Απόφαση για τη χρηματοδότηση υποέργων πολιτισμού μέσω του προγράμματος «Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤοΚ)»

Στις 14 Οκτωβρίου 2020 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η διυπουργική απόφαση για την ρύθμιση της μεταβίβασης και πληρωμής δαπανών από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης σε υποέργα αρχαιολογικής αυτεπιστασίας που εκτελούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Με τη διυπουργική αυτή Απόφαση ανοίγει διάπλατα η ΛΕΩΦΟΡΟΣ για μια νέα οικογένεια ολιστικών προγραμμάτων που απευθύνονται κυρίως σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές.

Πιο συγκεκριμένα η Κοινή Υπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.), με θέμα: «Ρυθμίσεις για τις πληρωμές των δαπανών υποέργων αρχαιολογικής αυτεπιστασίας σε ενταγμένες πράξεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης» (Αριθμό ΦΕΚ: 4507, Τεύχος Β΄, 14-10-2020), που υπογράφουν το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων)  καθορίζει «τον τρόπο χρηματοδότησης των υποέργων αρχαιολογικής αυτεπιστασίας, που έχουν ενταχθεί σε Πράξεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, (μικρά δημόσια έργα, μεγάλα δημόσια έργα και πρωτοβουλίες τοπικών κοινοτήτων CLLD), παράλληλα με τη συλλογική απόφαση (ΣΑ) 014/2 με φορέα χρηματοδότησης το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και με τη συλλογική απόφαση (ΣΑ) 082/1 με φορέα χρηματοδότησης το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ)». Αρμόδια υπηρεσία από πλευράς Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού  είναι Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του ΥΠ.Πο.Α..

Η Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤΟΚ) είναι ένα ιδιαίτερα ισχυρό χρηματοδοτικό εργαλείο, που εφαρμόζεται ως εργαλείο πολιτικής στις αγροτικές περιοχές από τη δεκαετία του ‘ 90 (LEADER), σε αλιευτικές περιοχές από το 2007 και σε 4 Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά  Ταμεία (ΕΔΕΤ)* από το 2014 .  Η  μεθοδολογία της ΤΑΠΤΟΚ εφαρμόζεται σήμερα σε πληθώρα περιοχών και αστικά συγκροτήματα ανά την Ευρώπη, καλύπτει μεγαλύτερο εύρος έργων και δράσεων – όπως έργα τουριστικού/πολιτιστικού ενδιαφέροντος –  και  επιτρέπει στις τοπικές κοινότητες να κάνουν σταθερά βήματα προς πιο αποτελεσματικές μορφές οικονομικής και βιώσιμης ανάπτυξης.

Στη χώρα μας, ειδικότερα, η αξιοποίηση της ΤΑΠΤΟΚ εφαρμόζεται και στον τομέα του πολιτισμού προσφέροντας μια ακόμη πηγή οικονομικής «αιμοδοσίας» στο τιτάνιο έργο της πολιτείας για την συντήρηση και αποκατάσταση της πληθώρας των μνημείων της χώρας μας.

Συγκεκριμένα, το Δεκέμβριο του  2018 πρώτη φορά εγκρίθηκε η ένταξη της αναστήλωσης του Ρωμαϊκού Θεάτρου Χερσονήσου στο τοπικό πρόγραμμα ΤΑΠΤΟΚ, μετά από πρόταση που είχε υποβάλει η ΕΦΑ Ηρακλείου στην Αναπτυξιακή Ηρακλείου στο πλαίσιο της «Πρόσκλησης της Περιφέρειας Κρήτης για την υποβολή προτάσεων Στρατηγικών Τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠ-ΤοΚ) στο πλαίσιο του άξονα 5 (ΕΚΤ) του ΕΠ «Κρήτη» 2014-2020».

Επίσης, το Μάιο του 2019 εγκρίθηκε και η πρόταση για την αποκατάσταση του Αρχαίου Θεάτρου της Πλατιάνας που υπέβαλε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, στο πλαίσιο της πρόσκλησης για το πρόγραμμα «Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020», ΥΠΟΜΕΤΡΟ 19.2: «Στήριξη για την υλοποίηση πράξεων στο πλαίσιο της στρατηγικής ΤΑΠΤοΚ» (πράξεων ιδιωτικού χαρακτήρα) που υλοποιείται από την Αναπτυξιακή Ολυμπίας (ΑΝ.ΟΛ.).

Η παραπάνω Κ.Υ.Α. συνεπώς αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική και συμβολική εξέλιξη, καθώς μετά και τις αλλεπάλληλες προσπάθειες που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια από εκπροσώπους συλλόγων και τοπικούς φορείς για την αξιοποίηση του χρηματοδοτικού αυτού εργαλείου για την ανάδειξη και προστασία των μνημείων της φύσης και πολιτισμού. Πλέον ανοίγει ο δρόμος για τη χρηματοδότηση και άλλων ανάλογων έργων στην Ελλάδα.

Community-led Local Development (CLLD)

*εφαρμογή τεσσάρων Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ): το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).