Το Ίδρυμα Μποδοσάκη παρουσιάζει το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα
Η κλιματική κρίση στο επίκεντρο της 7ης συνάντησης του Άνω Διαζώματος
«ΔΕΣΜΟΙ. Χαρτογραφώντας ιστορίες που μας συνδέουν με τον Έβρο» – Ένα νέο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για τον Έβρο
3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας
Passion/Πάθος: Το 4o Musikaloy Festival
Πηγή: H Καθημερινή – Εικαστικά
Toυ Σάκη Ιωαννίδη
Τον περασμένο Μάρτιο το βραβείο Πρίτσκερ, το λεγόμενο «Νομπέλ των αρχιτεκτόνων», απονεμήθηκε στους Γάλλους Αν Λακατό και Ζαν-Φιλίπ Βασάλ. Οχι για τα νέα κτίρια που κατασκεύασαν, αλλά για τα παλιά, τεράστια συγκροτήματα πολυκατοικιών που αναδιαμόρφωσαν στο Παρίσι και στο Μπορντό, τα οποία μετέτρεψαν από ενεργοβόρα σε φιλικά προς το περιβάλλον κτίρια αλλά και σε πιο άνετα και όμορφα για όσους κατοικούν ή εργάζονται εντός τους.
Τον Απρίλιο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωνε την έναρξη του πρώτου συνεδρίου για το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (NEB). Συνδέονται τα δύο, φαινομενικά, άσχετα γεγονότα; Η απάντηση είναι «ναι».
Οι δύο αρχιτέκτονες αποτυπώνουν με το έργο τους μια τάση που θέλει να αναδείξει και να προωθήσει η Κομισιόν: τη σύνδεση της αρχιτεκτονικής και του δομημένου περιβάλλοντος με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Στο μήνυμά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παραδέχτηκε ότι για να γίνει η Ευρώπη μια κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, μειώνοντας τις εκπομπές CO2, δεν αρκεί η πολιτική και η οικονομία. Χρειάζεται, είπε, ο πολιτισμός και η βιωσιμότητα.
Οπως η σχολή του Μπάουχαους απάντησε στις προκλήσεις της εποχής της μέσω του αρχιτεκτονικού μοντερνισμού, σχεδιάζοντας κτίρια με νέα φιλοσοφία και υλικά (γυμνό μπετόν, ατσάλι κ.ά.) για να ανταποκριθεί στη δημιουργία μεγάλων αστικών κέντρων, η Κομισιόν προσπαθεί να δημιουργήσει ένα «νέο Μπάουχαους» που θα προκρίνει νέες, λειτουργικές, φθηνές αλλά όμορφες λύσεις, νέα οικολογικά υλικά και νέες αρχές: τη βιωσιμότητα και τη συμπερίληψη. Στο νέο πολιτισμικό μοντέλο, ο τρόπος ζωής, η κατανάλωση, η οικονομία θα πρέπει να αλλάξουν για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η κλιματική κρίση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όμως ξεκινάει αυτή τη φορά λίγο διαφορετικά.
«Υπάρχει μια στροφή στο σκεπτικό της Κομισιόν», λέει στην «Κ» η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη, συνιδρύτρια και πρόεδρος του World Human Forum. «Ο πολίτης συμμετέχει στον σχεδιασμό του προγράμματος από την αρχή. Είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορούμε να επιβάλουμε αλλαγές συμπεριφοράς από πάνω προς τα κάτω, αλλά πρέπει να βρούμε παραδείγματα πολιτών ή κοινωνικών ομάδων που έχουν μπει σε αυτή τη διαδικασία από μόνοι τους. Υπάρχουν πολλές τέτοιες πρωτοβουλίες και είναι άγνωστες στο ευρύτερο κοινό της Ευρώπης».
Η κ. Μητσοτάκη είναι εδώ και λίγες εβδομάδες μέλος μιας διευρυμένης συμβουλευτικής ομάδας που σύστησε η Κομισιόν για τον σχεδιασμό της νέας πρωτοβουλίας. Στο «High-Level roundtable», όπως ονομάζεται, συμμετέχουν 18 άτομα απ’ όλο τον κόσμο, από επιστήμονες και αρχιτέκτονες μέχρι ακτιβιστές και καλλιτέχνες, με στόχο η νέα πρωτοβουλία να έχει μια ολιστική προσέγγιση.
Πράσινη Συμφωνία
«Είναι μια πρωτοβουλία που μπορεί να προσδώσει μια πολιτιστική ταυτότητα στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, να μην την αφήσει μόνο στον κόσμο της οικονομίας και της πολιτικής, αλλά να τη συνδέσει με τον πολιτισμό και τη συμμετοχικότητα. Το ΝΕΒ πιστεύω ότι έχει τη δυνατότητα μέσω της ολιστικής του προσέγγισης να οδηγήσει τους Ευρωπαίους πολίτες σε μια βαθιά αλλαγή νοοτροπίας, απαραίτητη στην αντιμετώπιση των τόσο κρίσιμων περιβαλλοντικών προκλήσεων», σημειώνει η κ. Μητσοτάκη.
Ως πρώτο βήμα, η Κομισιόν «τρέχει» ένα διαγωνισμό (έως 31 Μαΐου) με χρηματικά έπαθλα για έργα-παραδείγματα που έχουν ολοκληρωθεί στις ευρωπαϊκές χώρες και βρίσκονται κοντά στο πνεύμα της νέας πρωτοβουλίας και για νέες ιδέες από πολίτες ή ομάδες κάτω των 30 ετών. Επειτα, τον Σεπτέμβριο θα ανακοινωθούν πέντε μεγάλα πιλοτικά σχέδια μεγάλης κλίμακας του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους για να φανεί στην πράξη η νέα αλλαγή παραδείγματος. Από την εφαρμογή του προγράμματος μπορούν να ωφεληθούν από αστικά κέντρα μέχρι ολόκληρες περιοχές που είναι σε μετάβαση, π.χ., από τον λιγνίτη σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης.
Τα κτίριά μας, σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν στο μήνυμά της, είναι υπεύθυνα για το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης. Αν καταφέρουμε να μειώσουμε αυτό το ποσοστό, θα κρατήσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου. «Το θέμα δεν είναι να πούμε ότι θα αρχίσουμε να χτίζουμε διαφορετικά τα νέα κτίρια, αυτό θα ήταν το εύκολο», σημειώνει η κ. Μητσοτάκη. «Το ερώτημα είναι τι κάνουμε με τα υφιστάμενα κτίρια, στις πόλεις και στην επαρχία, στα ελληνικά χωριά. Το παλιό πρέπει να πάρει μια νέα ζωή με τη βοήθεια της πολιτείας, αλλιώς θα βρεθούμε σε μια κατάσταση που δεν θα μπορούμε να διαχειριστούμε. Το δόγμα “business as usual” δεν είναι πια επιλογή».
Περισσότερα για τον διαγωνισμό στο https://prizes.new-european-bauhaus.eu.
Μπορείτε να διαβάσετε το δημοσίευμα στην ηλεκτρονική του έκδοση παρακάτω:
