Το ταξίδι μας: Το Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων

Η περιοχή των Φιλίππων συνδέεται με εξαιρετικές ιστορικές προσωπικότητες και γεγονότα που διαμόρφωσαν τον δυτικό πολιτισμό. Από τον Ιούλιο του 2016, ο αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Το Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, ένα από τα υπέροχα μνημεία του χώρου,  βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλαγιά του λόφου της ακρόπολης, σε επαφή με το ανατολικό τείχος της πόλης, στο οποίο και στηρίζεται.

Η αρχική φάση του Αρχαίου Θεάτρου των Φιλίππων, που είναι σύγχρονη με τα τείχη της πόλης, ανάγεται στα χρόνια του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄(μέσα του 4ου αι. π.Χ.).Η σημερινή του μορφή είναι αποτέλεσμα διαδοχικών κτιριακών αλλαγών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν διάφορες φάσεις της ιστορίας της πόλης (βλ. εδώ).

Το ταξίδι του Διαζώματος στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων ξεκίνησε το 2008, έτος ιδρύσεως του σωματείου. Συγκεκριμένα, το Δεκέμβριο του 2008, ο πρόεδρος του Διαζώματος, κ. Σταύρος Μπένος επισκέφτηκε το θέατρο στο πλαίσιο περιοδείας του σε χώρους θέασης και ακρόασης στην Βόρεια Ελλάδα. Ο κ. Μπένος ενημερώθηκε από τον κ. Ζήση Μπόνια για τη σπουδαία αναστηλωτική εργασία που ήταν στα τελικά στάδια ολοκλήρωσής της και συγκεκριμένα:  α) στην ορχήστρα, β) στο σκηνικό οικοδόμημα, γ) στη δυτική πάροδο, δ) στους αναλημματικούς τοίχους του κοίλου καθώς και στο επιθέατρο.

Επίσης, ο κ. Μπόνιας  είχε προετοιμάσει ένα πολύ φιλόδοξο φάκελο για μια νέα αναστηλωτική πρόταση στο κοίλον του θεάτρου, η οποία αποτελούσε μια σύγχρονη και νέα προσέγγιση συγκριτικά με την αναστήλωση στο κοίλον που είχε γίνει  από τον αείμνηστο Δ. Λαζαρίδη στη δεκαετία του ΄50 προκειμένου να λειτουργήσει το θέατρο για το φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου.  Ο κύκλος επαφών περιλάμβανε και τη συνάντηση με τον τότε Δήμαρχο Φιλίππων κ. Λάζαρο Τσαταλπασίδη, ο οποίος δήλωσε την απόλυτη διαθεσιμότητά του για την ανάδειξη του μνημείου (βλ. εδώ).

Το 2010 υπεγράφη Προγραμματική Σύμβαση  ανάμεσα στο ΥΠ.ΠΟ.Α., το Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε. και το Νομαρχιακό Διαμέρισμα Καβάλας για την εκπόνηση της μελέτης αποκατάστασης του κοίλου του θεάτρου με στόχο την ολοκλήρωση του αναστηλωτικού προγράμματος του μνημείου. Η συνολική δαπάνη του έργου ήταν 35.000 ευρώ (βλ. εδώ). Το 2014 η μελέτη αποκατάστασης του κάτω κοίλου του θεάτρου των Φιλίππων εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Επίσης, το 2013, υπεγράφη χάρη στην καταλυτική συμβολή του Διαζώματος, Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με χρηματοδότηση ύψους 35.000 ευρώ που διέθεσε η Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας (βλ. εδώ).

Στόχος της υπήρξε η ολοκλήρωση των τοπογραφικών και αρχιτεκτονικών εργασιών αναστήλωσης του κάτω κοίλου του θεάτρου για την αποκατάσταση στη συνέχεια του κοίλου του μνημείου, ώστε να μπορεί να είναι λειτουργικό και φιλικό για τους θεατές τόσο στη διάρκεια του Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου, όσο και σε άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Οι εκτεταμένες εργασίες που εκτελούνται από την άνοιξη του 2020 στο πλαίσιο της ενοποίησης του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων δίνουν μια νέα οπτική στον επισκέπτη, προσφέροντας πλέον εντυπωσιακή θέαση των μνημείων στο σύνολο σχεδόν του αρχαιολογικού χώρου. Σύμφωνα με συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ  η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας-Θάσου, κ.  Σταυρούλα Δαδάκη η συστηματική διασκόπηση εδάφους εντοπισμού υπόγειων αρχαιολογικών χώρων, που υλοποιήθηκε από τον καθηγητή Γεωλογίας του ΑΠΘ Γρηγόρη Τσόκα, και συγκεκριμένα η γεωφυσική διασκόπηση νότια του αρχαίου θεάτρου, που μέχρι πρότινος υπήρχε πυκνή βλάστηση, προσέφερε πολύτιμες πληροφορίες  για το σχεδιασμό της ανασκαφικής έρευνας (βλ. εδώ). Μέχρι το Μάρτιο του 2021 η έρευνα αυτή βοήθησε να εντοπιστούν μεταξύ άλλων κάθετοι δρόμοι που συνδέουν το αρχαίο θέατρο με την αρχαία Εγνατία οδό (βλ. εδώ).

Τέλος, το Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων αποτελεί βασικό πόλο του προγράμματος «Πολιτιστική διαδρομή της Εγνατίας Οδού», που είναι ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα για την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και συγκεκριμένα, ένα επώνυμο και ολιστικό προϊόν πολιτιστικού τουρισμού, το οποίο διαμορφώνεται στη βάση ενός συγκεκριμένου συνεκτικού στοιχείου, που είναι η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων που περιβάλλουν την Εγνατία Οδό (βλ. εδώ). Το παραπάνω πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 45.807.000 ευρώ, εντάχθηκε στην Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση του επιχειρησιακού προγράμματος «Αν. Μακεδονίας & Θράκης 2014-2020». Η σύνδεση του μνημείου με το Πρόγραμμα αυτό θα συμβάλλει περαιτέρω στην κοινωνικοποίηση και ανάδειξή του.

Στο πλαίσιο αυτό το «ΔΙΑΖΩΜΑ», το 2017, επέλεξε να πραγματοποιήσει στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης  την Ι’ Γενική του Συνέλευση  προκειμένου να αναδείξει το παραπάνω σπουδαίο πρόγραμμα της Πολιτιστικής  Διαδρομής της Εγνατίας Οδού (βλ. εδώ). Τα μέλη του Διαζώματος είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά σπουδαία μνημεία – πόλους της προγράμματος «Πολιτιστικής διαδρομή της Εγνατίας Οδού».

Η μέριμνα του Διαζώματος για το Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων παραμένει σταθερή και το σωματείο θα είναι δίπλα στις αρμόδιες υπηρεσίες με στόχο την καλύτερη δυνατή ανάδειξη και «κοινωνικοποίηση» του σπουδαίου αυτού μνημείου.

Παρακολουθήστε την πρόοδο εργασιών στο θέατρο:

• Την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2008 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα της Βορείου Ελλάδος, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. (βλ. εδώ)
• Το Σεπτέμβρη του 2013 υπεγράφη με καταλύτη το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» η Προγραμματική Σύμβαση, ύψους 35.000 ευρώ μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με αντικείμενο την αποκατάσταση του κοίλου του αρχαίου θεάτρου των Φιλίππων. (βλ. εδώ) Τη χρηματοδότηση διέθεσε η Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας. Στόχος του προγράμματος ήταν, με την ολοκλήρωση των τοπογραφικών και αρχιτεκτονικών εργασιών αναστήλωσης του κάτω κοίλου του αρχαίου θεάτρου των Φιλίππων, να προχωρήσει η αποκατάσταση του κοίλου του μνημείου και να μπορεί να παραχωρείται το θέατρο με ασφάλεια, τόσο για το ίδιο το μνημείο, όσο και για τους θεατές στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φιλίππων – Θάσου και τις διάφορες πολιτιστικού περιεχομένου εκδηλώσεις.
• Στο πλαίσιο της παραπάνω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας εκπονήθηκε η μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου των Φιλίππων από τους κ.κ. Ιωάννη Βασιλειάδη, αρχιτέκτονα – μηχανικό, και Γιώργο Σαπιρίδη, πολιτικό – μηχανικό με επιστημονικούς συμβούλους του τον κ. Γ. Καραδέδο και την κα Χ. Κουκούλη Χρυσανθάκη.
• Τον Μάρτιο του 2014 η μελέτη αποκατάστασης του κάτω κοίλου του θεάτρου των Φιλίππων εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
• Για την περιοχή των Φιλίππων υποβλήθηκε πρόταση ένταξης της στο World Heritage List της UNESCO, η οποία εγκρίθηκε το 2016.
• Το Aρχαιολογικό Πάρκο των Φιλίππων έχει ενταχθεί ως πόλος στην «Πολιτιστική διαδρομή της Εγνατίας Οδού». (ΣΤΙΓΜΑ)
• Απαιτείται η ένταξη του έργου της αποκατάστασης του θεάτρου των Φιλίππων στο πάρκο Φιλίππων στο πρόγραμμα Πολιτιστικής Διαδρομής VIA EGNATIA που χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση “Πολιτιστική Διαδρομή Εγνατίας Οδού”). (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)

Δείτε τη σελίδα του Αρχαίου Θεάτρου των Φιλίππων, εδώ.