Το Ίδρυμα Μποδοσάκη παρουσιάζει το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα
Η κλιματική κρίση στο επίκεντρο της 7ης συνάντησης του Άνω Διαζώματος
«ΔΕΣΜΟΙ. Χαρτογραφώντας ιστορίες που μας συνδέουν με τον Έβρο» – Ένα νέο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για τον Έβρο
3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας
Passion/Πάθος: Το 4o Musikaloy Festival
Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010 η πρώτη εκδήλωση της δράσης του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ «ΞΕΚΙΝΑΜΕ» στο αρχαίο θέατρο Φθιωτίδων Θηβών. Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τη συνάντησή μας με τους πολίτες της περιοχής της Νέας Αγχιάλου στις 10 το πρωί στο δημαρχείο.
Στο αρχαίο θέατρο Φθιωτίδων Θηβών ή Μικροθηβών φθάσαμε στις 10.30 (με πούλμαν που είχε διαθέσει ο δήμαρχος Ηλίας Καραπατάκης), όπου μας περίμενε η αρχαιολόγος κα Βάσω Αδρύμη, η οποία είναι διευθύντρια του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών και υπεύθυνη των ανασκαφών.Ο κόσμος διατάχτηκε στο τμήμα εκείνο των κερκίδων που έχει αποκαλυφθεί, προκειμένου να ενημερωθεί από την κα Αδρύμη για την ιστορία του θεάτρου, καθώς και το ανασκαφικό πρόγραμμα. Οι στιγμές ήταν γεμάτες συναισθηματική φόρτιση, γιατί η γοητευτική αφήγηση της κας Αδρύμη λειτούργησε ως θεατρικό αναλόγιο σε ένα χώρο που έχουν περάσει 2.300 χρόνια για να ξαναζωντανέψει.
«Το θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της αρχαίας πόλης των Φθιωτίδων Θηβών στο βόρειο φυσικό πρανές του λόφου Κάστρο ανατολικά του σημερινού χωριού Μικροθήβες και σε απόσταση 4 χλμ νότια από το σημερινό δήμο Νέας Αγχιάλου» είπε μεταξύ άλλων η κα Αδρύμη και συνέχισε :
«Το Θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών είναι Ελληνιστικό. Υπάρχει όμως και Ρωμαϊκή φάση, καθώς έγιναν μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις για να μετατραπεί το Θέατρο σε Αρένα. Ίσως υπήρχε και παλαιότερη φάση του τέλους του 4ου αι. π.X., όπως υπαινίσσεται η παρουσία νομισμάτων, η στρωματογραφημένη κεραμική, καθώς και ένα τμήμα πώρινου κίονα.
Στην Ελληνιστική φάση ανήκουν: οι βαθμίδες των εδωλίων από ηφαιστειακό λίθο (15), οι 8 κλίμακες ανόδου που χώριζαν το κυρίως θέατρο σε 9 κερκίδες, το πλακοστρωμένο διάζωμα και οι αναλημματικοί τοίχοι των παρόδων. Τα εδώλια έχουν ύψος 0,33μ., μήκος 1,40μ. και πλάτος 0,60μ.
Στη Ρωμαϊκή εποχή ανήκουν: το κτίριο της σκηνής που αποτελείται από 4 δωμάτια με υπόγειο, ένα διάδρομο ανάμεσά τους και το προσκήνιο με μια μνημειακή διώροφη κιονοστοιχία από κίονες με ιωνικά κιονόκρανα και βάσεις, τα παρασκήνια, η περιμετρική κάλυψη του αποχετευτικού αγωγού της ορχήστρας, το προστατευτικό στηθαίο γύρω από την ορχήστρα με εδώλια σε β΄ χρήση, πάνω στα οποία ήταν στερεωμένα προστατευτικά κιγκλιδώματα και σκιάδια. Για να μετατραπεί το θέατρο σε αρένα, χρειάστηκε εκτός από τα προστατευτικά μέτρα, να διευρυνθεί η ορχήστρα, πράγμα που επιτεύχθηκε με την αφαίρεση μιας σειράς καθισμάτων, μάλλον των προεδρικών. Η Ελληνιστική ορχήστρα δεν ερευνήθηκε ανασκαφικά. Στο τέλος των Ρωμαϊκών χρόνων, στην Παλαιοχριστιανική περίοδο, πάνω στο θέατρο, έγινε μια μεταγενέστερη κατασκευή ενός μονόχωρου κτιρίου.
Με μέγιστη χωρητικότητα 3.000 θεατών, το Θέατρο των Φθιωτίδων Θηβών, φιλοξενούσε παραστάσεις αρχαίου δράματος, μουσικούς αγώνες, και κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή θηριομαχίες και αγώνες μονομάχων.
Η θέση του αρχαίου θεάτρου στο πρανές του λόφου «Κάστρο» που εξασφάλιζε πολύ καλή ακουστική λειτουργία, σε συνδυασμό με την άπλετη θέα που αντίκριζαν οι θεατές στη «χώρα» της πόλης και το λιμάνι της –την Πύρασο- στον Παγασητικό κόλπο, καθώς και στο περίφημο Κρόκιο πεδίον, καθιστούν το οικοδόμημα βασικό μάρτυρα της αισθητικής, της ευμάρειας και της δύναμης της «λαμπροτάτης πόλης» των Φθιωτίδων Θηβών.
Το Θεάτρο των Φθιωτίδων Θηβών εντοπίστηκε και ερευνήθηκε το 1992 και το 1993 με βάση τις πληροφορίες των περιηγητών του 19ου αι. (W. Leake), των πληροφοριών του F. Stählin. Επίσης ενισχυτικό επιχείρημα της παρουσίας αρχαίου θεάτρου ήταν και η εύρεση από τους Δ. Θεοχάρη και Γ. Χουρμουζιάδη (1970) μιας επιτύμβιας στήλης με την επιγραφή “BAKXIOΣ ΔIONYΣIOΣ” και ενός πήλινου τραγικού προσωπείου που θεωρήθηκαν ενδείξεις για την ύπαρξη καλλιτεχνικής ζωής στην πόλη των Φθιωτίδων Θηβών.
Αφορμή για την έναρξη των εργασιών στο θέατρο ήταν η απόφαση του ΝΑΤΟ να εγκαταστήσει δεξαμενές καυσίμων για τον πόλεμο του Ιράκ, καθώς και η εναντίωση των αρχαιολόγων, αφού διαθέταμε τα παραπάνω στοιχεία για την ύπαρξη αρχαίου θεάτρου στο σημείο αυτό. Έτσι λοιπόν ζήσαμε το παράδοξο να χρηματοδοτηθούν οι ερευνητικές τομές για την αποκάλυψη του θεάτρου από τα χρήματα του πολέμου.
Η έρευνα στο χώρο του θεάτρου δεν έχει ολοκληρωθεί και φυσικά δεν έχουν γίνει αναστηλωτικές επεμβάσεις. Μόνο μια κεντρική τομή έγινε για να εντοπισθεί και να επιβεβαιωθεί η ύπαρξή του. Ζητούμενο της έρευνας σήμερα είναι η πλήρης αποκάλυψη του σημαντικού αυτού μνημείου, το οποίο εν συνεχεία χρήζει αναστηλωτικών έργων, με σκοπό να καταστεί επισκέψιμο στο κοινό, αλλά και να φιλοξενήσει παραστάσεις αρχαίου δράματος και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Το γεγονός ότι το μνημείο έχει κατασκευαστεί εξ’ ολοκλήρου από ντόπιο ηφαιστειακό λίθο, ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό υλικό το οποίο δεν έχει υποστεί λιθοθηρεία, ενδείκνυται για την μελλοντική αναστήλωση και εν συνεχεία χρήση του μνημείου, ως θεάτρου.»
Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν το απόγευμα στις 7.30 στο Δημαρχείο της Νέας Αγχιάλου, όπου η κα Αδρύμη παρουσίασε το χρηματοδοτικό πρόγραμμα των εργασιών αποκάλυψης του αρχαίου θεάτρου. Η πρώτη φάση των εργασιών χρηματοδοτείται με προγραμματικές συμβάσεις ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας και το Δήμο Νέας Αγχιάλου με τα ποσά των 50.000 και 30.000 ευρώ αντίστοιχα. Η κα Αδρύμη ανακοίνωσε ότι στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών θα οργανώσει επισκέψεις σχολείων την άνοιξη του 2011 και ενδεχομένως, ανάλογα με την πρόοδο της εργασιών, μια συμβολική παράσταση το καλοκαίρι.
Ακολούθησε ομιλία του προέδρου του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ κου Σταύρου Μπένου με θέμα : «Ο ρόλος των πολιτών στην προστασία των μνημείων». Ο κ. Μπένος, αφού ευχαρίστησε τον παριστάμενο δήμαρχο της Νέας Αγχιάλου κο Ηλία Καραπατάκη και την αντινομάρχη Πολιτισμού κα Εύη Αδαμάκη-Τζαβέλλα για την συνεισφορά των φορέων τους, έκανε έκκληση στους παρισταμένους να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα δυναμικό κοινωνικό μέτωπο που θα μεριμνήσει για τη συνεχή ροή των εργασιών και της χρηματοδότησης μέχρι την πλήρη αποκάλυψη του μνημείου. Επίσης ανακοίνωσε ότι το ΔΙΑΖΩΜΑ έχει ήδη ανοίξει τον κουμπαρά του αρχαίου θεάτρου Μικροθηβών και κάλεσε τους πολίτες της περιοχής να πάρουν μέρος στη μεγάλη προσπάθεια ανάδειξης του μνημείου και με την οικονομική τους συνεισφορά. Αμέσως μετά ζήτησε να παρέμβει η ψυχή της διοργάνωσης και τέως πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Νέας Αγχιάλου κος Ευθύμιος Τσάμης και ανακοίνωσε ότι καταθέτει στον κουμπαρά του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ για το αρχαίο θέατρο των Μικροθηβών το ποσό των 3.000 ευρώ, που είναι ένα μέρος των αποδοχών του ως προέδρου του δημοτικού συμβουλίου. Ακολούθησαν σύντομες παρεμβάσεις πολιτών, οι οποίοι ανακοίνωσαν ότι καταθέτουν τα παρακάτω ποσά:
Ηλίας Καραπατάκης, δήμαρχος Ν. Αγχιάλου 300 ευρώ
Σύλλογος Γυναικών Ν. Αγχιάλου 500 ευρώ
Φώτης Ζεμπέκης, νομαρχιακός σύμβουλος 200 ευρώ
Γιώργος Ταβέλης, αντιπρόεδρος Φιλοπρόοδου
Συλλόγου Ν. Αγχιάλου 100 ευρώ
Ευαγγελία Βλαχάκη-Ταβέλη, γιατρός 100 ευρώ
Ιωάννης Τερψιάδης, συνταξ. δημοτ. υπάλληλος 100 ευρώ
Πολιτιστικός Σύλλογος Σούρπης ΟΙ ΝΗΕΣ 100 ευρώ
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Μπένος είπε μέσα σε κλίμα συγκίνησης ότι τώρα εκπληρώνονται οι προσδοκίες του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, τώρα γίνεται το μεγάλο ξεκίνημα με πρωταγωνιστές τους πολίτες και ζήτησε να διατηρηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον όλων μέχρι την ολοκλήρωση του έργου.
Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα από το τοπικό μουσικό σύνολο «ΙΑΜΒΟΣ».
Η δράση «ΞΕΚΙΝΑΜΕ» συνεχίζεται την επόμενη Παρασκευή 1η Οκτώβρη 2010 με αντίστοιχη εκδήλωση στην Τρίπολη για το αρχαίο θέατρο Ορχομενού Αρκαδίας.
Θα ακολουθήσουν ομόλογες εκδηλώσεις σε 15 θέατρα μέχρι το τέλος του 2011.