Ο ρόλος του Διαζώματος και οι πολιτιστικές διαδρομές. Η ευκαιρία για τη Στερεά Ελλάδα.

Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα δασοπονίας που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου, διοργάνωσε, την Παρασκευή 20 Μαρτίου & το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015 σε συνεργασία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.) Στυλίδας-Υπάτης, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας & Ευρυτανίας, το Δήμο Λαμιέων και τον Εκπολιτιστικό – Επιμορφωτικό Σύλλογο Υπαταίων «Οι Αινιάνες», επιμορφωτική διημερίδα με θέμα: «Μονοπάτια με θέα το περιβάλλον, το μύθο, την ιστορία και τις παραδόσεις» στην Υπάτη.

Ο κος Παναγιώτης Βλάχος, μέλος του σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» πραγματοποίησε εισήγηση με τίτλο:

«Ο ρόλος του Διαζώματος και οι πολιτιστικές διαδρομές. Η ευκαιρία για τη Στερεά Ελλάδα»

Εισήγηση | Παρουσίαση Παναγιώτη Βλάχου

«Ο ρόλος του Διαζώματος και οι πολιτιστικές διαδρομές. Η ευκαιρία για τη Στερεά Ελλάδα»
Διημερίδα «Μονοπάτια με θέα το περιβάλλον, το μύθο, την ιστορία και τις παραδόσεις»

Υπάτη, 20 & 21 Μαρτίου 2015

1. Δυο λόγια για το Διάζωμα

Ονομάζομαι Παναγιώτης Βλάχος, είμαι νομικός και πολιτικός επιστήμονας και περήφανο μέλος μιας κοινότητας ανθρώπων και ιδεών, μιας Κίνησης Πολιτών. Όπλο τους; Ο πολιτισμός. Ο πολιτισμός της αρχαίας κληρονομιάς μας, αλλά και ο πολιτισμός της καθημερινότητας. Ο πολιτισμός που ενώνει την προσφορά εκατοντάδων ανθρώπων, που με τη σειρά τους παντρεύουν το όραμά τους με το όραμα του ιδρυτή, Σταύρου Μπένου, για να ζωντανέψουν τα μνημεία μας, τα αρχαία μας θέατρα και να τα εντάξουμε στην καθημερινότητά μας.

Ταυτόχρονα, τα ίδια τα μνημεία γίνονται σημεία αναφοράς για να αναδείξουμε την ταυτότητα κάθε τόπου, το περιβάλλον, το σύγχρονο πολιτισμό του, την πνευματική δημιουργία, να δώσουμε ευκαιρίες στην οικονομία να αναπτυχθεί.

Το Διάζωμα, δεν είναι απλά ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που θέλει να προωθήσει τον πολιτισμό. Το πιο σημαντικό ατού του Διαζώματος, που έγινε η αιτία να είμαι μπροστά σας, είναι ότι αλλάζει τη σχέση μεταξύ διοίκησης και πολίτη.

· Ότι μπολιάζει με μια αναγκαία κουλτούρα συνεργασίας την κεντρική με την περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση.

· Ότι υποκινεί τη συνεννόηση και τη συνεργασία και δεν επιβάλλει την ατζέντα της.

· Ότι αφήνει την προσφορά κάθε πολίτη να ωριμάσει, να ανθίσει και να ενταχθεί σε αυτό που οραματίζεται κάθε τοπική ενότητα για το μέλλον της, με άξονα τον πολιτισμό, το πνεύμα, το περιβάλλον, την αειφορία.

· Ότι προωθεί την διαφάνεια και τη χρηστή διοίκηση, χωρίς να ζητά ευρώ από το κράτος.

· Ότι τελικά ειναι μια Κίνηση Πολιτών που παίρνουν στα χέρια τους τα αρχαία θέατρα, συμπράττουν με το κατασυκοφαντημένο μας κράτος, αναδεικνύουν τις μεγάλες δυνατότητες που έχουμε και τελικά εμφυσούν στα μνημεία σύγχρονη πνοή με σεβασμό σε αυτό που ήταν αλλά και με όραμα για αυτό που μπορούν να είναι σήμερα, για τον άνθρωπο, σε μια περίοδο δοκιμασίας ηθικής, αξιακής, κοινωνικής και οικονομικής.

Κατάγομαι από την Καλοσκοπή, την άλλη πλευρά της Οίτης, στους πρόποδες της Γκιώνας, ενώ μεγάλωσα σε μια από τις πιο όμορφες αλλά και πιο φτωχές περιοχές αυτής της μοναδικής Περιφέρειας, το Καρπενήσι. Όσα ακούω σήμερα συνθέτουν ένα μωσαϊκό βιωμάτων και μνήμης, αλλά και ελπίδας.

Ποιός μπορεί να αρνηθεί ότι αυτή εδώ η γη, η Στερεά Ελλάδα είναι ένα χρυσωρυχείο; Ατέλειωτο πράσινο, μοναδική βιοποικιλότητα, ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία παγκόσμιας ακτινοβολίας, προστατευμένοι οικισμοί, τοπική γαστρονομία, παραδόσεις, περιθώρια για υποδομές, αλλά και εργατικοί, ντόμπροι άνθρωποι που είναι η πρώτη ύλη για να επενδύσεις στον εποχιακό πολιτιστικό τουρισμό, που αποτελεί ευκαιρία και πλεονέκτημα μαζί για τον τόπο μας. Κάπως έτσι λοιπόν, αποφάσισα να βοηθήσω τον τόπο μου, τη Στερεά μέσα από το Διάζωμα και τις πολιτιστικές του διαδρομές.

2. Τι είναι οι πολιτιστικές διαδρομές;

Η πολιτιστική διαδρομή είναι ένα επώνυμο τουριστικό προϊόν, ένα προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, το οποίο διαμορφώνεται με βάση ένα συγκεκριμένο συνεκτικό στοιχείο.

· Διαθέτει ένα κεντρικό θέμα, ένα συνεκτικό στοιχείο

· Καλύπτει μια προσδιορισμένη χωρικά περιοχή, πχ τη Στερεά Ελλάδα ή την Ήπειρο

· Αποκτά «τουριστική ταυτότητα» με μια επωνυμία – Brand.

Στόχο έχει να αποτελέσει κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη, που είναι βιώσιμη και οικονομικά και κοινωνικά και περιβαλλοντικά.

Ποιός είναι ο στόχος μιας πολιτιστικής διαδρομής; Προφανώς δεν είναι να ενώσει μόνο τα αρχαία θέατρα και τα μνημεία, αλλά:

· Να προσελκύσει επισκέπτες στην συγκεκριμένη περιοχή

· Να δημιουργήσει ευκαιρίες στις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς προϊόντων και υπηρεσιών, που δραστηριοποιούνται στην συγκεκριμένη περιοχή. ώστε να αυξήσουν τα έσοδά τους

· Να προσελκύσει νέες επενδύσεις.

· Να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο.

· Ακόμη και να εξασφαλίσει πόρους για τη συντήρηση των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων.

Τι περιέχουν οι πολιτιστικές διαδρομές;

1. Αξιοθέατα και συναφείς υποδομές : μνημεία, μουσεία, χώροι περιήγησης και υποδομές υποστήριξης αυτών προσπελάσιμες και συντηρημένες, κλπ

2. Υποδομές σύνδεσης επί μέρους σημείων & περιήγησης: οδικό δίκτυο, μονοπάτια πεζοπορίας, ποδηλατόδρομοι , συγκοινωνίες , πεζόδρομοι, διαδρομές μέσα στους οικισμούς, προσπελάσιμες και συντηρημένες,

3. Επιχειρήσεις που προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες, εμπλουτίζονται με καινοτόμες υπηρεσίες, και συμμετέχουν σε δίκτυο για την διαχείριση της διαδρομής.

Τα παραπάνω προτείνονται από πολλούς μελετητές, που έχουν ασχοληθεί με τον ελληνικό τουρισμό, έχουν συμπεριληφθεί στο νέο εγκεκριμένο κείμενο του ΣΕΣ/ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς και στην πρόταση του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα- Καινοτομία – ΕΠΑΝΕΚ , συμπεριλαμβάνονται δε στις προτεραιότητες του Υπ. Τουρισμού για την νέα περίοδο 2014-2020. Για παρόμοιες δράσεις έχει μάλιστα προσδιοριστεί η χρήση των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, που προβλέπουν οι κανονισμοί για την νέα περίοδο, κάτι που θα διευκολύνει την διοχέτευση πόρων από τα τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και τα ΠΕΠ για την χρηματοδότησή τους.

Η προσπάθεια αυτή δεν είναι εύκολη όπως αντιλαμβάνεστε.

Η πιο σημαντική της πρόκληση είναι η έμπρακτη συνεργασία, οι αποτελεσματικές συνέργειες μεταξύ των ΟΤΑ, των τοπικών επιχειρηματιών, των φορέων της κεντρικής διοίκησης που θα σχεδιάσουν τη διαδρομή (πχ υπουργεία Τουρισμού, Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, Υποδομών κ Μεταφορών) αλλά και ΜΚΟ, επιχειρηματικών συνδέσμων και άλλων φορέων. Ο ρόλος σας σε αυτήν την προσπάθεια δεν είναι διακοσμητικός, αλλά ουσιαστικός.

Αυτή η σύμπραξη δεν έχει στόχο να δημιουργήσει φαραωνικές ή μεγάλες κατασκευές. Για αυτό και κάθε τοπική κοινωνία έχει την πρωτοβουλία να επεξεργαστεί και να διατυπώσει τις παρατηρήσεις της, ώστε μετά η Περιφέρεια, οι δήμοι, τα επιμελητήρια, οι διάφορες ενώσεις και ΜΚΟ, να αναλάβουν δράση.

Προφανώς η Διαδρομή, δεν θα υπάρχει από μόνη της. Χρειάζεται κάποιον να τη συντηρεί και να την αναβαθμίζει, έναν αποτελεσματικό δηλαδή Φορεά Διαχείρισης. Ο Φορέας ειναι απαραίτητος για να εξασφαλίζει τη βασική επιδίωξη των Διαδρομών: μέσω της οργάνωσης ενός θεματικού «προορισμού» πχ, προσελκύουμε επισκέπτες, «ανοίγουμε» δηλαδή τους χώρους με οργανωμένο τρόπο στον Τουρισμό, που είναι ο κύριος τομέας, όσον αφορά στην αναγνώριση των πολιτιστικών και περιβαλλοντικών πόρων, τη διάδοση της αξίας τους και την εξασφάλιση, όχι μόνο εσόδων για την προστασία και επιβίωσή τους στο μέλλον, αλλά και σημαντικών εσόδων στην τοπική οικονομία. ΄Όμως, στο πλαίσιο της Διαδρομής, συνδέουμε άρρηκτα τον Τουρισμό με την τοπική παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών: με τον πρωτογενή τομέα-τοπικά προϊόντα, τη μεταποίηση, τις τουριστικές επιχειρήσεις, τη ντόπια πολιτιστική παραγωγή.

Είναι φανερό, ότι διαδρομές μπορεί και πρέπει να σχεδιάζονται με βάση τους περιορισμούς, που επιβάλλει η προστασία των πόρων, και με την επιστημονική σοβαρότητα και υπευθυνότητα που απορρέει από τα μνημεία, αλλά και τις τουριστικές ροές.

Στη συνέχεια συντάσσεται μια πρώτη ‘Εκθεση για κάθε μια πολιτιστική διαδρομή από μια ολιγομελή Ομάδα Σχεδιασμού. Η Ομάδα αυτή καταγράφει τα διάφορα αξιοθέατα, που θα περιληφθούν στη Διαδρομή (αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία όλων των εποχών, ιστορικά γεγονότα, κλπ ανάλογα με το συνεκτικό θέμα, που θα επιλεγεί) καθώς και θέματα προϊοντικής/ επαγγελματικής φύσης, ώστε να πετύχουμε τη σύνδεση της Διαδρομής με την τοπική επιχειρηματικότητα και παραγωγή του πρωτογενούς τομέα, της μεταποίησης, των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Καταγράφει επίσης τις διάφορες δράσεις/έργα που θα πρέπει να περιληφθούν στο Πρόγραμμα της Διαδρομής.

3. Η πολιτιστική διαδρομή της Στερεάς Ελλάδας

Στην περίπτωση της Στερεάς Ελλάδας, η Διαδρομή μπορεί να έχει ως συνεκτικό στοιχείο τα αρχαία θέατρα (Δελφών, Ορχομενού, Ερέτριας αλλά και θέατρα Καβιρείου και Άσκρης) και τους αντίστοιχους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία. Είναι προφανές, ότι στο υλικό Επικοινωνίας της Διαδρομής θα ενταχθούν και όλα τα άλλα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής, φυσικά και πολιτιστικά.

Οι επισκέψεις θα προβλέπουν ξενάγηση (δια ζώσης ή ηλεκτρονική) σε όλα τα πολιτιστικά αξιοθέατα – στάσεις της Διαδρομής. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται σχετική εξειδικευμένη και εξαντλητική ερμηνεία/πληροφόρηση (έντυπη και ηλεκτρονική), που θα μπορεί να λάβει ο δυνητικός τουρίστας πριν, κατά και μετά την επίσκεψη,

Προφανώς προβλέπονται μελέτες τεχνικές για την αποκατάσταση και ανάδειξη των αρχ. Χώρων, αλλά και έργα υποδομών στους αρχαιολογικούς χώρους, (π.χ. πυροπροστασία, αντικεραυνική προστασία, αποχέτευση ομβρίων, κλπ), καθώς και βελτιώσεις της προσπέλασης και της στάθμευσης σε αυτούς.

Εκτός από τις υποδομές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και τα έργα γενικής υποδομής, που θα απαιτήσει η Διαδρομή θα προβλέπονται επίσης:

· Κατάρτιση αρχικού marketing plan με πρόταση για branding, σχεδιασμός λογότυπου και δημιουργικού της Διαδρομής.

· Σχεδιασμός των μέσων (media plan) για διαφήμιση και δημόσιες σχέσεις, στη βάση των υποδείξεων του marketing plan

· Σχεδιασμός και υλοποίηση ενός «γεγονότος» για την έναρξη της Διαδρομής (launching event) που θα τύχει ευρείας δημοσιότητας

· Αναθεώρηση-επικαιροποίηση του marketing plan περί τα μέσα της προγραμματικής περιόδου (περί το 2007-2008) και συσχετισμός με τον επικοινωνιακό σχεδιασμό της Περιφέρειας (χωρίς να αποτελεί τμήμα αυτής).

· Δράσεις προβολής (διαφημιστικές ενέργειες και ενέργειες δημοσίων σχέσεων) καθ’ όλη τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου, σύμφωνα με το marketing plan.

· Μελέτη για την οργάνωση της συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας στα οφέλη από τη Διαδρομή,

· Συντήρηση και διαρκής ενημέρωση του κόμβου της Διαδρομής και ενδεχόμενη αναθεώρησή του στα μέσα της προγραμματικής περιόδου (προσθήκη γλωσσών, νέο περιεχόμενο κλπ)

· Ανάπτυξη ψηφιακής στρατηγικής επικοινωνίας (μέσω ειδικής μελέτης). Παρακάτω αναλύεται χωριστά το περιεχόμενο και τα έργα που θ’ απαιτηθούν για την ψηφιακή στήριξη και ολοκλήρωση της Διαδρομής

· Συγκοινωνιακή προσέγγιση της σήμανσης και των μικρών βελτιώσεων στην πρόσβαση στους χώρους της Διαδρομής (συνοπτική μελέτη ειδικότητας συγκοινωνιολόγου)

· Κατάρτιση προδιαγραφών για την επιλογή τουριστικού γραφείου ή γραφείων, που θα εκτελεί τη Διαδρομή (και θα διαθέτει το έντυπο υλικό της, ενώ θα προβάλλεται και στον κόμβο της Διαδρομής) και κατάρτιση Πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για Τουριστικά Γραφεία.

· Τέλος , θα πρέπει να προβλεφθεί σύστημα διαχείρισης επισκεπτών στους πιο πολυσύχναστους χώρους και μουσεία και δυνητικά σε όλους τους χώρους της Διαδρομής, όπου δεν υφίσταται.

Μόνο αν η πολιτιστική Διαδρομή αντιμετωπιστεί με τη συγκεκριμένη αντίληψη, ως ένα δηλαδή πλήρες και επώνυμο τουριστικό προϊόν, μπορεί να προσελκύσει τουριστική πελατεία πολιτιστικού τουρισμού στην πράξη (σήμερα η σχετική ζήτηση διακινείται μόνο προς Δελφούς) και να μεγιστοποιήσει τα οφέλη για την τοπική οικονομία και κοινωνία.

4. Τι έχει κάνει το Διάζωμα μέχρι τώρα για τα μνημεία της Στερεάς;

Το Διάζωμα δεν σχεδιάζει μόνο, αλλά υλοποιεί, δρα, κινητοποιεί για παρεμβάσεις που αναζωογονούν τα αρχαία πολιτιστικά μνημεία. Αναθέτει τις απαιτούμενες μελέτες αποκατάστασης για τα αρχαία θέατρα που θα συμπεριλαμβάνονται στη διαδρομή, αξιοποιώντας τα χρήματα που συγκεντρώνονται ειδικά γιαυτό το σκοπό στους «κουμπαράδες» του (ειδικούς τραπεζικούς λογαριασμούς). Θυμηθείτε ότι το ΔΙΑΖΩΜΑ δεν εισπράττει ούτε ευρώ από το κράτος. Στηρίζεται αποκλειστικά σε ιδιωτικές χορηγίες, με τις οποίες χρηματοδοτεί τη δράση του. Έχει αναθέσει μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου Δελφών, τη μελέτη συντήρησης και αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου Ερέτριας, ενώ την τελευταία περίοδο το «ΔΙΑΖΩΜΑ» εργάστηκε πιλοτικά με όλους τους κοινωνικούς εταίρους , καθώς και με τους αρμόδιους φορείς για τη δημιουργία του αρχαιολογικού πάρκου του Ορχομενού Βοιωτίας.

5. Όλα αυτά γίνονται – δεν είναι λόγια. Το παράδειγμα της Περιφέρειας Ηπείρου

Η Περιφέρεια Ηπείρου προωθεί ήδη το πλήρες τουριστικό προϊόν/εμπειρία «Διαδρομή των Αρχαίων Θεάτρων Ηπείρου», με εντάξεις των επί μέρους τμημάτων του (έργων και ενεργειών) στο ΠΕΠ Ηπείρου του ΕΣΠΑ 2007-2013, στο νέο ΠΕΠ του Σ.Ε.Σ 2014-2020, αλλά και με εθνικούς πόρους.

Η Διαδρομή προορίζεται ν’ αποτελέσει ένα εξειδικευμένο και επώνυμο τουριστικό προϊόν, ένα προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, το οποίο διαμορφώνεται με συνεκτικό στοιχείο τα αρχαία θέατρα της Ηπείρου και τους αρχαιολογικούς χώρους, στους οποίους βρίσκονται.

Η πολιτιστική διαδρομή, προϋποθέτει οργάνωση και τοποθέτησή της στη Αγορά, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τουριστικά γραφεία. Προϋποθέτει ακόμη έργα στους αρχαιολογικούς χώρους, έργα υποδομής των χώρων και των γύρω περιοχών (χώροι στάθμευσης, εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, αντικεραυνική προστασία κλπ, παρεμβάσεις στο οδικό δίκτυο, σήμανση, στάσεις ανάπαυλας και θέας κ.ο.κ αλλά και οργανωτικές και εν πολλοίς άϋλες δράσεις, όπως τεκμηρίωση για το έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό και τις ξεναγήσεις, μελέτη μάρκετινγκ, κατάρτιση λογότυπου και δημιουργικού, εκτύπωση εντύπων, εγκατάσταση και λειτουργία ψηφιακών εφαρμογών (κόμβος της διαδρομής στο Διαδίκτυο, ψηφιακή ξενάγηση, κλπ).

Στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος, που σχεδιάζεται σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο (2014-2020) να αποτελέσει Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (Ι.Τ.Ι), προβλέπεται η ένταξη στο συνολικό πρόγραμμα της Διαδρομής:

· των τουριστικών και συναφών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων, που βρίσκονται στην Ήπειρο και μπορούν να δεχθούν και να εξυπηρετήσουν τους επισκέπτες/περιηγητές της Διαδρομής, και

· των τοπικών προϊόντων της Ηπείρου, που θα μπορούσαν να γίνουν γνωστά και να βρουν νέες δυνατότητες προώθησης, μέσω της Διαδρομής.

Επιχειρήσεις και προϊόντα θα διέπονται από συγκεκριμένες προδιαγραφές και κριτήρια και θα έχουν το δικαίωμα να φέρουν/χρησιμοποιούν το λογότυπο της Διαδρομής και να προβάλλουν τη συμμετοχή τους στη Διαδρομή, ως ένα πρόσθετο πλεονέκτημα μάρκετινγκ, ενώ θα προβάλλονται και στον κόμβο της Διαδρομής στο διαδίκτυο.

Οι επιχειρήσεις και οι παραγωγοί προϊόντων, που θα πληρούν τις παραπάνω προδιαγραφές/κριτήρια ανά κλάδο θα συνάψουν, αναφορικά με την τήρησή τους και τις υποχρεώσεις και δικαιώματα, που συνεπάγεται η συμμετοχή τους στη Διαδρομή, σχετικό Σύμφωνο Ποιότητας με την «Ήπειρος Α.Ε», η οποία και έχει επιλεγεί ως Φορέας Διαχείρισης της Διαδρομής.

Αντιλαμβάνεστε λοιπόν, τι σημασία έχει για μια Περιφέρεια με μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, όπως η Ήπειρος και η Στερεά μια τέτοια πρωτοβουλία. Και πως μπορεί κυριολεκτικά να ξυπνήσει το ταλέντο και την εργατικότητα χιλιάδων άνεργων νέων που θέλουν να μείνουν στον τόπο τους.

6. Επίλογος

Έχει σημασία σε μια περίοδο όπου χρειαζόμαστε λύσεις έξω από το κουτί της συμβατικής σκέψης, να δούμε στις πολιτιστικές διαδρομές μια μεγάλη ευκαιρία να δημιουργήσουμε μια αειφόρο αναπτυξιακή ταυτότητα για την Περιφέρειά μας και να δώσουμε τη δυνατότητα στο ανθρώπινο δυναμικό να ενεργοποιηθεί, αξιοποιώντας γνώσεις και όρεξη για δουλειά.

Σε αυτήν μας την προσπάθεια, έχουμε σύμμαχο την Περιφέρεια Στερεάς και το Γραφείο του κ. Περιφερειάρχη, τον οποίο θέλω να ευχαριστήσω για την συνεργασία του. Ευχόμαστε το παράδειγμά του να ακολουθήσουν και οι δήμοι και άλλοι φορείς.

Η προσπάθεια είναι συλλογική και χρειάζεται τις ιδέες και τις προτάσεις όλων, τη συμμετοχή όλων.