Οι μαθητές του Εσπερινού Σχολείου Μυτιλήνης «υιοθετούν» το θέατρο της πόλης τους

Την περίοδο  Μαρτίου- Μαΐου 2021, μαθητές/τριες της Β΄  Γυμνασίου, της Γ΄ Γυμνασίου και της Β΄ Λυκείου του Εσπερινού Γυμνασίου Μυτιλήνης με Λυκειακές Τάξεις υλοποίησαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Υιοθεσία αρχαίων θεάτρων. Μαθητές ξεναγούν μαθητές στα αρχαία θέατρα», το οποίο διοργανώνει το σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» «υιοθετώντας» το Αρχαίο Θέατρο της Μυτιλήνης, το οποίο βρίσκεται  απέναντι από το κοιμητήριο της Αγίας Κυριακής, στην περιοχή του  «Συνοικισμού» της πόλης.

Το αρχαίο θέατρο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Λέσβου, αλλά και του αρχαίου κόσμου ευρύτερα. Συνδέεται με την επέκταση της αρχαίας Μυτιλήνης στη στεριά. Η πρώτη φάση της οικοδόμησής του  χρονολογείται στα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια (τέλη 3^ου – αρχές 2^ου αι. π.Χ.). Σήμερα, σώζονται αρχιτεκτονικά μέλη της τελευταίας οικοδομικής του φάσης.

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, το θέατρο της Μυτιλήνης αποτέλεσε το πρότυπο, πάνω στο οποίο βασίστηκε η κατασκευή των μόνιμων – λίθινων θεάτρων της Ιταλίας. Αυτό συνέβη, όταν ο Πομπήιος, έχοντας στενή σχέση με τον Λέσβιο ιστορικό και λόγιο Θεοφάνη, επισκέφτηκε τη Μυτιλήνη το 62 π.Χ και την απάλλαξε από δυσμενείς οικονομικές κυρώσεις. Η πόλη γιόρτασε τον θρίαμβο του Ρωμαίου αυτοκράτορα στο θέατρο. Ο Πομπήιος θαύμασε το θέατρο και έδωσε την εντολή στους αρχιτέκτονές του να το σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν στη Ρώμη ένα αντίγραφό του, μεγαλύτερο όμως και λαμπρότερο.

Αρχιτεκτονικά, το θέατρο διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά των αρχαίων ελληνικών θεάτρων και παρουσιάζει ομοιότητες κυρίως με τα θέατρα της Μ. Ασίας. Το πεταλόσχημο κοίλο του, διαμέτρου 124 μέτρων, σκαμμένο στον βράχο, υπολογίζεται ότι είχε χωρητικότητα 18.000 θεατών. Ήταν καλυμμένο με μαρμάρινα εδώλια, ενώ η ορχήστρα ήταν κυκλική. Υπήρχαν, επιπλέον, δύο καμαροσκεπή  δωμάτια σκαμμένα στον βράχο του κοίλου. Τη σκηνή αποτελούσαν τέσσερις χώροι με κίονες δωρικού και ιωνικού ρυθμού. Δύο διάδρομοι, οι πάροδοι τη διακρίνουν από το κοίλο. Στην προεδρία του κοίλου υπήρχε  θρόνος ο οποίος προοριζόταν αρχικά για τον ιερέα του Απόλλωνα και τελικά για τον ρήτορα- πολιτικό Ποτάμωνα, γιο του φιλοσόφου Λεσβώνακτα.

Στα μέσα του 2ου αι. μ.Χ., δηλαδή στα ρωμαϊκά χρόνια, αφαιρέθηκαν τα μπροστινά εδώλια και κατασκευάστηκε ένας ψηλός αναλημματικός τοίχος, περιμετρικά της ορχήστρας, για να προστατευτούν οι θεατές των χαμηλότερων θέσεων από τα βίαια δρώμενα, καθώς πλέον το θέατρο λειτουργούσε ως αρένα.

Το θέατρο εγκαταλείφθηκε κατά την ύστερη αρχαιότητα, καθώς καταστράφηκε, πιθανότατα, από σεισμό.

Το 1967, το Αρχαίο Θέατρο της Μυτιλήνης ανακηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος και έκτοτε γίνονται σε αυτό αναστηλωτικές εργασίες. Tα τελευταία χρόνια στον χώρο του πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, κυρίως θεατρικές παραστάσεις, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Η αναστολή λειτουργίας όλων των σχολικών μονάδων, αλλά και των αρχαιολογικών χώρων λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, δεν επέτρεψε τη δια ζώσης επίσκεψη στον χώρο του Αρχαίου Θεάτρου της Μυτιλήνης, με αποτέλεσμα η όλη δράση, που διήρκεσε τρεις διδακτικές ώρες, να πραγματοποιηθεί διαδικτυακά. Αρχικά, ήρθαμε σε τηλεφωνική και ηλεκτρονική επικοινωνία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου (ΕΦΑΛΕΣ), με αποτέλεσμα να δοθεί χρήσιμο υλικό στους μαθητές για το Αρχαίο Θέατρο της Μυτιλήνης. Στα μέσα Μαρτίου έγινε μια διαδικτυακή συνάντηση των μαθητών και των καθηγητών με τον αρχαιολόγο, Ιωάννη Κουρτζέλλη της ΕΦΑΛΕΣ, ο οποίος παρείχε στους μαθητές επιστημονικά εμπεριστατωμένες πληροφορίες για το σημαντικό αυτό οικοδόμημα.

Οι μαθητές-ξεναγοί με μια παρουσίαση  power point που δημιούργησαν, αφού ερεύνησαν και βρήκαν πληροφορίες για τη γένεση και τις απαρχές του αρχαίου ελληνικού δράματος,  ως ένα από τα σημαντικά πνευματικά  δημιουργήματα  του ελληνικού  πολιτισμού, παρουσίασαν την ιστορική διαδρομή του μνημείου, καθώς και τις χρήσεις του στο παρελθόν και στη σύγχρονη εποχή. Μετά τη διαδικτυακή περιήγηση ακολούθησε συζήτηση αναφορικά με τη σχέση των μαθητών/τριών με το θέατρο αλλά και, γενικότερα, με άλλους χώρους πολιτισμού.

Παράλληλα, οι μαθητές:

• επιμελήθηκαν τη δημιουργία ηλεκτρονικού διαδραστικού παιχνιδιού στο Kahoot

α/ στα ελληνικά:

https://kahoot.it/challenge/02558677?challenge-id=19ae2e2c-d07a-43e3-a649-8c4b5b75a526_1621532734995,

β/ στα αγγλικά https://kahoot.it/challenge/07663597?challenge-id=19ae2e2c-d07a-43e3-a649-8c4b5b75a526_1621532955515,

γ/ στα φαρσί https://kahoot.it/challenge/08048290?challenge-id=19ae2e2c-d07a-43e3-a649-8c4b5b75a526_1621529838353

δ/ και στα αραβικά https://kahoot.it/challenge/08937466?challenge-id=19ae2e2c-d07a-43e3-a649-8c4b5b75a526_1621532629355,

Αξίζει να αναφερθεί πως για τη μεταγραφή του παιχνιδιού από τα ελληνικά στα αραβικά και στα φαρσί, οι μαθητές συνεργάσθηκαν με παιδιά-πρόσφυγες από την Αλγερία και το Αφγανιστάν υπό την καθοδήγηση των δύο καθηγητριών.

• έβγαλαν φωτογραφίες από το αρχαίο θέατρο της Μυτιλήνης ( κάποιοι μαθητές το επισκέφτηκαν στον ελεύθερο χρόνο τους )
• έγραψαν άρθρο στο ηλεκτρονικό περιοδικό: «Η Εσπερινή Φωνή της Β΄ Γυμνασίου» https://schoolpress.sch.gr/esperinhfvnh/archives/156 με  θέμα το Αρχαίο Θέατρο της Μυτιλήνης, σε μία προσπάθεια προβολής του μνημείου και παρότρυνσης και άλλων συμμαθητών τους να το επισκεφτούν με την πρώτη ευκαιρία.

Η ξενάγηση των μαθητών από τους συμμαθητές τους ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία που προκάλεσε ευχάριστη έκπληξη και ενθουσιασμό στα παιδιά. Γνώρισαν την ιστορία του Αρχαίου Θεάτρου της Μυτιλήνης και μέσα από τη συζήτηση που ακολούθησε, με αφορμή την παραπάνω δράση και το διαδραστικό παιχνίδι, συνειδητοποίησαν την ανάγκη διατήρησης, ανάδειξης και προστασίας των πολιτισμικών μας μνημείων από τη φθορά του χρόνου, αφού αυτά, εκτός του ότι προσδιορίζουν την πολιτισμική ταυτότητα του κάθε τόπου, συνδέονται με την ανάδειξη της πόλης μας.

Στόχος και επιθυμία των εκπαιδευτικών και μαθητών, είναι, όταν το επιτρέψουν οι επιδημιολογικές συνθήκες της πόλης μας, να επισκεφτούν το χώρο του θεάτρου ως σύνολο και να βιώσουν  μία διαφορετική εμπειρία ξενάγησης από τους  μαθητές στον ενεργό ρόλο του ξεναγού, καθώς και να δραματοποιήσουν σκηνές από τις τραγωδίες της «Ελένης» του Ευριπίδη και της  « Αντιγόνης» του Σοφοκλή που διδάσκονται.

Υπεύθυνες καθηγήτριες: Δέσποινα Βερρή Φιλόλογος, Ευθαλία Χατζηδημητρίου Φιλόλογος

Μπορείτε  να δείτε το προφίλ του σχολείου και περισσότερες δράσεις στη σελίδα Generation D