Πρόοδος Εργασιών

Γεωφυσικές Έρευνες
Απαλλοτριώσεις
Ανασκαφές
Μελέτες Αποκατάστασης
Εργασίες Αποκατάστασης

Γρήγορη μετάβαση

Αρχαίο θέατρο Ισθμίας

Περιγραφή
Πολυμέσα
Επιστημονικό δελτίο
Χρηματοδοτήσεις
Τα νέα του θεάτρου

Το θέατρο Ισθμίας βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο Ισθμίας, στο Δημοτικό Διαμέρισμα Κυρά Βρύσης, στο Δήμο Κορίνθου. Είναι κτισμένο στο πρανές μιας ρηχής ρεματιάς βορειοανατολικά του πλατώματος του τεμένους του Ποσειδώνα.
Η πρώτη φάση του θεάτρου χρονολογείται στο β΄ μισό του 5ου αι. π.Χ. και είναι σύγχρονη με την κατασκευή του Κλασικού Ναού του Ποσειδώνα και του Κλασικού Σταδίου. Την περίοδο αυτή το θέατρο είχε τρίπλευρο κοίλο και τα μέρη του (εδώλια, σκηνή) ήταν κατασκευασμένα από ξύλο. Η ορχήστρα τοποθετήθηκε στη βάση του κοίλου πολύ κάτω από το επίπεδο της επιφάνειας του εδάφους.

Έναν περίπου αιώνα μετά, το θέατρο ανακατασκευάστηκε. Το κοίλο διευρύνθηκε και απέκτησε καμπύλο σχήμα. Η σκηνή αναμορφώθηκε και κατασκευάστηκε προσκήνιο, του οποίου τα 11 ανοίγματα που δημιουργούνταν ανάμεσα στους πεσσούς στήριξης έκλειναν με περιστρεφόμενες θύρες. Η όλη κατασκευή ήταν από ξύλο και μπορούσε να αποσυναρμολογείται στα μεσοδιαστήματα των εορταστικών περιόδων.

Τα ρωμαϊκά χρόνια, όταν οι αγώνες επέστρεψαν στο ιερό, το κοίλο του θεάτρου διευρύνθηκε κι άλλο, δημιουργώντας μια καμπύλη 214 μοιρών. Η σκηνή ανακατασκευάστηκε, πιθανά για την συμμετοχή του αυτοκράτορα Νέρωνα στους αγώνες του 68/69 μ.Χ.

Τον 2ο αιώνα μ.Χ. έγινε ο σχεδιασμός για μια μεγαλύτερη επέκταση του κοίλου που θα έφθανε ως την κορυφή της ρεματιάς, αλλά το έργο σταμάτησε στις θεμελιώσεις και δεν ολοκληρώθηκε. Το σκηνικό οικοδόμημα απέκτησε ρωμαϊκό scaenae-frons, αλλά το pulpitum διατηρήθηκε ψηλό και στενό. Θόλοι κατασκευασμένοι με συνδετικό υλικό κάλυπταν τις πλευρικές εισόδους (παρόδους) και την κεντρική δίοδο που διέσχιζε τη σκηνή. Δύο κίονες με ιωνικά κιονόκρανα στέκονταν στην ορχήστρα πιθανά ως στηρίγματα υπερφυσικών αγαλμάτων. Πίσω από τη σκηνή υπήρχε μια μεγάλη αυλή που στις δύο πλευρές της είχε ξύλινες κιονοστοιχίες. Την ανατολική και την δυτική πλευρά της αυλής, διέτρεχαν δρόμοι που συνέδεαν το θέατρο με κάποια οικοδομήματα προς βορρά τα οποία δεν έχουν ακόμα αποκαλυφθεί.

Το Θέατρο διατηρείται σε κακή κατάσταση. Δε σώζονται τα εδώλια του, ενώ τμηματικά σώζεται η σκηνή. Επίσης σε τμήμα της σκηνής δεν έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή.

Κίσσας Κωνσταντίνος
Αρχαιολόγος

Ονομασία Μνημείου

Θέατρο αρχαίας Ισθμίας

Κατηγορία

Θέατρο

Σύντομη περιγραφή

Το θέατρο βρίσκεται στο πρανές μιας ρηχής ρεματιάς. Η πρώτη κατασκευή του θεάτρου χρονολογείται στο β΄ μισό του 5ου αιώνα π.Χ. Έναν περίπου αιώνα μετά, το θέατρο ανακατασκευάστηκε. Τα ρωμαϊκά χρόνια το κοίλο του θεάτρου διευρύνθηκε.

Εικόνες - Σχέδια

πρβλ. E.R. Gebhard, The Theater at Isthmia  Chicago, 1973.

Τεκμηρίωση - Βιβλιογραφία

1. E.R. Gebhard, The Theater at Isthmia Chicago, 1973.

2. ERG, “Vitruvius and the planning of the Greek Theater”, in ΚΑΛΛΙΣΤΕΥΜΑ, Essays in Honour of Olga Tzaxou-Alexandri, Athens 2001, pp. 385-394

Θέση

Αρχ. χώρος Ισθμίας, Δ.Δ. Κυρά Βρύσης, Δήμος Κορίνθου, Ν. Κορινθίας.

Χρονολόγηση

Η πρώτη κατασκευή του θεάτρου χρονολογείται στο β΄ μισό του 5ου αιώνα π.Χ.
Έναν περίπου αιώνα μετά, το θέατρο ανακατασκευάστηκε.
Τα ρωμαϊκά χρόνια το κοίλο του θεάτρου διευρύνθηκε. Η σκηνή ανακατασκευάστηκε, πιθανά το 68/69 μ.Χ.
Τον 2ο αιώνα μ.Χ. έγινε ο σχεδιασμός για μια μεγαλύτερη επέκταση, αλλά το έργο σταμάτησε στις θεμελιώσεις και δε ολοκληρώθηκε.

Γενική περιγραφή Μνημείου

Το θέατρο βρίσκεται στο πρανές μιας ρηχής ρεματιάς βορειοανατολικά του πλατώματος του τεμένους του Ποσειδώνα.

Για να δημιουργηθεί ο κατάλληλος χώρος, κατασκάφθηκε η πλευρά του ρέματος και κατασκευάστηκε ένα τρίπλευρο κοίλο για τους θεατές. Η ορχήστρα τοποθετήθηκε στη βάση του κοίλου πολύ κάτω από το επίπεδο της επιφάνειας του εδάφους. Από την πορεία των αγωγών ύδατος που ακολουθούσε τη γραμμή των πρώτων εδωλίων, μπορούμε σήμερα να καταλάβουμε τη διάταξή τους. Η πρώτη αυτή κατασκευή του θεάτρου χρονολογείται στο β΄ μισό του 5ου αιώνα π.Χ. και είναι σύγχρονη με την κατασκευή του Κλασικού Ναού του Ποσειδώνα και του Κλασικού Σταδίου.

Έναν περίπου αιώνα μετά, το θέατρο ανακατασκευάστηκε. Το κοίλο διευρύνθηκε και απέκτησε καμπύλο σχήμα. Η σκηνή αναμορφώθηκε και κατασκευάστηκε προσκήνιο, του οποίου τα 11 ανοίγματα που δημιουργούνταν ανάμεσα στους πεσσούς στήριξης έκλειναν με περιστρεφόμενες θύρες. Η όλη κατασκευή ήταν από ξύλο και μπορούσε να αποσυναρμολογείται στα μεσοδιαστήματα των εορταστικών περιόδων.

Τα ρωμαϊκά χρόνια, όταν οι αγώνες επέστρεψαν στο ιερό, το κοίλο του θεάτρου διευρύνθηκε κι άλλο, δημιουργώντας μια καμπύλη 214 μοιρών. Η σκηνή ανακατασκευάστηκε, πιθανά για την συμμετοχή του αυτοκράτορα Νέρωνα στους αγώνες του 68/69 μ.Χ.

Τον 2ο αιώνα μ.Χ. έγινε ο σχεδιασμός για μια μεγαλύτερη επέκταση του κοίλου που θα έφθανε ως την κορυφή της ρεματιάς, αλλά το έργο σταμάτησε στις θεμελιώσεις και δεν ολοκληρώθηκε. Το σκηνικό οικοδόμημα απέκτησε ρωμαϊκό scaenae-frons, αλλά το pulpitum διατηρήθηκε ψηλό και στενό. Θόλοι κατασκευασμένοι με συνδετικό υλικό κάλυπταν τις πλευρικές εισόδους (παρόδους) και την κεντρική δίοδο που διέσχιζε τη σκηνή. Δύο κίονες ύψους 7,80μ. με ιωνικά κιονόκρανα στέκονταν στην ορχήστρα πιθανά ως στηρίγματα υπερφυσικών αγαλμάτων (12 σπόνδυλοι, τα δύο κιονόκρανα και τμήμα μιας βάσης αποκαλύφθηκαν εντοιχισμένα στο Βυζαντινό Φρούριο του «Εξαμίλιου» Τείχους). Πίσω από τη σκηνή υπήρχε μια μεγάλη αυλή που στις δύο πλευρές της είχε ξύλινες κιονοστοιχίες. Την ανατολική και την δυτική πλευρά της αυλής, διέτρεχαν δρόμοι που συνέδεαν το θέατρο με κάποια οικοδομήματα προς βορρά τα οποία δεν έχουν ακόμα αποκαλυφθεί.

Υπάρχουσα κατάσταση

Το θέατρο διατηρείται σε κακή κατάσταση. Δε σώζονται τα εδώλια του, ενώ τμηματικά σώζεται η σκηνή. Επίσης σε τμήμα της σκηνής δεν έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή.

Έρευνες - Επεμβάσεις

Ανασκάφηκε μεταξύ των ετών 1952-1967, από τους Oscar Broneer και Elisabeth Gebhard

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Λόγω της κακής κατάστασης διατήρησης του θεάτρου δεν είναι δυνατή η χρήση του για εκδηλώσεις.

Ιστορικό σύγχρονων χρήσεων

Το θέατρο δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ για τη διεξαγωγή παραστάσεων.

Πρόσθετες πληροφορίες

Το μνημείο ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στην Αρχαιολογική Υπηρεσία αρμόδια για το Νομό Κορινθίας (ΛΖ΄ ΕΠΚΑ).

Πνευματικά δικαιώματα

ΥΠ.ΠΟ.Τ – KZ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων

Δικαιοδοσία

ΥΠ.ΠΟ.Τ – KZ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων

Γεωγραφικό Πλάτος

37.916424°

Γεωγραφικό Μήκος

22.994347°