Το θέατρο βρίσκεται πλησίον του Ευηνοχωρίου, δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Μεσολογγίου, στον νομό Αιτωλοακαρνανίας.
Το μνημείο ήλθε στο φως κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής της Εθνικής Οδού Αντιρρίου-Ιωαννίνων στην ανατολική κλιτύ του λόφου του Λαφρίου ή Λαφριαίου, όπου βρίσκεται το ιερό της Αρτέμιδος Λαφρίας και του Απόλλωνος Λαφρίου. Οι νεώτερες έρευνες στο μνημείο ξεκίνησαν το 2001 και συνεχίστηκαν έως το 2003, αρχικά σε συνεργασία του Ινστιτούτου της Δανίας με την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία και εν συνεχεία με την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία υπό τη διεύθυνση του Επίτιμου Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠ.ΠΟ, Δρ. Λάζαρου Κολώνα και με τη συμμετοχή του Dr. SØren Dietz, ως εκπροσώπου του Ινστιτούτου της Δανίας. Οι έρευνες συνεχίζονται σήμερα από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Δανίας σε συνεργασία με την τοπική εφορεία αρχαιοτήτων. Η ανασκαφή δεν έχει μέχρι στιγμής ολοκληρωθεί.
Δύο διαφορετικές φάσεις αναγνωρίζονται στην κατασκευή των εδωλίων: οι κατώτερες εννέα σειρές ανήκουν στην πρωιμότερη φάση, ενώ οι λίθοι των υπολοίπων εδωλίων αποτελούν μεταγενέστερη προσθήκη. Η κατασκευή του σκηνικού οικοδομήματος τοποθετείται στην Ελληνιστική περίοδο και φαίνεται ότι είναι σύγχρονη με την δεύτερη φάση των εδωλίων. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο νότιος τοίχος της παρόδου ήταν τμήμα ενός παλαιότερου κτιρίου, το οποίο χρονολογείται πιθανόν στην κλασική περίοδο. Εάν μπορεί να υποστηριχθεί κάτι τέτοιο, αυτό ίσως αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο για την χρονολόγηση της πρωιμότερης φάσης των εδωλίων, αν και κάτι τέτοιο θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από την ανασκαφική έρευνα, η οποία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
Η ορχήστρα είναι σχεδόν τετράγωνη, διαστάσεων 16 μ. Χ 14 μ. περίπου, και μία πάροδος τοποθετείται στο δυτικό άκρο της κατώτερης σειράς των εδωλίων. Οι σειρές των εδωλίων ξεπερνούν τις 20 και πλαισιώνουν τις τρεις πλευρές της ορχήστρας. Για την κατασκευή τους έχουν χρησιμοποιηθεί μεγάλοι ορθογώνιοι ογκόλιθοι. Στο φως έχει έλθει και ένα μεγάλο τμήμα της σκηνής με το προσκήνιο στα ανατολικά της ορχήστρας. Στη σκηνή ενσωματώνεται και ο νότιος τοίχος της παρόδου. Μπροστά από τη σκηνή, η αποκάλυψη ορθογώνιων τόρμων υποδεικνύει την ύπαρξη θυρών προς το προσκήνιο, στο οποίο θα πρέπει να υπήρχαν δώδεκα (12) κίονες ιωνικού ρυθμού, από τους οποίους σώθηκαν μόνο οι έξι (6). Μπροστά από το προσκήνιο αποκαλύφθηκε αγωγός, ο οποίος επικοινωνούσε με τετράγωνη δεξαμενή αποθήκευσης νερού. Περιμετρικά της σκηνής και του προσκηνίου έχει έλθει στο φως ένας μεγάλος αριθμός από κεραμίδες, στοιχείο ενδεικτικό για την ύπαρξη στέγης. Μέχρι στιγμής δεν έχουν εντοπιστεί κλίμακες ανόδου των θεατών προς τα εδώλια. Με βάση τα μέχρι στιγμής ανασκαφικά δεδομένα μπορούμε με κάθε επιφύλαξη να διατυπώσουμε την άποψη ότι η πρωιμότερη χρήση του χώρου ήταν για κάποια μυστηριώδη λατρεία. Αυτό εξηγεί και την τετράγωνη κάτοψη της ορχήστρας. Αυτή η αρχική κατασκευή πιθανόν είχε κάποιον αναλημματικό τοίχο μετά την όγδοη σειρά των εδωλίων. Όταν αργότερα κρίθηκε απαραίτητη η κατασκευή θεάτρου, τότε επεκτάθηκαν οι σειρές των εδωλίων. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι δεν έχουν εντοπιστεί άλλα πιθανά σημεία για την ύπαρξη θεάτρου εντός των τειχών της αρχαίας πόλης. Όλα αυτά τα στοιχεία μένει να επαληθευτούν ή να διαψευστούν από την συνέχιση της έρευνας στο χώρο του «λεγόμενου θεάτρου ή βουλευτηρίου» της αρχαίας Καλυδώνας.
Επείγει στερεωτική παρέμβαση, καθώς τα εδώλια εμφανίζουν έντονες ετοιμορροπίες.
Με δεδομένη την υφιστάμενη κατάσταση του μνημείου επιτρέπεται μόνον η απλή επίσκεψη.
Λ. Κολώνας
Αρχαιολόγος
Αρχαίο θέατρο Καλυδώνας
Θέατρο
Το θέατρο βρίσκεται κοντά στο Ευηνοχώρι, στον νομό Αιτωλοακαρνανίας. Η πρωιμότερη χρήση του χώρου ήταν ίσως για κάποια μυστηριώδη λατρεία. Αυτό εξηγεί και την τετράγωνη κάτοψη της ορχήστρας. Όταν αργότερα κρίθηκε απαραίτητη η κατασκευή θεάτρου, τότε επεκτάθηκαν οι σειρές των εδωλίων. Όλα αυτά τα στοιχεία μένει να επαληθευτούν ή να διαψευστούν από την συνέχιση της έρευνας στο χώρο του «λεγόμενου θεάτρου ή βουλευτηρίου» της αρχαίας Καλυδώνας.
Πλήρης φωτογραφική τεκμηρίωση και σχεδιαστική αποτύπωση των ορατών από παλιά στοιχείων του θεάτρου, καθώς και των νεώτερων που ήλθαν στο φως από τις πρόσφατες ανασκαφές.
– Ευθ. Μαστροκώστας, Καλυδών, ΑΔ 22 (1967), σελ. 320 – ΚΑΛΥΔΩΝ, The Greek-Danish excavations, Kalydon, November 2004 (ενημερωτικό φυλλάδιο)
– SØren Dietz, Lazaros Kolonas, Ioannis Moschos, Maria Stavropoulou-Gatsi, Archaeological field work in ancient Kalydon 2001-2004. First preliminary report in Erik Hallager and Jesper Tae Jensen (eds.) Proceedings of the Danish Institute at Athens, vol. V, Athens 2007, pp. 35-6
Δ.Δ. Ευηνοχωρίου Δήμου Ι. Π. Μεσολογγίου.
Δύο διαφορετικές φάσεις αναγνωρίζονται στην κατασκευή των εδωλίων: οι κατώτερες εννέα σειρές ανήκουν στην πρωιμότερη φάση, ενώ οι λίθοι των υπολοίπων εδωλίων αποτελούν μεταγενέστερη προσθήκη. Η κατασκευή του σκηνικού οικοδομήματος τοποθετείται στην Ελληνιστική περίοδο και φαίνεται ότι είναι σύγχρονη με την δεύτερη φάση των εδωλίων. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο νότιος τοίχος της παρόδου ήταν τμήμα ενός παλαιότερου κτιρίου, το οποίο χρονολογείται πιθανόν στην Κλασική περίοδο. Εάν μπορεί να υποστηριχθεί κάτι τέτοιο, αυτό ίσως αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο για την χρονολόγηση της πρωιμότερης φάσης των εδωλίων, αν και κάτι τέτοιο θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από την ανασκαφική έρευνα, η οποία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
Η ορχήστρα είναι σχεδόν τετράγωνη, διαστάσεων 16 Χ 14 μ. περίπου, και μία πάροδος τοποθετείται στο δυτικό άκρο της κατώτερης σειράς των εδωλίων. Οι σειρές των εδωλίων ξεπερνούν τις 20 και πλαισιώνουν τις τρεις πλευρές της ορχήστρας. Για την κατασκευή τους έχουν χρησιμοποιηθεί μεγάλοι ορθογώνιοι ογκόλιθοι. Στο φως έχει έλθει και ένα μεγάλο τμήμα της σκηνής με το προσκήνιο στα Α. της ορχήστρας. Στη σκηνή ενσωματώνεται και ο νότιος τοίχος της παρόδου. Μπροστά από τη σκηνή η αποκάλυψη ορθογώνιων τόρμων υποδεικνύει την ύπαρξη θυρών προς το προσκήνιο, στο οποίο θα πρέπει να υπήρχαν δώδεκα (12) κίονες ιωνικού ρυθμού, από τους οποίους σώθηκαν μόνο οι έξι (6). Μπροστά από το προσκήνιο αποκαλύφθηκε αγωγός, ο οποίος επικοινωνούσε με τετράγωνη δεξαμενή αποθήκευσης νερού. Περιμετρικά της σκηνής και του προσκηνίου έχει έλθει στο φως ένας μεγάλος αριθμός από κεραμίδες, στοιχείο ενδεικτικό για την ύπαρξη στέγης. Μέχρι στιγμής δεν έχουν εντοπιστεί κλίμακες ανόδου των θεατών προς τα εδώλια. Με βάση τα μέχρι στιγμής ανασκαφικά δεδομένα μπορούμε με κάθε επιφύλαξη να διατυπώσουμε την άποψη ότι η πρωιμότερη χρήση του χώρου ήταν για κάποια μυστηριώδη λατρεία. Αυτό εξηγεί και την τετράγωνη κάτοψη της ορχήστρας. Αυτή η αρχική κατασκευή πιθανόν είχε κάποιον αναλημματικό τοίχο μετά την όγδοη σειρά των εδωλίων. Όταν αργότερα κρίθηκε απαραίτητη η κατασκευή θεάτρου, τότε επεκτάθηκαν οι σειρές των εδωλίων. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι δεν έχουν εντοπιστεί άλλα πιθανά σημεία για την ύπαρξη θεάτρου εντός των τειχών της αρχαίας πόλης. Όλα αυτά τα στοιχεία μένει να επαληθευτούν ή να διαψευστούν από την συνέχιση της έρευνας στο χώρο του «λεγόμενου θεάτρου ή βουλευτηρίου» της αρχαίας Καλυδώνας
Επείγει στερεωτική παρέμβαση, καθώς τα εδώλια εμφανίζουν έντονες ετοιμορροπίες.
Το μνημείο ήλθε στο φως κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής της Εθνικής Οδού Αντιρρίου-Ιωαννίνων στην ανατολική κλιτύ του λόφου του Λαφρίου ή Λαφριαίου, όπου βρίσκεται το ιερό της Αρτέμιδος Λαφρίας και του Απόλλωνος Λαφρίου. Οι εργασίες διεκόπησαν και η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία διεξήγαγε σωστική ανασκαφή, η οποία αποκάλυψε σειρές ορθογώνιων λίθων που έχουν κάτοψη σχήματος Π. Σε μία σύντομη αναφορά του 1967 το μνημείο ταυτίστηκε με «βουλευτήριο» (Ευθ. Μαστροκώστας, ΑΔ 22 (1967), 320). Οι νεώτερες έρευνες στο μνημείο ξεκίνησαν το 2001 και συνεχίστηκαν έως το 2003 αρχικά σε συνεργασία του Ινστιτούτου της Δανίας με την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία και εν συνεχεία με την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία υπό τη διεύθυνση του Επίτιμου Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠ.ΠΟ, Δρ. Λάζαρου Κολώνα και με τη συμμετοχή του Dr. SØren Dietz, ως εκπροσώπου του Ινστιτούτου της Δανίας. Οι έρευνες συνεχίζονται σήμερα από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Δανίας σε συνεργασία με την τοπική εφορεία αρχαιοτήτων (ΛΣΤ. Ε.Π.Κ.Α. Μεσολογγίου). Η ανασκαφή δεν έχει μέχρι στιγμής ολοκληρωθεί.
Απλή επίσκεψη
Το μνημείο ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στην αρχαιολογική υπηρεσία αρμόδια για το νομό Αιτωλοακαρνανίας (ΛΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. Μεσολογγίου), ενώ τα δικαιώματα της δημοσίευσης έχουν από κοινού ο Dr. S. Dietz, ως εκπρόσωπος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Δανίας στην Αθήνα, και η κα Μ. Σταυροπούλου-Γάτση, ως διευθύντρια της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Το μνημείο ανήκει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Πολιτισμού και στην αρχαιολογική υπηρεσία αρμόδια για το νομό Αιτωλοακαρνανίας (ΛΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. Μεσολογγίου).
38.371426°
21.531122°
| Όνομα | Ημερομηνία | Ποσό (€) |
|---|---|---|
| ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Singelijn ΠΟΛΗΣ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ | 24/12/2018 | 205.00 |
| ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ | 10.000.00 | |
| ΣΑΩ ΚΟΥΡΚΟΥΜΕΛΗΣ | 2.000.00 | |
| ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ | 500.00 | |
| ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ - ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ | 300.00 | |
| ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ | 250.00 | |
| ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ Ι. Π. ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ | 250.00 | |
| ΤΕΒΕΚ Κ. ΛΥΡΟΣ | 200.00 | |
| ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ - ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ | 200.00 | |
| ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ | 100.00 | |
| ΖΕΛΙΟΣ Β. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ | 100.00 | |
| ΣΥΛΛΟΓΟΣ "ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΛΥΔΩΝΑ" | 100.00 | |
| ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ | 100.00 | |
| ΚΟΚΟΣΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ | 100.00 | |
| ΤΟΠΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ | 90.00 | |
| ΜΟΥΡΚΟΥ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ | 50.00 | |
| ΚΑΡΑΧΡΗΣΤΟΣ - ΖΕΛΙΟΣ | 50.00 | |
| APPARTEMENTS ΜΟURKOS ΚΡΥΟΝΕΡI | 50.00 | |
| ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ | 50.00 | |
| ΙΠΠΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ | 50.00 | |
| ΑΙΜΟΔΟΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ | 50.00 | |
| ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ | 50.00 | |
| ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙΟΥ "ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ" | 50.00 | |
| ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΠΕΛΕΚΟΥ-ΜΠΕΡΕΒΕΣΚΟΥ | 50.00 | |
| ΚΟΥΤΣΟΝΤΕΜΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ | 50.00 | |
| "ΠΑΓΑΝΙΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ" ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ | 50.00 | |
| ΤΣΟΡΤΟΥ ΑΡΓΥΡΩ | 50.00 | |
| ΜΑΝΘΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ | 50.00 | |
| ΠΑΝΑΓΟΣ ΗΛΙΑΣ | 40.00 | |
| ΜΑΣΑΟΥΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ | 30.00 | |
| ΚΑΦΕ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗΣ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙ | 20.00 | |
| EVINOCHORI-KALIDONA.GR | 20.00 | |
| ΡΟΥΧΩΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ | 20.00 | |
| ΤΑΒΕΡΝΑ MIMOZA | 20.00 | |
| ΣΚΛΗΡΟΣ ΦΩΤΗΣ | 20.00 | |
| ΜΑΣΤΡΑΝΔΡΕΟΥ ΚΑΤΟΧΙΑΝΟΥ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ | 20.00 | |
| ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ ΑΘΑΝ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ | 20.00 | |
| ΜΑΣΤΡΑΠΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ | 20.00 | |
| ΚΑΤΣΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ | 20.00 | |
| ΑΘΑΝΑΣΙΑ Ν. ΖΑΡΚΑΔΑ | 15.00 | |
| ΚΛΙΜΑΤΣΑΚΗ ΠΟΛΥΤΙΜΗ | 10.00 | |
| ΚΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ | 10.00 | |
| ΔΟΥΒΗ ΞΑΝΘΗ | 10.00 | |
| www.evinochori.gr | 10.00 | |
| ΔΑΚΑΛΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ | 10.00 | |
| ΚΟΥΣΤΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ | 10.00 | |
| ΔΟΥΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ | 5.00 | |
| ΣΔΡΑΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ | 5.00 | |
| Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ | 4.100.00 |
| Δαπάνη | Ημερομηνία | Ποσό (€) |
|---|---|---|
| Αρχαίο Θέατρο Καλυδώνας – Δόση μελέτης Χατζηδάκη | 1.560.00 | |
| Αρχαίο Θέατρο Καλυδώνας – ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ | 1.940.00 | |
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ Α’ ΔΟΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ – ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ – | 3.090.00 | |
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ – | 1.500.00 | |
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ ΑΠΟΔΟΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΦΟΡΟΥ – 28/02/2015 | 28/02/2015 | 600.00 |
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ Β’ ΔΟΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ – 20/10/2015 | 20/10/2015 | 7.725.00 |
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ Γ’ΔΟΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΙΚ.ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ | 09/05/2019 | 2.080.00 |
| ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ Παραγωγή ντοκιμαντέρ Αρχαία Θέατρα Αιτωλ/νίας – 12/2012 | 1.000.91 |
| Περιγραφή | Budget | Target | Remarks |
|---|---|---|---|
| Μελέτη αποκατάστασης του μνημείου | 30.000.00 | 30.000.00 | Το Διάζωμα θα προωθήσει τη μελέτη όταν ολοκληρωθούν οι ανασκαφικές εργασίες. |
| Funding Level | Πηγή χρηματοδότησης | Περιγραφή των έργων | Remarks |
|---|---|---|---|
| 200.000 | Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Δανίας | Ανασκαφικές εργασίες | Οι ανασκαφές του μνημείου χρηματοδοτήθηκαν από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Δανίας με το ποσό των 200.000,00 € και πραγματοποιήθηκαν από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Δανίας τα έτη 2011-2013. |
