Καλαμάτα: Από την Ανασυγκρότηση στην Πρωτοπορία
Όταν η καινοτομία συναντά την αγάπη για τον τόπο: Η επιτυχία της Εβροφάρμα φωτίζει τον Έβρο
Να σας τα πούμε; Τα Διαζωματικά Κάλαντα και το Ημερολόγιο Εκδηλώσεων για το 2025
Πρόσκληση ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο διαγωνιστικό μέρος του προγράμματος «Ακούμε τους Νέους 2025»
«ΕΒΡΟΣ-ΜΕΤΑ». Ξεκινά η υλοποίηση της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης του Έβρου
«Αν σταθείς στην παραλία της Καλαμάτας, δεν μπορεί να μη ζηλέψεις τους κατοίκους της»
Για την Καλαμάτα θέλω να πιάσω το θέμα λίγο ανάποδα. Να ξεκινήσω από τη Μεσσήνη, γιατί εκεί με το «Διάζωμα» είχα μια από τις πιο δυνατές εμπειρίες της ζωής μου. Όχι μόνο επειδή γνώρισα αυτό το μοναδικό αρχαιολογικό χώρο, αλλά γιατί γνώρισα τον ανασκαφέα της, το σπουδαίο αρχαιολόγο Πέτρο Θέμελη. Ο Θέμελης βρίσκεται στο σκάμμα από το 1962 και για τη Μεσσήνη λέει ότι μοιάζει με μια νέα κοπέλα 25 χρονών. «Η Μεσσήνη στήθηκε από την αρχή με φοβερή αγωνία, λέει ο Πέτρος Θέμελης. «Έπρεπε να βρω συνεργάτες, να στήσουμε την ανασκαφή, να την εντάξουμε στα μεγάλα έργα, στα κοινοτικά προγράμματα αλλά δεν επαναπαύτηκα σε αυτά. Οι γραφειοκρατικές δομές του υπουργείου με ανάγκασαν να αποταθώ σε πολλούς ιδιώτες. Ο χώρος θέλει μια ανοιχτή πρόταση. Να είναι ανοιχτό μουσείο. Να υπάρχει ένα μέρος στεγασμένο και να εκτίθενται βαριά πράγματα που δεν κλέβονται. Θέλω να κάνουμε μια πρόβα τζενεράλε αυτής της νέας αντίληψης που με έχει συνεπάρει. Να γίνει ο αρχαιολογικός χώρος, δημόσιος χώρος και μουσείο. Το κλειδί της δουλειάς δεν είναι να είσαι ένας ευφυής αρχαιολόγος. Είναι να αγαπάς τη δουλειά, να μεταδίδεις με απλό τρόπο αυτό που εσύ ξέρεις και αισθάνεσαι στους βοηθούς σου για να τους παθιάσεις. Ακόμα και τους εργάτες, και τους τεχνίτες». Η Μεσσήνη σου μεταδίδει την αίσθηση ενός ζωντανού, ρέοντος χώρου. Ο Πέτρος Θέμελης δε σταματά να μάχεται και να υποστηρίζει την έννοια των ανοιχτών χώρων, των προσβάσιμων στο κοινό λέγοντας ότι «Όλα γίνονται, ρέουν, εξελίσσονται, τίποτα δεν είναι κονσέρβα, ένας αρχαιολογικός χώρος δεν τελειώνει ποτέ, τον φτιάχνεις συνέχεια αλλάζει και οι επισκέπτες γίνονται τακτικοί. Αν πας σε ένα χώρο που είναι παγιωμένος αιώνες τί να τον κάνεις; Κέρδος είναι να έρχονται σε έναν αρχαιολογικό χώρο συνεχώς και να βλέπουν τη διαδικασία της ανασκαφής, της συντήρησης. Πρέπει να είσαι ανοιχτός στις συνεργασίες και να δίνεις δικαιώματα μελέτης και δημοσίευσης στους συνεργάτες σου και σε ξένους συνεργάτες. Πιστεύω πρέπει να είμαστε ανοιχτοί». Τα χέρια του Πέτρου Θέμελη είναι δυνατά, χέρια ανθρώπου που του αρέσει και δουλεύει με το χώμα, με αποχαιρέτησε λέγοντας γελώντας , «είμαι ακόμα στο σκάμμα και μου αρέσει. Αγαπώ το ύπαιθρο, το χώμα, δε βαριέμαι ποτέ. Κάθε φορά που είμαι στην Αθήνα αδημονώ να πάω στη Μεσσήνη. Είναι μια δουλειά που με γεμίζει. Είναι ένα μέρος που μου αρέσει πολύ. Είναι το έργο με το οποίο έχω συνδέσει όλη τη ζωή μου».
Αν σταθείς στην παραλία της Καλαμάτας, δεν μπορεί να μη ζηλέψεις τους κατοίκους της. Αυτό το αίσθημα το έχω κάθε φορά που μπαίνω στην πόλη με το αυτοκίνητο, φαίνεται ο κόλπος και στο βάθος ο επιβλητικός Ταΰγετος ρίχνει τη σκιά του, γλύφοντας την άμμο. Η Καλαμάτα είναι από τις πιο εντυπωσιακής ομορφιάς πόλεις στην Ελλάδα, για τα νερά, τους καρπούς, την ποικιλομορφία της φύσης, την εναλλαγή των εικόνων. Είναι ευλογημένος τόπος, που όπως λένε οι παλιοί, ό,τι ρίχνεις φυτρώνει. Θα μπορούσε να συντηρείται ανεξάρτητα, δεν έχει ανάγκη κανέναν. Έχει έργα υποδειγματικά, χρωστάει στον παλιό της δήμαρχο Σταύρο Μπένο την εξαιρετική ανάπλασή της και είναι το μέρος που πραγματικά το μόνο που θέλεις είναι να κάνεις ποδήλατο στην παραλία. Ποτέ δε θα σταματήσει να με εντυπωσιάζει η εικόνα των ανθρώπων που τα καλοκαιρινά απογεύματα κάνουν ένα τσακ!, περνάνε τον παραλιακό κόλπο και κάνουν μια βουτιά, στρέφουν προς την πόλη το βλέμμα και περιβάλλονται από την απίθανη φύση.
Η Καλαμάτα πέρα από την πολύ πλούσια ιστορία της, είχε την τύχη να έχει έναν άνθρωπο σαν τη Βίκυ Μαραγκοπούλου στο τιμόνι του πρώτου φεστιβάλ σύγχρονου χορού που έγινε το 1995 στην Ελλάδα, ενός φεστιβάλ που ήταν μια μοναδική εμπειρία, ένας αληθινός πόλος έλξης για τους λάτρεις της τέχνης. Στο φεστιβάλ είδαμε απίθανα πράγματα, δεν το πιστεύαμε καλά – καλά, ότι τα βλέπαμε, τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του χορού. Κανένας άλλος δεν κατάφερε, ούτε καν στην Αθήνα, να παρουσιάσει τόσο συγκροτημένα το σύγχρονο χορό.
Η Καλαμάτα έγινε πόλη-πρότυπο επειδή μια ομάδα τριαντάρηδων της εποχής τους, γύρω στο ’80, πίστεψαν ότι μπορούν να φτιάξουν μια πόλη οραματική, με πίστη στο περιβάλλον και τον πολιτισμό και τα κατάφεραν. «Για μένα η Καλαμάτα», λέει ο Σταύρος Μπένος «είναι μια απόπειρα με ένα κομμάτι διανοουμένων της πόλης για να αποδείξουμε ότι όταν έρχεται ο πολιτισμός και η αισθητική στο κέντρο της πολιτικής ζωής, τα πράγματα φωτίζονται. Είναι το αντίδοτο της ασχήμιας του λαϊκισμού». «Το κατοικείν», λέει ο Πέτρος Θέμελης, «σημαίνει ότι εκεί έχεις τα συναισθήματά σου, τις αγάπες σου και το χώρο που σε γεμίζει».
Η Καλαμάτα είναι μια από τις πιο γοητευτικές σύγχρονες πόλεις. Αλλά και μια πόλη που εξίσου σε γοητεύει με τη μυθολογία και την ιστορία της. Από τον Όμηρο και την αναφορά του στις Φαρές, τις περιηγήσεις του Παυσανία, που συναντά τις πηγές αλμυρού νερού, από τα ίχνη αιώνων μέχρι την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία των διατηρητέων κτηρίων της Καλαμάτας, στα οποία έχουν επιδράσει τα νεότερα ευρωπαϊκά ρεύματα, ο γερμανικός κλασικισμός, η ιταλική αναγέννηση, η art nouveau, αλλά και η αθηναϊκή κλασική αρχιτεκτονική. Η επαφή της πόλης με το δυτικό πολιτισμό δημιούργησε μια σημαντική πολιτιστική κληρονομιά στην Καλαμάτα.
Σήμερα η Καλαμάτα καμαρώνει για το Δημοτικό Ωδείο, τη Σχολή Χορού και το Εικαστικό Σχολείο, για το Μέγαρό της και τη Δημοτική βιβλιοθήκη. Κοιτάζοντας στον εικοστό πρώτο αιώνα, το μέλημά της είναι να βάλει έναν ακόμα κρίκο στην παλαιά και σπουδαία πολιτιστική της αλυσίδα.
Info: «Ελλάδα από το Α ως το Ω», το επόμενο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην Καλαμάτα και προβάλλεται την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου στις 21:00, στο κανάλι της Cosmote TV, Cosmote History
Κείμενο: Αργυρώ Μποζώνη
Email: [email protected]
