Οσο υπάρχουν (τέτοιοι) άνθρωποι

Σχετικά Θέατρα

 Εφημερίδα “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ”
Τρίτη 13 Αυγούστου 2013
Γιώργος Β. Μονεμβασίτης

Ηταν αναμφίβολα το σημαντικότερο και συγκινητικότερο, συνάμα, πολιτιστικό γεγονός του φετινού καλοκαιριού. Και δεν θεωρούμε ως τέτοιο την ειδική συναυλία, με την οποία πραγματοποιήθηκαν, στις 3 Αυγούστου, τα σύγχρονα θυρανοίξια του Θεάτρου της Αρχαίας Μεσσήνης, αλλά αυτό το ίδιο το γεγονός.Μετά δυο χιλιάδες τριακόσια χρόνια λήθης και σιωπής, το σπουδαίο αυτό αρχαιοελληνικό θέατρο ξανάζησε, αποδεικνύοντας τη δύναμη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, της ανθρώπινης θέλησης και της αφοσίωσης.

Εργο ζωής για τον αρχαιολόγο Πέτρο Θέμελη που εργάστηκε ανυστερόβουλα, με πάθος και αυταπάρνηση, από το 1986, παραδόθηκε στους πολίτες, έτοιμο να φιλοξενήσει εκδηλώσεις που τιμούν τη μνήμη και σέβονται τον πολιτισμό. Το κάθε είδους δεν μπορούμε να το ισχυριστούμε σήμερα, μια και το τμήμα του θεάτρου το οποίο δεν έχει αποκατασταθεί ακόμη, καθώς είναι καλυμμένο με χλοοτάπητα, αποδεικνύεται έντονα… ηχοβόρο.

Ετσι για να ακουστεί η φωνή του Πέτρου Θέμελη, που προλόγισε την εκδήλωση, έκδηλα και δικαιολογημένα συγκινημένος, χρειάστηκε μικρόφωνο. Οι δε ήχοι της Ορχήστρας και των φωνών των λυρικών τραγουδιστών που συμμετείχαν έφταναν αποδυναμωμένοι σε αρκετά σημεία του αναστηλωμένου κοίλου του θεάτρου. Το διαπιστώσαμε συμμετέχοντας σε συζητήσεις μετά την εκδήλωση. Οι ειδικοί διαβεβαιώνουν, πάντως, ότι όταν ο χλοοτάπητας φύγει και αποκαλυφθούν και τα υπόλοιπα εδώλια (θέσεις) μέχρι τα 5.000 που προβλέπει ο σχεδιασμός -σήμερα είναι διαθέσιμα τα 1.500- πρόβλημα ήχου δεν θα υφίσταται. Εμάς πάντως η ηχητική επάρκεια του θεάτρου δεν μας προβλημάτισε γιατί οι θέσεις που καθίσαμε, στο κέντρο του κοίλου, ήσαν προνομιούχες! Απολαύσαμε έτσι και τα πιανίσιμι της Ορχήστρας και τα πιανίσιμι των φωνών.

Τα εγκαίνια του θεάτρου πραγματοποιήθηκαν με συναυλία-γκαλά όπερας που πρότεινε ο Γιώργος Κουρουπός, μέλος, εκτός των άλλων, του Διοικητικού Συμβουλίου -ταμίας συγκεκριμένα- του σωματείου Διάζωμα, το οποίο στάθηκε αμέριστος αρωγός της προσπάθειας τα τελευταία πέντε χρόνια – όσα δηλαδή υπάρχει το Διάζωμα. Μουσικοί συντελεστές της εκδήλωσης ήσαν η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με τον αρχιμουσικό της Βασίλη Χριστόπουλο, ο Μεσσήνιος βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς (γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμάτα) και η Ρουμάνα υψίφωνος Τσέλια Κόστεα – φίλος κατέχων τη ρουμανική γλώσσα μάς επεσήμανε ότι αυτός είναι ο σωστός τονισμός του ονόματος.Για την υλοποίηση της εκδήλωσης συνεργάστηκαν, αλφαβητικά, οι ακόλουθοι φορείς: Δήμος Μεσσήνης, Διάζωμα, Εθνική Λυρική Σκηνή, Ελληνικό Φεστιβάλ, Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, ΛΗ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Περιφέρεια Πελοποννήσου (παρών ο περιφερειάρχης) και υπουργείο Πολιτισμού (απών ο υπουργός).

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης, λίγο μεγαλύτερο της μιας ώρας, παρουσιάστηκε χωρίς διάλειμμα. Ηταν δομημένο με άριες, διωδίες και ορχηστρικά από ιταλικές ρομαντικές δραματικές όπερες. Θετικό στοιχείο του προγράμματος ήταν η επιλογή λιγότερο γνωστών -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- αποσπασμάτων. Ετσι δόθηκε η ευκαιρία στους θεατές-ακροατές, που προσήλθαν για το γεγονός και όχι για το πρόγραμμα, να γνωρίσουν μουσική άγνωστη στους πολλούς. Αρνητικό στοιχείο η μη ύπαρξη έστω και ενός αποσπάσματος, που να έχει άμεση ή έμμεση σχέση με το χώρο -Αρχαίο Θέατρο- και τον τόπο – Ελλάδα. Θα μπορούσε, φέρ’ ειπείν, να ενταχθεί στο πρόγραμμα η άρια Casta diva, η οποία κοσμεί την πρώτη πράξη της όπερας Νόρμα του Βιντσέντσο Μπελίνι. Μια υπέροχη άρια που οδηγεί αμέσως τη σκέψη στη Μαρία Κάλλας και την Επίδαυρο!

Το πρόγραμμα ήταν ισορροπημένο: τρεις άριες υψιφώνου (Παλιάτσοι-Λεονκαβάλο, Ο σικελικός εσπερινός-Βέρντι, Τόσκα-Πουτσίνι), τρεις άριες βαρυτόνου (Παλιάτσοι-Λεονκαβάλο, Οθέλος-Βέρντι, Αντρέα Σενιέ-Τζορντάνο), δυο ντουέτα (Σιμόν Μποκανέγκρα-Βέρντι, Τροβατόρε-Βέρντι) και τρία ορχηστρικά (Παλιάτσοι, Τραβιάτα-Βέρντι, Μανόν Λεσκό-Πουτσίνι).

Αντλώντας δύναμη από τη μαγική ενέργεια της πατρώας γης, ο Δημήτρης Πλατανιάς αξιοποίησε ιδανικά τα χαρίσματά του και ερμήνευσε απολαυστικά με τη στεντόρεια φωνή του κάθε φράση που του αναλογούσε.

Παραδόξως η Τσέλια Κόστεα δεν μπόρεσε να πείσει ότι ήταν η καλύτερη επιλογή για την περίπτωση. Η φωνή της ήταν συγκρατημένη – ακόμη και φοβισμένη έμοιαζε κάποιες στιγμές. Προσπάθησε να είναι χαριτωμένη εκεί που δεν έπρεπε και δεν μπόρεσε να εκφράσει σε επιθυμητό βαθμό τη δραματική ένταση που απαιτούν τα επιλεγμένα αποσπάσματα, με πλέον αδύνατη στιγμή τις αρχικές φράσεις της άριας «Εζησα για την τέχνη, έζησα για τον έρωτα», από τη δεύτερη πράξη της όπερας Τόσκα του Τζάκομο Πουτσίνι, που ήταν και η πλέον γνωστή άρια του προγράμματος. Στα ντουέτα, παρασυρμένη από το μουσικό της σύντροφο, ήταν οπωσδήποτε καλύτερη.

Η… ειδική αποστολή καθώς και η περιρρέουσα ενέργεια ενεργοποίησαν σε μέγιστο βαθμό την ευαισθησία των μουσικών της Ορχήστρας. Ανταποκρινόμενοι στις κατευθυντήριες οδηγίες του αρχιμουσικού τους, χρωμάτισαν τις ερμηνείες τους με ευγένεια και πάθος. Τα πιανίσιμί τους, στα ορχηστρικά κυρίως, ήσαν σαγηνευτικά. Εκείνο των βιολιών στο Συμφωνικό ιντερμέτζο των Παλιάτσων ήχησε σαν βάλσαμο για τα αυτιά και την ψυχή.

Καθοδηγώντας την Ορχήστρα του ο Βασίλης Χριστόπουλος στην ερμηνεία των φωνητικών μερών πέτυχε ιδανικές ισορροπίες, κάτι που ισοδυναμεί με επίτευγμα υπό τις δεδομένες συνθήκες. Ικανοποιώντας την επιθυμία των ακροατών, οι ερμηνευτές προσέφεραν ως επιδόρπιο ένα από τα δημοφιλέστερα και ωραιότερα ντουέτα βαρυτόνου-υψιφώνου: αυτό του Ντον Τζοβάνι με την Τσερλίνα, «La ci darem la mano» (Εκεί θα δώσουμε το χέρι), από την πρώτη πράξη της όπερας Ντον Τζοβάνι του Μότσαρτ.

Μετά το τέλος της εκδήλωσης όλοι έσπευσαν να συναντήσουν τον Πέτρο Θέμελη και τον Σταύρο Μπένο (εμπνευστής και πρόεδρος του Διαζώματος) για να τους ευχαριστήσουν για την πολύτιμη προσφορά τους. Με ανυπόκριτη σεμνότητα και προσήνεια ευχαριστούσαν και αυτοί τον καθένα. Οσο υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, υπάρχει ελπίδα, υπάρχει αισιοδοξία. Απαραίτητες στη δύσκολη και ταραγμένη εποχή που βιώνουμε.

• Διαβάστε το δημοσίευμα και εδώ.