Το ταξίδι μας : Το Αρχαίο Θέατρο της Πλατιάνας

Σχετικά Θέατρα

Το Αρχαίο Θέατρο της Πλατιάνας είναι χτισμένο στην ανατολική απόληξη του όρους Λαπίθα, στα νότια της ομώνυμης κοινότητας, του Δήμου Κρεστένων – Ανδρίτσαινας, του Νομού Ηλείας. Το θέατρο χρονολογείται σε δύο φάσεις. Tο κοίλο χρονολογείται στον 4ο αι. π.x, ενώ το σκηνικό οικοδόμημα χρονολογείται στο 245 π.x. Όπως σώζεται σήμερα, το θέατρο παρουσιάζει την τριμερή χαρακτηριστική διάρθρωση των ελληνιστικών θεάτρων: κοίλο, ορχήστρα και σκηνικό οικοδόμημα.

Το ταξίδι του Διαζώματος στο Αρχαίο Θέατρο Πλατιάνας ξεκίνησε το 2010 και έμελλε να είναι συναρπαστικό. Το Μάρτιο του 2010 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κ. Σταύρος Μπένος, επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο Πλατιάνας – Αίπυος, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα της Ηλείας, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. Την περίοδο εκείνη σωζόταν μόνο τμήμα της σκηνής και του κοίλου, ενώ σε καλή κατάσταση ήταν ο αρχαίος αναλημματικός τοίχος του θεάτρου. Ο προβληματισμός σχετικά με το θέατρο της αρχαίας Πλατιάνας υπήρξε μεγάλος για το εάν το θέατρο μπορεί να αναστηλωθεί και μέχρι ποιο βαθμό. Το «ΔΙΑΖΩΜΑ», σε συνεργασία με την αναπληρώτρια τότε  Προϊσταμένη της τότε Ζ΄ ΕΠΚΑ,  κα Ολυμπία Βικάτου, η οποία σήμερα είναι η Προϊσταμένη της ΕΦΑ Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας,  αποφάσισαν να συνεργαστούν για την  εκπόνηση ερευνών,  που θα έδειχναν ποιες επεμβάσεις έπρεπε να γίνουν για την ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου. (βλ. εδώ)

Από τις πρώτες ενέργειες του Σωματείου ήταν να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό (κουμπαρά) για το αρχαίο θέατρο της Πλατιάνας – Αίπυος, στον οποίο συμβάλλει ενεργά  όλα αυτά τα χρόνια η τοπική κοινότητα. (βλ. εδώ)

Επίσης, το Δεκέμβριο του 2013 με τη συμβολή του Διαζώματος υπεγράφη προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, ύψους 100.000 ευρώ, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας – Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας για το έργο «Ανασκαφική έρευνα, τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση του αρχαίου θεάτρου της Πλατιάνας».  Τη χρηματοδότηση διέθεσε εξ’ ολοκλήρου η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας – Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας. Η σύμβαση περιλάμβανε όλες τις αναγκαίες πρόδρομες εργασίες και ενέργειες για την ανάδειξη του μνημείου (αποψίλωση, ανασκαφή, τοπογραφική έρευνα, εκπόνηση στατικής μελέτης κ.α.) (βλ. εδώ)

Οι εργασίες στο θέατρο ξεκίνησαν από τη Ζ΄ ΕΠΚΑ την άνοιξη του 2014 και ακολούθησε η ανάθεση όλων των αναγκαίων μελετών.

Τον Αύγουστο του 2015 έγινε η παρουσίαση της μελέτης ανάδειξης «Αρχαίου Θεάτρου Πλατιάνας» στην Πλατεία Μακίστου από τους μελετητές, αρχιτέκτονες – μηχανικούς, κ.κ. Μαρία Μαγνήσαλη και Θεμιστοκλή Μπιλή. (βλ. εδώ) Τη διοργάνωση της παραπάνω εκδήλωση ανέλαβαν οι Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, η Κίνηση Πολιτών «ΔΙΑΖΩΜΑ» και οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι «Μακίστου» και «Χρυσοχωρίου». (βλ. εδώ). Η μελέτη εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το 2016.

Τον Ιανουάριο του 2016 το «ΔΙΑΖΩΜΑ» και το Megaron Plus διοργάνωσαν εκδήλωση – ενημερωτική ημερίδα, με θέμα: ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΚΟΧΥΛΙΑ: «ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΛΑΤΙΑΝΑΣ». Ομιλητές στην παραπάνω εκδήλωση ήταν οι κ.κ. Ερωφίλη-Ίρις Κόλλια, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας, Ζαχαρούλα Λεβεντούρη, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας και Μαρία Μαγνήσαλη και Θεμιστοκλής Μπιλής, αρχιτέκτονες – μηχανικοί και μελετητές του θεάτρου. (βλ. εδώ)

https://www.blod.gr/lectures/arhaio-theatro-platianas/

Το Μάιο του 2021 εκδόθηκε Απόφαση  έγκρισης εκτέλεσης εργασιών του έργου «Αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου Πλατιάνας» απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας που τροποποιεί την παλιά απόφαση του 2019. Σύμφωνα με αυτή θα υλοποιηθούν τα εξής:

α. Διαμόρφωση χώρων: οργάνωση έργου, καθαρισμός σκηνικού, κοίλου και εξωτερικής περιφέρειας θεάτρου, οργάνωση αρχαίου λίθινου υλικού από ερειπιώνα., εργασίες αποχωματώσεων – επιχώσεων πρόσβασης, διαμόρφωση βατών επιφανειών πρόσβασης, αποκατάσταση βόρειου τοίχου σκηνής, αναστήλωση αρχαίου υλικού ερειπιώνα, μερική αποκατάσταση σκηνικού

β. δαπάνες Ενημέρωσης Επισκεπτών, σχεδιασμός και παραγωγή πληροφορικού και διαφημιστικού υλικού και περιλαμβάνει: ενημερωτική πινακίδα Leader, πληροφοριακή πινακίδα Leader, παραγωγή τρίγλωσσου πληροφοριακού υλικού, παραγωγή τρίγλωσσου πληροφοριακού υλικού σε γραφή Braille

γ. Μελέτες για έκδοση οικ. Άδειας και λοιπές μελέτες που σχετίζονται με την εκτέλεση του έργου: μελέτη υλικών-πετρογραφική, στατική μελέτη, μελέτη εφαρμογής αναστήλωσης σκηνικού οικοδομήματος.

δ. Εξοπλισμός και Οπτικοακουστικά Μέσα. Αναλυτικός προϋπολογισμός εργασιών ανά ομάδες και είδη εργασιών: μέτρα ατομικής προστασίας, είδη πρώτων βοηθειών, υλικά συντήρησης και ανασκαφής, εργαλεία συντήρησης και ανασκαφής, ειδικές κατασκευές για την έκθεση των αρχιτεκτονικών μελών, δομικά υλικά (τσιμέντο, χαλίκι, κα), φωτογραφικός εξοπλισμός (φωτ. Μηχανή, drone) κ.α.

Επίσης με την Απόφαση αυτή εγκρίνεται η πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού.

Καθώς προχωρούν οι εργασίες από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιότητων Ηλείας για την υλοποίηση  του έργου της αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου (Αίπυ) στην περιοχή της Πλατιάνας, στα τέλη Ιουνίου 2021 έγινε επιτόπια επίσκεψη  της προϊσταμένης  της  Εφορείας Αρχαιοτήτων  κα. Ερωφίλη-΄Ιριδα  Κόλια και του Δημάρχου Ανδρίτσαινας – Κρεστένων κ. Σάκη Μπαλιούκου όπου εξετάστηκαν  οι τρόποι  για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στο μνημείο. Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος   Ανδρίτσαινας – Κρεστένων δεσμεύτηκε  να προσφέρει  την βοήθειά του σε εργατοτεχνικό προσωπικό για καθαρισμό μονοπατιών και την διάθεση μηχανημάτων για διάφορες βοηθητικές εργασίες (βλ. εδώ).

Με την ολοκλήρωση των παραπάνω εργασιών θα μπορέσει να ξεκινήσει το ανασκαφικό έργο από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας.

Να υπενθυμίσουμε ότι τον Αύγουστο του 2019 εντάχθηκε, σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Ολυμπίας, το έργο με τίτλο «Αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου Πλατιάνας» στην Πρόσκληση της ΟΤΔ Αναπτυξιακής Ολυμπίας Α.Α.Ε. Ο.Τ.Α., στο πλαίσιο της Υποδράσης 19.2.4.5 του Μέτρου 19 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Τ.Α.Π. -Τ.Ο.Κ) 2014-2020, με αρχικό προϋπολογισμό 300.000 € και φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας. (βλ. εδώ)

Στην ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Πλατιάνας, καίρια υπήρξε η συμβολή του Συλλόγου Μακισταίων Ολυμπίας  «Η ΜΑΚΙΣΤΟΣ» και  του πρόεδρού της, κ. Φώτη Βλάχου. Πρότυπο ενεργού πολίτη, επίσης, αποτελεί ο πολιτικός μηχανικός και τακτικό μέλος του Διαζώματος, κ. Γιώργος Αδαμόπουλος, που συνέταξε το τεχνικό δελτίο του θεάτρου και παρακολούθησε όλη την εξέλιξη των διαδικασιών για την τελική έγκρισή του  στο πρόγραμμα «Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020». (βλ. εδώ).

Για την ανάδειξη του Αρχαίου Θεάτρου Πλατιάνας καταλυτική υπήρξε η συμβολή δυο σημαντικών πολιτικών στελεχών, του κ. Μπάμπη Καφύρα, Αντιπεριφερειάρχη Ηλείας και μέλους του Διαζώματος και  τον κ. Διονύση Μπαλιούκος, Δήμαρχος Ανδρίτσαινας – Κρεστένων.

 

Δείτε την πρόοδο εργασιών του θεάτρου:

• Την Τρίτη 09 Μαρτίου 2010 ο πρόεδρος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κ. Σταύρος Μπένος, επισκέφθηκε το αρχαίο θέατρο Πλατιάνας – Αίπυος, στο πλαίσιο της περιοδείας του στα αρχαία θέατρα της Ηλείας, όπου συναντήθηκε με όλους τους τοπικούς φορείς, με θέμα την ανάδειξη του παραπάνω θεάτρου. (βλ. εδώ)
• Το Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ» έχει ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό (κουμπαρά) για το αρχαίο θέατρο της Πλατιάνας – Αίπυος, στον οποίο συμβάλλει ενεργά η τοπική κοινότητα. (βλ. εδώ)
• Μετά από πρωτοβουλία του κ. Φώτη Βλάχου, ενεργού πολίτη της περιοχής, το αρχαίο θέατρο Αίπυος – Πλατιάνας «υιοθέτησαν» ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΚΙΣΤΑΙΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΣ «Η ΜΑΚΙΣΤΟΣ» και ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΡΥΣΟΧΩΡΙΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΣ «Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ».
• Στις 13 Δεκεμβρίου 2013 υπεγράφη με την καθοριστική συμβολή του Διαζώματος η προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης, ύψους 100.000 ευρώ, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας – Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας για το έργο «Ανασκαφική έρευνα, τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση του αρχαίου θεάτρου της Πλατιάνας».  Τη χρηματοδότηση διέθεσε εξ’ ολοκλήρου η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας – Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας. (βλ. εδώ)
• Στόχος του παραπάνω προγράμματος ήταν η πληρέστερη αρχαιολογική τεκμηρίωση του μνημείου, μέσω της συμπληρωματικής ανασκαφικής διερεύνησης επιλεγμένων σημείων του θεάτρου. Των εργασιών αυτών προηγήθηκε η αποψίλωση και ο ανασκαφικός καθαρισμός του αρχαίου θεάτρου. Προβλέφθηκε, επίσης, η τοπογραφική αποτύπωση του μνημείου, νέα αρχιτεκτονική αποτύπωσή του, καταγραφή και τακτοποίηση του κατακείμενου οικοδομικού υλικού του και τέλος η εκπόνηση στατικών μελετών στερέωσης και γεωλογικής μελέτης. Όλα τα παραπάνω αποτέλεσαν τις πρόδρομες εργασίες, προκειμένου να ακολουθήσει η εκπόνηση της μελέτης αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου. (βλ. εδώ)
• Στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου «Ανασκαφική έρευνα, τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση του αρχαίου θεάτρου της Πλατιάνας» ξεκίνησαν την 1η Μαΐου 2014 από τη Ζ΄ εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων οι ανασκαφικές εργασίες, οι οποίες διήρκησαν μέχρι το Δεκέμβριο του 2014.
• Επίσης, για τις ανάγκες του έργου πραγματοποιήθηκαν με απευθείας ανάθεση η τοπογράφηση και η αρχιτεκτονική αποτύπωση του αρχαίου θεάτρου. Στο πλαίσιο του ίδιου έργου εκπονήθηκαν η στατική μελέτη και η μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου.
• Την Κυριακή 2 Αυγούστου 2015 έγινε η παρουσίαση της μελέτης ανάδειξης «Αρχαίου Θεάτρου Πλατιάνας» στην Πλατεία Μακίστου από τους μελετητές, αρχιτέκτονες – μηχανικούς, κ.κ. Μαρία Μαγνήσαλη και Θεμιστοκλή Μπιλή. (βλ. εδώ) Τη διοργάνωση της παραπάνω εκδήλωση ανέλαβαν οι Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, η Κίνηση Πολιτών «ΔΙΑΖΩΜΑ» και οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι «Μακίστου» και «Χρυσοχωρίου». (βλ. εδώ)
• Την Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2016 το «ΔΙΑΖΩΜΑ» και το Megaron Plus διοργάνωσαν εκδήλωση – ενημερωτική ημερίδα, με θέμα: ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΚΟΧΥΛΙΑ: «ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΛΑΤΙΑΝΑΣ». Ομιλητές στην παραπάνω εκδήλωση ήταν οι κ.κ. Ερωφίλη-Ίρις Κόλλια, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας, Ζαχαρούλα Λεβεντούρη, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας και Μαρία Μαγνήσαλη και Θεμιστοκλής Μπιλής, αρχιτέκτονες – μηχανικοί και μελετητές του θεάτρου. (βλ. εδώ)
• Την Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2016 εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του ΥΠ.ΠΟ η μελέτη αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου Αίπυος – Πλατιάνας.

• Το 2019 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, στο πλαίσιο της πρόσκλησης για το πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη 2014-2020», ΥΠΟΜΕΤΡΟ 19.2: «Στήριξη για την υλοποίηση πράξεων στο πλαίσιο της στρατηγικής ΤΑΠΤΟΚ» (πράξεων ιδιωτικού χαρακτήρα) που υλοποιείται από την Αναπτυξιακή Ολυμπίας (ΑΝ.ΟΛ.), υπέβαλε πρόταση για το έργο αποκατάστασης του αρχαίου θεάτρου της Πλατιάνας. Σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση του τεχνικού δελτίου του παραπάνω έργου έπαιξε ο πολιτικός – μηχανικός, και μέλος του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», κ. Γιώργος Αδαμόπουλος. (βλ. εδώ)
• Τον Αύγουστο του 2019 εντάχθηκε, σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Ολυμπίας, το έργο με τίτλο «Αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου Πλατιάνας» στην Πρόσκληση της ΟΤΔ Αναπτυξιακής Ολυμπίας Α.Α.Ε. Ο.Τ.Α., στο πλαίσιο της Υποδράσης 19.2.4.5 του Μέτρου 19 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Τ.Α.Π. -Τ.Ο.Κ) 2014-2020, με αρχικό προϋπολογισμό 300.000 € και φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας. Το φυσικό αντικείμενο του παραπάνω έργου περιλαμβάνει την αποκατάσταση του σκηνικού οικοδομήματος και του κοίλου του θεάτρου, μέσω ήπιων αναστηλωτικών επεμβάσεων, που σκοπό έχουν την ανάσχεση της υλικής υποβάθμισής του. (βλ. εδώ)
• Το Μάιο του 2021 εκδόθηκε Απόφαση  έγκρισης εκτέλεσης εργασιών του έργου «Αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου Πλατιάνας» απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας που τροποποιεί την παλιά απόφαση του 2019. Σύμφωνα με αυτή θα υλοποιηθούν τα εξής:

α. Διαμόρφωση χώρων:

 Οργάνωση έργου

 Καθαρισμός σκηνικού, κοίλου και εξωτερικής περιφέρειας θεάτρου.

 Οργάνωση αρχαίου λίθινου υλικού από ερειπιώνα.

 Εργασίες αποχωματώσεων – επιχώσεων πρόσβασης.

 Διαμόρφωση βατών επιφανειών πρόσβασης.

 Αποκατάσταση βόρειου τοίχου σκηνής.

 Αναστήλωση αρχαίου υλικού ερειπιώνα, μερική αποκατάσταση σκηνικού

β. Δαπάνες Ενημέρωσης Επισκεπτών. Σχεδιασμός και παραγωγή πληροφορικού και διαφημιστικού

υλικού και περιλαμβάνει:

 Ενημερωτική πινακίδα Leader.

 Πληροφοριακή πινακίδα Leader.

 Παραγωγή τρίγλωσσου πληροφοριακού υλικού.

 Παραγωγή τρίγλωσσου πληροφοριακού υλικού σε γραφή Braille

γ. Μελέτες για έκδοση οικ. Άδειας και λοιπές μελέτες που σχετίζονται με την εκτέλεση του έργου:

 Μελέτη υλικών-πετρογραφική.

 Στατική μελέτη.

 Μελέτη εφαρμογής αναστήλωσης σκηνικού οικοδομήματος.

δ. Εξοπλισμός και Οπτικοακουστικά Μέσα. Αναλυτικός προϋπολογισμός εργασιών ανά ομάδες και είδη εργασιών:

 Μέτρα ατομικής προστασίας.

 Είδη πρώτων βοηθειών.

 Υλικά συντήρησης και ανασκαφής.

 Εργαλεία συντήρησης και ανασκαφής.

 Ειδικές κατασκευές για την έκθεση των αρχιτεκτονικών μελών.

 Δομικά υλικά (τσιμέντο, χαλίκι, κα).

 Ράβδοι τιτανίου.

 Γραφική ύλη.

 Λοιπά υλικά.

 Φωτογραφικός εξοπλισμός (φωτ. Μηχανή, drone).

               Και ακόμη εγκρίνεται η πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού (ΣΤΙΓΜΑ)

• Παρακολούθηση για την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης του θεάτρου. (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)

Επισκεφτείτε τη σελίδα του θεάτρου, εδώ.