Το πλήρες κείμενο των ομιλιών κατά τη διάρκεια των εργασιών της πρώτης Γενικής Συνέλευσης του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ (11-12 Οκτωβρίου 2008)
Πέτρος Θέμελης: Θα μιλήσω και ως ιδρυτικό μέλος του Διαζώματος αργότερα. Πρόκειται για θέμα πραγματικά σημαντικό. Πιστεύω ότι το Διάζωμα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο ζωτικό του χώρο και πρέπει στο μέλλον να επιδιωχθεί οι συνεδριάσεις να γίνονται κανονικά σε τέτοιου είδους χώρους θέασης και ακρόασης, όπως τους ονομάζουμε. Η επόμενη συνέλευση δεν έχει ακόμα αποφασισθεί που θα γίνει, αλλά θα αποφασίσουμε σύντομα. Νομίζω ότι αυτό το Εκκλησιαστήριο ξαναζεί, ύστερα από 24 αιώνες αφάνειας, λήθης και εγκατάλειψης. Για πρώτη φορά δέχεται κόσμο σε μια συμβατή με την παλιά του χρήση, λειτουργία, όπως η σημερινή. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που ήρθατε. Θα τα ξαναπούμε.
Σταύρος Μπένος: Σας χαιρετίζω κι εγώ και σας υποδέχομαι με μεγάλη χαρά και με πάρα πολλή συγκίνηση, όσο κι αν η Σοφία Ταράντουπροσπαθεί να μου κόψει τους συναισθηματικούς τόνους Σήμερα νιώθω πολύ μεγάλη συγκίνηση και για τους λόγους που είπε ο αγαπημένος μου Πέτρος, ο οποίος έχει γίνει ένας μικρός ήρωας για τη Μεσσηνία.
Ανακάλυψε την ιστορία της και τη φέρνει σιγά- σιγά στο φως. Είναι αυτό το θαύμα που είδατε όλοι σήμερα. Κυρίες και κύριοι, σας έλεγα ότι είμαι συγκινημένος, γιατί αισθάνομαι ότι ζούμε για την κίνησή μας μια στιγμή και ιστορική και εξαιρετικά συμβολική. Είναι σαν να διανύουμε σήμερα, μια ομάδα ανθρώπων που συζητούμε πολύ συστηματικά, ένα πολύ μεγάλο στάδιο προετοιμασίας, ιδεολογικών και θεωρητικών αναζητήσεων, που έχουν διαρκέσει ένα διάστημα σχεδόν δέκα χρόνων. Δεν θέλαμε να εκτεθούμε απέναντί σας και απέναντι στους πολίτες της χώρας μας, αν δεν αισθανόμασταν ότι είμαστε έτοιμοι. Όταν λοιπόν πριν από ένα χρόνο ξεκινήσαμε, αισθανόμασταν έτοιμοι και δεν σας κρύβω ότι τώρα αισθανόμαστε και δικαιωμένοι απ’ όλη αυτή την προσπάθεια όπως ξεκίνησε, αντικρίζοντας όλους εσάς απέναντί μας. Σας έλεγα, λοιπόν, ότι είναι η στιγμή ιστορική και συμβολική, γιατί από τη Δευτέρα περνάμε από τη θεωρητική επεξεργασία σε ένα πρόγραμμα δράσης πολύ συγκεκριμένο.
Ένα πρόγραμμα που το έχετε στα χέρια σας, που το επεξεργάστηκε το προσωρινό διοικητικό συμβούλιο και που θα το συζητήσουμε στη γενική συνέλευση και θέλω να σας κάνω μία έκκληση. Ό,τι σας βασανίζει, ό,τι σας απασχολεί (ξέρω ας πούμε, ότι το σώμα των αρχαιολόγων αντιμετωπίζει πολλά ζητήματα που έχουν σχέση με τη χρήση), θέλω να συζητηθεί, θέλω δηλαδή να είναι μια ουσιαστική γενική συνέλευση. Εμείς θα περιορίσουμε τους λόγους μας όσο γίνεται, για να δώσουμε χρόνο σ’ εσάς. Τι περιλαμβάνει αυτό το σχέδιο δράσης. Θα σας πω με δυο λόγια, θα σας δώσω μόνο ένα δείγμα. Πρόκειται στην ουσία για δύο μεγάλες συνιστώσες.
Η μία έχει σχέση με το επιστημονικό μέρος. Κατά καιρούς έχουν εμφανισθεί πολύ συμπαθητικές προσεγγίσεις και εκδόσεις για τα θέατρα, που όμως φτάνουν σε ένα ορισμένο βάθος. Εμείς ότι το βάθος της επιστημονικής αποτύπωσής τους θέλουμε να είναι απέραντο. Γι’ αυτό είπαμε θέλουμε να στήσουμε μια πλήρη βάση δεδομένων, ώστε να διαχειριστεί επιτέλους όλες αυτές τις υπέροχες πληροφορίες, που υπάρχουν διάσπαρτες από το Υπουργείο Πολιτισμού, σε πανεπιστημιακούς χώρους, ακόμη και σε απλούς ανθρώπους, και θέλουμε αυτό να έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: μία απόλυτα επιστημονική εγκυρότητα, αφενός, και μια πολύ απλή προσέγγιση, αφετέρου. Να είναι χτισμένο έτσι που να είναι λαϊκό, να είναι κοινό, αλλά ταυτόχρονα να είναι και πολύ βαθύ. Να μπορεί να καλύψει, δηλαδή, και τον απλό επισκέπτη στην ιστοσελίδα μας (που θα έχουμε τη χαρά να τη δούμε όλοι μαζί αύριο) αλλά να είναι και τόσο απαιτητικό, ώστε να ικανοποιεί και τον πιο επίμονο ερευνητή. Γι’ αυτόν το σκοπό, λοιπόν, έχουν δουλέψει τρία στελέχη του Διαζώματος που ανήκαν στο βασικό πυρήνα: καταρχάς ο Κωνσταντίνος Μπολέτης , αυτός ο σπουδαίος αρχιτέκτονας, που έχει δώσει τη ζωή του, μαζί με το Μιχάλη Πιτένη. Σας μιλώ ειλικρινά εργάθηκαν και μας έδωσαν την πρώτη ύλη, μας έδωσαν δηλαδή μια πρώτη καταγραφή, που οι αγαπημένοι μου, ο κ. Λαμπρινουδάκης, ο κ. Θέμελης και ο Κωνσταντίνος, Μπολέτης, προχώρησαν σε μια πρώτη συστηματοποίηση των πεδίων, που πρέπει να αναφέρονται στα θέατρα της Μεσσήνης, σ’ αυτό που είμαστε, στο Εκκλησιαστήριο, στην Επίδαυρο και στον Διόνυσο, ώστε να υπάρξει μια πρώτη αρχή, για να ξεκινήσει η παραγωγή της δουλειάς.
Σας βεβαιώνω ότι η επιστημονική διάταξη που έχει γίνει μέχρι τώρα, είναι συγκινητική για το Διάζωμα και δεν είναι υπερβολή να σας πω ότι όλο το πνευματικό κεφάλαιο που διαθέτει η ιστορική και επιστημονική κοινότητα των αρχαιολόγων είναι διατεταγμένο σε αυτή τη δουλειά. Διατεταγμένο μάλιστα με ένα τρόπο μαγικό, γιατί παράλληλα είναι και σύσσωμα τα στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού, στα οποία θέλω να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ και να τους βεβαιώσω για το εξής: το Διάζωμα – γιατί υφέρπουν τέτοιες μεμψιμοιρίες – δεν είναι καθησυχασμός. Θέλει να αναδείξει το θεσμικό ρόλο του Υπουργείου Πολιτισμού. Ξέρετε, έχω ζήσει 30 χρόνια στη δημόσια ζωή και έχω γνωρίσει τα όρια του κράτους. Είναι πεπερασμένα, φίλοι μου, ενώ τα όρια της ψυχής και του εθελοντισμού είναι απέραντα. Κι εμείς αυτή την απεραντοσύνη θα την προσθέσουμε στην πρώτη ύλη, στην πρώτη θεσμική και συνταγματική ύλη, που είναι οι θεσμοί του Υπουργείου Πολιτισμού, οι σχετικοί φορείς, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο που όχι μόνο δεν θα την αμφισβητήσουμε, αλλά θα την αναδείξουμε, προκειμένου πραγματικά να επιτύχουμε μαζί καταπληκτικά πράγματα. Και παράλληλα βεβαίως θα ξανοιχτούμε σιγά- σιγά στο μεγάλοαρχιπέλαγος των πολιτών. Οι μεγάλες ιδέες δεν υπηρετούνται μέσα σε στενούς τοίχους, με συνεννοήσεις ανάμεσα σε πολιτικούς και χορηγούς.
Πάντα υποστήριζα, και συνεχίζω να υποστηρίζω (γι’ αυτό και σας έλεγα ότι είχαμε ανάγκη παραγωγής μιας ιδεολογίας), ότι αυτό το μεγάλο οραματικό εγχείρημα χρειάζεται δύο μεγάλα θεμέλια. Τη διανόηση της χώρας και τους απλούς πολίτες και μετά είναι καλοδεχούμενοι οι πάντες. Αυτό, λοιπόν, «χτίζει» το Διάζωμα σιγά- σιγά. Και όπως σας είπα, πρώτη συνιστώσα είναι η επιστημονική και δεύτερη είναι η οικονομική, που και εδώ θέλουμε να δούμε καινούρια πράγματα. Αυτή η χώρα, που διέπρεψε στο πρωτογέννημά της με τους μεγάλους ευεργέτες, έχει χάσει την τρίτη μεγάλη συνιστώσα που αφορά στο δημόσιο χώρο. Οι περισσότεροι πολίτες αισθάνονται ότι δημόσιος χώρος είναι το κράτος, έστω το πολύ- πολύ και η αυτοδιοίκηση.
Ακόμα και αυτοί που μένουν δίπλα σε ένα μνημείο αισθάνονται πολλές φορές ότι αυτό δεν τους αφορά. Εμείς δεν οφείλουμε να μετατρέψουμε αυτό το δήθεν απόμακρο πράγμα μια καθημερινή, απλή, λαϊκή αφήγηση;
Βλέπω τον Γιώργο Λούκο απέναντί μου και θυμάμαι την υπέρoxη κουβέντα που μου είπε. Επειδή εκπροσωπεί τον πρώτο θεσμό της χώρας, τι ωραίο που θα είναι σε καθετί που θα ετοιμάζεται, να έρχεται το φεστιβάλ και να του λέει μια καλημέρα. Αυτή την καλημέρα την οφείλει ο Γιώργος Λούκος σε αυτό το χώρο, στο σχεδιασμό που θα κάνει φέτος κιόλας. Έτσι, λοιπόν, σκοπεύουμε να ανοίξουμε έναν ηλεκτρονικό κουμπαρά για το κάθε θέατρο.
Όπως ο κουμπαράς συμβόλιζε αυτό το ωραίο πράγμα για την παλιά, παραδοσιακή, ελληνική οικογένεια. Θα έχει το νόημα της καθολικήςπρόσκλησης στους πολίτες να πάρουν μέρος. Ξέρετε πόσο μας θέλει στο Διάζωμα που έχουν αρχίσει οι πρώτες εισροές, που κάποιος, ένα αρωγό μέλος ρώτησε, μπορώ να βάλω κι εγώ 30 ευρώ, 50 ευρώ, 60 ευρώ; Εμένα και το ένα ευρώ θα με συγκινούσε πάρα πολύ. Γιατί δεν είναι το ένα ευρώ. Είναι το δέσιμο με όλα αυτά τα υπέροχα μνημεία. Γιατί τώρα θεωρούν οι πολίτες ότι είναι πολύ μακριά τους. Ακόμα και οι δήμαρχοι τα θεωρούν ότι είναι κάτι πολύ απόμακρο. Αυτοί, λοιπόν, είναι οι άξονες τους οποίους θέλουμε να επεξεργαστούμε. Και προσθέστε πάνω σε αυτό μια απέραντη διαφάνεια: Δεν θα υπάρχει τίποτα από όλες τις διοικητικές και οικονομικές πράξεις του Διαζώματος που θα μένει στο σκοτάδι. Όλα θα είναι στο διαδίκτυο. Τα πάντα. Ήδη το έχουμε αρχίσει. Αν μπείτε δηλαδή στην ιστοσελίδα, θα διαπιστώσετε ότι ακόμα και τα πρακτικά του διοικητικού συμβουλίου και οι οικονομικές εισροές, είναι όλα στο διαδίκτυο.
Κλείνοντας. Πάρα πολλοί που με συναντούν, αναρωτιούνται μήπως όλο αυτό δεν είναι πάρα μια μεγάλη ουτοπία Κι εγώ τους απαντώ με κάτι που έγραψε η αγαπημένη μου Μαρία Κατσουνάκη και συγκινήθηκα πολύ διαβάζοντάς το. Ελεγε λοιπόν η Μαρία σε ένα αρθράκι της ότι «ουτοπία είναι μια πρόωρη αλήθεια.» Το Διάζωμα λοιπόν, ναι θα φέρει στο φως αυτή την πρόωρη αλήθεια. Σας ευχαριστώ πολύ. Συνεχίζουμε με έναν πυλώνα όλης αυτής της προετοιμασίας του Διαζώματος: τον καθηγητή κ. Βασίλη Λαμπρινουδάκη.
Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Αγαπητοί φίλοι, εγώ θα μιλήσω περισσότερο ως άτομο αυτή τη στιγμή, δίνοντας ουσιαστικά τη δική μου προσέγγιση προς το Διάζωμα και ανοίγοντας τη γενική συνέλευση. Φυσικά, δεν σημαίνει ότι δεν θα μιλήσει ο κ. Θέμελης. Εχω τάξει τη ζωή μου στην προστασία των μνημείων, στη φροντίδα τους, αλλά και στη βίωσή τους από όλο τον κόσμο. Αυτό σημαίνει ολοκληρωμένη προστασία, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ως όρος γι’ αυτό το θέμα. Δηλαδή, όχι μόνο οι ειδικοί, αλλά και όλος ο κόσμος να πλησιάσουν τα μνημεία και να τα βιώσουν. Επομένως δεν μπορούσα παρά να ανταποκριθώ με πολλή χαρά και με προθυμία στην πρόκληση την οποία έλαβα από τον Σταύρο Μπένο.
Διάζωμα λοιπόν. Ο όρος παραπέμπει, πρώτον, στους χώρους θέασης και ακρόασης, όπως λέμε, αλλά συγχρόνως παραπέμπει και σ’ αυτήν τη σύμπραξη την οποία επιδιώκουμε, όλων των φορέων και όλων των ανθρώπων, οι όποιοι έρχονται σε επαφή με τα μνημεία αυτά, τα οποία πιστεύω ότι είναι από τα σημαντικότερα στην πολιτισμική μας κληρονομιά: χώροι θέασης και ακρόασης. Ουσιαστικά χώροι συνεύρεσης των ανθρώπων, συνάντησης των ανθρώπων και επομένως βιωματικού προβληματισμού, αλλά συγχρόνως και πολιτικού, δηλαδή τα θεμέλια μιας δημοκρατικής πολιτείας. Το Εκκλησιαστήριο είναι ακριβώς αυτό: Θρησκευτικός χώρος αλλά συγχρόνως και πολιτικός. Αυτά τα μνημεία, τα πολύ σημαντικά, τα οποία μάλιστα σώζονται και σε πολύ καλή κατάσταση, το κράτος, η επίσημη πολιτεία, τα έχει ήδη πάρα πολύ προσέξει. Όχι μόνο έχουν εντοπισθεί, όχι μόνο πολλά από αυτά έχουν μελετηθεί και έχουν καταγραφεί, αλλά πολλά έχουν αναστυλωθεί και λιγότερα έχουν δοθεί σε χρήση. Μάλιστα υπάρχουν ήδη και οι κανόνες, βάσει των οποίων πρέπει να γίνεται αυτή χρήση. Το «Διάζωμα», λοιπόν, όπως είπε ήδη ο πρόεδρος του προσωρινού συμβουλίου, έρχεται, ως αρωγός, να επικουρήσει σε αυτή τηνπροσπάθεια του κράτους και να βοηθήσει στην πλήρη εφαρμογή της.
Μολονότι έχουν γίνει όλες αυτές οι ενέργειες, δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχουν προβλήματα. Υπάρχουν προβλήματα, αφενός, σχετικά με τη φροντίδα αυτών των μνημείων, τα οποία είναι πάρα πολλά, από την πλευρά των αρχαιολόγων και, αφετέρου από την πλευρά της κοινωνίας η οποία πολλές φορές πιέζει για χρήση εκεί όπου αυτή δεν είναι δυνατή, Υπάρχουν επίσης προβλήματα από την πλευρά των χρηστών, οι οποίοι , μερικές φορές, υπερβαίνουν τις δυνατότητες του μνημείου μερικές φορές. Όλα αυτά είναι θέματα τα οποία απασχολούν, και πρέπει να απασχολήσουν, αυτούς οι οποίοι θέλουν κάνουν ορθή διαχείριση αυτών των σημαντικών μνημείων τηςπολιτιστικής κληρονομιάς και πιστεύω ότι αυτά που σας είπε ο πρόεδρος ήδη είναι πάρα πολύ σημαντικά. Εγώ θα προσέθετα κι ένα τρίτο σε αυτά τα δύο που είπε ο κ. Μπένος. Το πρώτο, βέβαια, είναι η επιστημονική καταγραφή, θέμα πάρα πολύ σημαντικό: το να γνωρίζει η κοινωνία γενικά (με την ευρεία διάδοση την οποία θα έχει στο διαδίκτυο αυτή η τράπεζα πληροφοριών,) αυτά τα μνημεία, πολλά από αυτά άγνωστα σε εύρος και σε βάθος. Να γίνουν γνωστές οι ανάγκες τους, ανάγκες τόσο ειδικές, τόσο διαφορετικές. Άλλα από αυτά χρειάζονται μελέτη, άλλα ανάδειξη, άλλα αποκατάσταση, άλλα απλή φροντίδα κ.ο.κ. Δεν είναι ενιαία η προσέγγιση την οποία απαιτούν τα θέατρα. Είναι, λοιπόν, πάρα πολύ σημαντικό να διαδοθεί η εικόνα αυτών των μνημείων στην κοινωνία. Το δεύτερο το οποίο θα έλεγα, είναι η ώσμωση, την οποία ήδη έχει επιτύχει το «Διάζωμα», μεταξύ αρχαιολόγων, μηχανικών, ανθρώπων του θεάτρου, ανθρώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Να υπάρξει δηλαδή μια ενιαία γλώσσα στην προσέγγιση των αναγκών των μνημείων και στην εξυπηρέτηση των αναγκών αυτών. Η συζήτηση και ο διάλογος πάνω σε αυτά τα δύσκολα και λεπτά θέματα πάντοτε βοηθά και εδώ είναι, νομίζω, επίσης, όπου μπορεί να συνεισφέρει το «Διάζωμα» στην προσπάθεια του Υπουργείου Πολιτισμού και των αρμοδίων υπηρεσιών για την ορθή διαχείριση των μνημείων. Και το τρίτο, βεβαίως, είναι αυτό που ήδη ανέφερε ο πρόεδρος, δηλαδή η εξεύρεση χρημάτων. Εγώ το βλέπω περισσότερο ως εφαρμογή της ολοκληρωμένης προστασίας.
…Τα αρχαία θέατρα και γενικά όλοι οι χώροι ακρόασης είναι μνημεία και ως μνημεία, με χαρακτήρα συγκεκριμένο και δεδομένο, πρέπει ναχρησιμοποιούνται στη νέα τους χρήση. Αυτό άλλωστε είναι η αναβίωση της χρήσης. Η πραγματική αναβίωση της χρήσης. Βλέποντας εσάς όλους εδώ, καθώς εκπροσωπείτε ποικίλες κατηγορίες επιτυχημένων ανθρώπων, οι οποίοι μπορούν να επιδράσουν στην κοινωνία,συμμερίζομαι κι εγώ την αισιοδοξία του προέδρου. Σας ευχαριστώ και εύχομαι να πάνε όλα καλά.
Σταύρος Μπένος: Και τώρα το λόγο έχει ο κ. Θέμελης, ο οποίος για εμάς που τον γνωρίζαμε, δεν ήταν έκπληξη με την περίφημη δουλειά που έχει κάνει σε αυτόν τον ευλογημένο χώρο. Πέτρο μου έχεις το λόγο.
Πέτρος Θέμελης: Ο Σταύρος Μπένος, ως παλιό στέλεχος της τοπικής αυτοδιοίκησης και της πολιτικής, έχει τον τρόπο να μιλάει απ’ έξω, να οδηγεί το πάθος του σε ένα κρεσέντο, να πείθει το ακροατήριο. Εγώ δεν έχω αυτές τις δυνατότητες. Τον παρακολουθώ και τον ακολουθώ από χρόνια, σε όλες τις προσπάθειες που έκανε να δημιουργήσει το «Διάζωμα», το οποίο οπωσδήποτε θα ορθοποδήσει. Είμαι βέβαιος όταν βλέπω αυτό το πλήθος το οποίο πείσθηκε να γίνει ιδρυτικό μέλος. Κι εγώ, από τη μεριά μου φυσικά, θα κάνω ό,τι μπορώ. Παρόλα αυτά δεν θα μιλήσω απ’ έξω. Θα μου επιτρέψετε να διαβάσω μερικές σκέψεις.
Μη κερδοσκοπικά σωματεία όπως το «Διάζωμα», αποτελούν, μεταξύ των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, την αρχαιότερη και πιοενδιαφέρουσα εμφάνιση ενώσεως πολιτών, με κύριο στόχο την παροχή βοήθειας προς τους κρατικούς φορείς, τους επιφορτισμένους με την προστασία και την ανάδειξη των ειδικών και άυλων κατάλοιπων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, καθώς και την εξεύρεση των αναγκαίων πόρων για την επίτευξή του. Η νέα διεθνής οπτική και πρακτική στο χώρο της προστασίας των πολιτιστικών αγαθών, τα οποία βρίσκονται στο φυσικό τους περιβάλλον ή στεγάζονται στα κινητά, εννοούμε σε μουσεία και συλλογές, σχετίζεται άμεσα με αυτό που λέμε επιστημονική και κοινωνική διαχείριση αυτών των αγαθών. Ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης έκανε προηγουμένως νύξη γι΄ αυτό. Είναι ο ίδιος πρωτοπόρος στο να καθιερωθούν και σπουδές πάνω σ’ αυτό το θέμα που κατ’ ουσία κρύβει τον όρο «διαχείριση» και εμείς όλοι είμαστε αυτοί που εφαρμόζουμε αυτό το στοιχείο της διαχείρισης. Ο χώρος της Μεσσήνης είναι ένα παράδειγμα διαχείρισης, όπως της Επιδαύρου και άλλοι, φυσικά, αρχαιολογικοί χώροι σε όλη την Ελλάδα, όπως λ.χ. και της κ. Χάιδως Κουκούλη οι προσπάθειες στην περιοχή της Καβάλας. Η νέα διεθνής οπτική και πρακτική στο χώρο της προστασίας απαιτεί επανεξέταση όλων των προϊόντων και των υπηρεσιών που παρέχονται σήμερα από το κράτος, καθώς και αναζήτηση αποδοτικότερων μεθόδων για τη διανομή τους, για την ουσιαστική συμβολή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Με άλλα λόγια, αυτά που είπε και ο Σταύρος προηγουμένως. Το μέλλον των αρχαιολογικών χώρων, των μνημείων και των μουσείων θα εξαρτηθεί, κατά τη γνώμη μου, κατά μεγάλο βαθμό από την αγαστή συνεργασία των αρμόδιων κρατικών λειτουργών, αρχαιολόγων και άλλων, με τις τοπικές κοινωνίες και τις ενώσεις ευαισθητοποιημένων πολιτών, όπως του «Διαζώματος». Οι πολίτες που τα συγκροτούν έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να ενδιαφέρονται ζωηρά για το παρόν και το μέλλον του περιβάλλοντος, φυσικού και πολιτιστικού, όπου εντάσσονται φυσικά και αυτά τα μνημεία, τα οποία αμεσότερα ενδιαφέρουν το «Διάζωμα». Και ευτυχώς αυξάνονται προοδευτικά οι ενεργοί πολίτες που έχουν άποψη για τα πολιτιστικά πράγματα και κατ’ επέκταση για τα θέατρα, για τους χώρους θέασης και ακρόασης και όντας οργανωμένοι αποκτούν τη δύναμη και τη δυνατότητα να πιέζουν και πολιτικά. Εξάλλου είμαστε ένα σωματείο που έχει πολιτικό χαρακτήρα. Πιστεύω επίσης ότι χωρίς αυτούς τους πολίτες, χωρίς τη θέρμη, τον ενθουσιασμό, το ενδιαφέρον, τηνεθελοντική προσφορά, τη συμπαράσταση, την ενθάρρυνση και τις γνώσεις τους, η μοναχική επαγγελματική ενασχόληση, όπως η δικιά μου, με την αρχαιογνωσία, καταντά στείρα και ενίοτε ανιαρή, αν δεν προσφέρει μια διαφορετική ματιά και στα σύγχρονα κοινωνικά θέματα.
…Γράφουμε και μιλάμε, για να επικοινωνήσουμε με όλους τους άλλους και εννοούμε γράφουμε όλοι όχι για ένα κλειστό κοινό και το ακροατήριό μας, φυσικά, πρέπει να απαρτίζεται και από ειδικούς άλλων γνωστικών αντικειμένων, όπως οι παρόντες εδώ. Είναι αναγκαία μια σύνθετη στρατηγική, που να απευθύνεται σε όλους τους φορείς και τους συντελεστές που έχουν ρόλο στην ανάπτυξη των κοινωνιών: πολιτικούς που αποφασίζουν, επενδυτές, επαγγελματίες, ιδιοκτήτες ή μη, εθελοντές, τοπικές οργανώσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις, υπηρεσιακές μονάδες, όπως είναι οι εφορίες αρχαιοτήτων, θα πρέπει να βρουν μηχανισμούς επικοινωνίας, συνεργασίας και εναρμόνισης των στόχων τους. Προς αυτή την κατεύθυνση νομίζω θα εντείνει τις προσπάθειές του το «Διάζωμα». Νομίζω ότι τελειώνω με αυτά και σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.
Σταύρος Μπένος: Θα πρέπει να σας πω επίσης ότι «νονός» του «Διαζώματος» είναι ο κ. Θέμελης. Πολλές εβδομάδες σκεπτόμασταν πως θα το ονομάσουμε. Είναι λοιπόν και ο «νονός» του, μαζί με όλα τα άλλα. Θα καλέσω τώρα μια εμβληματική προσωπικότητα, που έχει δουλέψει πολλά χρόνια πριν από εμάς και έχει δουλέψει σε κάθε γωνιά του πλανήτη για την ανάδειξη αυτών των υπέροχων μνημείων και την προβολή τους. Πρόκειται για τον Σπύρο Μερκούρη, που μας κάνει την τιμή να είναι σήμερα μαζί μας.
Σπύρος Μερκούρης: Σταύρο μου, σε ευχαριστώ για τα ωραία σου λόγια και θέλω να σου πω ότι είμαι ευτυχισμένος που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Ιδιαίτερα ευτυχισμένος, διότι το σωματείο σας, το «Διάζωμα», με εσένα πρόεδρο, επιτελούν ένα καταπληκτικό έργο, για την προστασία, συντήρηση και χρήση των αρχαίων θεάτρων και ωδείων. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι ότι ενδιαφέρεστε για τις νέες τεχνολογίες, αναζητάτε καινούρια υλικά και θέλετε να εκπαιδεύσετε νέους ανθρώπους, νέους επιστήμονες. Τα αρχαία θέατρα, με την ασύλληπτη αρχιτεκτονική τους, την απέραντη ομορφιά τους, την υπέροχη ακουστική τους, την εξαίρετη λειτουργία τους, τη σχέση τους με το περιβάλλον, διαιωνίζουν το Ελληνικό πνεύμα. Είναι απίστευτο πως στην εποχή μας, μετά από 2.500 χρόνια, μπορούμε νααπολαύσουμε το αρχαίο δράμα στους ίδιους χώρους, στα ίδια θέατρα. Αυτά τα θέατρα εκφράζουν τη δύναμη και διάρκεια του ελληνικού,ανθρωποκεντρικού πολιτισμού. Η φροντίδα και η προστασία τους είναι μία ανάγκη. Είναι μία παγκόσμια υποχρέωση. Το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1995 οργάνωσε στο Παλέρμο ένα συνέδριο ακριβώς για τη συντήρηση και χρήση των αρχαίων θεάτρων. Δεν προχώρησε όμως σε πράξεις. Έκανε μία διακήρυξη, η οποία, βέβαια, ήταν απλώς μία σύσταση σε όλα τα κράτη.
Αυτό που επιχειρεί το «Διάζωμα» είναι πράξη. Υλοποιεί μία ιστορία, μια κατάσταση, που είναι απόλυτη ανάγκη. Πήγαμε στο συνέδριο αυτό μία ομάδα Ελλήνων, μεταξύ των οποίων και ο Κωνσταντίνος Μπολέτης και ο Μιχάλης Μπιτέλης και ο Μάνος Περάκης και αμέσως οργανώσαμε μία έκθεση με τίτλο «Μία σκηνή για το Διόνυσο- θεατρικός χώρος και αρχαίο δράμα». Η έκθεση αυτή είχε πολύ μεγάλη επιτυχία. Πήγε σε δώδεκα πόλεις στον κόσμο. Στη Νέα Υόρκη, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο. Αλλά το επίτευγμά μας ήταν ότι σχεδιάσαμε ένα χάρτη που περιέχει όλα τα θέατρα του αρχαίου κόσμου, όλα τα θέατρα και ωδεία. 750, συνολικά, εκ των οποίων τα 160 λειτουργούν σήμερα. Ο χάρτης αυτός δείχνει θέατρα από το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι το Αφγανιστάν και από Τορίνο μέχρι το Ασουάν.
Η έκθεση αυτή, όπως είπα, πήγε παντού. Τελευταία, πήγε στο Πεκίνο, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Είδαν το χάρτη οι Κινέζοι, ενθουσιάστηκαν. Ο Μάνος Περάκης ήταν μαζί μας. Είχαμε εκθέσει, εκτός από την Επίδαυρο, το Ηρώδειο, τον Διόνυσο και τρία θέατρα δικά του, δηλαδή σύγχρονα, αλλά επηρεασμένα από την αρχαιότητα. Ένα στη Βαλένσια, ένα στη Ρώμη και ένα στη Θεσσαλονίκη.
……Το τελευταίο σχέδιο με τους Κινέζους. Αυτή η μικρή χώρα, που λέγεται Ελλάδα, με τον κολοσσιαίο πολιτισμό, και η μεγάλη χώρα, πουλέγεται Κίνα με τον επίσης κολοσσιαίο πολιτισμό, να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να εμφανισθούν στα Ηνωμένα Έθνη, να παρουσιάσουν την έκθεση, τον πολιτισμό της Δύσης και της Ανατολής και να κραυγάσουν : Αρκετά οι πόλεμοι! Ας δούμε και τον πολιτισμό. Σταύρο μου, σε ευχαριστώ και θέλω να σου δώσω τον κατάλογο του Πεκίνου, όπου φαίνεται μέσα και ο χάρτης.
Σταύρος Μπένος: Τώρα ήρθε η ώρα της βράβευσης όλων των παιδιών που πήραν μέρος στο διαγωνισμό για το λογότυπο. Ο διαγωνισμός είχε μια πρωτοφανή συμμετοχή. Δεχθήκαμε 257 προτάσεις, πολλές από τις οποίες ήταν διπλές και τριπλές και σήμερα είναι εδώ μαζί μας και έχουμε μεγάλη χαρά που είναι εδώ μαζί μας και οι δημιουργοί τους, για να τους τιμήσουμε, όπως τους αξίζει. Θα ήθελα να παρακαλέσω το μέλος της κριτικής επιτροπής, τον κ. Κωνσταντίνο Μπολέτη, να μας κάνει μία παρουσίαση από την πλευρά της κριτικής επιτροπής για τα κριτήρια με βάση τα οποία δόθηκαν αυτά τα βραβεία.
Κωνσταντίνος Μπολέτης: Καλησπέρα κι από μένα. Ο διαγωνισμός για το λογότυπο έμβλημα του «Διαζώματος» προκηρύχθηκε με καταληκτήρια ημερομηνία υποβολής προτάσεων την 11η Ιουλίου 2008. Οι όροι συμμετοχής περιελάμβαναν και προδιαγραφές, που επέτρεπαν μεγάλα περιθώρια ελευθερίας, περιορίζοντας τους καλλιτέχνες αποκλειστικά και μόνο στα μεγέθη του παραδοσιακού υλικού. Τόσο η ποιότητα, όσο και η ποικιλία των έργων, που τελικά κατατέθηκαν, κατέστησαν το διαγωνισμό ιδιαίτερα επιτυχή και υψηλού ανταγωνιστικού χαρακτήρα. Αυτό μπορεί κανείς να αναγνωρίσει ακόμη και με μία πρόχειρη αποτίμηση των βραβευόμενων σήμερα προτάσεων, που βρίσκονται στο πίσω μέρος του προγράμματος, που υπήρχε μέσα στο φάκελό σας. Επίσης, εντυπωσιακός είναι και ο συνολικός αριθμός των καλλιτεχνών που συμμετείχαν, συχνά με περισσότερες από μία προτάσεις. Ο αριθμός ήταν 257 καλλιτέχνες. Ηεννεαμελής κριτική επιτροπή συνεδρίασε δύο φορές. Αρχικά επέλεξε 40 «επικρατέστερα» έργα και, σύμφωνα με μία αρχική σκέψη του Σταύρου Μπένου, η ομάδα των 40 αυτών έργων θα μπορούσε να αποτελέσει το βασικό πυρήνα μιας έκθεσης, που θα παρουσιαζόταν στο μέλλον, σε κάποιο κατάλληλο χώρο. Σε δεύτερη φάση η κριτική επιτροπή ξεχώρισε τα 7 καταλληλότερα έργα, τα οποία θεώρησε ότι πληρούσαν τις προϋποθέσεις να λάβουν τα τρία βραβεία και τους 4 επαίνους. Στα κριτήρια αξιολόγησης των προτάσεων περιλαμβάνονταν η πρωτοτυπία και η ευρηματικότητα, ο εμβληματικός χαρακτήρας, η λειτουργικότητα, καθώς και η δυνατότητα χρήσης της πρότασης σε διάφορα μεγέθη. Παράλληλα, οι προτάσεις σχολιάστηκαν ως προς το συνδυασμό τους με τη λέξη «Διάζωμα», αλλά και ως προς τη συμβατότητά τους με το ευρύ φάσμα των στόχων του σωματείου, όπως αυτοί περιλαμβάνονται στο καταστατικό. Το τρίτο βραβείο απονεμήθηκε ομόφωνα στον κ. Κωνσταντίνο Τσιρίκο και ομόφωνα επιλέχθηκαν και οι 4 έπαινοι για τις προτάσεις των Κατερίνας Γάκη,Ερατούς Αλιμπράντη, Ιωάννας Κωστίκα και Παναγιώτη Σακκά.
Δυσκολότερη υπήρξε η επιλογή του πρώτου βραβείου ανάμεσα στις επικρατέστερες προτάσεις της κ. Αμαρυλλίδος Κωσταροπούλου και του κ. Γεωργίου Μπατή. Μετά από επαναξιολόγηση, η πρόταση του κ. Μπατή έλαβε με μεγάλη πλειοψηφία το πρώτο βραβείο και η πρόταση της κ. Κωσταροπούλου κατετάγη στη δεύτερη θέση. Εκ μέρους της κριτικής επιτροπής ευχαριστώ θερμά όλους τους συμμετέχοντες και συγχαίρω τη βραβευόμενη ομάδα. Ξεκινώντας από τους 4 επαίνους, παρακαλούμε να προσέλθουν οι νικητές για να παραλάβουν τα βραβεία τους.
Βραβεύσεις
Σταύρος Μπένος: Θέλω τώρα να σας γνωστοποιήσω τους υποψηφίους. Σας το έχω στείλει και ηλεκτρονικά, αλλά για να το γνωρίζετε για την αυριανή ψηφοφορία. Για το Διοικητικό Συμβούλιο είναι (και παρακαλώ ένας- ένας να σηκώνεστε, γιατί όσοι δεν σας γνωρίζουν, πρέπει να σας γνωρίσουν): η κ. Δίγκα Κλεοπάτρα, ο κ. Θέμελης Πέτρος, ο κ. Κουρουπός Γιώργος, ο κ. Χρήστος Λάζος, ο κ. Λαμπρινουδάκης Βασίλης, η αφεντιά μου, ο κ. Παπαπετρόπουλος Δημήτρης, η κ. Ταράντου Σοφία, ο κ. Χανδακάς Βασίλης και η κ. Χατζηνικολάου Τέτη. Έχουμε δέκα υποψηφιότητες. Επτά εκλέγονται στο Διοικητικό Συμβούλιο, αλλά εμείς έχουμε πει ότι θα λειτουργούμε και με τους δέκα. Συνεπώς, δεν έχει τόσο μεγάλη αξία για εμάς η σταυροδοσία, αλλά πιο πολύ η συμμετοχή, γιατί όλες οι υποψηφιότητες είναι εξαιρετικές. Σας υπενθυμίζω ότι έχετε τη δυνατότητα να βάλετε αύριο από έναν έως επτά σταυρούς.
Για την ελεγκτική επιτροπή έχουμε τον Σπύρο Δανέλη, τον Θάνο Μικρούτσικο – που δεν είναι όμως εδώ παρών – και τον Γιώργο Σκεπαθιανό.
Καλή επιτυχία σε όλους.
Τώρα θέλω να σας προτείνω, για να ψηφίσουμε με ανάταση της χειρός, την εφορευτική μας επιτροπή. Για να δώσουμε μεγαλύτερο κύρος στη διαδικασία αυτή, παρακάλεσα μια κυρία της αρχαιολογίας να αναλάβει να προεδρεύσει, και είναι η κ. Στέλλα Δρούγου. Επίσης, έναν ηθοποιό από τη νέα γενιά, τον κ. Νίκο Ορφανό και έναν νομικό από τα ιδρυτικά μας μέλη, τον κ. Φάνη Ρουμανά. Συνεπώς, αυτή η τριμελής επιτροπή θα είναι αύριο η εφορευτική μας επιτροπή. Σπεύδω επίσης να σας πω ότι η αποσφράγιση των ψηφοδελτίων θα είναι δημόσια. Δεν πρόκειται δηλαδή μετά να κλειστούν σε ένα δωμάτιο. Επίσης η ψηφοφορία θα γίνεται σε δύο δόσεις από τον καθένα. Πρώτα θα ψηφίζεται η παρουσία και μετά η εξουσιοδότηση.
Υπάρχει κάποιος που διαφωνεί; Συνεπώς, είναι ομόφωνη η εκλογή της εφορευτικής επιτροπής.
Και τώρα εμείς θα αποχωρήσουμε, αφού εκλέξουμε πρώτα το προεδρείο και ομόφωνα το προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο προτείνει για πρόεδρο μια εμβληματική προσωπικότητα της χώρας και με πολύ μεγάλη προσφορά, τον κ. Νίκο Χουρμουζιάδη, και για γραμματέα τον κ. Παύλο Τσίμα.
Να σηκώσουν τα χέρια όσοι εγκρίνουν την εκλογή του προεδρείου. Υπάρχει κάποιος που διαφωνεί;
Να έρθει το προεδρείο να αναλάβει το έργο του από εδώ και μπροστά.
Νίκος Χουρμουζιάδης: Σας παρακαλώ να διαγράψετε από τη σύσταση τα περί εμβληματικής προσωπικότητας και προσφοράς, για να κερδίσω κάτι από τη συμπάθεια και την επιείκειά σας. Η πραγματικότητα είναι: δίπλα στον κ. Τσίμα να τοποθετήσετε έναν επαρχιώτη και μάλιστα ελαφρά περιθωριακό και, πάντως, διεγνωσμένα αγοραφοβικό (και εδώ πρόκειται περί αγοράς βέβαια), ο οποίος δεν αισθάνεται καθόλου ικανός και καθόλου έτοιμος να αντιμετωπίσει αυτόν τον πολύ τιμητικό ρόλο που του έχει δοθεί και η αμηχανία του γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, διότι αυτή η πρώτη σύναξη διεξάγεται σε έναν χώρο, ο οποίος παραπέμπει σε ανάλογους εμβληματικούς χώρους που χάραξαν την πνευματική πορεία της ζωής του. Και εν πάση περιπτώσει, έστω και με αυτόν τον κάπως διεκπεραιωτικό χαρακτήρα που έχει αυτή η θέση, μου ήταν αδύνατο να αρνηθώ να συμμετάσχω σε αυτή την πρώτη σύναξή μας, σ’ αυτήν την πράγματι συγκλονιστική Σταυρο…φορία.
Ας αρχίσουμε. Τα σημαντικά θέματα είναι δύο, τα οποία θα συζητήσουμε μετά, αλλά προηγούνται κάποιες ανακοινώσεις και παρακαλώ τον κ. Τσίμα να τις διαβάσει.
Παύλος Τσίμας: Ευχαριστώ πολύ κ. Χουρμουζιάδη. Ξέρετε κι εγώ δημοσιογράφος έγινα, για να γιατρέψω την αγοραφοβία μου. Γιαθεραπευτικούς λόγους. Γεια σας. Καλωσήρθατε. Καλή αρχή. Σταύρο, σε ευχαριστώ πολύ κι εγώ. Να σας ανακοινώσω ότι έχουν στείλει, στη σημερινή, ιδρυτική μας, Γενική Συνέλευση, μηνύματα θερμής συμπαράστασης η Υφυπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και Βουλευτής Μεσσηνίας, Σοφία Καλαντζάκου, ο Αντώνης Σαμαράς, Μεσσήνιος επίσης και Βουλευτής. Επίσης έχει στείλει μια πολύ ενδιαφέρουσα, όχι επιστολή αλλά εισήγηση ο δήμαρχος Δωδώνης, από πολλές απόψεις ενδιαφερόμενος και εμπλεκόμενος στα σχέδια του «Διαζώματος». Και οι δύο χαιρετισμοί, καθώς και η εισήγηση του δημάρχου της Δωδώνης, θα υπάρχουν στα πρακτικά αυτής της ιδρυτικής συνέλευσης. Ο ρόλος μου τελείωσε.
Νίκος Χουρμουζιάδης: Τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθούμε στη συνέχεια είναι δύο. Για το πρώτο, που αφορά στον προγραμματισμό της δράσης και των δραστηριοτήτων για το 2008-2009 θα καλέσω τον κ. Χρήστο Λάζο. Προηγουμένως, να σας περιγράψω σύντομα τη διαδικασία.
Θα διαβαστεί αυτή η εισήγηση, κατόπιν θα ακολουθήσει η εισήγηση για τον οικονομικό προϋπολογισμό, την οποία θα μας ανακοινώσει ο κ.Κουρουπός, και εν συνεχεία θα υπάρξει η δική σας συμμετοχή: σχόλια, προτάσεις, αντιρρήσεις και κατόπιν θα ακολουθήσει ψηφοφορία. Θα παρακαλέσω θερμά, κυρίως εσάς που θα συμμετάσχετε στη συζήτηση, να είστε όσο το δυνατόν σαφέστεροι, κυρίως συνοπτικότεροι, ώστε να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε χρόνο και για τη συζήτηση, που θα καταλήξει στις τελικές αποφάσεις, για να ψηφιστούν στο τέλος. Κύριε Λάζο, μπορείτε να αρχίσετε.
Χρήστος Λάζος: Αυτές οι δύο περίοδοι χωρίζονται σε μια πρώτη τρίμηνη φάση αμέσων ενεργειών, που προτείνονται από το προσωρινό διοικητικό συμβούλιο, και η επόμενη στην επέκταση αυτών των ενεργειών και τη διασπορά τους σε τοπικές και περιφερειακές κοινωνίες. Οι άμεσες ενέργειες αποτελούν τη βάση, πάνω στην οποία θα προχωρήσουμε, και συνοψίζονται στα εξής:
Την ανάπτυξη του ιστοτόπου, η οποία αύριο θα σας παρουσιαστεί, ώστε να έχετε μια πρώτη γεύση από το εργαλείο αυτό του «Διαζώματος». Σ’ αυτόν τον ιστότοπο έχουν ιδιαίτερη σημασία δύο πεδία. Το πεδίο «αρχαίοι χώροι- περιγραφές», που είναι το πιο ελκυστικό στοιχείο της ιστοσελίδας. Αυτή η πλευρά του, η λαϊκή, όπως έλεγε προηγουμένως ο Σταύρος ο Μπένος, και η άλλη πλευρά του, η οποία είναι εξαιρετικά πολύτιμη και έχει το χαρακτήρα ενός εργαλείου για το «Διάζωμα», που είναι το παρατηρητήριο μελετών και έργων. Πρόκειται για μια παρουσίαση που θα γίνει αύριο από τον κ. Βασίλη Χανδακά, ο οποίος έχει ετοιμάσει το βασικό πλαίσιο, με βάση το οποίο γίνεται η «ακτινογραφία» κάθε μνημείου και οι διακρίσεις στις οποίες αναφέρθηκε ο κ. Λαμπρινουδάκης στην ομιλία του, γιατί άλλο πλαίσιο χρειάζεται το ένα μνημείο κι άλλο το άλλο. Θα εντοπισθούν τα μνημεία και με βάση την ωριμότητα και τις ανάγκες του κάθε έργου, από τοπαρατηρητήριο θα προκύψει κι όλο το πρόγραμμα που θα ακούσετε στη συνέχεια.
Για κάθε χώρο θέασης και ακρόασης, το «Διάζωμα» έχει ορίσει έναν επιστημονικό συντονιστή, ο οποίος έχει ως ρόλους, πρώτον να συντάξει τα κείμενα με τα οποία οι περιγραφές των αρχαίων χώρων, από τη λαϊκή έως την εις βάθος ανάλυσή τους , θα φιλοξενηθούν στην σχετική ιστοσελίδα. Δεύτερον, να καταγράψει τις ανάγκες του κάθε μνημείου, να συμπληρώσει δηλαδή το παρατηρητήριο μελετών και έργων, ώστε να υπάρχει εικόνα του κάθε μνημείου ή των αναγκών του και των επεμβάσεων, που είναι απαραίτητες, ‘ώστε να εξασφαλισθεί συνδετικός κρίκος του «Διαζώματος» με τις αρμόδιες υπηρεσίες, πρώτα απ’ όλα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ταπερισσότερα μέλη του «Διαζώματος» είναι ήδη χρεωμένα το καθένα με ένα θέατρο και πάρα πολλοί αρχαιολόγοι, έφοροι αρχαιοτήτων, αρχιτέκτονες, έχουν ήδη αρχίσει να δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Έχει μεγάλη σημασία, λοιπόν, να έχουμε ταχύτατα μία σαφή εικόνα για το κάθε μνημείο ξεχωριστά και για τις ανάγκες του.
Η δεύτερη, βασική, άμεση ενέργεια είναι η προετοιμασία του χορηγικού φακέλου και η προετοιμασία μιας έκδοσης με την ταυτότητα του«Διαζώματος». Θα μιλήσουμε ίσως αναλυτικότερα αύριο, ώστε να μην σας κουράζω τώρα με λεπτομέρειες.
Το τρίτο είναι η συγκρότηση μιας επιστημονικής ομάδα, στη συγκρότηση της οποίας θα προβεί το Διοικητικό Συμβούλιο που θα εκλεγεί αύριο, που θα είναι ταυτόχρονα μια επιστημονική ομάδα και μια ομάδα διοίκησης έργου, έτσι ώστε να ετοιμαστούν προτάσεις με αντικείμενο την ένταξη αρχαίων χώρων στα Ευρωπαϊκά προγράμματα και πρώτα απ’ όλα στα Περιφερειακά προγράμματα του Δ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Εκεί υπάρχει ανοικτό ένα πεδίο δόξης λαμπρό, γιατί πραγματικά οι χρηματοδοτήσεις μπορεί να επιτρέψουν σε πάρα πολλές περιοχές, σε πάρα πολλές περιφέρειες, να επιλέξουν ένα ώριμο μνημείο, ένα θέατρο ή ένα ωδείο και να το εντάξουν στις χρηματοδοτήσεις του Δ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Άρα, η υποστηρικτική εργασία του «Διαζώματος» είναι ουσιαστική. Θα πρέπει η επιστημονική ομάδα και η ομάδα διοίκησης έργου να είναι από τις άμεσες προτεραιότητές μας.
Κι έρχομαι στο τελευταίο. Σας μίλησε ο κ. Σταύρος Μπένος, όπως και οι υπόλοιποι ομιλητές, για την ανάγκη ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης του συνόλου των ενεργών δυνάμεων της χώρας, από τους αρμόδιους φορείς και βεβαίως, τους πολίτες: τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις αρμόδιες εφορίες κ.ο.κ. Γι’ αυτό το σκοπό σχεδιάζεται η οργάνωση μιας κεντρικής εκδήλωσης, που θα σηματοδοτήσει την έναρξη, την αφετηρία της καμπάνιας ενημέρωσης, που, στην επόμενη φάση θα περάσει στις περιφερειακές και τοπικές κοινωνίες. Παράλληλα με αυτή την εκδήλωση θα προταθεί η δημιουργία αυτής της ιδέας, του ηλεκτρονικού κουμπαρά, πουαναφέρθηκε: δηλαδή να δημιουργηθεί, για κάθε θέατρο ξεχωριστά, ένας τραπεζικός λογαριασμός, στον οποίο θα συγκεντρώνονται ποσά από το «Διάζωμα» – από τους χορηγούς, τους απλούς πολίτες, ανθρώπους που ενδιαφέρονται, από δωρεές, από εισφορές – που θα χρησιμοποιούνται μόνο για το συγκεκριμένο θέατρο, για το οποίο συγκεντρώθηκαν. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα.
Αυτές είναι οι άμεσες ενέργειες του επομένου τριμήνου. Στη συνέχεια στο μέτρο που θα έχουν οργανωθεί τα προηγούμενα, και κυρίως η ακτινογραφία του κάθε μνημείου και των αναγκών του και η παράλληλη επικοινωνιακή καμπάνια – πιστεύουμε ότι αυτό πρέπει να μεταφερθεί πια σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ανάλογα με την ωριμότητα των προτάσεων που θα πρέπει να προκληθούν είτε με πρωτοβουλία του «Διαζώματος», είτε με βάση το αίτημα τοπικών κοινωνιών ή αρμόδιων φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού ή ακόμα και συλλόγου πολιτών, που μπορεί να ενδιαφέρονται για ένα μνημείο, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε τοπική διαβούλευση και σε οργάνωση μιας αντίστοιχης καμπάνιας σε τοπικό επίπεδο. Δεν θα αναφερθώ στο σχέδιο δράσης, επειδή υπάρχουν όλα αυτά, με σαφήνεια, νομίζω, στο φάκελο μέσα στην τσάντα που σας μοίρασε το «Διάζωμα», οπότε δεν θα επαναλάβω κάτι που μπορείτε να πληροφορηθείτε. Το σχέδιο, που βλέπετε, είναι ένα μοντέλο, το οποίο προφανώς δείχνει τα βασικά βήματα, τις βασικές αρθρώσεις. Σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, κάθε συγκεκριμένο μνημείο έχει τα δικά του ιδιαίτερα προβλήματα. Σε κάθε κοινωνία, η ωριμότητα του μνημείου και των έργων που μπορούν να γίνουν, αλλά και η ωριμότητα της τοπικής κοινωνίας συνιστούν παράγοντες που θα οδηγήσουν στη συγκεκριμένη πια διαμόρφωση ενός σχεδίου δράσης. Η ουσία είναι ότι στο τέλος, όταν συγκεντρωθούν και τα αντίστοιχα χρήματα με τους ηλεκτρονικούς κουμπαράδες, το «Διάζωμα» θα προχωρήσει σε κάτι πάρα πολύ σημαντικό: Θα δώσει συγκεκριμένο περιεχόμενο στη συνεργασία τωναρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, που θα αποτελέσουν έτσι κι αλλιώς, το στυλοβάτη για αυτές τις ενέργειες, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς, την τοπική αυτοδιοίκηση, το «Διάζωμα», τους χορηγούς, καταλήγοντας μέσα από διαβουλεύσεις, σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, το οποίο δεν θα είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος – ό,τι κερδίζει ο ένας το χάνει ο άλλος αλλά ακριβώς το αντίθετο: Θα είναι μια προσπάθεια μέσα από τη σύμπραξη, το μνημείο να βγει κερδισμένο και να «παντρευτούν» σωστά αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Διάζωμα, χορηγοί, ενεργοί πολίτες. Ο στόχος μας είναι να επιλεγούν περιοχές είτε με πρωτοβουλία του «Διαζώματος», είτε με βάση τους ίδιους τους τοπικούς φορείς και σε αυτές τις περιοχές να διεξαχθούν αυτές οι εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα να υπάρχει κάθε φορά κι ένα εμβληματικό θέατρο, στο οποίο θα επικεντρώσουμεκαταρχάς την προσοχή μας.
Στο μέτρο που όλα αυτά θα προχωρήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, το «Διάζωμα» θα πρέπει με μεγάλη προσοχή να αρχίσει να σκέφτεται ( κάτι που προβλέπεται στο καταστατικό του και έχει σημασία, γιατί δίνει μια μορφή συγκεκριμένη στην κινητοποίηση των πολιτών των ενεργών στις τοπικές κοινωνίες) το ενδεχόμενο δημιουργίας τοπικών παραρτημάτων. Θα πρέπει, επίσης να προχωρήσουμε από το 2009 στην προετοιμασία ενός διεθνούς συνεδρίου για το 2010, από το 2009, έτσι ώστε η συζήτηση για την οποία μιλούσε προηγουμένως ο Σπύρος Μερκούρης και ο προβληματισμός γύρω από τη χρήση και την ένταξη των αρχαίων μνημείων στη σύγχρονη ζωή, να αποτελέσουν και αντικείμενο ανταλλαγής απόψεων, εμπειριών και εντονότατου διαλόγου, όπου αυτός απαιτείται, σχετικά με το αν η χρήση είναι η νόμιμη σήμερα, εφόσον το επιτρέπει το μνημείο, και με ποιους όρους θα πραγματοποιηθεί η ένταξή του στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Ένα τελευταίο σημείο. Πιστεύω ότι το «Διάζωμα» θα πρέπει να προωθήσει μια άλλη πρόβλεψη του καταστατικού. Το «Διάζωμα» έχει ήδη πάρα πολλούς δημάρχους, ως φυσικά πρόσωπα – μέλη του, αλλά θα μπορούσε να προχωρήσει και στη δημιουργία ενός δικτύου πόλεων. Πιστεύω ότι, πέρα από τη διαπαιδαγωγική λειτουργία που μπορεί να έχει η διαμόρφωση ενός δικτύου πόλεων, σίγουρα θα είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και ως προς την κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών και την ανάπτυξη διεθνών σχέσεων με άλλες πόλεις, όπως αυτές που μας ανέφερε ο Σπύρος Μερκούρης, που έχουν αντίστοιχα θέατρα σε άλλες χώρες και μπορούν πράγματι να αποτελέσουν αντικείμενο ανταλλαγών εμπειριών, απόψεων, συνεργασίας, ανταλλαγών πολιτιστικών εκδηλώσεων κ.ο.κ. Πιστεύω ότι μπορούμε, πράγματι, να προχωρήσουμε σε αυτόν τον προγραμματισμό, να τον υλοποιήσουμε και να μετατρέψουμε σε πράξη τους στόχους που όλοι μαζί υπηρετούμε. Σας ευχαριστώ και είμαι στη διάθεσή σας στη συνέχεια, να συζητήσω προτάσεις.
Νίκος Χουρμουζιάδης: Ευχαριστούμε τον κ. Λάζο. Να προχωρήσουμε στο επόμενο, θλιβερά επίκαιρο θέμα, που είναι ο προϋπολογισμός. Μέχρι στιγμής μόνο η Ισλανδία έχει πτωχεύσει. Ο κ. Κουρουπός παρακαλώ.
Γιώργος Κουρουπός: Γεια σας. Από μικρός ήθελα να γίνω τραγουδιστής. Τώρα κατάφερα να γίνω ομιλητής σε αρχαίο ωδείο. Καλά τα πήγα, νομίζω. Παρότι έχω να μιλήσω γι’ αυτό που θεωρείται απολύτως άχαρο, έγινε ήδη η εισαγωγή, δεν το θεωρώ και τόσο, γιατί όπως παρατήρησε και ο κ. Λάζος όταν το συζητούσαμε, είμαστε, ίσως, εν μέσω κρίσεως, το μοναδικό σωματείο που έχει θετικό υπόλοιπο ανά τον κόσμο. Για να τελειώσουν τα αστεία, κάποιος άλλος συνάδελφος από το «Διάζωμα», μου είπε σήμερα προ ολίγου, «πρόσεξε, γιατί έχω καλέσει τα κανάλια». Εν γνώσει όλων αυτών των κινδύνων που σας παρουσίασα, θα σας διαβάσω τον προϋπολογισμό.
1. Ο προϋπολογισμός καλύπτει μια περίοδο 16 μηνών (Σεπτέμβριος 2008 – Δεκέμβριος 2009), δηλαδή την περίοδο από την ίδρυση και την έναρξη λειτουργίας του «Διαζώματος» μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
2. Το τμήμα των εξόδων χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες δαπανών:
– στις λειτουργικές δαπάνες, που αναφέρονται με αναλυτικό και ακριβή τρόπο στο κόστος λειτουργίας του σωματείου (γραφεία, προσωπικό, πάγια έξοδα, εξοπλισμός, ιστότοπος, κλπ.)
– στις επιχειρησιακές δαπάνες, που συνδέονται άμεσα με τις δράσεις και τους στόχους του «Διαζώματος»,
– στις άλλες δαπάνες, που καλύπτουν την περίοδο από την ίδρυση του σωματείου μέχρι και την πρώτη Γενική Συνέλευση.
3. Το σύνολο αυτών των δαπανών ανέρχεται στο ποσό των 247.675 ευρώ.
4. Οι λειτουργικές δαπάνες ανέρχονται στο ποσό των 98.250 ευρώ και είναι ανελαστικές.
Aν λάβουμε υπόψη ότι ο προϋπολογισμός καλύπτει μια περίοδο 15 μηνών και ότι συμπεριλαμβάνει τις δαπάνες εξοπλισμού και δημιουργίας του ιστοτόπου (το άθροισμα αυτών των δαπανών και του επιπλέον τριμήνου είναι 18.690 ευρώ), οι λειτουργικές δαπάνες του «Διαζώματος» για το 2009 ανέρχονται σε 80.000 ευρώ. Προβλέπεται ότι το ετήσιο κόστος λειτουργίας του σωματείου μετά το 2009 δεν θα υπερβαίνει τα 100.000 ευρώ, ποσό στο οποίο συμπεριλαμβάνεται μια εύλογη ανάπτυξη. Είναι ακριβώς το ποσό που στα έσοδα καλύπτεται από τις συνδρομές των μελών, τα οποία υπολογίζουμε ότι μέχρι το τέλος του 2008 θα έχουν γίνει 500. Αυτός ο στόχος είναι ρεαλιστικός, αφού ήδη πολλοί συμπολίτες μας έχουν δηλώσει την επιθυμία τους να γίνουν μέλη του «Διαζώματος». Αυτός ο υπολογισμός δεν αποτελεί μια άσκηση αριθμητικής, αλλά εκφράζει τον χαρακτήρα του «Διαζώματος», το οποίο βασίζεται στη συμμετοχή, στηνεθελοντική εργασία και στην προσφορά των μελών του.
5. Το κονδύλι «Εργαζόμενοι» καλύπτει την περίοδο Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2009, προβλέπει την πρόσληψη ενός υπαλλήλου γραφείου με γνώση υπολογιστών, ο οποίος θα αρχίσει να εργάζεται από τον Ιανουάριο 2009, και συμπεριλαμβάνει, επίσης, ένα ποσό για «συμβάσεις έργου» που μπορεί να καταρτίσει το «Διάζωμα» με πρόσωπα πρόθυμα να προσφέρουν συγκεκριμένες υπηρεσίες. Το ποσό για τον υπάλληλο γραφείου έχει υπολογισθεί με βάση το εργοδοτικό κόστος και τα δώρα.
6. Οι επιχειρησιακές δαπάνες είναι συνάρτηση του προγραμματισμού δράσεων και προκύπτουν από το έργο που πρέπει να παράγει το «Διάζωμα», για να επιτύχει τους στόχους του. Το κονδύλι για αυτή την κατηγορία δαπανών είναι 95.000 ευρώ.
Αυτές οι δαπάνες είναι, ως ένα βαθμό, ελαστικές και εξαρτώνται από την ικανότητα του «Διαζώματος» να προβάλει τους σκοπούς του, ναδημιουργήσει ένα κίνημα πολιτών, να προσελκύσει χορηγούς και να διασφαλίσει τη συμμετοχή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης καιτων αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών.
Υπολογίζεται ότι αυτά τα κονδύλια (και ιδίως τα ποσά που θα δαπανηθούν πραγματικά για τις «πολιτιστικές εκδηλώσεις» στους χώρους θέασης και ακρόασης, όπου αυτό είναι δυνατόν, ή στον ευρύτερο χώρο του κάθε μνημείου και για την «καμπάνια ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης»), θα είναι αισθητά υψηλότερα από αυτά που προβλέπονται και ότι θα καλυφθούν από χορηγίες, από τη συμμετοχή των Ο.Τ.Α., από την προσφορά υπηρεσιών από φυσικά και νομικά πρόσωπα, και από την εθελοντική εργασία των μελών και των φίλων του «Διαζώματος». Ίσως αυτή η πρόβλεψη να φαίνεται εξαιρετικά αισιόδοξη, αλλά η ανταπόκριση που βρίσκει το «Διάζωμα» δημιουργεί την πεποίθηση ότι και αυτός ο στόχος είναι ρεαλιστικός. Τα ποσά, συνεπώς, που αναγράφονται στον προϋπολογισμό αποτελούν ένα είδος «κρίσιμης μάζας», είναι η αναγκαία αρχική ώθηση, για να ξεκινήσει και να αναπτυχθεί μια ευρύτερη δυναμική.
7. Η κατηγορία άλλες δαπάνες περιγράφει τα ποσά που δαπανήθηκαν από την ίδρυση του «Διαζώματος» μέχρι τη Γενική Συνέλευση, η οποία αποτελεί και την πρώτη δημόσια εμφάνιση του σωματείου. Πρέπει να τονιστεί ότι το πραγματικό κόστος είναι πολλαπλάσιο αυτού που αναγράφεται στον προϋπολογισμό και ότι θα ήταν αδύνατον όλα όσα πραγματοποιήθηκαν μέχρι σήμερα να γίνουν πράξη χωρίς την εθελοντική εργασία και την προσφορά των μελών, τακτικών και αρωγών, και των φίλων του «Διαζώματος». Το κόστος, επίσης, της Γενικής Συνέλευσης είναι υπερδιπλάσιο αυτού που αναγράφεται στον προϋπολογισμό. Η Γενική Συνέλευση δεν θα μπορούσε να διεξαχθεί χωρίς τη συμμετοχή και τη γενναιόδωρη προσφορά:
– της Νομαρχίας Μεσσηνίας,
– του Δήμου Καλαμάτας,
– της ΛΗ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και
– της Εταιρείας Μεσσηνιακών και Αρχαιολογικών Σπουδών.
Το Δ. Σ. ευχαριστεί θερμά τα ξενοδοχεία FILOXENIA και ELITE, τις εταιρείες «Κτήμα Αποστολόπουλου» και «Οινοποιητική Μεσσηνίας» γιατην προσφορά τους, καθώς και τους χορηγούς του «Διαζώματος»:
– τον Σπύρο Κατσαντώνη – Innovative Communication Networks, www.icn.gr
– τον Παναγιώτη Κίγκο – ΑΡΤ – Information Systems,
– τον Κωνσταντίνο Τσιρίκο – Arte creative team,
– τον Θεόδωρο Μάργαρη – Λογιστικές Εργασίες,
– την Μίνα Τσιμπίρογλου – Εκτυπώσεις
– τον Βασίλη Μιστριώτη – Greek Architects, Ηλεκτρονικό Περιοδικό,
για τις χορηγίες και την πολύπλευρη συμπαράσταση που προσέφεραν στο «Διάζωμα».
8. Τα έσοδα του προϋπολογισμού περιλαμβάνουν:
– την έκτακτη εισφορά των μελών για το 2008, με την οποία καλύπτονται οι λειτουργικές δαπάνες του τρέχοντος έτους,
– τις συνδρομές των μελών για το 2009,
– τα προσδοκώμενα έσοδα από τα αρωγά μέλη,
– τα προσδοκώμενα έσοδα από χορηγίες.
9. Στον προϋπολογισμό δεν συμπεριλαμβάνονται τα ποσά που θα συγκεντρωθούν για το κάθε θέατρο. Στον προγραμματισμό δράσεωνπεριγράφονται οι πρωτοβουλίες που θα λάβει το «Διάζωμα»: η καμπάνια, οι ειδικοί τραπεζικοί λογαριασμοί για κάθε θέατρο, οι εκδηλώσεις σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, η επεξεργασία προτάσεων για την ένταξη θεάτρων στο 4ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και σε άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα. Είναι προφανές ότι το οικονομικό αποτέλεσμα αυτών των δράσεων δεν μπορεί να προϋπολογισθεί και να συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του σωματείου.
ΣΥΝΟΛΟ 247.675 ευρώ
ΕΣΟΔΑ
Έκτακτη εισφορά μελών 2008 30.000 ευρώ
Συνδρομές μελών 2009 500 μέλη Χ 200 ευρώ 100.000 ευρώ
Αρωγά μέλη 50.000 ευρώ
Χορηγίες 70.000 ευρώ
ΣΥΝΟΛΟ 250.000 ευρώ
Νίκος Χουρμουζιάδης: Και τώρα ήρθε η δική σας σειρά. Δύο πράγματα θα σας προτείνω. Να μοιράσουμε σχόλια, αντιρρήσεις και προτάσεις. Να τα μοιράσουμε ανάλογα με τις εισηγήσεις που προηγήθηκαν. Να ακουστούν πρώτα τα σχετικά με την πρώτη εισήγηση, και κατόπιν τα σχετικά για τη δεύτερη εισήγηση. Θα παρακαλέσω, επίσης, για να έχουμε μια δίκαιη ένταση ακουστική, όσες και όσοι πρόκειται να συμμετάσχουν, να κατεβαίνουν εδώ, για να μιλούν από το μικρόφωνο. Λοιπόν. Σχετικά με την εισήγηση των δραστηριοτήτων. Ρωτά ο κ. Λάζος αν ήταν τόσο πειστικός.
Γιώργος Γιαξόγλου: Γιώργος Γιαξόγλου, αρχιτέκτονας από τη Σπάρτη. Η Σπάρτη μάλλον είναι υπεύθυνη που έχουμε τη Μεσσήνη σήμερα εδώ. Τι να πω. Είμαι κατενθουσιασμένος, συγκινημένος για την πρωτοβουλία αυτή του Σταύρου Μπένου, για το γεγονός ότι κατάφερε να μας μαζέψει όλους εδώ σήμερα, για να ξεκινήσουμε αυτήν τη σταυροφορία, αυτό το ζήτημα. Εγώ δύο θεματάκια θέλω να βάλω. Θέλω απλώς να ενημερώσω ότι στη Σπάρτη, μάλλον στη Λακωνία, έχουμε τρεις χώρους ακρόασης και θέασης. Το αρχαίο θέατρο της Σπάρτης, το αρχαίο θέατρο του Γυθείου και στη Σπάρτη επίσης έχουμε και το ιερό της αρχαίας Αρτέμιδος. Στη Σπάρτη υπάρχει έναςσύλλογος φίλων του αρχαίου θεάτρου της Σπάρτης, Ολυμπιάδας, ο οποίος από χρόνια προσπαθεί να κινητοποιήσει τους αρμόδιους, για να στερεωθεί, και να αναστυλωθεί το ενδιαφέρον, κατά την άποψή μας, θέατρο της αρχαίας Σπάρτης. Αλλά κάπου έχει κολλήσει το πράγμα. Όμως το ιερό της αρχαίας Αρτέμιδος ήταν κι ένας χώρος συγκέντρωσης και θέασης, οπότε μέσα από ένα πρόγραμμα του Δήμου ( είναι εδώ και η δημοτική σύμβουλος κ. Παπαποστόλου η οποία το επιμελήθηκε,) διαμορφώθηκε και το καλοκαίρι με την πανσέληνο δόθηκε και μία μουσική εκδήλωση. Τα λέω αυτά, γιατί νομίζω ότι πρέπει το «Διάζωμα» να έρθει σε επαφή, να βρει τους συλλόγους της περιφέρειας, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε αντίστοιχα θέματα, για να υπάρξει ένας συντονισμός της δράσης. Εγώ θα αναλάβω, μαζί με την κ.Παπαποστόλου, να μαζέψουμε ό,τι υλικό υπάρχει, για να σας ενημερώσουμε πάνω στα ζητήματα αυτά. Το δεύτερο που θέλω να πω έχεινα κάνει με το ποιος θα χρησιμοποιήσει τους χώρους. Οταν ήμουν στο Δήμο της Σπάρτης, από εκεί γνωριζόμαστε με τον κ. Μπένο, η κ. Παπαποστόλου, δημοτική σύμβουλος σήμερα ήταν στην ΕΛΜΕ, είχαμε κάνει ένα πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης των νέων, είχαμε ενεργοποιήσει όλα τα προγράμματα που είχαν τα σχολεία της δευτεροβάθμιας σε μια ενιαία δράση, είχαμε προσλάβει έναν σκηνοθέτη και στο τέλος του χρόνου, σε διάφορους χώρους, και αρχαιολογικούς, τα παιδιά παρουσίασαν τις δραστηριότητές τους. Που θέλω να καταλήξω. Ότι, εκτός από τους επαγγελματίες που θα αξιοποιήσουν τους χώρους, καλό είναι να απευθυνθούμε, να κινητοποιήσουμε και τη νεολαία. Τα παιδιά τα οποία θα ευαισθητοποιήσουμε τα ίδια θα ευαισθητοποιήσουν είμαι σίγουρος, τους γονείς. Γιατί αυτό που μας ενδιαφέρει – και το ακούσαμε και προηγουμένως, είναι να κινητοποιήσουμε την τοπική κοινωνία. Ευχαριστώ πολύ.
Γιάννης Μυλόπουλος: Καταρχήν, να συγχαρώ πραγματικά το Διοικητικό Συμβούλιο για την εξαιρετική δουλειά και για τις δύο εισηγήσεις τις οποίες κατέθεσε. Δεν είναι περίεργο να πω ότι δεν θα μιλήσω για να διαφωνήσω. Μάλιστα αναρωτιόμουν αν θα έπρεπε να πω αυτό που θέλω να πω, για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι φοβάμαι μήπως αποτελεί επαγγελματική διαστροφή και ο δεύτερος ότι είναι αυτονόητο. Αλλά επειδή σήμερα τα προφανή και αυτονόητα πολύ συχνά δεν είναι τόσο προφανή και τόσο αυτονόητα, θα ήθελα να προστεθεί στις δράσεις και στον προγραμματισμό του «Διαζώματος» η διάσταση του φυσικού περιβάλλοντος των χώρων αυτών. Πρόκειται βέβαια για ένα αναπόσπαστο κομμάτι και όλοι το θεωρούμε έτσι. Είναι αυτονόητο δηλαδή ότι αυτή η φύση «γέννησε» αυτά τα μνημεία, «γέννησε» και «συντήρησε» αυτά τα μνημεία. Σήμερα όμως και με την περσινή εμπειρία της Ολυμπίας, αλλά και με τη γενικότερη εμπειρία, η οποία βιώνεται διεθνώς με την υποβάθμιση της φύσης, δεν είναι και τόσο αυτονόητο ότι ο πολιτισμός απαιτεί ένα υγιές, φυσικό περιβάλλον, προκειμένου να ζωντανέψει και να υπάρξει. Θυμάμαι χθες μας διηγόταν ο Σταύρος Μπένος τον τρόπο με τον οποίο δημιούργησε το πολεοδομικό σχέδιο της Καλαμάτας και μας έλεγε για τον λαμπρό αυτόν πολεοδόμο, τον Γρηγόρη Διαμαντόπουλο, που υποστηρίζει ότι το πιο σημαντικό είναι η σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Αυτό, λοιπόν, το αναπόσπαστο κομμάτι αυτών των χώρων, των πολιτισμικών, των πολιτιστικών, είναι η σχέση με το φυσικό τους περιβάλλον. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι θα έπρεπε να προστεθεί στις επιστημονικές ομάδες και στη σχετική δραστηριότητά τους αυτή η διάσταση: της προστασίας του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος και για λόγους πραγματικούς και επιχειρησιακούς, αλλά και για έναν ακόμη λόγο που πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικός και ειδικά για το «Διάζωμα» για λόγους εκπαιδευτικούς. Να δώσουμε ένα μήνυμα, δηλαδή, ότι τα ωραία πράγματα θέλουν κι ωραίο περιβάλλον, για να αναδειχθούν.
Ευχαριστώ πολύ.
Μάρκος Βολάκος: Είμαι ο Δήμαρχος Γυθείου Μάρκος Βολάκος. Θέλω να συγχαρώ όλους όσοι συνέβαλαν σ’ αυτή την οργάνωση. Το Γύθειο, να ξέρετε, έχει ένα σημαντικό μνημείο, το αρχαίο θέατρο, που δημιουργήθηκε στους πρώτους μεταχριστιανικούς χρόνους. Βέβαια, ο Παυσανίας δεν το μνημονεύει στην περιήγησή του -και αυτό προκαλεί εντύπωση, διότι, αφού περιηγήθηκε ως εκεί, έπρεπε να το έχει δει. Εν πάση περιπτώσει, από το 170, οπότε πήγε ο Παυσανίας στο Γύθειο, δεν καταλαβαίνω τι μεσολάβησε και δεν το ανέφερε. Υπάρχει μια διάσταση γνωμών εδώ: σύμφωνα με μία άποψη χτίστηκε μετά το 170 μ.Χ. Μία άλλη άποψη υποστηρίζει ότι δεν τοεπισκέφθηκε καν. Εν πάση περιπτώσει, είναι ένα σημαντικό μνημείο, που απαιτεί προστασία και θα παρακαλούσα την οργανωτική επιτροπή, τον κ. πρόεδρο το φίλο Σταύρο Μπένο, να το φροντίσει. Μπορούμε να συμβάλουμε. Το απέδειξα με την αγάπη μου για τον πολιτισμό. Ήδη απεγκλώβισα το αρχαίο θέατρο από τους στρατώνες, κατά την πρώτη μου οκταετία ως δήμαρχος, και εν συνεχεία προχωρούμε στην ανάπλαση του χώρου, των τριών στρεμμάτων, ώστε να ενοποιηθεί με το αρχαίο θέατρο.
Πρόσφατα, με περίπου 230 χιλιάδες ευρώ που έβαλα στον προϋπολογισμό, θέλω να μετατοπιστεί η είσοδος του στρατοπέδου, ούτως ώστε να μην διασχίζει εγκάρσια το χώρο αυτόν η είσοδος των οχημάτων, αλλά να μετατεθεί στη βόρεια πλευρά και όλο αυτό το κομμάτι να αποτελέσει ενότητα με το αρχαίο θέατρο. Αυτές είναι οι θέσεις μου. Θα παρακαλούσα τον κ. πρόεδρο Σταύρο Μπένο και το προεδρείο που θα εκλεγεί, να επισκεφθούν το Γύθειο κι εγώ, ως δήμαρχος, θα τους φιλοξενήσω. Θα φιλοξενήσω όλους εσάς εδώ, στο Γύθειο, όποτε το θελήσετε.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
Ηλίας Παπαδόπουλος: Ηλίας Παπαδόπουλος λέγομαι. Από την Καβάλα είμαι και προσπαθώ να συνειδητοποιήσω τη χαρά που αισθάνεται ο Σταύρος Μπένος σήμερα, βλέποντας την προσπάθεια που ξεκίνησε εδώ και δέκα χρόνια να δικαιώνεται με την επιτυχία, με τη συμμετοχή όλων μας. Εγώ θέλω να προκαλέσω έναν καινούργιο «πονοκέφαλο» στο Σταύρο και σε όλους εσάς που πρωτοστατήσατε στην ιδέα, και στην ποιότητα των εκδηλώσεων που διοργανώνονται και που πραγματοποιούνται σε αρχαιολογικούς χώρους και αρχαία θέατρα. Δεν είμαι ο πούρος ο αρχαιολόγος, που δεν αφήνει τίποτε να μπαίνει στο αρχαίο θέατρο, αλλά δεν ανέχομαι και εγώ, όπως και άλλοι φίλοι εκεί στην Καβάλα, κάποιου είδους εκδηλώσεις, που δεν δένουν καθόλου με τα αρχαία θέατρα. Δεν ξέρω αν αυτό που θέτω ως προβληματισμό, είναι βιαστικό, γι’ αυτό και ήμουν λίγο επιφυλακτικός για το αν έπρεπε να ανακινήσω το θέμα ή όχι. Πάντως πρόκειται για πρόβλημα που απασχολεί πολλούς, με το δεδομένο ότι επειδή έχει και την εμπορική του διάσταση το πράγμα, δεν είναι έτσι απλό. Από τημια, η επιχορήγηση που δέχονται οι διοργανωτές των φεστιβάλ στα αρχαία θέατρα είναι περιορισμένη. Από την άλλη, η ανάγκη των διοργανωτών, που συνήθως είναι άνθρωποι της αυτοδιοίκησης, να προβάλουν το έργο τους ή να προσελκύσουν περισσότερους πολίτες, οι ποικίλες εκδηλώσεις των φεστιβάλ, τους αναγκάζουν να προχωρούν, όπως λένε τουλάχιστον οι ίδιοι οι δήμαρχοι, σε εκδηλώσεις που έχουν μεγαλύτερη εμπορική απόδοση απ’ ό,τι κάποιες εκδηλώσεις οι οποίες απευθύνονται σε περιορισμένο ακροατήριο, οπότε προκύπτουν συγκρούσεις. Συνεπώς, πρέπει να ενταχθεί και το «Διάζωμα» σ’ αυτή την προσπάθεια να πείσει τους δημάρχους ότι καλό είναι, βέβαια, να απευθύνεται η ιδέα ενός φεστιβάλ σε όσο γίνεται περισσότερο κόσμο, αλλά αυτό να έχει κάποιο όριο ως προς το ποιοι παρουσιάζουν αυτές τις εκδηλώσεις και πόσο αυτές είναι κατάλληλες. Αυτό είναι ένα ακανθώδες πρόβλημα. Θα το εξετάσετε εσείς, βέβαια. Είστε παλιοίυπηρέτες της αυτοδιοίκησης, όλοι είμαστε λίγο πολύ μέσα στην κοινωνία και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, γιατί είναι πρόβλημα που και απασχολεί πολύ κόσμο και δεν αναφέρομαι μόνο στους ειδικούς, τους αρχαιολόγους, που έχουν κι αυτοί τα δίκια τους, αλλά την ευρύτερη κοινωνία. Κι από την άλλη, πώς να προχωρήσουμε με αυτή την προσπάθεια που ξεκινάμε τώρα, να βοηθήσουμε στην αναστύλωση, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αρχαία θέατρα και αρχαία ωδεία, όταν αυτά αύριο θα διατεθούν για ανάρμοστες εκδηλώσεις.
Ευχαριστώ πολύ.
Βασίλης Λαμπρινουδάκης: Ασφαλώς πρόκειται για πρόβλημα και θα αντιμετωπιστεί και από το Διάζωμα. Θέλω όμως να σας αναφέρω μία αισιόδοξη προσέγγιση. Δεν θεωρώ ότι πρέπει να γίνει με πειθώ όπως λέχθηκε προηγουμένως, αλλά με τη συνεργασία. Η συνεργασία, η ώσμωση, που είπα προηγουμένως, θα φέρει σε αυτό το αποτέλεσμα. Όταν συνεργάζονται οι άνθρωποι για ένα κοινό σκοπό, γιατί όλων ο σκοπός είναι θετικός καταρχήν, φτάνουν σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα και για να μην θεωρητικολογώ, ήδη αυτό το αποτέλεσμα, συνεργασίας αρχαιολόγων και δήμων, έχει φανεί στην ανάδειξη των μνημείων. Στην ανάδειξη των μνημείων συνεργάζονται οι δύο φορείς με πολύ καλά αποτελέσματα.
Λυδία Κονιόρδου: Είναι πραγματικά πολύ συγκινητική όλη αυτή η κίνηση και η παρουσία όλων των ανθρώπων σε όλο αυτόν τον πολύ σημαντικό δρόμο που ανοίγεται μπροστά μας. Η πρώτη μου σκέψη είναι, ότι για να μπορεί να συνεχίζει να ελπίζει κανείς ότι αυτό μπορεί να έχει και μια συνέχεια στο μέλλον, πρέπει να συνδεθεί με τα παιδιά, με αυτό που αποτελεί το μέλλον αυτού του τόπου.Να προσφέρει παιδεία σε αυτά τα παιδιά. Υπάρχει ένας θεσμός που έχει δεχθεί έναν πολύ μεγάλο όγκο κριτικής και δίκαια: ο θεσμός των μαθητικών αγώνων αρχαίου δράματος. Θα μπορούσαν αυτοί αγώνες, αντί να γίνονται στην Αθήνα ή στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου τις παραστάσεις των παιδιών και τις προσπάθειες των εκπαιδευτικών τις παρακολουθούν μόνο οι γονείς και η κριτική επιτροπή, συνήθως μπροστά σε άδεια καθίσματα ( πραγματικά ένα σοκ για τα παιδιά που καμία χαρά δεν τους προσφέρει,) να γίνονται σε τόπους όπως αυτός εδώ και τις παραστάσεις αυτές να τις παρακολουθούν τα ίδια τα παιδιά, οι συμμαθητές τους. Αυτό δεν είναι μια ουτοπική σκέψη, ούτε κάτιανεφάρμοστο. Είναι κάτι που ήδη στην Ισπανία εφαρμόζεται και γίνεται κάθε χρονιά εδώ και 25 χρόνια, σε όλα τα μεγάλα θέατρα, Ρωμαϊκά, ως επί το πλείστον, της Ισπανίας και τα παρακολουθούν 150 χιλιάδες παιδιά με λίστα αναμονής. Και ο τρόπος που αυτά τα παιδιά παρακολουθούν τις παραστάσεις δεν έχει καμία σχέση με τις εκπαιδευτικές εκδρομές, όπου τα παιδιά με το ζόρι σέρνονται να δουν κάποια εκπαιδευτικά προγράμματα.
Είναι ένα πολύ μεγάλο σχέδιο, το οποίο πιστεύω ότι άμεσα μπορεί να εφαρμοσθεί. Υπάρχουν ήδη οι θεσμοί και, αν συνδυαστούν καισυνεργαστούν οι αρμόδιοι σωστά, μπορούν να αποδώσουν άμεσα αποτελέσματα. Επίσης, μπορούν να συνδεθούν με την Ισπανία και ναεπιδιώξουν την ανταλλαγή των δύο αυτών τόπων που έχουν τόσα κοινά πράγματα να μοιραστούν. Αυτό ήθελα να μοιραστώ σαν σκέψη μαζί σας και είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε λεπτομέρεια.
Δημήτρης Αθανασούλης: Δημήτρης Αθανασούλης λέγομαι και είμαι ο πρόεδρος του συλλόγου Ελλήνων αρχαιολόγων και με αυτή την ιδιότητα θέλω να συγχαρώ για την πρωτοβουλία του τον Σταύρο Μπένο, με τον οποίο είχαμε την ευκαιρία εδώ και πολλά χρόνια να τη συζητήσουμε και νομίζω, εκφράζοντας τους αρχαιολόγους που εργάζονται για την προστασία των μνημείων μας, ότι η προσπάθεια αυτή μας δίνει αισιοδοξία και ελπίζουμε πως θα πετύχει. Γι’ αυτό άλλωστε και πολλά μέλη του συλλόγου Ελλήνων αρχαιολόγων είναι ήδη ιδρυτικά μέλη του Διαζώματος. Το σημαντικό, αν θέλετε, είναι ότι μια τέτοια πρωτοβουλία, όπως αυτό το σωματείο, είναι πολυσυλλεκτική, φυσικά. Δηλαδή, έχει τους επιστήμονες που ασχολούνται με την ολοκληρωμένη προστασία των μνημείων, όπως ορθά είπε ο δάσκαλος κ. Λαμπρινουδάκης, τους καλλιτέχνες οι οποίοι δίνουν νέα χρήση στους χώρους και, φυσικά, το κοινό, που είτε ως απλοί πολίτες είτε με τους εκπροσώπους τους, δημάρχους και νομάρχες, τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια και για εμάς αυτή η ώσμωση είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί ξέρετε πολύ καλά ότι πολλές φορές αισθανόμαστε αδικημένοι ως προς τον τρόπο με τονοποίο λειτουργούμε, ενδεχομένως έχοντας δώσει κι εμείς οι ίδιοι τις λαβές γι’ αυτή την αντιμετώπιση. Η δική μας, όμως, θέση είναι ότι τα μνημεία, και, κατά κύριο λόγο τα θέατρα που είναι ένας προνομιακός χώρος, ανήκουν στους πολίτες, ανήκουν στο κοινό τους. Τα μνημεία δεν υπάρχουν χωρίς το κοινό. Εμείς, λοιπόν, ό,τι κάνουμε, το κάνουμε γιατί θέλουμε να προσελκύσουμε ακριβώς αυτό το κοινό, για να μπορέσει να τα χαρεί, να λειτουργήσουν δηλαδή ως μνημεία, ως ειδικά συμπυκνώματα της μνήμης, που δίνουν ταυτότητα. Συνεπώς, μια τέτοια πρωτοβουλία είναι ιδιαίτερα σημαντική, σε μια περίοδο όπου η έννοια του μνημείου και της μνήμης, που σημαίνει τη δυναμική σχέση της κοινωνίας με το παρελθόν, ιδιαίτερα σήμερα διέρχεται μια φάση εξαιρετικά ρευστή, επειδή όπως ξέρουμε το κράτος αδυνατεί, ή αν θέλετε, αποφεύγει πια να προστατεύσει με τον τρόπο που στο παρελθόν προστάτευε τα μνημεία. Συνεπώς, ο ρόλος της κοινωνίαςτων πολιτών είναι ιδιαίτερα κρίσιμος και το «Διάζωμα» είναι, ακριβώς αυτό: εκφράζει την κοινωνία των πολιτών. Είναι ένας φορέας τέτοιος κι έναν τέτοιο φορέα οι αρχαιολόγοι, οι μαχόμενοι αρχαιολόγοι, τον θέλουν δίπλα τους, οπότε και η σχέση φορέων, όπως το «Διάζωμα», με την αρχαιολογική υπηρεσία, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη. Η επιτυχία του όλου εγχειρήματος θα εξαρτηθεί από το πώς αυτός ο νέος φορέας θα μπορέσει να συνεργαστεί αγαστά με την αρχαιολογική υπηρεσία. Και είναι προφανές ότι θα πρέπει να διασκεδαστεί η οποιαδήποτε εντύπωση ανταγωνισμού ή οποιασδήποτε αντιπαράθεσης. Είναι βασικό όλοι να σκεφτούμε ότι τα μνημεία είναι ο κοινός μας στόχος και, συνεπώς, από κοινού πρέπει να εργαστούμε γι’ αυτά. Άλλωστε, εμείς είμαστε οι πρώτοι οι οποίοι λέμε ότι πλέον η ολοκληρωμένη προστασία των μνημείων, αποτελεί όχι απλώς μία υποχρέωση των επιστημόνων, των αρχαιολόγων, αλλά είναι κι ένα δικαίωμα ατομικό, ένα δικαίωμα συλλογικό. Κι εμείς χαιρετίζουμε, λοιπόν, αυτή την προσπάθεια και θα καταβάλλουμε, στο μέτρο του δυνατού, κάθε προσπάθεια προκειμένου να πετύχει.
Ευχαριστώ πολύ.
Γιάννης Σάπκας: Καλησπέρα σε όλους. Λέγομαι Γιάννης Σάπκας, είμαι γιατρός- καρδιολόγος, αλλά υπήρξα υποψήφιος δήμαρχος στη Λάρισα. Πάνω απ’ όλα συγχαρητήρια στο Σταύρο Μπένο, θερμά συγχαρητήρια σε όλους κι εκτός από τα συγχαρητήρια κι ένα μεγάλο ευχαριστώ, γιατί μας έχετε εμπλέξει σε μια υπόθεση που μας συναρπάζει. Ήθελα να πω ένα λόγο στον κ. Θέμελη. Τον άκουσα φέτος το καλοκαίρι στο ωδείο, όπου παρουσίασε την υπόθεση της αρχαίας Μεσσήνης. Προσπάθησα να μπω στο νόημα των όσων λέγατε το καλοκαίρι, με τις διαφάνειές σας, αλλά αυτή η εμπειρία που μας δώσατε σήμερα ήταν μια μοναδική, συγκλονιστική και εντελώς συναρπαστική. Άλλο το να ακούσεις και να δεις κάτι στην παρουσίασή σας κι άλλο να το βιώσεις, όπως το βιώσαμε σήμερα. Η Λάρισα από μία απρόσωπη, άχρωμη και θα έλεγα μια πόλη για την οποία δεν υπήρχε κανένας ουσιαστικός λόγος για να την πλησιάσεις μέχρι πριν από 30 χρόνια, έχει εξελιχθεί σε μια πόλη που μάλλον θα υπάρχουν πολλοί λόγοι για να την επισκεφθείς, ένας προορισμός. Ο κύριος λόγος και η τύχη η δικιά μας, η μεγάλη, είναι ένα αρχαίο θέατρο της χωρητικότητας των δέκα χιλιάδων θεατών, το οποίο έχει τη μοναδικότητα ότι βρέθηκε στο κέντρο της πόλης. Η Λάρισα είναι η μοναδική, εκτός των Αθηνών, που έχει ένα αρχαίο θέατρο μέσα ακριβώς στο κέντρο της, στο κατάκεντρό της. Αυτό όπως όλοι καταλαβαίνουμε, είναι και ευτυχία, αλλά έχει και πολλά προβλήματα, γιατί η αποκατάστασή του και η αποκάλυψή του στοιχίζει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι αν ήταν σε ένα χώρο εκτός πόλης, γιατί υπάρχει ένα τεράστιο ποσό που πρέπει να δοθεί για τις απαλλοτριώσεις. Γι’ αυτό το λόγο, αυτή όλη η ιδέα του ηλεκτρονικού κουμπαρά, που ενδεχομένως θα ήθελα να την εξηγήσετεπιο λεπτομερώς πως θα λειτουργεί, αλλά και οι τοπικές δράσεις του «Διαζώματος» σε πόλεις που φιλοξενούν αρχαία θέατρα, χώρους θέασης και ακρόασης όπως πολύ πετυχημένα λέτε, πρέπει να στοχεύουν και στην ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, των οικονομικών παραγόντων, ώστε να συνεισφέρουν και αυτοί από κάθε άποψη σ’ αυτού του είδους τις πρωτοβουλίες. Όχι μόνο για την αναστύλωση, αλλά και γιατί όχι για την απελευθέρωση του περιβάλλοντος χώρου – γιατί φανταστείτε ένα αρχαίο θέατρο στο κέντρο της πόλης, φανταστείτε να καθόμαστε έτσι όπως καθόμαστε τώρα και πίσω ακριβώς στα είκοσι μέτρα να υπάρχει ένα ξενοδοχείο που να έχει μια τηλεόραση ανοιχτή. Αν είναι ποτέ δυνατόν να δοθεί μια παράσταση, αν είναι ποτέ δυνατόν άνθρωπος να χαρεί μια παράσταση σε ένα τέτοιο χώρο. Οπότε, εκτός από αυτό καθεαυτό το μνημείο, σε μια τέτοια ειδική υπόθεση, πρέπει να λάβει κάποιος πολύ σοβαρά υπόψη του τον περιβάλλοντα χώρο, που δεν μπορεί παρά να είναι απελευθερωμένος από τέτοιου είδους δραστηριότητες. Η απελευθέρωση, όπως και η απαλλοτρίωση, κοστίζει πάρα πολλά χρήματα και νομίζω ότι για το θέμα αυτό είναι απαραίτητη η εμπλοκή των τοπικών οικονομικώνπαραγόντων. Θα ήθελα, επίσης μία από τις εκδηλώσεις του «Διαζώματος» προσεχώς να γίνει και στη Λάρισα, γιατί πρόκειται για ένα θέατρο το οποίο έχει ανάγκη υποστηρικτικής εμβιταμίνωσης αν θέλετε και ανύψωσης του ηθικού, γιατί η όλη υπόθεση καταντά μία υπόθεση ειδικών, που το Διάζωμα θα την καλύψει. Ο κόσμος περιμένει κάποιος να ωθήσει την αποκάλυψη και τη χρήση του αρχαίου θεάτρου, αλλά αισθάνεται πάντοτε μία απόσταση μεταξύ του τι γίνεται και ποιος πρέπει να την αναλάβει. Νομίζω ότι το «Διάζωμα» μπορεί να επιτύχει μια γεφύρωση αυτού του κενού. Οπότε το αίτημά μας είναι: ναι, πολύ σωστά το δίκτυο πόλεων είναι μια πολύ καλή ιδέα και να ενισχύσετε με το κύρος του «Διαζώματος» τέτοιου είδους πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο, με παραρτήματα, αλλά και με την παρουσία μας. Όπως επίσης πολύ πετυχημένα ειπώθηκε, εφόσον όλοι με το Σταύρο Μπένο εμψυχωθήκαμε και μας ενέπνευσε για μια σταυροφορία,αλλά καλό είναι, όσοι ασχολούνται με την πολιτική να την αντιμετωπίσουν ως σταυροφορία και όχι να τη χρησιμοποιήσουν ως σταυροθηρία.
Γιάννης Λασκαράκης: Λέγομαι Λασκαράκης Γιάννης. Είμαι πολιτικός μηχανικός από την Αλεξανδρούπολη, από την άλλη άκρη της Ελλάδας. Δεν έχω ιδιαίτερη σχέση με την αρχαιολογία, αλλά λατρεύω τους χώρους αυτούς, γι’ αυτό και η παρουσία μου εδώ σήμερα είναι πολύ σημαντική για μένα, όπως πιστεύω και για εσάς. Ίσως η μόνη σχέση που είχα στο παρελθόν με το αρχαίο θέατρο ήταν όταν πήρα μέρος στο χορό μιας παράστασης του Ιππόλυτου το ΄63΄ αλλά θέλω να πω σήμερα κάτι άλλο. Ζω σε ένα χώρο, στον Έβρο, όπου συνεχώς γινόμαστε δέκτες ενός κακού κλίματος, ίσως και εθνικισμών και κραυγών, που έχουν σχέση με την Τουρκία. Επειδή έχουμε κι εκεί πολλά μνημεία, έχω μιλήσει και με αρχαιολόγους Τούρκους, καθηγητές από την Αδριανούπολη, οι οποίοι άκουσαν γι’ αυτή την πρωτοβουλία και ενθουσιάστηκαν και είπαν ότι θα το κάνουν και αυτοί αυτό. Απ΄ ό,τι ξέρω και στη Βουλγαρία έχουν επίσης μνημεία, γιατί λοιπόν να μη γίνει μία προσπάθεια να συναντηθούμε με αρχαιολόγους από γειτονικές χώρες. Μήπως μέσα από εκεί μπορέσουμε ναπεράσουμε κι ένα άλλο μήνυμα ειρήνης και συμβίωσης με τους λαούς αυτούς.
Ευχαριστώ πολύ.
Θύμιος Σώκος: Καλησπέρα σας. Εγώ θέλω να σας ευχαριστήσω και να ευχαριστήσω ιδιαίτερα το Σταύρο Μπένο, αλλά και όλες και όλους εκείνους που τον βοηθούν σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια και να πω δύο πράγματα. Σταύρο, μη κυβερνητική οργάνωση πρέπει να είναι το «Διάζωμα» και να μην επιτραπεί ποτέ να εξαρτηθεί από την οποιαδήποτε χορηγία του οποιουδήποτε υπουργείου πολιτισμού. Ζήτημα πρώτο, κατά τη γνώμη μου την ταπεινή. Ταυτόχρονα θα πρέπει να είναι ενοχλητικό το «Διάζωμα» προς την εξουσία και ιδιαίτερα την εξουσία του εκάστοτε υπουργού πολιτισμού. Υπήρξες εκεί, τα ξέρεις πολύ καλά. Να γίνει ξεχωριστό, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πρόγραμμα πολιτισμού, όπως έγιναν παραδείγματος χάριν, το Έρμπαν, όπως έγιναν το Τζέσικα, κ.α. Έξω, λοιπόν, από τους διαχειριστές της εξουσίας, τα κονδύλια για τον πολιτισμό. Θα μου πεις: εμπιστευόμαστε καλύτερα τους διαχειριστές της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Νομίζω ότι εκεί έχουμε καλύτερη παρουσία και μπορούμε η ιστορία των προγόνων μας να είναι πιο σεβαστή.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Νίκος Χουρμουζιάδης: Υπάρχει για τη δεύτερη εισήγηση κάποια συμμετοχή; Για το θέμα του προϋπολογισμού δηλαδή. Επομένως, για να υπάρξει και κάποιο αποτέλεσμα, πρέπει να ψηφισθεί και η μία εισήγηση και η άλλη.
Παύλος Τσίμας: Το «Διάζωμα», αγαπητέ Σταύρο, έχει δεχθεί στη διάρκεια αυτής της ιδρυτικής συνέλευσης δύο προτάσεις φιλοξενίας, μία στο Γύθειο και μία στη Λάρισα, και έχουν κατατεθεί και καμιά δωδεκάδα προτάσεων, τις οποίες, προσωπικά, βρήκα όλες ενδιαφέρουσες. Τις έχω καταγράψει. Υπάρχουν και δύο προτάσεις τις οποίες έχει στείλει ο δήμαρχος της Δωδώνης. Οι δύο προτάσεις είναι ο ηλεκτρονικός κουμπαράς για τα αρχαία θέατρα ποτέ να μην περιέλθει σε κρατική δικαιοδοσία ή στο Υπουργείο Πολιτισμού. Συμπίπτει με την πρόταση που ακούσαμε εδώ. Και η δεύτερη είναι να αγωνιστούμε όλοι οι ιδρυτές, αρωγοί, χορηγοί και λοιποί ιδεολογικοί υποστηρικτές του «Διαζώματος», ώστε να αποκτήσει μία θεσμική αναγνώριση από την πολιτεία ως συμβουλευτικό όργανο του κράτους, γνωμοδοτικό όργανο για θέματα αρχαιολογίας και αρχαιογνωσίας. Αυτές είναι οι δύο προτάσεις του δημάρχου της Δωδώνης. Τις προτάσεις που ακούσατε εδώ δεν έχει νόημα, νομίζω, να σας τις υπενθυμίσω. Είναι μια δωδεκάδα. Ενδιαφέρουσες προτάσεις. Η φροντίδα για το φυσικό περιβάλλον των αρχαίων μνημείων κι όχι μόνο για τα αρχαία μνημεία αυτά καθεαυτά. Η πρόταση να συνδεθεί το «Διάζωμα» ή να προσπαθήσει να συνδεθεί με αντίστοιχους θεσμούς, φορείς στην Τουρκία ή τη Βουλγαρία. Η πρόταση από τη Λάρισα, ώστε να προστεθεί στη μέριμνα και η απελευθέρωση των χώρων γύρω από τα μνημεία ή η πρόταση να ανοίξει μια συζήτηση και με την υποβοήθηση του «Διαζώματος» για την ποιότητα των εκδηλώσεων που φιλοξενούνται σε μνημειακούς χώρους. Το νέο διοικητικό συμβούλιο θαενσωματώσει στα συμπεράσματά του τη σημερινή συνέλευση και αυτές τις προτάσεις για τις οποίες νομίζω ότι δεν μπορεί κανείς να έχει σοβαρή αντίρρηση. Να παρακαλέσω τον κ. νομάρχη να κλείσει αυτή την πρώτη συνέλευσή μας.
Δημήτρης Δράκος: Είναι ιδιαίτερη η χαρά μας και η συγκίνησή μας σήμερα που υποδεχόμεθα σ’ αυτό τον ιερό χώρο μια γέννηση. Μια γέννηση που επί πολύ κυοφορήθηκε και που σήμερα αποτελεί γεγονός. Είναι η γέννηση του «Διαζώματος», ενός πολιτιστικού, θα έλεγα, ομίλου, που φιλοδοξεί να χαράξει μια καινούρια πορεία στα πράγματα του πολιτισμού, της αρχαιολογίας, της ιστορίας της πατρίδας μας. Κι εμείς οι Μεσσήνιοι είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι, διότι σήμερα εδώ συντελείται αυτή η πράξη. Κι ακόμα, επίσης, είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι, διότι γεννήτορας και εμπνευστής αυτής της προσπάθειας είναι ο Σταύρος Μπένος. Ένας δικός μας άνθρωπος, της αυτοδιοίκησης, της περιφερειακής ανάπτυξης, της πολιτικής, ένας άνθρωπος του πολιτισμού. Φίλε Σταύρο, βαθύτατα και από καρδιάς σ’ ευχαριστούμε γι’ αυτή την έμπνευση, αλλά κυρίως για την υλοποίηση αυτής της ιδέας. Είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η προσπάθεια θαευοδωθεί, θα ταράξει τα νερά και θα χαράξει δρόμους και κατευθύνσεις και αυτό διότι σ’ αυτή την προσπάθεια αθροίζονται εκλεκτές, διακεκριμένες προσωπικότητες από το χώρο του πολιτισμού, της αρχαιολογίας, της επιστήμης, της ιστορίας, της δημόσιας ζωής, των επιχειρήσεων.
Προσωπικότητες οι οποίες θέλουν πραγματικά να προσφέρουν σ’ αυτή την πολύ σπουδαία υπόθεση προστασίας, ανάδειξης, προώθησης και προβολής των χώρων ακρόασης, των αρχαίων θεάτρων μας. Εμείς, από την πλευρά μας ως παράγοντες της αυτοδιοίκησης, φίλες και φίλοι, εκλεκτά μέλη του «Διαζώματος», καταθέτουμε τη βούλησή μας να συμπράξουμε μαζί σας, να συνεργαστούμε, να συναγωνισθούμε, να βοηθήσουμε την προσπάθεια και με ιδέες και με την παρουσία μας και με το χρόνο μας, αλλά και μέσω των θεσμών που υπηρετούμε, αλλά και φυσικά μέσα από τα μέσα τα λίγα ή τα περισσότερα που πολλές φορές διαθέτουμε. Και το είπατε νωρίτερα ότι περνάμε και εποχές δύσκολες οικονομικά και χρηματοδοτικά. Και παρά το γεγονός ότι όλα αυτά που βλέπετε και σ’ αυτόν εδώ το χώρο και σε άλλουςέχουν προέλθει από Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε στην αφετηρία, στην έναρξη της 4ης προγραμματικής περιόδου, του λεγομένου ΕΣΠΑ, τα μέσα δεν αρκούν για να προωθήσουμε αυτά τα οποία κατατέθηκαν, αλλά και που φιλοδοξία είναι και του ΣταύρουΜπένου και όλων ημών, των απλών μελών του «Διαζώματος», να πραγματοποιηθούν. Γι’ αυτό θεωρώ ότι και η δύναμη της αυτοδιοίκησης είναι μεγάλη, η οποία θα αξιοποιηθεί, δοθέντος ότι κυρίως από τους πρωτεργάτες έχει κατανοηθεί απολύτως η μεγάλη της συμβολή σ’ αυτή την τεράστια, την πολύ σπουδαία υπόθεση. Μ’ αυτές τις σκέψεις, θέλω να σας χαιρετίσω όλους, να σας υποδεχθούμε με τα καλύτερα αισθήματά μας σ’ αυτόν εδώ το χώρο της αρχαίας Μεσσήνης, της Μεσσηνίας, και ως αυτοδιοικητικοί παράγοντες. Εγώ είμαι και εκπρόσωπος της ΕΝΑΕ και πρόεδρος της ΕΝΑΕ και άνθρωπος της αυτοδιοίκησης. Μπορούμε να πούμε ότι θα προσπαθήσουμε μαζί σας, αγαπητές φίλες και φίλοι, φίλε Σταύρο, να κάνουμε πράξη αυτό το σπουδαίο όραμά σου, όραμά μας τώρα πλέον, για την ανάδειξη αυτών των ιερών χώρων, που μπορούν να προωθήσουν την τέχνη, την ιστορία, τον πολιτισμό μας.
Να είστε καλά.