Το ταξίδι μας: Πολιτιστική διαδρομή Θεσσαλίας

Σχετικά Θέατρα

Η  Περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν από τις πρώτες περιφέρειες που διέκριναν τη δυναμική και την προοπτική που μπορεί να φέρει ο σχεδιασμός ενός επώνυμου, ολιστικού προγράμματος πολιτιστικής ανάπτυξης στην περιοχή της.

Το ταξίδι ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2013, όταν πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση ανάμεσα στον  Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, κ. Κώστα Αγοραστό και τον πρόεδρο του Διαζώματος, κ. Σταύρο Μπένο. Στη διάρκεια της συνάντησης τέθηκε πρώτη φορά επι τάπητος η συνεργασία των δυο φορέων πάνω στη δημιουργία μιας βιωματικής περιηγητικής διαδρομής στα κυριότερα πολιτιστικά μνημεία της Θεσσαλίας. Αντικείμενο της συνάντησης υπήρξε επίσης, η διερεύνηση της δυνατότητας υποστήριξης της διαδρομής αυτής, μέσω μίας Ολοκληρωμένης Εδαφικής Επένδυσης από το τότε «νέο» ΕΣΠΑ 2014-2020 (βλ. εδώ).

Οι πρώτες προτάσεις από πλευράς Διαζώματος διατυπώθηκαν πολύ σύντομα. Όπως μπορείτε να δείτε και σε σχετικό κείμενο που συνέταξε τότε η κα Μπέττυ Χατζηνικολάου, πρ. διευθύντρια ΕΟΤ και δυναμικό μέλους του Διαζώματος, οι πόροι της  Θεσσαλίας είχε επισημανθεί,  ότι «είχαν τη δυναμική να οδηγήσουν την Περιφέρεια στην ανάληψη της πρωτοβουλίας  για την περαιτέρω  αξιοποίησή τους, μέσα από τη δημιουργία ενός επώνυμου προϊόντος πολιτιστικού τουρισμού. Ενός καινοτόμου προϊόντος που θα  συνομιλούσε με άλλους παραγωγικούς κλάδους της Θεσσαλίας, καθώς  και τη σύγχρονή της πολιτιστική παραγωγή».

Το Μάρτιο του 2014 πραγματοποιήθηκε μια πολύ παραγωγική σύσκεψη στην έδρα της Περιφέρειας, μεταξύ του περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κώστα Αγοραστού, του προέδρου του Διαζώματος κ. Σταύρου Μπένου και ιδρυτικών μελών του σωματείου, του Προϊστάμενου της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Πολιτισμού,  κ. Παναγιώτη Νταή, καθώς και υπηρεσιακών στελεχών. Αντικείμενο της ήταν ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών της θεματικής διαδρομής, η οποία θα περιλάμβανε τα αρχαία θέατρα που βρίσκονται στη Θεσσαλία, καθώς και άλλα σημαντικά πολιτιστικά μνημεία (προϊστορικά ή βυζαντινά). Στόχος όλων ήταν  η διαδρομή αυτή να αποτελέσει  ένα καινοτόμο και επώνυμο προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, ικανό να αναδείξει την Θεσσαλία σε στοχευμένο και αναγνωρίσιμο προορισμό διεθνώς. Της σύσκεψης ακολούθησε συνέντευξη τύπου στην οποία ανακοινώθηκε επίσημα από τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας η έναρξη σχεδιασμού αυτού του πρωτοποριακού αναπτυξιακού προγράμματος, αλλά και η συνεργασία του σε αυτό με το ΔΙΑΖΩΜΑ (βλ. εδώ).

Τον Σεπτέμβριο του 2014 το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ», θέλοντας να τιμήσει την εκπεφρασμένη βούληση της Περιφέρειας Θεσσαλίας για τη συγκρότηση προγράμματος Πολιτιστικής Διαδρομής πραγματοποίησε τις εργασίες της έβδομης – Ζ΄ Γενικής του Συνέλευσης στον Βόλο και τη Λάρισα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν παρούσα σ΄ αυτή την κορυφαία εκδήλωση του σωματείου για την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων της (βλ. εδώ).

Λίγους μόνο μήνες μετά, το Δεκέμβριο του 2014, το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020, θα λάμβανε και την απαραίτητη έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (βλ. εδώ, 287 κ.ε.) προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίησή του.

Το ΔΙΑΖΩΜΑ ήταν ανέκαθεν παρόν σε όλες τις προσπάθειες ανάδειξης του πολιτιστικού αποθέματος της Περιφέρειας Θεσσαλίας και ειδικότερα των αρχαίων της θεάτρων, που αποτελούσαν και βασικό κεφάλαιο αυτής της διαδρομής. Τον Μάρτιο του 2016, το «ΔΙΑΖΩΜΑ» και το Megaron Plus, στο πλαίσιο της δυναμικής τους συνεργασίας, διοργάνωσαν τη διάλεξη με θέμα: «Κρυμμένα κοχύλια: Αρχαίο Θέατρο Φθιωτιδων Θηβών». Η εκδήλωση έδωσε ένα πολύ ηχηρό και συμβολικό μήνυμα. Ήταν μια πολυμετοχική εκδήλωση, όπως πολυμετοχική και συμμετοχική ήταν η προσπάθεια ανάδειξης του μνημείου, με θεσμικό κόμβο την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Την εκδήλωση προλόγισε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, κ. Αγοραστός, ο οποίος ανακοίνωσε πως σε στενή συνεργασία τους αρμόδιους φορείς και το ΔΙΑΖΩΜΑ θα δρομολογούσε σύντομα το σχεδιασμό της Πολιτιστικής Διαδρομής στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Ηχηρό παρόν στην εκδήλωση έδωσε επίσης και η τοπική κοινωνία (Φιλάρχαιος Εταιρεία Αλμυρού, Εθελοντική Περιβαλλοντική Ομάδα Αλμυρού «ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ», Φιλοπρόοδος Σύλλογος Νέας Αγχιάλου, Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Βορείων Σποράδων) (βλ. εδώ).

Τον Ιούνιο του 2018 ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας προχώρησε στην έκδοση Πρόσκλησης προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού,  για την υποβολή προτάσεων έργων προς ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιφερειακό επιχειρησιακό πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014 – 2020», με προϋπολογισμό ύψους 7 εκ. ευρώ. Η πρόσκληση αφορούσε στη χρηματοδότηση παρεμβάσεων για την προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Περιφέρειας, με σκοπό την συμβολή της στην τουριστική ανάπτυξη των περιοχών που εντάσσονται στην Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ) της διαδρομής Πολιτισμού – Τουρισμού που περιλαμβάνεται στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας (ΠΕΠΘ). Στα μνημεία περιλαμβάνονταν τα δυο Αρχαία Θέατρα Λάρισας, το Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος, το Αρχαίο Θέατρο Φθιωτίδων Θηβών, οι  νεολιθικοί  οικισμοί Σέσκλου, Διμηνίου, καθώς και το Σπήλαιο της Θεόπετρας (βλ. εδώ). Το Νοέμβρη του ίδιου έτους είχε ήδη υποβληθεί και από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας η συνολική πρόταση για ένταξη του έργου αποκατάστασης του Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας στο ΕΣΠΑ. Σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, ο κ. Αγοραστός έκανε αποδεκτή την πρόταση της αρμόδιας  ΕΦΑ και το Μάρτιο του 2019 ενέταξε στο ΕΣΠΑ το έργο «Αποκατάσταση Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας» με προϋπολογισμό 3,4 εκατ. ευρώ, σηματοδοτώντας επί της ουσίας την έναρξη των εργασιών, που σήμερα είναι σε πλήρη εξέλιξη (βλ. εδώ).
Η συλλογική αυτή προσπάθεια ανάδειξης του θεάτρου Λάρισας έλαβε προ ημερών και μια ευρωπαϊκή διάκριση, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος FINCH (Financing Impact on Regional Development of Cultural Heritage Valorization – Χρηματοδοτικές επιπτώσεις της αξιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιφερειακή ανάπτυξη), όπου επιβραβεύτηκε η προσπάθεια σχεδιασμού, ωρίμανσης, εκτέλεσης και χρηματοδότησης του έργου από διάφορες πηγές (ΕΣΠΑ, χορηγίες – δωρεές, crowdfunding), στην οποία το ΔΙΑΖΩΜΑ διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο (βλ. εδώ).
Τον Απρίλιο του 2020, σε στενή συνεργασία με την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, υπεγράφη από τον κ. Αγοραστό και η έγκριση για την ένταξη του έργου «Στερέωση, Αποκατάσταση κι ανάδειξη Αρχαίου Θέατρο Φθιωτίδων Θηβών» στο ΕΣΠΑ Θεσσαλίας 2014-2020 με το ποσό των  1,9 εκ. ευρώ (βλ. εδώ). Αποτέλεσμα αυτών των προσκλήσεων είναι η προικοδότηση της Ο.Χ.Ε. με έργα πολιτισμού και το άμεσα ορατό αποτέλεσμα είναι η έναρξη των εργασιών  αποκατάστασης  για την απόδοση στο κοινό σε δυο πολύ σπουδαία αρχαία θέατρα στη χώρα, του  Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας και του Αρχαίου Θεάτρου Φθιωτίδων Θηβών.

Με πρωτοβουλία του σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», η πορεία του προγράμματος αποτέλεσε αντικείμενο σε δυο ενημερωτικού χαρακτήρα εκδηλώσεις που  έλαβαν χώρα τον Ιούνιο του 2019 στις πόλεις της Λάρισας και του Βόλου. Θέμα τους ήταν η δρομολόγηση των απαιτούμενων ενεργειών για την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση Διαδρομής Πολιτισμού Τουρισμού στη Θεσσαλία. Στις διαβουλεύσεις αυτές συμμετείχαν ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, οι δήμαρχοι Λαρισαίων, Τρικαίων, Αλμυρού, εκπρόσωποι της εταιρείας «Lever– Σύμβουλοι Ανάπτυξης, εκπρόσωποι φορέων του πολιτισμού και των επιχειρήσεων. (βλ. εδώ)

Σήμερα, το πρόγραμμα είναι σε εξέλιξη.  Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, κος Κώστας Αγοραστός, έχοντας διαγνώσει τη δυναμική της Περιφέρειάς του, με μια σειρά ενεργειών έδωσε στο πρόγραμμα την απαραίτητη ώθηση για να προχωρήσει. Στις 25 Απριλίου 2020 έγινε γνωστή και η έκδοση νέας πρόσκλησης από την Περιφέρεια Θεσσαλίας προς το Υπουργείο Πολιτισμού, η οποία έχει στόχο την ανάδειξη των μνημείων της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης Τουρισμού-Πολιτισμού της Θεσσαλίας με τη χρηματοδότηση έργων πολιτισμού ύψους 13 εκ. ευρώ μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020.

Στο εγκεκριμένο πλέον Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020 προβλέπεται η υλοποίηση μιας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (Ο.Χ.Ε.) που αφορά σε μια Διαδρομή Πολιτισμού – Τουρισμού στη Θεσσαλία, με θεματικό αντικείμενο την αξιοποίηση της πολιτιστικής και της φυσικής κληρονομιάς, ως μοχλό ανάπτυξης τόσο για τις ίδιες τις περιοχές που θα αφορά, όσο και για ολόκληρη την Περιφέρεια. Για την υλοποίηση του οραματικού αυτού που προγράμματος που αλλάζει του ρου της ιστορίας και ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας, προβλέπεται ενδεικτικά προϋπολογισμός ύψους 30 εκατ. Ευρώ.
Για την ενημέρωση του κοινού και των ενδιαφερόμενων για την ΟΧΕ Πολιτισμού – Τουρισμού Θεσσαλίας, η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει δημιουργήσει σχετική ιστοσελίδα, την οποία μπορείτε να επισκεφτείτε, εδώ.

Ας ταξιδέψουμε στην Πολιτιστική διαδρομή Θεσσαλίας

«Ποια είναι η σχέση ανάμεσα σε έναν νεολιθικό οικισμό, ένα αρχαίο θέατρο

και ένα θεαματικό μνημείο της φύσης και κέντρο της ορθοδοξίας;

Αποτελούν και τα τρία πολύτιμες ψηφίδες μιας εμπνευσμένης διαδρομής

που αναδεικνύει το μοναδικό πολιτιστικό αποτύπωμα της Θεσσαλίας».

Περιγραφή

Στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020 προβλέπεται η υλοποίηση μιας Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (Ο.Χ.Ε.) που αφορά σε μια Διαδρομή Πολιτισμού – Τουρισμού στη Θεσσαλία, με θεματικό αντικείμενο την αξιοποίηση της πολιτιστικής ή και της φυσικής κληρονομιάς, προκειμένου να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης τόσο για τις ίδιες τις περιοχές που θα αφορά, όσο και για ολόκληρη την Περιφέρεια. Η «Διαδρομή» προβλέπεται να καλύπτει σημαντικά και αναγνωρισμένα μνημεία της Θεσσαλίας και εκτείνεται χωρικά από την περιοχή της Δυτικής Θεσσαλίας (Τρίκαλα – Μετέωρα) και μέσω της Λάρισας έως την Ανατολική Θεσσαλία (Μαγνησία). Ειδικότερα περιλαμβάνει το σύνολο των Αρχαίων Θεάτρων της Θεσσαλίας και συγκεκριμένα το Αρχαίο Θέατρο Φθιωτίδων Θηβών, το Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδας, το Α΄ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας και το Β΄ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας, καθώς και τα πλέον αξιόλογα μνημεία άλλων ιστορικών περιόδων, κύρια τους νεολιθικούς οικισμούς Σέσκλου & Διμηνίου, το σπήλαιο της Θεόπετρας και την περιοχή των Μονών των Μετεώρων.

Η κύρια Διαδρομή θα εμπλουτιστεί όπου απαιτηθεί και όπως προκύψει από το Επιχειρησιακό Σχέδιο, με άλλους σημαντικούς τόπους πολιτιστικού/φυσικού ενδιαφέροντος, εντός της «ζώνης» της Διαδρομής ή και ως «δορυφόρους» αυτής, προκειμένου να προκύψει ένα Σχέδιο διασύνδεσης και ενιαίας ανάπτυξης και προβολής της, με απώτερο στόχο την αύξηση της επισκεψιμότητας, της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης στη Θεσσαλία.

Πόλοι

O Άξονας της Κύριας Διαδρομής είναι : Κρατικός Αερολιμένας Ν. Αγχιάλου – Μικροθήβες – Δημητριάδα – Λιμάνι Βόλου – Διμήνι – Σέσκλο – Τεχνητή Λίμνη Κάρλα – Λάρισα – Θεόπετρα (μέσω Τρικάλων) – Μετέωρα.

Βασικοί πόλοι για την Διαδρομή Πολιτισμού Τουρισμού αποτελούν τα 4 αρχαία θέατρα της Θεσσαλίας, οι νεολιθικοί οικισμοί Σέσκλο και Διμήνι και το σπήλαιο Θεόπετρας, καθώς και οι Μονές των Μετεώρων.

 Προϋπολογισμός

Προβλέπεται συνολικά το ποσόν των 37 εκατ. ευρώ, που προέρχεται: α) από την έκδοση ξεχωριστών προσκλήσεων για τα αρχαία θέατρα Λάρισας και Μικροθηβών, ύψους 7 εκ. ευρώ και β) από την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (Ο.Χ.Ε.) διαδρομής Πολιτισμού – Τουρισμού στη Θεσσαλία, ύψους 30 εκ. ευρώ.

Μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικά για το πρόγραμμα, μέσα από τη σελίδα του Διαζώματος, εδώ.