3ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας
Passion/Πάθος: Το 4o Musikaloy Festival
Β. Εύβοια – Πότε έρχονται οι «Γέφυρες της Μουσικής»-θα μας ταξιδέψει η Νεφέλη Μούσουρα στις Μουσικές του φθινοπωρινού δάσους
Η Ελληνική Πομπηία του Πέτρου Θέμελη
Σταύρος Μπένος: «Πάντα η μεγάλη εικόνα ήταν καθοδηγητής μου»
ELCULTURE.gr
Συντάκτης: Νάντια Δρακούλα
1 Ιουλίου 2014
Κάποιοι καλλιτέχνες και οι άνθρωποι του πνεύματος λένε ότι δεν έχουν καταλάβει μεγάλη αλλαγή στην εποχή της κρίσης. Για εκείνους οι οικονομικές συνθήκες ήταν ανέκαθεν ένα μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας. Πριν λίγες μέρες συνέβη μια ενδιαφέρουσα συνεύρεση στην Ερέτρια. Ο πολιτισμός συνάντησε την οικονομία. Με αφορμή την παρουσίαση αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Ερέτριας, το Διάζωμα, το σωματείο πολιτών στην Ελλάδα για τα αρχαία θέατρα, έκανε ένα μεγάλο εξωστρεφές βήμα καλώντας τα εταιρικά μέλη-χορηγούς του να κάτσουν μαζί στο τραπέζι και να αποδείξουν ότι ο πολιτισμός και η αναπτυξιακή προοπτική είναι δύο αγαθά που μπορούν όχι μόνο να συμπορευτούν αλλά και να συνδημιουργήσουν μέσα από ένα κοινό όραμα. Σε ένα διήμερο συνέδριο το οποίο εκτός των άλλων περιείχε παρουσίαση των προγραμμάτων του Διαζώματος αλλά και την πρεμιέρα της κατανυκτικής παράστασης «Η Γυναίκα της Ζάκυθος» του Δήμου Αβδελιώδη μπροστά από τον αρχαιολογικό χώρο της Ερέτριας, ανταλλάξαμε απόψεις αλλά και είδαμε την επιχειρηματικότητα μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα.
Καλεσμένοι στο τραπέζι αυτό ήταν εκπρόσωποι μεγάλων εταιρειών που στηρίζουν οικονομικά τις δράσεις του οργανισμού. Ο νεοσύστατος θεσμός των Εταιρικών Μελών που εγκαινίασε το Διάζωμα είναι μια πρακτική εφαρμογή που επί της ουσίας ανάγεται πίσω στα χρόνια του θεσμού της Χορηγίας. Όπως μας παρουσίασε πολύ διεξοδικά και εύστοχα ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Μπολέτης, ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας των οικονομικών της αθηναϊκής δημοκρατίας ήταν ο βασικός άξονας λειτουργίας της. Η λέξη χορηγία προκύπτει από τα συνθετικά χορός+ηγούμαι, κυριολεκτικά δηλαδή ήταν ο αρχηγός του χορού στο αρχαίο δράμα, εκείνος που αναλάμβανε τη σίτιση, τη διαμονή, τις πρόβες, τον χοροδιδάσκαλο της παράστασης. Στα Μεγάλα Διονύσια ορισμένος αριθμός ευπόρων πολιτών αναλάμβαναν κάθε έτος τις δαπάνες των αγώνων. Το να είσαι χορηγός στα αρχαία χρόνια δεν ήταν απλά υποχρέωση των εχόντων, ήταν τιμητική διάκριση. Μάλιστα υπήρχε και ειδικό βραβείο για τους νικητές χορηγούς (Μνημείο του Λυσικράτη όπου δινόταν ο τρίποδας, ως τιμητικό έπαθλο στο χορηγό).
Το πρόβλημα που παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια δεν είναι μόνο η σύμπραξη καθεαυτή των χορηγών με τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς φορείς αλλά και η ποιότητα, η μορφή αυτής. Συχνά οι εταιρείες βλέπουν τα πολιτιστικά δρώμενα μόνο ως άλλο ένα μέσο προβολής επιδιώκοντας να το «καπελώσουν» με το brand name τους, ενώ αντίστοιχα η άλλη πλευρά βλέπει τους χορηγούς με μια εσωστρέφεια και προκατάληψη. Εδώ θα ήθελα να κρατήσω από τις ομιλίες των εταιρικών μελών μια σημαντική παρατήρηση του Βασίλη Φουρλή (όμιλος Φουρλής) για το ότι «Κάθε φορέας πρέπει να έχει επίγνωση του ρόλου του και στο σκοπό αυτό θα βοηθούσε ένα κανονιστικό πλαίσιο ώστε και οι δύο πλευρές να αναλάβουν το κομμάτι που τους αναλογεί». Για παράδειγμα μια κατεύθυνση προς αυτή την προσπάθεια είναι η απόλυτη διαφάνεια της αξιοποίησης των χρημάτων μέσα από μια πλήρη ανάλυση του έργου ad hoc. Αντίστοιχα παραδείγματα ακούσαμε από τον εκπρόσωπο του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας Πειραιώς, Χριστόδουλο Ρίγγα, για τη δική τους προσπάθεια σύνδεσης με τον πολιτισμό και το περιβάλλον μέσα από τα ποικίλα μουσεία που έχει ιδρύσει το ίδρυμα και από την εταιρεία Mc Cain με μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα παρουσίαση στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης.
Στο πρόσφατο TEDX Καλαμάτας στην αρχαία Μεσσήνη το σπουδαίο θέατρο βούιξε από επιχειρηματικότητα και ιδέες. Κάνω ένα συνειρμό στην αρχαία αγορά. Μάλιστα το πρόσφατα ανακαινισμένο θέατρο με τις επίπονες προσπάθειες του αρχαιολόγου Πέτρου Θέμελη και της ομάδας του, χαρακτηρίστηκε ως ο δεύτερος καλύτερος χώρος για τη διεξαγωγή TEDX. Ο πρώτος είναι το Everest. O πρόεδρος του Διαζώματος, Σταύρος Μπένος μάς μίλησε για την ενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Η κα Θεοχάρη, συνιδιοκτήτρια της «Βίκος» σε ένα πολύ εύστοχο λόγο της υπογράμμισε ότι «δίνοντας παίρνεις περισσότερα».
Ο Καζαντζάκης έγραφε «να αγαπάς την ευθύνη». Κλείνω δανειζόμενη έναν ωραίο συλλογισμό που συνδέει τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς με τη δημιουργική ένταξη τους στη σύγχρονη κοινωνία: Η ουσία είναι όχι ποιος είναι ιδιοκτήτης του παρελθόντος αλλά ποιος θα γίνει κοινωνός του μέλλοντος.