Το ταξίδι μας: Το Ρωμαϊκό Θέατρο της Χερσονήσου

Σχετικά Θέατρα

Το Ρωμαϊκό Θέατρο Χερσονήσου βρίσκεται στο κέντρο του σύγχρονου παραλιακού οικισμού του Λιμένα Χερσονήσου του νομού Ηράκλειου. Αποτελεί τυπικό δείγμα ρωμαϊκού θεάτρου, καθώς αξιοποίησε εν μέρει τον φυσικό βράχο για τη θεμελίωση του χαμηλότερου μέρους του κοίλου, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του κτίστηκε με ανωδομή από πεσσούς και θόλους.

Το ταξίδι του Διαζώματος στο θέατρο της Χερσονήσου ξεκίνησε το 2008, όταν ο πρόεδρος του Σωματείου, κ. Σταύρος Μπένος επισκέφτηκε το μνημείο στο πλαίσιο της περιοδείας του στους χώρους θέασης και ακρόασης της Κρήτης. Ο κ. Μπένος πραγματοποίησε συνάντηση με τοπικούς φορείς προκειμένου να δρομολογηθεί η ανάδειξη του μνημείου (βλ. εδώ)

Από τις πρώτες ενέργειες που ακολούθησαν ήταν το άνοιγμα ειδικού τραπεζικού λογαριασμού από το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ». Με την κίνηση αυτή το  «ΔΙΑΖΩΜΑ» θέλησε να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των πολιτών στην ανάδειξη του θεάτρου της Χερσονήσου (βλ. εδώ).

Επιπλέον το «ΔΙΑΖΩΜΑ» συνέβαλε δραστικά ώστε το 2009 να υπογραφεί  Προγραμματική Σύμβαση για την ανάδειξη του θεάτρου ανάμεσα στο Δήμο Χερσονήσου και το ΥΠ.ΠΟ.Τ. Συγκεκριμένα, ο Δήμος διέθεσε χρηματοδότηση, ύψους 50.000,00 ευρώ στο ΥΠ.ΠΟ.Τ.,  για  τη διευθέτηση του αρχαίου υλικού, τον καθαρισμό του θεάτρου από τη βλάστηση, την απομάκρυνση πεσμένου δομικού υλικού, και τη διενέργεια δοκιμαστικών τομών για τη μερική ανάδειξη του θεάτρου της Χερσονήσου (βλ. εδώ).

Το ενδιαφέρον του Διαζώματος για την αποκάλυψη του μνημείου παρέμεινε αμείωτο. Μάλιστα το Νοέμβριο του 2011, ο πρόεδρος του Διαζώματος συνοδευόμενος από  τον αντιπρόεδρο του Διαζώματος, κ. Πέτρο Θέμελη και κλιμάκιο του σωματείου, πραγματοποίησαν διήμερη επίσκεψη εργασίας στα αρχαία θέατρα της Κρήτης, και επισκέφτηκαν και το θέατρο της Χερσονήσου. Η επιστημονική έρευνα είχε φέρει ήδη στο φως την ορχήστρα του θεάτρου (βλ. εδώ).

Η Προγραμματική Σύμβαση του 2010 τροποποιήθηκε 3 χρόνια μετά, προκειμένου να αυξηθεί ο σχετικός προϋπολογισμός της κατά 15.000,00 €, και να ενταχθεί στο πρόγραμμα η ανάθεση απαιτούμενων μελετών αποκατάστασης του μνημείου (βλ. εδώ).

Μεταξύ των μελετών υπήρξε και η «Μελέτη αποκατάστασης αρχαίου θεάτρου Χερσονήσου (Ν. Ηρακλείου)» που εκπόνησε ο κ. Ν. Χατζηδάκης  Αρχιτέκτων Α.Π.Θ., ΔΠΜΣ «Προστασία Μνημείων» (βλ. εδώ)  και η οποία εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το 2016, ώστε στη συνέχεια να γίνει η εφαρμογή της στο μνημείο.

Το Δεκέμβρη του 2018 η αναστήλωση του Ρωμαϊκού Θεάτρου Χερσονήσου εντάχθηκε στο τοπικό πρόγραμμα Τοπικής Ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠ-ΤοΚ), μετά από πρόταση που είχε υποβάλει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου στην Αναπτυξιακή Ηρακλείου στο πλαίσιο της «Πρόσκλησης της Περιφέρειας Κρήτης για την υποβολή προτάσεων Στρατηγικών Τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠ-ΤοΚ) στο πλαίσιο του άξονα 5 (ΕΚΤ) του ΕΠ «Κρήτη» 2014-2020». Η χρηματοδότηση του έργου άγγιζε το ποσό των  549.674,55 ευρώ.

Το Νοέμβριο του 2020 υπεγράφη η σύμβαση υλοποίησης-πράξης του έργου «Αποκατάσταση και Ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Χερσονήσου», στο πλαίσιο της Τ.Α.Π.Το.Κ., ανάμεσα στην αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου και την Αναπτυξιακή Ηρακλείου. Η υπογραφή της παραπάνω σύμβασης για την ανάδειξη του θεάτρου της Χερσονήσου αποτελεί σημαντική επιτυχία και έχει συμβολική διάσταση, διότι για πρώτη φορά προσέφερε τη δυνατότητα αξιοποίησης της Τ.Α.Π.Το.Κ. στον τομέα του πολιτισμού (βλ. εδώ).

Σήμερα, η αποκάλυψη του θεάτρου είναι σε πλήρη εξέλιξη. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Προϊσταμένη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Ηρακλείου, κ. Βασιλική Συθιακάκη (βλ. εδώ) οι εργασίες αναστήλωσης και ανάδειξης του Ρωμαϊκού Θεάτρου, που πραγματοποιούνται παράλληλα με την ανασκαφή στην αρχαία Λύττο, και που πέρυσι είχαν αναβληθεί λόγω της πανδημίας Covid, θα διαρκούσαν μέχρι τα τέλη Ιουλίου 2021.

Η ανασκαφική έρευνα γίνεται σε συνεργασία με επιστημονική ομάδα εθελοντών από τα Πανεπιστήμια του Πρίνστον και της Νέας Υόρκης (βλ. εδώ). Μάλιστα στον χώρο της Λύττου με τις δύο ακροπόλεις και το νεκροταφείο στις πλαγιές, φαίνεται πως «αναζητείται» και θέατρο, για το οποίο υπάρχουν υποψίες βασισμένες σε μαρτυρίες προηγούμενων ετών.

Το έργο περιλαμβάνει  την πλήρη αποκάλυψη  του μνημείου και εργασίες για τη στερέωση και ανάδειξη του χώρου,  ώστε να χρησιμοποιείται με ήπιο τρόπο,  βάσει της μελέτης. Τέλος, προβλέπεται η τοποθέτηση καθισμάτων από ήπια υλικά προκειμένου το θέατρο να επαναλειτουργήσει και να φιλοξενεί θεατρικές παραστάσεις.

Μπορείτε να δείτε την πρόοδο εργασιών του θεάτρου στη συνέχεια:

• Το 2008 ο Δήμος Χερσονήσου διέθεσε 5.000,00 € με Προγραμματική Σύμβαση στο ΥΠ.ΠΟ.Τ. για την υλοποίηση γεωφυσικής έρευνας στο μνημείο. Η γεωφυσική έρευνα ολοκληρώθηκε.
• Την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου του 2008 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κ. Σταύρος Μπένος επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο της Χερσονήσου, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα της Κρήτης, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. (βλ. εδώ)
• Το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» έχει ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό (κουμπαρά) για το αρχαίο θέατρο Χερσονήσου (βλ. εδώ).
• Στις 27 Σεπτέμβρη του 2010 ο Δήμος Χερσονήσου, με την παρότρυνση του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», διέθεσε με Προγραμματική Σύμβαση χρηματοδότηση, ύψους 50.000,00 ευρώ στο ΥΠ.ΠΟ.Τ., με αντικείμενο τη διευθέτηση του αρχαίου υλικού, τον καθαρισμό και τη μερική ανάδειξη του θεάτρου της Χερσονήσου. (βλ. εδώ).
• Αναλυτικότερα με την παραπάνω χρηματοδότηση στο θέατρο πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες εργασίες:
  • Καθαρισμός του μνημείου από τη βλάστηση.
  • Απομάκρυνση του πεσμένου δομικού υλικού.
  • Μικρές διερευνητικές τομές σε επιλεγμένα σημεία του μνημείου για την απόκτηση πληρέστερης εικόνας της κατάστασης και έκτασης διατήρησης του μνημείου.
  • Λήψη μέτρων προσωρινής προστασίας του αποκαλυφθέντος περιγράμματος του μνημείου.
• Τη Δευτέρα 05 και την Τρίτη 06 Νοεμβρίου 2012 ο πρόεδρος του σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κος Σταύρος Μπένος και κλιμάκιο του Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» πραγματοποίησε διήμερη επίσκεψη εργασίας στα αρχαία θέατρα της Κρήτης, προκειμένου να ενημερωθεί για την πορεία των εργασιών. Επισκέφθηκε και το αρχαίο θέατρο Χερσονήσου, όπου ήταν σε εξέλιξη οι ανασκαφικές εργασίες και σε βαθιά τομή αποκαλύφθηκε τμήμα του δαπέδου της ορχήστρας του θεάτρου. Στο θέατρο τους περίμεναν οι κ.κ. Αθανασία Κάντα, προϊσταμένη της ΚΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Στέλλα Μανδαλάκη, αρχαιολόγος της ΚΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Ζαχαρίας Δοξαστάκης, δήμαρχος Χερσονήσου.(βλ. εδώ)
• Οι ανασκαφικές έρευνες μέσω της παραπάνω Προγραμματικής Σύμβασης αποκάλυψαν τμήμα του κοίλου του θεάτρου, του δαπέδου της ορχήστρας και του σκηνικού οικοδομήματος του θεάτρου.
• Στις 19 Φεβρουαρίου του 2013 τροποποιήθηκε η Προγραμματική Σύμβαση και αυξήθηκε ο αρχικός προϋπολογισμός της κατά 15.000,00 €, προκειμένου να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα, προκειμένου να ενταχθεί στο πρόγραμμα και η ανάθεση των απαιτούμενων μελετών αποκατάστασης του μνημείου. (βλ. εδώ)
• Εν συνεχεία, ανατέθηκαν από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων οι ακόλουθες μελέτες και εργασίες μέσω της Προγραμματικής Σύμβασης:
  • μελέτη αρχιτεκτονικής αποτύπωσης και μελέτη παθολογίας στην αρχιτέκτονα – μηχανικό, κ. Λήδα Α. Δίτσα.
  • μελέτη αποκατάστασης του θεάτρου Χερσονήσου στον αρχιτέκτονα, κο Χατζηδάκη Νίκο.
  • Ανάθεση στο «ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΑΕΝΑΟΝ» του κ. Νίκου Σησαμάκη, για την εκτέλεση εργασιών άμεσης στερέωσης στο κοίλο του θεάτρου.
  • Η εκπόνηση των παραπάνω μελετών ολοκληρώθηκε.
• Τον Ιούλιο του 2016 η μελέτη αποκατάστασης του θεάτρου Χερσονήσου εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
• Το Δεκέμβρη του 2018 εντάχθηκε η αναστήλωση του Ρωμαϊκού Θεάτρου Χερσονήσου στο τοπικό πρόγραμμα Τοπικής Ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠ-ΤοΚ), μετά από πρόταση που είχε υποβάλει η ΕΦΑ Ηρακλείου στην Αναπτυξιακή Ηρακλείου στο πλαίσιο της «Πρόσκλησης της Περιφέρειας Κρήτης για την υποβολή προτάσεων Στρατηγικών Τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠ-ΤοΚ) στο πλαίσιο του άξονα 5 (ΕΚΤ) του ΕΠ «Κρήτη» 2014-2020». (λίνκ) Το έργο θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 549.674,55 ευρώ. 
• Έναρξη των εργασιών αποκατάστασης του θεάτρου τον Ιούλιο 2021 (ΣΤΙΓΜΑ)
• Παρακολούθηση εργασιών αποκατάστασης (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)

 

Μπορείτε να επισκεφτείτε τη σελίδα του θεάτρου, εδώ.