Δεν άργησε, απλώς χρειάστηκε αλλαγή περιφερειακής αρχής για να ευδοκιμήσουν οι προσπάθειες συνεργασίας.
Ενα μεγάλο πρόγραμμα με φόντο την ενιαία Πελοπόννησο, το οποίο θα εξελιχθεί μέσα από δύο υποπρογράμματα, έχει στόχο να ενεργοποιήσει τον κρυμμένο πλούτο του πολιτισμού. Και σε αυτό το «Διάζωμα» έχει σημαντική τεχνογνωσία.
Στο β’ μέρος της συνέντευξής του στην «Ε» ο Στ. Μπένος εξηγεί στον Γ. Σινάπη όλα τα παραπάνω αλλά και την γενικότερη φιλοσοφία και δράση που χαρακτηρίζει το «Διάζωμα».
“Σε κάθε τόπο προσπαθούμε να βρούμε το συγκριτικό πλεονέκτημα, να υποκινήσουμε τις δυνάμεις του κάθε τόπου για να συγκροτήσουμε αυτά τα περίφημα προϊόντα πολιτιστικού τουρισμού και να τα ανατάξουμε μαζί με τις δυνάμεις εκείνες που έχουν και τη μεγαλύτερη συνάφεια με το θέμα, όπως είναι η κυβέρνηση, οι περιφέρειες, ο ιδιωτικός τομέας, ο ΣΕΤΕ. Με όλους αυτούς έχουμε πολύ στενή συνεργασία”, λέει ο Στ. Μπένος, εξηγώντας πως δουλεύει το «Διάζωμα». Και στη συνέχεια απαντά στις ερωτήσεις.
– Μπορούμε να αναφέρουμε παραδείγματα;
“Να πω 1 – 2 παραδείγματα: Στην Κρήτη είναι αυτονόητο ότι αυτό που προεξέχει, πάνω στο οποίο κτίζεται το προϊόν, είναι ο πρώτος Ευρωπαϊκός πολιτισμός, ο Μινωικός πολιτισμός. Αρα, γίνεται το πρόγραμμα «Μίνωας» που είναι η σύνδεση των ανακτόρων των Μινωικών. Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη το πρόγραμμα λέγεται «Via Egnatia», γιατί είναι γύρω από τον άξονα του πιο διάσημου δρόμου της αρχαιότητας, της Εγνατίας οδού. Στην Κεντρική Μακεδονία που κάναμε το πρόγραμμα με τον κ. Τζιτζικώστα, θα ονομάζεται «Αλέξανδρος», γιατί θα είναι επικεντρωμένο στη ζωή του Αλεξάνδρου που είχε αποτύπωμα σε όλους τους νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας. Στην Αθήνα με τον κ. Πατούλη και τον κ. Μπακογιάννη και τους δημάρχους της Ελευσίνας και του Λαυρίου κάνουμε την περίφημη «Τριλογία της Αθήνας», για να αποδώσουμε την κλασική Αθήνα σε όλο της το μεγαλείο. Μέχρι τώρα ο κόσμος στρέφεται μόνο στην Ακρόπολη, αλλά η κλασική Αθήνα δεν ήταν μόνο η Ακρόπολη που ήταν το πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο. Ηταν και η Ελευσίνα που ήταν το μυστικιστικό και πνευματικό κέντρο και το Λαύριο που ήταν ο πλούτος και μάλιστα η πρώτη βιομηχανική εγκατάσταση του Δυτικού κόσμου”.
– Στην Πελοπόννησο τι γίνεται;
“Η Πελοπόννησος έχει κάτι μοναδικό που δεν έχει άλλη περιφέρεια. Και αυτό είναι το πρόγραμμα «Μορέας». Είναι η συνομιλία αρχαίων και σύγχρονων πόλεων. Είναι κάτι εκπληκτικό αυτό. Είναι 8 πόλεις στη σειρά από την Κόρινθο, τη Νεμέα, το Αργος, η Τρίπολη γιατί γειτονικά έχει 3 αρχαίες πόλεις και 3 αρχαία θέατρα (Ορχομενός, Μαντινεία και Τεγέα), Μεγαλόπολη, Σπάρτη, το σύμπλεγμα πόλη της Μεσσήνης – Καλαμάτα και Θουρία και όλο αυτό θα καταλήξει στην Πύλο και συμβολικά στο επίκεντρο της οικονομίας στην Costa Navarino. Και από την άλλη μεριά της Πελοποννήσου, της δυτικής, θα έρθει ένα άλλο πρόγραμμα, η «Ολυμπία Διαδρομή» η οποία θα ξεκινάει από την Ελευσίνα.
Στην ουσία η Πελοπόννησος θα έχει δύο υποπρογράμματα που θα συγκροτούν ένα πρόγραμμα, γιατί ο επισκέπτης δεν ξέρει διοικητικά όρια, την Πελοπόννησο βλέπει. Συνεπώς έχουμε κάνει αλλεπάλληλες επαφές με τον κ. Νίκα, έχουμε εξαιρετική συνεργασία, παρότι προερχόμαστε από διαφορετικές πολιτικές παραδόσεις. Αυτό, όμως, έχει ακόμα μεγαλύτερη αξία. Εχουμε συμφωνήσει σε όλα για όλα τα προγράμματα της Πελοποννήσου, κορυφαίο εκ των οποίων θα είναι το πρόγραμμα «Μορέας» και πρόκειται μέχρι το Σεπτέμβρη το αργότερο να ανατεθεί το μάστερ πλαν.
Εμείς τώρα στο «Διάζωμα» για να βοηθήσουμε τους μελετητές έχουμε κάνει ένα προ-μάστερ πλαν, το οποίο σας προτρέπω να το δείτε, το έχω αναρτήσει στην ιστοσελίδα μας. Είναι μια δουλειά που την έχουμε κάνει με τους εθελοντές μας, είναι μια εξαιρετική δουλειά που δείχνει όλα τα χαρακτηριστικά, το τι θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα «Μορέας».
Το πρόγραμμα αυτό θα έχει 4 φάσεις. Η πρώτη φάση είναι η συνεργασία κυρίως με το υπουργείο Πολιτισμού και τους αρχαιολόγους, τους δημάρχους, τις οργανώσεις που υπάρχουν σε κάθε τόπο πολιτιστικές και περιβαλλοντικές, για να επιλεγούν τα μνημεία που θα συνοδεύουν αυτό το πρόγραμμα. Είναι δηλαδή οι υποδομές. Το δεύτερο βήμα είναι οι ψηφιακές εφαρμογές, γιατί στο σημερινό κόσμο αν δεν το έχεις ψηφιακά, είναι σαν να μην υπάρχει. Γιατί για τη Μεσσήνη μπορείς να κάνεις απίστευτες εφαρμογές και για όλα τα μνημεία. Μαζί με τα ψηφιακά χρειάζεται και ένα πολύ γερό πρόγραμμα. Συνήθως αυτές τις μελέτες τις αναθέτει το «Διάζωμα» από τους χορηγούς του. Το «Διάζωμα» δεν παίρνει αμοιβές από δήμους, όλα προσφέρονται δωρεάν, ούτε έχει συνάφεια με το κρατικό χρήμα ούτε με το Ευρωπαϊκό. Μάλιστα, όταν πρωτογίναμε είχαν ταραχθεί λίγο κυρίως οι αρχαιολόγοι, που μου έλεγαν: Εντάξει ρε Σταύρο για τους δήμους και το κράτος, αλλά η Ευρώπη; Και τους είπα τότε, ναι για να μην κάνουμε δομές ανταγωνιστικές με τους δημάρχους, τους περιφερειάρχες, το υπουργείο Πολιτισμού”.
– Δηλαδή, ό,τι κάνει το “Διάζωμα”, το κάνει προσφορά;
“Το κάνει προσφορά, το κάνει δωρεάν με τον κύκλο των δωρητών, των χορηγών και κυρίως των εταιρικών του μελών. Εχουμε 50 μεγάλες εταιρείες, τον ανθό της επιχειρηματικότητας που είναι όχι μόνο η αιμοδοσία μας για τα λειτουργικά μας έξοδα, αλλά συμμετέχουν πολύ δυναμικά και στα προγράμματα που συζητάμε τώρα. Από τη Μεσσηνία εταιρικά μέλη είναι η Costa Navarino και ο αυτοκινητόδρομος «Μορέας». Υποδομές η πρώτη φάση, δεύτερη φάση μάρκετινγκ και ψηφιακές εφαρμογές, γιατί πρέπει να κάνεις και ένα πρόγραμμα προβολής. Για την ώρα το μάρκετινγκ όλης της Μεσσηνίας το κάνει η Costa Navarino. Μάλιστα ήταν εντυπωσιακό που όταν είχε έρθει ο πρωθυπουργός, ήταν διάφοροι επιχειρηματίες και είπαν πόσο ευεργετήθηκαν από το μάρκετινγκ που κάνει, που ξεπερνάει τη Μεσσηνία, φθάνει στη Λακωνία, στην Αρκαδία. Αυτό, όμως, πρέπει κάποτε να το κάνει η ίδια η Πολιτεία. Αρα, λοιπόν, ο «Μορέας» θα κάνει το μάρκετινγκ του προϊόντος αυτού της Πελοποννήσου. Το τρίτο βήμα είναι το περίφημο cluster των επιχειρήσεων. Αν το μεταφράσουμε αυστηρά φιλολογικά είναι συνεργατισμός. Μου αρέσει να το λέω συστάδα. Εδώ έχουμε κάνει μια σπουδαία μελέτη που είναι οριζόντια, από την Ηπειρο ξεκινήσαμε. Τη μελέτη αυτή στην ουσία την κάναμε 3 άνθρωποι, κράτησε 2 χρόνια. Ο άλλος ήταν ένας τέως δήμαρχος, τώρα είναι στο επιτελείο της κ. Αγγελοπούλου ήταν στην Ολυμπιάδα και τώρα είναι και στο ‘21. Λέγεται Θανάσης Κανταρτζής, ήταν δήμαρχος στην Καρδίτσα και ο τρίτος ήταν ένας άνθρωπος που ήξερε πολύ την αγορά και τώρα είναι υπουργός, ο Θοδωρος Σκυλακάκης. Είχαν μαζί γραφείο και εμείς αναθέσαμε με χορηγία της Ιόνιας Οδού τη μελέτη για το cluster, το σύμφωνο ποιότητας, δηλαδή, των επιχειρήσεων.
Αυτό το σύμφωνο ποιότητας προβλέπει ότι για να μπει κάποιος και να γίνει μέλος στο cluster, πρέπει να έχει 7 προϋποθέσεις, είναι τα κριτήρια ποιότητας. Να έχει ιστοσελίδα στα Ελληνικά και στα Αγγλικά, σύστημα διαχείρισης παραπόνων, περιβαλλοντικές δράσεις (ανακύκλωση και εξοικονόμηση ενέργειας), υποχρεωτική χρήση τοπικών προϊόντων αν είναι εστιατόριο ή ξενοδοχείο και αν δεν είναι, προβολή των τοπικών προϊόντων, πρόγραμμα εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης (αυτά τα παρέχουμε εμείς δωρεάν), γιατί είναι 3 κορυφαίοι θεσμοί της πατρίδας μας που προσφέρονται να κάνουν δωρεάν τα επιμορφωτικά σεμινάρια. Είναι η google στα ψηφιακά, ο ΣΕΤΕ στο μάρκετινγκ και το ίδρυμα Καπετάν Βασίλη στα αγροδιατροφικά.
Οταν, λοιπόν, συμπληρώνονται τα 7 αυτά κριτήρια μπορεί να γίνει μέρος του cluster. Το πρώτο cluster ιδρύθηκε στην Ηπειρο, τώρα κάνει τα πρώτα του βήματα και πάμε στο τέταρτο θεμέλιο που είναι ο φορέας διακυβέρνησης του προϊόντος. Συνήθως είναι ανώνυμες εταιρείες της αυτοδιοίκησης. Στην Ηπειρο είναι η Ηπειρος Α.Ε.
Και οι μεγάλοι δήμοι πρέπει να έχουν. Για παράδειγμα δουλεύουμε με τον Μπακογιάννη στην Αθήνα ή με το Δήμο Ηρακλείου στην Κρήτη. Και η Καλαμάτα πρέπει να έχει το δικό της φορέα στα πλαίσια βεβαίως της Περιφέρειας, αλλά η Καλαμάτα επειδή έχει μεγάλο δυναμισμό είμαστε προ των πυλών να κάνουμε μνημόνιο συνεργασίας με το δήμο. Αυτός ο φορέας διακυβέρνησης η καταγεγραμμένη πια επωνυμία του είναι DMO (Destination Management and Marketing Organization), είναι φορέας διαχείρισης του προορισμού. Το ένα είναι η διοίκηση και το άλλο είναι το μάρκετινγκ, που πρέπει να έχει το προϊόν και να τη φροντίζει κάθε στιγμή. Να λειτουργεί σωστά, να μην υπάρχουν προβλήματα, να βοηθάει τους επιχειρηματίες, το cluster, τη διαρκή προβολή του προϊόντος. Τα DMO είναι διάσπαρτα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση κι εδώ δεν έχουμε ούτε ένα. Το πρώτο που ξεκίνησε είναι στην Ηπειρο και τώρα έχουν πάρει σειρά πολλές περιφέρειες και πολλοί δήμοι και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα γίνει και θεσμός της χώρας.
Μάλιστα, τελευταία προχωράμε και ένα πιλοτικό πρόγραμμα που το ονομάζουμε «Πόλις» με τον κ. Οικονόμου, τον υφυπουργό Περιβάλλοντος, ο οποίος έχει κάνει τη Βιώσιμη Αστική Ανάπττυξη, έχει κάνει και το πρόγραμμα της Καλαμάτας. Είναι το πρόγραμμα «Πόλις» για να δούμε όλα αυτά που σας περιγράφω στο επίπεδο των περιφερειών πώς μεταφέρονται και στους δήμους. Είναι 3 πόλεις που έχει επιλέξει ο υπουργός, το Ηράκλειο της Κρήτης, η Θήβα και οι Αχαρνές που τις δουλεύουμε πιλοτικά και συμφωνήσαμε με τον κ. Παπαστεργίου – να γίνει ένα μεγάλο συνέδριο, το φθινόπωρο – την άνοιξη από την ΚΕΔΕ, την ΕΕΤΑΑ και το «Διάζωμα», προκειμένου να εξοικειωθούν οι δήμαρχοι με αυτές τις έννοιες των ολιστικών προγραμμάτων για να μη χαθεί και το καινούργιο ΕΣΠΑ. Γιατί το υφιστάμενο ΕΣΠΑ πέρασε χωρίς να μπορέσει να κάνει κάτι”.
– Εμείς θα αξιοποιήσουμε το επόμενο ΕΣΠΑ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου;
“Μπορεί, γιατί η Καλαμάτα έχει προχωρήσει πάρα πολύ στη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη – υπάρχει άλλη μία στην Πελοπόννησο η οποία δεν πάει και τόσο καλά (Αργος – Ναύπλιο). Η Καλαμάτα έχει πιο γερές υπηρεσίες ήταν και ο κ. Νίκας και ο δήμαρχος Θαν. Βασιλόπουλος δίνει μεγάλη προτεραιότητα. Μονάχα που θέλει μια ποιοτική αναβάθμιση. Θέλει ένα μετασχηματισμό να συμπεριλάβει ψηφιακές εφαρμογές, μάρκετινγκ που είναι έτοιμοι να το αναθέσουν. Η κ. Αλειφέρη που είναι αρμόδια αντιδήμαρχος να συμπεριλάβει cluster -τόσες ωραίες επιχειρήσεις έχουμε στην Καλαμάτα- και να κάνει και φορέα διακυβέρνησης. Αρα, αν κινηθούμε έξυπνα, μπορούμε αυτά να τα στήσουμε τώρα που δεν έχουν μεγάλο χρόνο και κόστος και να ωριμάσουμε τα έργα για την επόμενη προγραμματική περίοδο. Να λειτουργήσει ως γέφυρα, να μη χαθεί εντελώς το τρέχον ΕΣΠΑ. Οταν θα κάνουμε τη σύμπραξη με το καλό, εκεί θα δώσουμε εμείς το βάρος, να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό το υφιστάμενο πρόγραμμα, στη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη 2014 – 2020”.
– Η σύζευξη των δύο προγραμμάτων της Πελοποννήσου θα ενοποιήσει τους αρχαιολογικούς χώρους, θα φέρει πιο κοντά την Αρχαία Ολυμπία με τις Μυκήνες και την Αρχαία Μεσσήνη, υπάρχει μια τέτοια διαδρομή;
Οταν θα ολοκληρωθούν τα δύο προγράμματα που δεν θα είναι υπόθεση ενός έτους, είναι μια υπόθεση χρονικού βάθους, εγώ θα έλεγα ότι θα χρειαστεί μια 10ετία για να ολοκληρωθούν αυτά τα προγράμματα. Δε σημαίνει βεβαίως ότι μετά από 10 χρόνια θα αρχίσει η επισκεψιμότητα. Η επισκεψιμότητα μπορεί να αρχίσει στα πρώτα 2 – 3 χρόνια, απλώς το πρόγραμμα θα βελτιώνεται. Εγώ ήμουν πολύ μεγάλος οπαδός αυτής της νοοτροπίας που δεν την είχαν όλοι. Εκανα μεγάλη προσπάθεια για να πείσω γι’ αυτό, λέγοντας το επιχείρημα ότι τα μνημεία είναι ελκυστικά και κατά την περίοδο που αναστηλώνονται. Δεν είναι απαραίτητο να τελειώνει ένα μνημείο και τότε να το επισκεφθεί ο κόσμος. Αρα, το προϊόν μπορεί να το στήσεις πολύ γρήγορα. Στην Ηπειρο για παράδειγμα υπάρχει το προϊόν, μπορεί να το επισκεφθεί ο κόσμος και κάθε χρόνο θα γίνεται και καλύτερο, γιατί η ίδια η ζωή θα είναι πυξίδα και θα μας δείχνει πώς θα το βελτιώνουμε. Στην πλήρη ολοκλήρωσή του μπορούμε να φανταστούμε τον επισκέπτη, ο οποίος θα έχει ως όχημα τους αυτοκινητοδρόμους και μετά θα διαχέεται και θα διακλαδίζεται σε όλα τα μνημεία της Πελοποννήσου. Αλλά τα προϊόντα αυτά του πολιτιστικού τουρισμού που στηρίζονται στις θεωρίες του μάνατζμεντ, όπως λένε οι θεωρίες αυτές για να κτίσεις το δέντρο, πρέπει να έχεις γερό κορμό, για να αντέξει τις θύελλες, τους καιρούς και μετά τα φύλλα μπορεί να είναι άπειρα.
Αρα, δημιουργείς έναν κορμό και στα δύο προγράμματα. Είναι αυτός ο κορμός στην Πελοπόννησο είναι αυτές οι 8 πόλεις που είναι η ραχοκοκαλιά του προγράμματος. Κόρινθος, Νεμέα, το σύμπλεγμα Αργος – Ναύπλιο – Μυκήνες – Επίδαυρος, η Τρίπολη, η Μεγαλόπολη, η Σπάρτη, η Μεσσήνη – Καλαμάτα – Θουρία και καταλήγουμε στην Πύλο με τα κάστρα”.