από τον καλλιτεχνικό χώρο, όπου έχουμε συμμετοχή κορυφαίων δημιουργών της χώρας μας και η τρίτη κοινότητα είναι αυτό που ονομάζουμε «τοπικές κοινωνίες». Δηλαδή συμμετοχή της αυτοδιοίκησης και ενεργών πολιτών που ασχολούνται δραστήρια με τις τοπικές υποθέσεις και στην προκειμένη περίπτωση την δικιά μας, έχουν μεγάλη αγάπη για τα αρχαία θέατρα.

Από πότε ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια κ. Μπένο;
-Με τον κ. Γκαϊφύλλια είχαμε μιλήσει και πριν 3-4 χρόνια, αλλά οι δουλειές της πολιτικής δεν μου άφηναν χρόνο, γιατί ένα τέτοιο εγχείρημα θέλει να αφιερωθείς ολοκληρωτικά. Τώρα λοιπόν που δεν έχω αυτές τις δουλειές, το ξαναζεστάναμε, του δώσαμε μεγαλύτερη ορμή και κινητικότητα. Πλέον θα αφιερωθώ σε αυτό και θα εργαστώ αρχικά για την ολοκλήρωση αυτής της πρώτης φάσης, που σας βεβαιώνω ότι δεν είναι καθόλου εύκολη, γιατί το να μιλάς στην Ελλάδα με όλες αυτές τις προσωπικότητες δεν είναι εύκολο. Μετά θα μπούμε πια στα πρακτικά ζητήματα του συλλόγου. Η αξία αυτού του εγχειρήματος είναι ότι πρέπει να συζητήσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι που αποτελούν θα έλεγε κανείς σάρκα από την σάρκα αυτού του μεγάλου εγχειρήματος, δεν έχουν ποτέ κουβεντιάσει μεταξύ τους, δεν έχουν αναδείξει τα προβλήματα, δεν έχει δοθεί μία δυναμική στο μεγάλο αυτό θέμα, γι’ αυτό παραπαίει άλλωστε. Έχουμε 130 θέατρα σε όλη την χώρα, από τα οποία γύρω στα 10-15 είναι σε λειτουργία υποτυπώδη, μεταξύ των οποίων και το της Μαρώνειας, ορισμένα είναι σε ερειπιώδη κατάσταση και υπάρχουν και πολλά που δεν έχουν ακόμη ανασκαφεί.

Διετελέσατε και υφυπουργός Πολιτισμού κ. Μπένο και κάποιοι θα μπορούσαν να σας προσάψουν την κατηγορία ότι δεν ασχοληθήκατε όσο έπρεπε με το αρχαίο θέατρο Μαρώνειας.
-Εντάξει, θα μπορούσαν να πούνε και πολλά ακόμα, αλλά εγώ από την μακρά μου διαδρομή στην δημόσια ζωή, έχω πειστεί ότι δεν πρέπει να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Το κράτος έχει πεπερασμένες δυνατότητες και ακριβώς το ότι διαμορφώνεται αυτή η κίνηση, έχει σκοπό να δημιουργήσει μία δυναμική και να φέρει καινούριους ανθρώπους στο προσκήνιο, καινούριες ιδέες, πλήθος εκδηλώσεων γύρω από αυτό το μεγάλο θέμα, οργάνωση μιας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων για να είναι προσιτή η πληροφορία από τον απλό πολίτη μέχρι τον ερευνητή που έχει σχέση με τα θέατρα, αλλά και άντληση πόρων κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα μέσω χορηγιών για το μεγάλο αυτό θέμα, γιατί τα χρήματα που έχει το υπουργείο Πολιτισμού για τα αρχαία θέατρα είναι ελάχιστα.

Άρα πρέπει να πάμε στο παλιό σύστημα των αρχαίων ημών προγόνων, στις χορηγίες;
-Βέβαια και μάλιστα όπως είναι στο καταστατικό, οι χορηγίες προβλέπεται να είναι δύο κατηγοριών. Και οι κλασικές χορηγίες όπως τις γνωρίσαμε από παλιά, αλλά και η μορφή της λαϊκής χορηγίας. Δηλαδή άμα συγκινηθεί ο απλός κόσμος, γιατί εμείς θέλουμε να το κάνουμε μία υπόθεση απλή, λαϊκή, μία αφήγηση καθημερινή του κόσμου. Δηλαδή ο κόσμος είναι πολλές φορές ανυποψίαστος για το τι υπάρχει γύρω, για αυτό το εκπληκτικό απόθεμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Έχουμε συζητήσει και με τον δήμαρχο Αθηναίων τον κ. Κακλαμάνη που θα είναι από τα ιδρυτικά μέλη, ότι θα κάνουμε και δίκτυο πόλεων αρχαίων θεάτρων για να δώσουμε μεγαλύτερη δυναμική και να υπάρχουν και οριζόντιες συνεργασίες. Δηλαδή μπορείτε να σκεφθείτε ότι θα έχουμε δύο κατηγορίες εκδηλώσεων. Η μία θα αφορά το κάθε θέατρο ξεχωριστά.
Ας πούμε για το θέατρο Μαρώνειας θα οργανώσουμε πλήθος οργανώσεων που θα αφορούν το συγκεκριμένο θέατρο αφενός για την ευαισθητοποίηση του κόσμου, την υποκίνηση, την γνώση, την σύνδεση με το τοπικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά θα κάνουμε και οριζόντιες εκδηλώσεις συνολικά για το δίκτυο των αρχαίων θεάτρων.

Θα είναι από τις προτεραιότητες το θέατρο της Μαρώνειας κ. Μπένο;
-Αυτό είναι απολύτως προφανές για δύο λόγους. Και για την αξία που έχει ως μνημείο, αλλά και για την ακριτική του θέση.

Στη μη κυβερνητική οργάνωση «Διάζωμα», θα συμμετέχουν και άλλοι αιρετοί και πως θα επιχορηγείται η οργάνωση;
-Τα ιδρυτικά μέλη είναι περί τους 30 δημάρχους και 4-5 νομάρχες. Όσον αφορά την χρηματοδότηση, δεν θα επιδιώξουμε καμία επιχορήγηση από το κράτος. Δεν έχει νόημα μία πολύ μικρή πίτα να αρχίσεις να διεκδικείς για να την μοιράσεις. Εμείς θέλουμε να φέρουμε πόρους στο κράτος. Δηλαδή εμείς θα απευθυνθούμε κυρίως σε προγράμματα διεθνή, έξω από την χώρα μας δηλαδή και κυρίως και πάνω από όλα να δώσουμε περιεχόμενο με τον θεσμό της χορηγίας. Εκεί θα στραφούμε κυρίως και θα είμαστε εγγυητές της καλής και χρηστής διαχείρισης αυτών των χρημάτων. Θέλουμε δε, γιατί και οι προσωπικότητες που συμμετέχουν πιστεύω θα δώσουν αυτό το προφίλ στον σύλλογό μας, προκειμένου να πειστούν οι ιδιώτες ότι αν θα δώσουν έστω και ένα ευρώ, θα πιάσει τόπο για τον σκοπό που το θέλουν.

Εμείς να ευχηθούμε καλή επιτυχία σε αυτό το εγχείρημα και να σας πάμε στα δύσκολα κ. Μπένο, στα τεκταινόμενα της πολιτικής.
-Ξέρετε εγώ έχω ήδη πάρει κάποιες αποστάσεις από την πολιτική και δεν θα μου είναι εύκολο να σας παρακολουθήσω στην τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα.

Θα ήθελα να μου πείτε τους λόγους της παραίτησης από την πολιτική ζωή του τόπου, ενός ανθρώπου που χρόνια διετέλεσε σε καίριες θέσεις, από την αυτοδιοίκηση μέχρι τα ανώτερα κοινοβουλευτικά έδρανα και διετέλεσε και υπουργός.
-Ήμουν σε μία στιγμή πολύ μεγάλης δραστηριότητας, πήρα μέρος και πολύ ενεργά στην προεκλογική περίοδο, μάλιστα ήμουν εκ των ανθρώπων που ήταν πολύ κοντά στην προεκλογική καμπάνια και των συντακτών του προγράμματος για τις πυρόπληκτες περιοχές. Η αποχώρησή μου από την πολιτική ήταν μία θετική πράξη. Δεν ήταν επειδή κουράστηκα ή πικράθηκα. Τίποτα από όλα αυτά. Ίσα – ίσα που για μένα η πολιτική ήταν δώρο στην ζωή μου και όπως δήλωσα όταν έφυγα, ήταν μεταξύ των άλλων ότι με έκανε και καλύτερο άνθρωπο. Απλώς δεν ήθελα να βιώσω την καμπύλη της φθοράς που είναι νομοτελειακή. Για κάτι που έζησα τόσο καλά, ήθελα να φύγω εξίσου καλά και ένα από τα κίνητρά μου βεβαίως ήταν και το «Διάζωμα». Ήθελα να απελευθερωθώ από τις δουλείες της πολιτικής προκειμένου να δοθώ ψυχή και σώμα σε αυτό τον μεγάλο στόχο.

Ποιες είναι αυτές οι μεγάλες δουλείες τις οποίες ανέχονται πολλοί συνάδελφοί σας και φθάνουν μέχρι της ηλικίας των συνταξιοδοτήσεων μπορώ να πω και βρίσκονται ακόμη στην Βουλή;
-Η μεγαλύτερη είναι η εξάρτηση.

Τι ενοχλεί δηλαδή; Η υπακοή στην γραμμή του κόμματος, ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, το ότι ο βουλευτής δεν μπορεί να αρθρώσει ελεύθερα την άποψή του γιατί έχει την δαμόκλειο σπάθη του κόμματος από πίσω;
-Κοιτάξτε, αυτά νομίζω ότι είναι λιγάκι υπερβολικά. Ισχύει και αυτό που λέτε, αλλά και από την άλλη την μεριά τα πολιτικά στελέχη της χώρας είτε είναι στον χώρο της αυτοδιοίκησης, είτε είναι στο χώρο του κοινοβουλίου, είτε οπουδήποτε αλλού, είναι πολύ φυσικό να έχουν μία πειθαρχία ανάλογα με τον χώρο από τον οποίο προέρχονται. Δεν γίνεται διαφορετικά και είναι συνεχώς μία ισορροπία την οποία ο καθένας διαμορφώνει ανάλογα με την προσωπικότητά του, ως πού φθάνει η ελευθερία και τα θέματα της συνείδησής του και ως πού πρέπει να είναι πειθαρχημένος σε σχέση με τα μορφώματα στα οποία υπάγεται και ανήκει. Αυτό ξέρετε είναι μία συνεχής εσωτερική πάλη και διαμάχη που στο τέλος – τέλος προσδιορίζει και τον κάθε πολιτικό. Δεν είναι αυτό η κατ’ εξοχήν δουλεία στη πολιτική. Η κατ’ εξοχήν δουλεία είναι τα πελατειακά συστήματα, είναι τα συστήματα που πιέζουν τους πολιτικούς και πολλές φορές τους εκτρέπουν από το κυρίως έργο τους.

Ποια είναι τα συστήματα αυτά που δεν τα καταγγέλλουν οι πολιτικοί μας;
-Είναι τόσο προφανή, ιδιαίτερα στις τοπικές κοινωνίες είναι πιο προφανή. Και ας πάρουμε την περίπτωση ενός δημάρχου. Ο δήμαρχος έχει μπροστά του μία πόλη που έχει διάφορες δυνάμεις που συγκρούονται μεταξύ τους, συμφέροντα μικρά, μεγαλύτερα, φίλους, συγγενείς, ο καθένας θέλει να προωθήσει κάτι που δεν συνδυάζεται πάντα με το δημόσιο συμφέρον, αλλά έχει και προσωπική ιδιοτέλεια. Αν ο δήμαρχος μπει ως διαιτητής ανάμεσα σε αυτά, χάθηκε. Αν δεν μπορέσει να εκφράσει το όραμα της πόλης τους και τα όνειρα των πολιτών του είναι χαμένος από χέρι. Το ίδιο ισχύει και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Αλλά αυτή είναι η σημαντική μάχη, όχι αυτή που λέγαμε πριν, για την σχέση δηλαδή εξάρτησης από το κόμμα του κάθε βουλευτή. Είναι ο ίδιος πώς μπορεί να απελευθερωθεί από αυτές τις δουλείες που είναι παρούσες και αμείλικτα παρούσες στην καθημερινότητα της πολιτικής και μπορεί να είναι αντιμέτωπος με όνειρα. Εγώ επιτρέψτε μου να πω ότι πέρασα πολύ καλά στην πολιτική γιατί έβαζα απέναντί μου μεγάλα και ονειρικά πράγματα που πολλά από αυτά κατάφερα να τα πραγματοποιήσω. Ελπίζω να γίνει το ίδιο και με το «Διάζωμα».

Θα ήθελα να μου κάνετε ένα σχόλιο για το σημερινό ΠΑΣΟΚ. Ήσασταν στο παλιό ΠΑΣΟΚ, στο ανανεωτικό ΠΑΣΟΚ, τώρα το ΠΑΣΟΚ τι φυσιογνωμία θα έχει;
-Αν θα μπορέσει να εκφράσει το ΠΑΣΟΚ το σημερινό την εποχή μας, δηλαδή να είναι καινοτόμο και παραλλήλως να επιστρέψει το αξιακό φορτίο το οποίο χάθηκε κάπου στον δρόμο από την μακρά περίοδο διακυβέρνησης, δηλαδή και στο επίπεδο το ιδεολογικό και το ηθικό, αναταχθούν τα πράγματα δηλαδή, αυτό είναι το τρίπτυχο της επιτυχίας. Δηλαδή από την μία μεριά να συνδεθεί με την ιστορία του και με τις παραδόσεις και με τις αξίες τους αφενός και αφετέρου να εκφράσει την σύγχρονη εποχή. Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα, είναι πολύ δύσκολο. Αν όμως καταφέρει να το κάνει αυτό ο Γιώργος Παπανδρέου, αυτό είναι και το κλειδί της επιτυχίας.

Για την κυβέρνηση της ΝΔ ποιο είναι το σχόλιό σας;
-Εγώ περίμενα πολύ περισσότερα πράγματα από τη ΝΔ και από τον πρόεδρό της. Γέρασε και κουράστηκε πριν την ώρα της. Και ξέρετε ποιο είναι το κακό; Σκέφτομαι καμιά φορά και προσπαθώ να μπω στην θέση του πρωθυπουργού μας, λέω να κοιτάξει πίσω του τι μεγάλο έχει αφήσει σε αυτή την χώρα ή τι μεγάλο σχεδιάζει γι’ αυτή την χώρα. Φοβάμαι ότι θα είναι η πρώτη περίοδος που μία κυβέρνηση που πήρε πολύ ισχυρή πλειοψηφία από τον ελληνικό λαό, δεν θα αφήσει κάτι οραματικό.

Η ΝΔ από την πλευρά της λέει ότι βάζουμε τις υγιείς αυτές βάσεις για να καταφέρουμε κάτι μεγάλο.
-Δεν το βλέπω, δεν έχω δει πουθενά ισχυρές τέτοιες βάσεις ούτε στην οικονομία, ούτε στους θεσμούς πολύ περισσότερο που εκεί το σύστημα κατά την γνώμη μου πάσχει πάρα πολύ, ούτε στο κοινωνικό κράτος, δεν βλέπω να έχει γίνει κάτι σπουδαίο.

Αν και βλέπω ότι έχετε αποξενωθεί από την πολιτική και αυτό το βλέπω και από την κουβέντα που κάναμε, πιο εύκολα μιλάτε για το «Διάζωμα» παρά για τους πολιτικούς.
-Βέβαια.

Να ευχηθούμε καλή επιτυχία στο όλο εγχείρημα και πιστεύω ότι θα σας δούμε και εδώ στην Κομοτηνή.
-Συντομότατα.

Σας ευχαριστούμε πολύ.