Το σύνθετο «στοίχημα» αναγέννησης της Β. Εύβοιας

Πηγή: Η Καθημερινή

Η τραγωδία στη βόρεια Εύβοια δεν ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου. Προηγήθηκε η αργή, υπερδεκαετής αποψίλωση της περιοχής, όχι από βλάστηση –το φυσικό περιβάλλον άλλωστε ήταν μέχρι πρότινος το δυνατό της σημείο–, αλλά από υποδομές, δουλειές, νέους ανθρώπους και, εντέλει, προοπτική.

Η πυρκαγιά, η μεγαλύτερη που εκδηλώθηκε ποτέ στη χώρα μας, ήρθε να σφραγίσει την καταστροφή και να στερήσει από την περιοχή τον τελευταίο πόρο της. Οι εικόνες της έφτασαν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Πριν από μία εβδομάδα, στις 18-20 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στην Αγία Αννα η τρίτη συνάντηση του προγράμματος ανασυγκρότησης. Σε αυτήν παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά όλες οι (προκαταρκτικές) μελέτες που εκπονούνται, ώστε να δοθούν σε εξάμηνη δημόσια διαβούλευση. Την πρώτη ημέρα, η παρουσία τριών υφυπουργών (παρά τω πρωθυπουργώ Χρήστου Τριαντόπουλου, Αγροτικής Ανάπτυξης Σίμου Κεδίκογλου και Περιβάλλοντος Γιώργου Αμυρά) λειτούργησε σαν μαγνήτης για όσους διεκδικούν αποζημιώσεις ή την επίλυση κάποιου προβλήματος. Η καταστροφή άλλωστε έφερε στην επιφάνεια την παθογένεια που προϋπήρχε, κοινή στις περισσότερες περιοχές της ελληνικής περιφέρειας: η τοπική οικονομία βασιζόταν στη «μαύρη», αφανή οικονομική δραστηριότητα – όσοι τους τελευταίους μήνες ασχολήθηκαν, υπολογίζουν ότι φτάνει το 70%. Η πολιτεία καλείται να αποζημιώσει ανθρώπους για δραστηριότητες που δεν ήταν «δηλωμένες» πουθενά.

Τις επόμενες δύο ημέρες το ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας «ξεφούσκωσε», παρά τις φιλότιμες προσπάθειες. Αυτά που παρουσιάστηκαν ωστόσο είχαν μεγάλο ενδιαφέρον. Είναι η απόπειρα να μετουσιωθεί σε πράξη ένα άλλο όραμα για την περιοχή: ένα όραμα που περιλαμβάνει την αναδημιουργία του καμένου δάσους, την επίλυση χρόνιων προβλημάτων σε τομείς όπως ο πολεοδομικός σχεδιασμός και η υγεία, την ανάσχεση της «φυγής» μόνιμων κατοίκων, την εκπαίδευση και τις υποδομές, τη δημιουργία μιας νέας, πιο δημιουργικής οικονομίας για την περιοχή. Στην κατεύθυνση αυτή έχουν ανατεθεί 16 μελέτες, οι οποίες θα διαμορφώσουν το τελικό master plan. Στόχος είναι οι μελέτες να ολοκληρωθούν τον Σεπτέμβριο και η έγκριση του προγράμματος να γίνει έως το τέλος του 2022. Το εργαλείο για τη χρηματοδότηση των έργων θα είναι η ένταξή τους σε ένα ενιαίο πλαίσιο-ομπρέλα, την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ).

Το νέο δάσος

Επίκεντρο του μεταρρυθμιστικού σχεδίου για την περιοχή θα είναι το νέο δάσος. Οπως εξήγησε ο μελετητής Ηλίας Αποστολίδης, που συντονίζει τις μελέτες και τις δράσεις, το βασικό κομμάτι των καμένων 520.000 στρεμμάτων ήταν δάσος χαλεπίου πεύκης, που θα αφεθεί να αναγεννηθεί κυρίως με φυσικό τρόπο. Ζήτημα υπάρχει για τις περιοχές που έχουν ξανακαεί στο παρελθόν και εκείνες που είχαν βλάστηση μαύρης πεύκης και ελάτης, οι οποίες θα πρέπει να υποβοηθηθούν με αναδασώσεις. Υπάρχουν και ορισμένα «παραδειγματικά έργα» που θα υλοποιηθούν άμεσα, «έργα που θα βοηθήσουν να πειστούν οι κάτοικοι ότι κάτι προχωρεί ώστε να μείνουν στον τόπο τους», ανέφερε ο κ. Αποστολίδης. Ανάμεσα σε αυτά είναι η δημιουργία δασικού φυτωρίου στο δημόσιο δάσος Τσαπουρνιάς, η διάνοιξη μονοπατιών στο Τελέθριο όρος, το «πρασίνισμα» επιλεγμένων περιοχών.

Τη μελέτη αναδάσωσης έχει αναλάβει το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. «Η αναδάσωση είναι ένα πολύ λεπτό και δαπανηρό εγχείρημα, που πρέπει να γίνεται με ειδική μελέτη, με τα κατάλληλα είδη, με συγκεκριμένες τεχνικές φύτευσης και υπό την εποπτεία της δασικής υπηρεσίας», ανέφερε η πρόεδρος του τμήματος, Θέκλα Τσιτσώνη. «Το πιο σημαντικό πρόβλημα σήμερα είναι το πού θα βρούμε το φυτευτικό υλικό. Αν αναδασώσουμε το 30% του δημόσιου δάσους, περίπου 23.000 στρέμματα, χρειαζόμαστε 1,5 εκατ. φυτά. Ειδικά για την ελάτη χρειαζόμαστε τουλάχιστον τρία χρόνια εφόσον βρούμε τους κατάλληλους σπόρους. Ξεκινήσαμε με μια πιλοτική αναδάσωση στη Λίμνη και φυτεύσαμε μόνο 51 στρέμματα, γιατί αυτά ήταν τα φυτάρια που διέθετε η πολιτεία», ανέφερε. Υπολογίζεται ότι το κόστος της αναδάσωσης στη βόρεια Εύβοια θα ανέλθει σε 31,5 εκατ. ευρώ.